👈چین، مرز خاوری گستره زبان فارسی است👉

اینکه #زبان_فارسی از خاور/شرق، تا کشور چین گسترش یافته است، یک ادعا نیست بلکه واقعیت تاریخی است که گواه های بسیاری برای آن داریم. فارسی پیوند دهنده میلیون ها تن، از میانه تا باختر آسیا است.
@LoversofIRAN


⬅️ #تاشکورگان در #کاشغر، دیار #فارسی زبانان در #چین

شهرستان خودمختار و تاجیک نشین #تاشغورگان/تاشکورگان/تاشقورقان/تاش قرغان، به معنای "دژ سنگی" از بخش های استان کاشغر در ناحیه ی خودگردان #سین‌_کیانگ در شمال باختری چین است که پیشینه تاثیر ایران در آن به دوره #ساسانیان می رسد چنانکه #شاپور_ساسانی در کتیبه #کعبه_زرتشت کاشغر را جزو قلمرو ایران نامبرده بود.

سین کیانگ، هم اندازه #ایران است که پیشتر نامش #ترکستان شرقی یا ترکستان چین بوده است. در شهر #زونگاری دارای معادن نفت و آهن است . مسلمانان، این ناحیه را به نام کاشغر و #ختن می‌شناسند.
سین کیانگ بخش خودمختار بزرگی در باختر جمهوری خلق چین است که
مرکز این ناحیه، #اورومچی است و
شهرهای اصلی آن: زونگاری، اورومچی، تورفان، کاشغر، قارامای، غولجا، شیخ‌هنزه.
از دیرباز بسیاری از چهره‌های ادبی منطقه سین_کیانگ، آثاری به زبان #پارسی_دری می‌آفریده‌اند مانند؛
سیدی۱۵۵۴-۱۴۹۹
رشید۱۶۷۸-۱۵۱۴
زلیخا بیگم۱۶۰۸-؟
میرزا حیدر۱۵۵۴-۱۴۹۹
تاجری۱۹۲۵-۱۸۵۶
احمد ضیایی۱۹۸۹-۱۹۱۳

شهرستان تاشکورگان در غرب سین کیانگ، در فلات #پامیر و بر سر راه #جاده_ابریشم قراردارد و با #پاکستان، #افغانستان، و #تاجیکستان هم مرز است(تقسیم بندی های کشوری در جمهوری چین، با ایران متفاوت است. شهرستان، بخش. ولایت و ناحیه، هم معنا با ایران نیست).

شهر تاشکورگان مرکز شهرستان خودمختار تاشکورگان است. این شهرستان در جنوب غربی ایالت خودمختار سین کیانگ، در ارتفاعی میان ۳۰۰۰_۳۳۰۰ متر در میان ۳کوه بلند پامیر جای گرفته است به همین خاطر از دوران کهنتر به آن #بام_جهان می گفتند که واژه ای فارسی است و گویا نخستین بار از سوی یک جغرافیدان ایرانی بر این بخش گذاشته شد.
این شهر کنار جاده راهبردی #قراقروم karakom بین چین و پاکستان جای دارد و پاسگاه مرزی پاکستان در جنوب آن، پس از گذرگاه خُنْجـَراب، است.

پیرامون این شهر کوه های بلند و یخچال های طبیعی است و رود تاشکورگان با جهت جنوبی_شمالی از آن می‌گذرد (مسیرهای زمینی جاده ابریشم و مبادلات فرهنگی بین شرق و غرب، ص ۳۴۴، ۴۲۱، ۴۲۵، ۵۴۰، ۵۴۴، ۵۶۶).
از آثار مهم تاشکورگان، قلعه‌ای قدیمی در مسیر جاده ابریشم جنوبی است که از سنگ و ملاط ساخته شده‌است به نام"دژ تاریخی تاشکورگان".
تاشکورگان در زمینه اقتصادی، از مناطق نسبتاً توسعه نیافته چین است و اقتصاد آن بر کشاورزی( به ویژه کشت غلات) و دامداری است. اقتصاد تاشکورگان در دهه‌های اخیر، با سیاست "دروازه‌های باز چین" (از ۱۳۵۹ ش.) و اولویت یافتن توسعه اقتصادیِ مناطقِ مسلمان نشین شمال غربی چین در برنامه فراگیر ۱۳۷۲ ـ ۱۳۷۹ش/۱۹۹۳ ـ ۲۰۰۰ پیشرفت داشته‌است.

#مسلمانان در نخستین سال های قرن دوم هجری به تاشکورگان رسیدند. در سدهٔ چهارم این شهر ضمیمه حکومت #ایلخانیان شد و در پی تلاش آنها و نیز رفت و آمد بازرگانان، دین اسلام در آنجا گسترش یافت. اهالی آنجا از قرن پنجم با ورود اعیان #اسماعیلیه و در رأس آنها شاعر نامدار پارسی، #ناصر_خسرو_قبادیانی، به اسماعیلیه گرویدند. تاشکورگان در قرن هفتم بخشی از فرمانروایی یوانِ #مغول شد و با ورود سربازان مسلمان همراه این قوم، #اسلام در آنجا گسترش یافت. در قرن سیزدهم نفوذ مبلّغان #آقاخان_محلاتی (متوفی ۱۲۹۹) که از #هند اعزام می‌شدند، موجب گرایش اسماعیلیان تاشکورگان به شاخه #خواجوی شد که هنوز هم ادامه دارد. تاشکورگان در این قرن برای مدتی همراه با دیگر سرزمین های سین کیانگ جزو حکومت #ترکستان_شرقی به رهبری #یعقوب_بیگ شد، اما بار دیگر به چین پیوست (لی ـ شین هوا، ص ۴۷۵ـ ۴۸۶؛ ما ـ تونگ، ص ۴۸ـ۵۰).

جمعیت تاشکورگان ۳۰٬۰۰۰ نفر است. حدود ۸۴٪ ساکنان تاشکورگان از قوم #پامیری هستند که در چین، #تاجیک نامیده می‌شوند اما همانند پامیری‌های تاجیکستان و افغانستان هستند. آنها به زبان تاجیکی صحبت نمی‌کنند و زبان بیشتر آن‌ها زبان #سریکالی و عده کمتری زبان #وخی است که هر دو از گروه زبان‌های پامیری در شاخه زبان‌های #ایرانی شرقی است (وخی‌ها ایرانی‌نژاد بودند و به زبانی به نام ختنی سخن می‌گفتند که امروزه نابودشده‌ و از زبان‌های ایرانی شرقی بود).

■بنکده ها(منابع):
تاریخ اسلام در چین
مزارهای اسلامی قوم تاجیک در چین و ویژگیهای فرهنگی آن
ویژگیهای اسلام در شمال غربی چین
کتاب سال سین کیانگ۱۹۹۱

👈اجرای ترانه محلی با گویش ویژه فارسی تاجیکان، گروه خوانندگان فولکلور تاجیک 👇
https://t.me/LoversofIRAN/5099

👈اجرای ترانه فارسی، دختری هنرمند از کاشغر در غرب چین بخش مسلمان نشین سین کیانگ👇
https://t.me/LoversofIRAN/2185