شادباش شب یلدا
@drkazzazi
👈 اندیشه ی سره نویسی، از دوره قاجاریه 👉
#پارسی_سره #عربی #قاجار
⬅️ میرزا #فتحعلی_آخوندزاده، از روشنفکران برجستۀ دورۀ قاجار، دربارۀ کتاب «نامۀ خسروان» که #جلال_الدین_میرزا آن را به زبان پارسی سره نوشته است، خطاب به او چنین می‌نویسد:
«…درخصوصِ مقبولیت کتاب مستطاب شما، به غیر از توصیف و تحسین حرفی ندارم. خصوصاً این کتاب شما از این بابت شایسته است که نواب شما کلمات عربیه را ازمیانِ زبان فارسی بالکلیه برافکنده‌اید. کاش دیگران متابعت شما کردندی و زبان ما را که شیرین‌ترین زبان‌های دنیاست از اختلاط زبان کُلُفت و ناهموار عربی آزاد نمودندی. … افسوس می‌خورم که من مثل شما نمی‌توانم نوشتجات خود را به زبان فارسی بدون اختلاط الفاظ عربیه بنویسم… خانۀ تازیان خراب شود، تقصیر ندارم».
از پارسی انجمن @parsi_anjoman
@LoversofIRAN
#پارسی_سره #عربی #قاجار
⬅️ میرزا #فتحعلی_آخوندزاده، از روشنفکران برجستۀ دورۀ قاجار، دربارۀ کتاب «نامۀ خسروان» که #جلال_الدین_میرزا آن را به زبان پارسی سره نوشته است، خطاب به او چنین می‌نویسد:
«…درخصوصِ مقبولیت کتاب مستطاب شما، به غیر از توصیف و تحسین حرفی ندارم. خصوصاً این کتاب شما از این بابت شایسته است که نواب شما کلمات عربیه را ازمیانِ زبان فارسی بالکلیه برافکنده‌اید. کاش دیگران متابعت شما کردندی و زبان ما را که شیرین‌ترین زبان‌های دنیاست از اختلاط زبان کُلُفت و ناهموار عربی آزاد نمودندی. … افسوس می‌خورم که من مثل شما نمی‌توانم نوشتجات خود را به زبان فارسی بدون اختلاط الفاظ عربیه بنویسم… خانۀ تازیان خراب شود، تقصیر ندارم».
از پارسی انجمن @parsi_anjoman
@LoversofIRAN
#پارسی_را_پاس_بداریم
از سره نویسی، نهراسیم.
واژگان #پارسی سره، سده ها در نهاد ما ایرانیان خفته اند؛
بیدارشان کنیم 👍
عکس: فرتور _ نگاره
پاورپوینت: پرده نگار
@LoversofIRAN
از سره نویسی، نهراسیم.
واژگان #پارسی سره، سده ها در نهاد ما ایرانیان خفته اند؛
بیدارشان کنیم 👍
عکس: فرتور _ نگاره
پاورپوینت: پرده نگار
@LoversofIRAN
✳️ #پارسی_را_پاس_بداریم
✅هر روز، یادآوری ۷ واژه #پارسی_سره
🔸 به جای واژه بیگانه « تشعشع »
می توان « تابش - پرتو افشانی - پرتو افکنی - فروزه » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « حدی ندارد »
می توان « مرزی ندارد» را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « نفخ »
می توان « آماس - بادکردن - ورم - ورم کردن » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « جهیزیه »
می توان « وردک » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « کنیز »
می توان « برده » را بکار برد.
🔸 به جای واژه بیگانه « براق »
می توان « درخشان - پرفروغ - درخشنده » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « در صدد »
می توان « در تلاش » را بکار برد
زبان پارسی گنجینه ای ارزنده از ایران باستان است و هم ابزار گفتگویی برای همه گروههای آیینی و زبانی ایرانی و پارسی زبانان همه گیتی.
از دید خردمندان بکار بردن واژه های زبان خودمان هیچ سرشکستگی و نگرانی ندارد.
پارسی گویی دشمنی با زبان های دیگر نیست بلکه کوششی خردمندانه برای پاسداری از زبان میهن مان است
خندان باشید.
/گزیده شده از @beparsi/
@LoversofIRAN
✅هر روز، یادآوری ۷ واژه #پارسی_سره
🔸 به جای واژه بیگانه « تشعشع »
می توان « تابش - پرتو افشانی - پرتو افکنی - فروزه » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « حدی ندارد »
می توان « مرزی ندارد» را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « نفخ »
می توان « آماس - بادکردن - ورم - ورم کردن » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « جهیزیه »
می توان « وردک » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « کنیز »
می توان « برده » را بکار برد.
🔸 به جای واژه بیگانه « براق »
می توان « درخشان - پرفروغ - درخشنده » را بکار برد
🔸 به جای واژه بیگانه « در صدد »
می توان « در تلاش » را بکار برد
زبان پارسی گنجینه ای ارزنده از ایران باستان است و هم ابزار گفتگویی برای همه گروههای آیینی و زبانی ایرانی و پارسی زبانان همه گیتی.
از دید خردمندان بکار بردن واژه های زبان خودمان هیچ سرشکستگی و نگرانی ندارد.
پارسی گویی دشمنی با زبان های دیگر نیست بلکه کوششی خردمندانه برای پاسداری از زبان میهن مان است
خندان باشید.
/گزیده شده از @beparsi/
@LoversofIRAN
✳️ #پارسی_را_پاس_بداریم
✅هر روز، یادآوری ۷ واژه #پارسی_سره
🔸 به جای واژه « متظاهر »
می توان « خودنما - وانمودگر» را بکار برد
🔸 به جای واژه « نقره »
می توان « سیم » را بکار برد
🔸 به جای واژه « قهرمان »
می توان « کُهرمان - پهلوان - کهرمان » را بکار برد
🔸 به جای واژه « خصومت »
می توان « دشمنی » را بکار برد
🔸 به جای واژه « کدر »
می توان « تیره - تار - گرفته - لرد اندود » را بکار برد.
🔸 به جای واژه « بناء »
می توان « خانه _ ساختمان- سرا » را بکار برد
🔸 به جای واژه « کبر سن »
می توان « سالخوردگی_ پیری » را بکار برد
زبان پارسی گنجینه ای ارزنده از ایران باستان است و هم ابزار گفتگویی برای همه گروههای آیینی و زبانی ایرانی و پارسی زبانان همه گیتی.
از دید خردمندان بکار بردن واژه های زبان خودمان هیچ سرشکستگی و نگرانی ندارد.
پارسی گویی دشمنی با زبان های دیگر نیست بلکه کوششی خردمندانه برای پاسداری از زبان میهن مان است
شادان باشید.
/گزیده شده از @beparsi/
@LoversofIRAN
✅هر روز، یادآوری ۷ واژه #پارسی_سره
🔸 به جای واژه « متظاهر »
می توان « خودنما - وانمودگر» را بکار برد
🔸 به جای واژه « نقره »
می توان « سیم » را بکار برد
🔸 به جای واژه « قهرمان »
می توان « کُهرمان - پهلوان - کهرمان » را بکار برد
🔸 به جای واژه « خصومت »
می توان « دشمنی » را بکار برد
🔸 به جای واژه « کدر »
می توان « تیره - تار - گرفته - لرد اندود » را بکار برد.
🔸 به جای واژه « بناء »
می توان « خانه _ ساختمان- سرا » را بکار برد
🔸 به جای واژه « کبر سن »
می توان « سالخوردگی_ پیری » را بکار برد
زبان پارسی گنجینه ای ارزنده از ایران باستان است و هم ابزار گفتگویی برای همه گروههای آیینی و زبانی ایرانی و پارسی زبانان همه گیتی.
از دید خردمندان بکار بردن واژه های زبان خودمان هیچ سرشکستگی و نگرانی ندارد.
پارسی گویی دشمنی با زبان های دیگر نیست بلکه کوششی خردمندانه برای پاسداری از زبان میهن مان است
شادان باشید.
/گزیده شده از @beparsi/
@LoversofIRAN
شادباش شب یلدا
@drkazzazi
ستیز با واژگان #پارسی_سره حتا میان بزرگان فرهنگ و ادب ایران هم بوده است،اما امروز پیروزی برخی واژگان پارسی را بر همتایان عربی میبینیم
تغییر، همیشه با مقاومت همراه است
#تقی‌زاده: گذاشتن کلمه فارسی‌الاصل مسلم نامأنوس، به جای فارسی عربی‌الاصل جایز نیست؛ چونکه لغات عربی در اثر استقرار هزارساله،حق توطن مشروع پیدا کرده(!)
پاسخِ #صادق_هدایت:
جای تعجب است لغات #فارسی که چند هزارسال پیش از اختراع زبان عربی در این آب‌وخاک رایج بوده و مردم بیشتر به آن آشنا هستند تکفیر وتبعید می‌شوند و حق توطن ندارند! پیشنهاد دیکتاتورمآبانه‌ی غریبی که در دنیا سابقه ندارد!
اگر به جرم این است که روزگاری ایران از #عرب شکست خورد، پس باید زبان خود را فراموش بکند، ایران از #یونان و #مغول هم شکست خورد، از این قرار چرا نباید زبان آنها را حفظ بکند؟!
اگر به علت مذهب است، باید دید کدام #ملت مترقی قبل از ما این شیوه را به کار بسته و به نتیجه رسیده تا ما هم تقلید بکنیم. مللی که زبان مادری خود را از دست داده‌اند همگی نابود و مضمحل شده اند
ملل اروپایی به علت این که مسیحی هستند هیچگاه حاضر نشدند عادات و رسوم و زبان یهودیان زمان عیسی ع را به کار برند
تغییر، همیشه با مقاومت همراه است
#تقی‌زاده: گذاشتن کلمه فارسی‌الاصل مسلم نامأنوس، به جای فارسی عربی‌الاصل جایز نیست؛ چونکه لغات عربی در اثر استقرار هزارساله،حق توطن مشروع پیدا کرده(!)
پاسخِ #صادق_هدایت:
جای تعجب است لغات #فارسی که چند هزارسال پیش از اختراع زبان عربی در این آب‌وخاک رایج بوده و مردم بیشتر به آن آشنا هستند تکفیر وتبعید می‌شوند و حق توطن ندارند! پیشنهاد دیکتاتورمآبانه‌ی غریبی که در دنیا سابقه ندارد!
اگر به جرم این است که روزگاری ایران از #عرب شکست خورد، پس باید زبان خود را فراموش بکند، ایران از #یونان و #مغول هم شکست خورد، از این قرار چرا نباید زبان آنها را حفظ بکند؟!
اگر به علت مذهب است، باید دید کدام #ملت مترقی قبل از ما این شیوه را به کار بسته و به نتیجه رسیده تا ما هم تقلید بکنیم. مللی که زبان مادری خود را از دست داده‌اند همگی نابود و مضمحل شده اند
ملل اروپایی به علت این که مسیحی هستند هیچگاه حاضر نشدند عادات و رسوم و زبان یهودیان زمان عیسی ع را به کار برند
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ای ایران، ای مرز پرگهر
را شهریور ۱۳۲۳ همزمان باحضور نیروهای #انگلیس و #متفقین درایران دکتر #حسین_گل_گلاب سرود و #روح_الله_خالقی آهنگ آنرا در آواز دشتی ساخت و استاد #بنان هم خواند
همه واژه‌های این ترانه #پارسی_سره است
در اوایل انقلاب، تا مدتی سرود ملی ایران بود
زمان ریاست #زهرا_احمدی‌پور بر سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری، در ۲۵اردیبهشت۱۳۹۶ این سرود با شماره۱۳۹۵ در فهرست آثار #ملی کشور #ثبت شد
زهرا احمدی پور:
به عنوان دستگاه فرهنگی این افتخار را داریم در این روز که در #تقویم_ملی ایران مزین به نام #فردوسی است و در شرایطی که همه اذعان داریم بخش زیادی از هویت ما ایرانیان وام‌دار #فردوسی است سرود ملی #ای_ایران را #ثبت_ملی کنیم تا دِین کوچکی برابر ایرانِ فرهنگی وفرصت‌های فرهنگی فراروی ایران ادا شود. این سرود، ورای همه خواسته‌های مردم ایران است که از دل آنها برآمده و با آن ارتباط نزدیکی برقرارشده است. این حس نزدیکی که همه ما به ایران داریم یک "کُلِ" بزرگ می‌سازد که می‌توانیم تعلق خاطرمان را به این سرزمین باهم زمزمه کنیم. ثبت ملی آن کوچک‌ترین کاری بود که می‌شد به احترام #ملت وکشور انجام داد
@LoversofIRAN
را شهریور ۱۳۲۳ همزمان باحضور نیروهای #انگلیس و #متفقین درایران دکتر #حسین_گل_گلاب سرود و #روح_الله_خالقی آهنگ آنرا در آواز دشتی ساخت و استاد #بنان هم خواند
همه واژه‌های این ترانه #پارسی_سره است
در اوایل انقلاب، تا مدتی سرود ملی ایران بود
زمان ریاست #زهرا_احمدی‌پور بر سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری، در ۲۵اردیبهشت۱۳۹۶ این سرود با شماره۱۳۹۵ در فهرست آثار #ملی کشور #ثبت شد
زهرا احمدی پور:
به عنوان دستگاه فرهنگی این افتخار را داریم در این روز که در #تقویم_ملی ایران مزین به نام #فردوسی است و در شرایطی که همه اذعان داریم بخش زیادی از هویت ما ایرانیان وام‌دار #فردوسی است سرود ملی #ای_ایران را #ثبت_ملی کنیم تا دِین کوچکی برابر ایرانِ فرهنگی وفرصت‌های فرهنگی فراروی ایران ادا شود. این سرود، ورای همه خواسته‌های مردم ایران است که از دل آنها برآمده و با آن ارتباط نزدیکی برقرارشده است. این حس نزدیکی که همه ما به ایران داریم یک "کُلِ" بزرگ می‌سازد که می‌توانیم تعلق خاطرمان را به این سرزمین باهم زمزمه کنیم. ثبت ملی آن کوچک‌ترین کاری بود که می‌شد به احترام #ملت وکشور انجام داد
@LoversofIRAN
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
✳️پس از مدت ها، یکی از سران ج.ا. از آسیب هایی که در فضای مجازی و واقعی #زبان #فارسی را دربرگرفته است،گفت
اما ایکاش مسوولان، برای زنده کردن واژگان #پارسی_سره هم تلاش داشتند و چنین آمیخته با #عربی سخن نمی گفتند!
و به جای؛
راجع به زبان فارسی حقیقا نگرانم!
می گفتند؛
برای زبان فارسی بسیار نگرانم!
🔶آیت الله #خامنه_ای در دیدار با شاعران:
زبان فارسی این توانایی را دارد که تا ۵۰ سال آینده زبان علم در جهان باشد.
#صدا_سیما به‌جای زبان فارسی درست، یک زبان بی‌هویت و غلط را رواج می‌دهد. حفظ هویت برای یک #ملت بسیار مهم است عزیزان. چرا که ملتی که #هویت خود را از دست بدهد، در مشت بیگانگان آب می‌شود.
من از #صداوسیما گله‌مندم که بجای زبان معیار و کاملا درست، زبان بی‌هویتی را ترویج میکند که گاهی بدتر از همه، پر از #تعبیرات_فرنگی است.
وقتی یک مجری، تعبیر فرنگی از یک مترجم یا نویسنده را در صداوسیما تکرار میکند، موجب عمومی شدن آن لغت و آلوده شدن زبان به زوائد مضرّ می‌شود. ما داریم مفت زبان خودمان را آلوده میکنیم.
جناب صالحی و آقای مومنی بنشینند روی این مسئله فکرکنند.
نگذارید #زبان_فارسی دچار فرسودگی و ویرانی شود
@LoversofIRAN
اما ایکاش مسوولان، برای زنده کردن واژگان #پارسی_سره هم تلاش داشتند و چنین آمیخته با #عربی سخن نمی گفتند!
و به جای؛
راجع به زبان فارسی حقیقا نگرانم!
می گفتند؛
برای زبان فارسی بسیار نگرانم!
🔶آیت الله #خامنه_ای در دیدار با شاعران:
زبان فارسی این توانایی را دارد که تا ۵۰ سال آینده زبان علم در جهان باشد.
#صدا_سیما به‌جای زبان فارسی درست، یک زبان بی‌هویت و غلط را رواج می‌دهد. حفظ هویت برای یک #ملت بسیار مهم است عزیزان. چرا که ملتی که #هویت خود را از دست بدهد، در مشت بیگانگان آب می‌شود.
من از #صداوسیما گله‌مندم که بجای زبان معیار و کاملا درست، زبان بی‌هویتی را ترویج میکند که گاهی بدتر از همه، پر از #تعبیرات_فرنگی است.
وقتی یک مجری، تعبیر فرنگی از یک مترجم یا نویسنده را در صداوسیما تکرار میکند، موجب عمومی شدن آن لغت و آلوده شدن زبان به زوائد مضرّ می‌شود. ما داریم مفت زبان خودمان را آلوده میکنیم.
جناب صالحی و آقای مومنی بنشینند روی این مسئله فکرکنند.
نگذارید #زبان_فارسی دچار فرسودگی و ویرانی شود
@LoversofIRAN
🖌📖 #ادبی
👈چند واژه در زبان فارسی گویش تاجیکی👉
#زبان_فارسی #فارسی #پارسی #تاجیک #تاجیکی #تاجیکان #فارسی_تاجیکی #فرارود #تاجیکستان #ازبکستان #پارسی_سره #ایران_زمین #ایران_بزرگ_فرهنگی
■□ زبان فارسی در ردهٔ زبان‌های ترکیبی قرار دارد. هنر ترکیب‌سازی با پیوست کردن واژه‌ها به همدیگر و افزودن "وندها" یکی از راه‌های مهم و مؤثر در جهت پویایی، پایداری و ماندگاری زبان فارسی است.
نمونه ترکیب‌های معمول زیر از کتاب "غلامان" استاد #صدرالدین_عینی**(در ادامه درباره استاد عینی توضیح داده شده است) _به کوشش مصطفی باباخانی، آروَن، ۱۳۹۷_ انتخاب شده است که در میان مردمان تاجیک فرارود (ماوراءالنهر؛ تاجیکستان و ازبکستان) کاربرد داشته و در متون آنها آمده است:
(جالب آنکه این ترکیب های فارسی تاجیکی در زیر، همگی پارسی_سره هستند. سوی راست، واژگان تاجیکی است و سوی چپ، برابر امروزی آن در زبان فارسی ما در ایران)
آبچه‌کاری: صیفی‌کاری
آب‌خیزی: طغیان آب
آتش‌گیرک: اَنبر
باششگاه: اقامتگاه
بخارکش: دودکش
بدگپ: گستاخ
بدهوا: متکبر
بلاخور: مفت‌خور
بیکارخواب؛ بی‌استفاده مانده
پخشاپخش: غوغا، سر و صدا
پهلو دری: چارچوب در
پیش‌دهن: وراج
جان‌سَرک: بی‌قرار
جنایتچی: جنایتکار
جوابگر: جوابگو، پاسخگو، مسئول
چای‌جوش: کتری
خالی‌بیخ: کم‌پشت، تـُنک
خلاجا: مستراح
دیوکار: خستگی‌ناپذیر
روی‌کش: روپوش
سرتراشخانه: سلمانی
سیاه‌سر: بدبخت
شیرین‌کامه: حق دلالی، پورسانت
کارجامه: لباس کار
گاو جگر: ناترس، نترس، دلیر، شجاع
گل‌ماهی: قزل‌آلا
ماده‌های تَرکنده: مواد منفجره
یکجایه: باهم، متحد.
/با ویرایش از کانال "حسن قریبی"، پژوهشگر/
__________________________________
■□ /عاشقان ایران/
** آشنایی کوتاه با استاد صدرالدین عینی:
#ما_فارسیها_در_کوچه_بیخبری_تماشاگری_میکنیم!
استاد صدرالدین عینی، از نامداران ادب و فرهنگ در فرارود است. این جمله کوتاه اما تکان دهنده او را پیشتر هم در کانال گذاشته بودم:
《ما فارسی ها (فارسی زبان ها) در کوچه بی خبری، تماشاگری می کنیم!!!》
سپس به بخارا رفت و ادامه تحصیل داد.
ایشان در ۲۶ فروردین۱۲۵۷ / سال ١٨٧٨ میلادی در روستاى ساكتره بخارا در ازبکستان به دنيا آمد، روستای ساکتری در امارت بخارا آن زمان در دست "روسیه" بود. وی ۲۴ تیر ۱۳۳۳ در دوشنبه پایتخت تاجیکستان درگذشت. روانش شادباد. پدر او "سید مراد خواجه"، از پیشه‌وران روستا بود و تأثیر زیادی در رشد فرهنگی صدرالدین داشت.
او نخست در مكتب كهنه روستاى خود تحصيل كرد كه بعدا موضوع داستان "مكتب كهنه" عينى شد. او پس از مدتی به تاجیکستان رفت و در همانجا نیز درگذشت. او از بزرگترین نویسندگان و ادیبان زبان فارسی تاجیکی در آغاز سده بیستم، نخستین رئیس آکادمی علوم تاجیکستان (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ میلادی) است. فرزند او نیز "عینی کمال" خاورشناس برجسته تاجیکستان است.
استاد عینی هم در داستان نویسی و هم در شعر تاجیکی پایه گذار و پیشرو بود. چنانکه در آغاز بيشتر شعر مى نوشت و از تازه پردازان شعر_پارسى بود. اما رفته رفته به داستان نويسى روی آورد و نخستين داستان هاى كوتاه و بلند معاصر فارسى در آسياى ميانه را نوشت.
《آدينه، جلادان بخارا، مرگ سودخور، يتيم، داخونده و غلامان》 از داستان هاى معروف عينى اند. 《نمونه ادبيات تاجيک》 عينى كه تذكره آثارى از #شعراى_كلاسیک_پارسى بود، در تعيين #هويت_تاجيكان (جلوگیری از استحاله کامل در فرهنگ روسها) در اتحاد جماهیر #شوروى که آن زمان بر سرزمین فرارود فرمان میراند، نقش مهم داشت.
《یادداشت ها》كتاب خاطرات عينى، از آخرين آفريده هاى او بود كه سال ١٣٦٢ خورشيدى با كوشش سعيدى_سيرجانى به خط_پارسى در ايران منتشر شد. زنده یاد سعیدی سیرجانی همان نویسنده نامدار معاصر است که در زندان با خوردن داروی نظافت، کشته شد.
صدرالدین عینی یکی از نخستین سرایندگان شعر نو فارسی است چنانکه پنج سال پیش از آن که نیما، شعر "افسانه" را بسراید عینی در همان وزن شعری سرود به نام "مارش حریت" یا همان "سرود آزادی" که ان را برای انقلاب روسیه نوشت بر پایه ترانه معروف مارسیز در انقلاب فرانسه. اما آنچه نیما را پدر شعر نوی فارسی کرده است، کوشش های پیوسته و با برنامه او برای یک انقلاب ادبی در شعر فارسی بود که در این راه زندگی خود را گذاشت.
/برگرفته از ویکیپدیا و مقاله "عینی و نیما"/
#بخارا #دوشنبه #مارش_حریت #سرود_آزادی #روسیه #روس #آکادمی_علوم_تاجیکستان #شعر_نو #شعر_نوی_فارسی #ایرانی #سعيدى_سيرجانى #خط_پارسى #ايران #شعر_پارسى #شعر_فارسى #خط_فارسى #نیما #نیما_یوشیج #پدر_شعر_نو #افسانه
/ادامه مقاله "عینی و نیما" در پیام زیرین👇
💌عاشقان ایران🇮🇷
@LoversofIRAN
👈چند واژه در زبان فارسی گویش تاجیکی👉
#زبان_فارسی #فارسی #پارسی #تاجیک #تاجیکی #تاجیکان #فارسی_تاجیکی #فرارود #تاجیکستان #ازبکستان #پارسی_سره #ایران_زمین #ایران_بزرگ_فرهنگی
■□ زبان فارسی در ردهٔ زبان‌های ترکیبی قرار دارد. هنر ترکیب‌سازی با پیوست کردن واژه‌ها به همدیگر و افزودن "وندها" یکی از راه‌های مهم و مؤثر در جهت پویایی، پایداری و ماندگاری زبان فارسی است.
نمونه ترکیب‌های معمول زیر از کتاب "غلامان" استاد #صدرالدین_عینی**(در ادامه درباره استاد عینی توضیح داده شده است) _به کوشش مصطفی باباخانی، آروَن، ۱۳۹۷_ انتخاب شده است که در میان مردمان تاجیک فرارود (ماوراءالنهر؛ تاجیکستان و ازبکستان) کاربرد داشته و در متون آنها آمده است:
(جالب آنکه این ترکیب های فارسی تاجیکی در زیر، همگی پارسی_سره هستند. سوی راست، واژگان تاجیکی است و سوی چپ، برابر امروزی آن در زبان فارسی ما در ایران)
آبچه‌کاری: صیفی‌کاری
آب‌خیزی: طغیان آب
آتش‌گیرک: اَنبر
باششگاه: اقامتگاه
بخارکش: دودکش
بدگپ: گستاخ
بدهوا: متکبر
بلاخور: مفت‌خور
بیکارخواب؛ بی‌استفاده مانده
پخشاپخش: غوغا، سر و صدا
پهلو دری: چارچوب در
پیش‌دهن: وراج
جان‌سَرک: بی‌قرار
جنایتچی: جنایتکار
جوابگر: جوابگو، پاسخگو، مسئول
چای‌جوش: کتری
خالی‌بیخ: کم‌پشت، تـُنک
خلاجا: مستراح
دیوکار: خستگی‌ناپذیر
روی‌کش: روپوش
سرتراشخانه: سلمانی
سیاه‌سر: بدبخت
شیرین‌کامه: حق دلالی، پورسانت
کارجامه: لباس کار
گاو جگر: ناترس، نترس، دلیر، شجاع
گل‌ماهی: قزل‌آلا
ماده‌های تَرکنده: مواد منفجره
یکجایه: باهم، متحد.
/با ویرایش از کانال "حسن قریبی"، پژوهشگر/
__________________________________
■□ /عاشقان ایران/
** آشنایی کوتاه با استاد صدرالدین عینی:
#ما_فارسیها_در_کوچه_بیخبری_تماشاگری_میکنیم!
استاد صدرالدین عینی، از نامداران ادب و فرهنگ در فرارود است. این جمله کوتاه اما تکان دهنده او را پیشتر هم در کانال گذاشته بودم:
《ما فارسی ها (فارسی زبان ها) در کوچه بی خبری، تماشاگری می کنیم!!!》
سپس به بخارا رفت و ادامه تحصیل داد.
ایشان در ۲۶ فروردین۱۲۵۷ / سال ١٨٧٨ میلادی در روستاى ساكتره بخارا در ازبکستان به دنيا آمد، روستای ساکتری در امارت بخارا آن زمان در دست "روسیه" بود. وی ۲۴ تیر ۱۳۳۳ در دوشنبه پایتخت تاجیکستان درگذشت. روانش شادباد. پدر او "سید مراد خواجه"، از پیشه‌وران روستا بود و تأثیر زیادی در رشد فرهنگی صدرالدین داشت.
او نخست در مكتب كهنه روستاى خود تحصيل كرد كه بعدا موضوع داستان "مكتب كهنه" عينى شد. او پس از مدتی به تاجیکستان رفت و در همانجا نیز درگذشت. او از بزرگترین نویسندگان و ادیبان زبان فارسی تاجیکی در آغاز سده بیستم، نخستین رئیس آکادمی علوم تاجیکستان (۱۹۵۱ تا ۱۹۵۴ میلادی) است. فرزند او نیز "عینی کمال" خاورشناس برجسته تاجیکستان است.
استاد عینی هم در داستان نویسی و هم در شعر تاجیکی پایه گذار و پیشرو بود. چنانکه در آغاز بيشتر شعر مى نوشت و از تازه پردازان شعر_پارسى بود. اما رفته رفته به داستان نويسى روی آورد و نخستين داستان هاى كوتاه و بلند معاصر فارسى در آسياى ميانه را نوشت.
《آدينه، جلادان بخارا، مرگ سودخور، يتيم، داخونده و غلامان》 از داستان هاى معروف عينى اند. 《نمونه ادبيات تاجيک》 عينى كه تذكره آثارى از #شعراى_كلاسیک_پارسى بود، در تعيين #هويت_تاجيكان (جلوگیری از استحاله کامل در فرهنگ روسها) در اتحاد جماهیر #شوروى که آن زمان بر سرزمین فرارود فرمان میراند، نقش مهم داشت.
《یادداشت ها》كتاب خاطرات عينى، از آخرين آفريده هاى او بود كه سال ١٣٦٢ خورشيدى با كوشش سعيدى_سيرجانى به خط_پارسى در ايران منتشر شد. زنده یاد سعیدی سیرجانی همان نویسنده نامدار معاصر است که در زندان با خوردن داروی نظافت، کشته شد.
صدرالدین عینی یکی از نخستین سرایندگان شعر نو فارسی است چنانکه پنج سال پیش از آن که نیما، شعر "افسانه" را بسراید عینی در همان وزن شعری سرود به نام "مارش حریت" یا همان "سرود آزادی" که ان را برای انقلاب روسیه نوشت بر پایه ترانه معروف مارسیز در انقلاب فرانسه. اما آنچه نیما را پدر شعر نوی فارسی کرده است، کوشش های پیوسته و با برنامه او برای یک انقلاب ادبی در شعر فارسی بود که در این راه زندگی خود را گذاشت.
/برگرفته از ویکیپدیا و مقاله "عینی و نیما"/
#بخارا #دوشنبه #مارش_حریت #سرود_آزادی #روسیه #روس #آکادمی_علوم_تاجیکستان #شعر_نو #شعر_نوی_فارسی #ایرانی #سعيدى_سيرجانى #خط_پارسى #ايران #شعر_پارسى #شعر_فارسى #خط_فارسى #نیما #نیما_یوشیج #پدر_شعر_نو #افسانه
/ادامه مقاله "عینی و نیما" در پیام زیرین👇
💌عاشقان ایران🇮🇷
@LoversofIRAN