عاشقان ایران
471 subscribers
4.39K photos
2.35K videos
163 files
887 links
ادمین @Lovers_of_IRAN_bot
عاشقان ایران
از باختر تا خاور پهنکوه ایران
از دریاچه کاسپی تاجنوب دریای پارس
#ایران بزرگترین دلیل کنارهم بودن ما با همه تفاوتهاست

دغدغه های ملی

راهنما👈 https://t.me/LoversofIRAN/2531

https://instagram.com/LoversofIRAN اینستا
Download Telegram
2039-fa-deh-khoda-loghat-nameh-koli.pdf
8.6 MB
فایل PDF لغت نامه مرحوم #دهخدا...📖🖋
دستاورد بی همتای ۴ دهه تلاش شبانه روزی دهخدا برای #ملت_ایران

روحش شاد و یادش جاوید🌷🌻

@Mosaddegh_Channel

@LoversOfIran
Loghatnameh
Dehkhoda
صدای زنده‌یاد استاد علی_اکبر #دهخدا
در آخرین روزهای زندگی، گزیده ای از چهل سال تلاش برای گردآوری «لغتنامه» می گوید و فروتنانه چنین آرزو می‌کند:
«امیدوارم به درد مملکت بخورد»

روانش شاد🥀
@LoversofIRAN
بالا:
علامه #دهخدا بر بالین دکتر #مصدق

پایین:
آخرین جملات علامه دهخدا که پشت قوطی کبریت نوشته شد:
پس آنچه را که خواننده این کتاب
می بیند، تنها نتیجه ی یک عمر نیست، بلکه نتیجه ی عمرهاست.
@LoversofIRAN
عاشقان ایران
بالا: علامه #دهخدا بر بالین دکتر #مصدق پایین: آخرین جملات علامه دهخدا که پشت قوطی کبریت نوشته شد: پس آنچه را که خواننده این کتاب می بیند، تنها نتیجه ی یک عمر نیست، بلکه نتیجه ی عمرهاست. @LoversofIRAN
👈۷ اسفند سالروز درگذشت استاد دهخدا👉

@LoversofIRAN

⬅️ علامه #دهخدا، در واپسین دم زندگی، عاشقانه بایاد #مصدق و شعر #حافظ ازدنیا رفت.

زنده یاد #نصرت_الله_امینی از یاران مصدق با اشاره به اینکه «دهخدا، عاشق مصدق بود» می گوید:
«او تا روز آخر مرگش علاقه بسیار عجیبی به مصدق داشت، دکتر مصدق هم به دیدار او همیشه اظهار اشتیاق داشت. عاشق همدیگر بودند. اغلب مصدق در امور سیاسی اظهار نظر میکرد. یک روز من در بیمارستان نجمیه که نظارت افتخاری آن را داشتم به اتفاق #الهیار_صالح بودم که دکتر غلامحسین خان(فرزند مصدق) با عجله آمد و گفت زود برویم منزل دهخدا، یک پرستار خواسته اند آمپول بزنند. ما هم با عجله رفتیم. در حال سکرات بود و احتضار، اما هنوز هوش و حواس داشت. مرحوم #معین ایشان را رو به قبله گذاشته بود یعنی نشانده بود، مرحوم آسم شدیدی هم داشت. به آقای معین گفتند که من و غلامحسین مصدق و الهیار صالح به دیدارش رفته ایم، و دهخدا با وجودی که توانایی حرف زدن نداشت، گفت من مخلص دکتر مصدق ام. شعر" مپرس ... که مپرس" را مرتب تکرار میکرد.
آقای معین گفتند منظورتان غزل حافظ است؟
گفت بله...
معین رفت دیوان حافظ را آورد و خواند آن غزل معروف را، غزل که تمام شد، دهخدا هم مُرد…
درد عشقی کشیده‌ام که مپرس/
زهر هجری چشیده‌ام که مپرس/

علامه علی اکبر دهخدا ادیب، لغت‌شناس، سیاست‌مدار و شاعر ایرانی است. او سال ها در راه خدمت به زبان و ادبیات ایران تلاش کرد، با نگارش لغت نامه کاری کرد که بسیاری از صاحب نظران آن را همسنگ اثر فردوسی در سرودن شاهنامه می دانند.

#لغتنامه بزرگ دهخدا که در بیش از پنجاه جلد به چاپ رسیده است و شامل همه لغات #زبان #فارسی با معنای دقیق و اشعار و اطلاعاتی درباره آنهاست و کتاب "امثال‌و‌حکم" که شامل همه ضرب المثل‌ها و حکمت‌ها در زبان فارسی است، به تنهایی نشان‌دهنده دانش و شخصیت علمی دهخدا هستند. لغتنامه دهخدا حاصل بیش از چهل سال زحمات شبانه روزی او است.

در سال ۱۳۰۶ و تغییر نام "مدرسه سیاسی" به #مدرسه_عالی_حقوق_و_علوم_سیاسی و ریاست آن برعهده علی اکبر دهخدا گذاشته شد. وی از سال ۱۳۱۳ که #دانشگاه_تهران تاسیس شد نیز ریاست #دانشکده_حقوق_و_علوم_سیاسی را برعهده داشت تا اینکه در سال ۱۳۲۰ از خدمات دولتی بازنشسته شد.

به جز لغت‌نامه، "امثال و حکم" و "چرند و پرند" (مجموعه مقالات) از او تصحیح ها و ترجمه های فراوانی به جای مانده است:
تصحیح دیوان حافظ، تصحیح دیوان منوچهری، تصحیح دیوان فرخی، تصحیح دیوان مسعود سعد، تصحیح دیوان سوزنی، تصحیح لغت فرس اسدی، ترجمه عظمت و انحطاط رومیان، ترجمه روح القوانین، فرهنگ فرانسه به زبان فارسی، تعلیقات بر دیوان ناصر خسرو و تصحیح دیوان ابن یمین، تصحیح یوسف و زلیخا و...

علی‌اکبر دهخدا در روز دوشنبه هفتم اسفند ماه ۱۳۳۴ در خانه مسکونی خود در خیابان ایرانشهر تهران درگذشت. پیکر او در آرامگاه #ابن_بابویه به خاک سپرده شد. گفتنی است پس از #کودتا در #۲۸_امرداد، نام دهخدا را از خیابان محل زندگی‌اش برداشتند( بدلیل حمایت از دکتر مصدق) و در سال‌های پس از #انقلاب نام او را از روی خانه‌اش که تبدیل به دبستانی با نام دهخدا شده بود، نیز برداشتند❗️

بنکده/منبع:
خصوصیات اخلاقی و فضیلت های انسانی دکتر محمّد مصدّق، جمال صفری، ص۶-۷
از کانال @mohammadmosaddegh


https://t.me/LoversofIRAN/4956
زنده یاد #محمد_معین در نهم اردیبهشت سال ۱۲۹۷ هجری شمسی در محله #زرجوب شهر #رشت به دنیا آمد.
دکتر معین در طول عمر گرانش حدود ۲۳ جلد کتاب تالیف و منتشر کرد که مهمترین و با ارزشترین آنها #فرهنگ _معین در شش جلد است که از منابع معتبر واژگان زبان #فارسی است.
از دیگر فعالیت‌های وی، همکاری با #دهخدا و تنظیم فیش‌های چاپ نشده بعد از فوت #دهخدا می‌باشد.

وی همچنین طبق وصیت #نیما_یوشیج بررسی آثار او را برعهده گرفت.

دکتر معین به زبانهای #فرانسه_انگلیسی_عربی و #آلمانی تسلط کامل داشت و زبان‌های #پهلوی _اوستایی و #فارسی_باستان و بعضی لهجه های محلی را خوب می‌دانست.

دکتر #معین به علت کارهای زیاد مطالعاتی و تحقیقی در سال ۱٣۴۵ در یکی از اتاق‌های دانشکده #ادبیات بیهوش شد و به حال اغماء فرو رفت.
برای معالجه استاد #معین ، اقدامات زیادی شد و او را به کشورهای مختلف بردند اما سرانجام پس از چهار سال و پنج ماه که در حالت اغماء بود در ۵٧ سالگی در ۱٣ تیرماه ۱٣۵۰ از دنیا رفت و در #آستانه_اشرفیه #گیلان به خاک سپرده شد.

از کانال بزم موسیقی
#محمد_معین
#ایران
#گیلان


روانش در آرامش ابدی

کانال جلگه_شمالی(تیکاوتیرنگ)


@jolgeshomali
👈درباره‌ی روانشاد، ایرج افشار، از زبان استاد محمدرضا شفیعی‌کدکنی، برای ۱۶ مهر، زادروز ایرج افشار، #پدر_کتابشناسی ایران

@LoversofIRAN

⬅️نیم قرن با او زندگی کردم
به بهانهء زادروزش

قصد ندارم كه به میدانهای فراخ و پهناور كارهای او، حتی كوچكترین اشاره‌ای داشته باشم؛ ولی از یادآوریِ این نكته ناگزیرم كه بگویم: در میانِ پژوهشگران قرن بیستم #ایران، میراث كمتر كسی به پهناوری و باروَری و تنوّع و سودمندی میراثِ اوست. این میراث مجموعه بیشمار و گسترده‌ای از سندها، متن‌ها، یادداشت‌ها، خاطره‌ها، سفرنامه‌ها و «فكت»‌هاست و كوچكترین ضمیمه‌ای از انشانویسی و عبارت‌پردازی‌های رایج در میان معاصران ما را ندارد و از هرگونه مبالغه مستعار بركنار است. او از «محققانی» نبود كه «متن» دیگران را بَدل به «حاشیه» كند و حاشیة دیگران را بَدَل به متن و با ارجاعاتِ دكوراتیو اینترنتی آن را در چشم مردمان بیاراید. اكنونیان و آیندگان به سطرْ سطرِ نوشته‌ها و یادداشت‌های او نیاز دارند و این نیاز، روز به روز، رویْ در افزونی خواهد داشت، چه در جهانِ ایرانی و چه در میانِ اَنیران.

حدود نیم‌قرن با او زندگی كردم، در كوه و دشت، در سفر و حضر، در وطن و سرزمین‌های بیگانه، و یك جمله‌ی سیاسی از او نشنیدم. او روزنامه نمی‌خواند و در منزلش رادیو و تلویزیون نداشت.
یك بار كه بعضی دوستان به ضرورتی می‌خواستند، در ساعاتی كه مهمان او بودند، برنامه‌ای را در تلویزیون ببینند، مجبور شدند تلویزیون سرایْدارِ منزل او را بیاورند و برنامه‌ی موردنظر خویش را تماشا كنند. به راستی او، اهل سیاست نبود و اهل هیچ حزب و دسته‌ای نبود ولی یك سیاست بزرگ را همواره پیش چشم‌ داشت و با آن زندگی می‌كرد و آن سیاست، مصلحتْ‌اندیشی درباره‌ی سرنوشت جهانِ ایرانی بود.
به همین دلیل، هم موردِ احترام دكتر محمد #مصدق، و #اللهیار_صالح بود و هم مستشار مؤتمن #سیدحسن_تقی_زاده.

در مراكز علمی جهان و در حوزه‌های #ایران‌شناسی دانشگاه‌های كره زمین، هیچ‌كس از معاصران ما، اعتبار و حرمت #ایرج_افشار را ندارد. البته، در کنارِ او، #احسان_یارشاطر را هم به یاد می‌آورم.

در غربالی كه ذهنِ من از مردانِ بزرگ قرن بیستم #ایران، در عرصه‌ی فرهنگ كرده است، ایرج افشار یكی از دانه‌های دُرشتی است كه در كنار #علامه_قزوینی، #سیدحسن_تقی‌زاده، #محمدعلی_فروغی، #علی‌اصغر_حکمت، #ابراهیم_پورداود، #علّامه_شیخ_آقابزرگ_تهرانی، #بدیع‌الزمان_فروزانفر، سیداحمد #كسروی، #اقبال_آشتیانی، #پرویز_ناتل_خانلری، #غلامحسین_مصاحب، علی‌اكبر #دهخدا، #صادق_هدایت، #ملک_‌الشعراء_بهار و #نیما_یوشیج قرار می‌گیرد؛ بی‌آنكه وَجهِ مشابهتِ خاصّی با هیچ‌‌کدام ایشان داشته باشد و یا تكرار یكی از آنها بشمار آید.
او ایرج افشار است و بس...
رها از هر عنوان و لقبی.

پژوهشگرانِ عرصه‌ی #ایرانشناسی در جهان، در حوزه‌های تاریخ، مردم‌شناسی، ادبیّات فارسی، باستانشناسی، كتابشناسی و كتابداری و اطّلاع‌رسانی، همواره، در آثار خویش وامدار ایرج افشار بوده‌اند و خواهند بود.
بزرگا مردا كه او بود و دریغا و بسیار بار دریغا كه به پنجاه چهره‌ی ممتاز هم نمی‌توان جای خالیِ آن یگانه را پُر كرد.
https://t.me/sereshk1318/31
محمدرضا #شفیعی_کدکنی
مجله بخارا، شماره ۸۱
فرزانه فروتن ایران مدار ما
#ايرج_افشار

@LoversofIRAN

⬅️ گزیده ای از زندگی نامه ایرج_افشار
زاده ۱۶ مهر ۱۳۰۴ تهران
درگذشته ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ تهران

او پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و ادبیات فارسی، #ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه بود
افشار سابقه تدریس در دانشگاه‌‌های داخل و خارج کشور از جمله: دانشگاه #برن (سویس)، دانشگاه #ساپورو (ژاپن)، و #دانشگاه_تهران را داشت.

وی پایه‌گذار #کتابخانه_مرکزی_دانشگاه_تهران و معروف به پدر کتاب‌شناسی ایران است. محمود افشار یزدی پدر اوست.

ایرج افشار طی قریب به ۶۵ سال کوشش‌های پژوهشی بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی و کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا،جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تألیف و تصنیف و تصحیح کرده است. کتابخانه بزرگ و گران‌بهای ایرج افشار در مرکز "دائرةالمعارف بزرگ اسلامی" محفوظ است.

از کانال دکتر شفیعی کدکنی @shafiei_kadkani


@LoversofIRAN
Forwarded from عاشقان ایران
👈درباره‌ی روانشاد، ایرج افشار، از زبان استاد محمدرضا شفیعی‌کدکنی، برای ۱۶ مهر، زادروز ایرج افشار، #پدر_کتابشناسی ایران

@LoversofIRAN

⬅️نیم قرن با او زندگی کردم
به بهانهء زادروزش

قصد ندارم كه به میدانهای فراخ و پهناور كارهای او، حتی كوچكترین اشاره‌ای داشته باشم؛ ولی از یادآوریِ این نكته ناگزیرم كه بگویم: در میانِ پژوهشگران قرن بیستم #ایران، میراث كمتر كسی به پهناوری و باروَری و تنوّع و سودمندی میراثِ اوست. این میراث مجموعه بیشمار و گسترده‌ای از سندها، متن‌ها، یادداشت‌ها، خاطره‌ها، سفرنامه‌ها و «فكت»‌هاست و كوچكترین ضمیمه‌ای از انشانویسی و عبارت‌پردازی‌های رایج در میان معاصران ما را ندارد و از هرگونه مبالغه مستعار بركنار است. او از «محققانی» نبود كه «متن» دیگران را بَدل به «حاشیه» كند و حاشیة دیگران را بَدَل به متن و با ارجاعاتِ دكوراتیو اینترنتی آن را در چشم مردمان بیاراید. اكنونیان و آیندگان به سطرْ سطرِ نوشته‌ها و یادداشت‌های او نیاز دارند و این نیاز، روز به روز، رویْ در افزونی خواهد داشت، چه در جهانِ ایرانی و چه در میانِ اَنیران.

حدود نیم‌قرن با او زندگی كردم، در كوه و دشت، در سفر و حضر، در وطن و سرزمین‌های بیگانه، و یك جمله‌ی سیاسی از او نشنیدم. او روزنامه نمی‌خواند و در منزلش رادیو و تلویزیون نداشت.
یك بار كه بعضی دوستان به ضرورتی می‌خواستند، در ساعاتی كه مهمان او بودند، برنامه‌ای را در تلویزیون ببینند، مجبور شدند تلویزیون سرایْدارِ منزل او را بیاورند و برنامه‌ی موردنظر خویش را تماشا كنند. به راستی او، اهل سیاست نبود و اهل هیچ حزب و دسته‌ای نبود ولی یك سیاست بزرگ را همواره پیش چشم‌ داشت و با آن زندگی می‌كرد و آن سیاست، مصلحتْ‌اندیشی درباره‌ی سرنوشت جهانِ ایرانی بود.
به همین دلیل، هم موردِ احترام دكتر محمد #مصدق، و #اللهیار_صالح بود و هم مستشار مؤتمن #سیدحسن_تقی_زاده.

در مراكز علمی جهان و در حوزه‌های #ایران‌شناسی دانشگاه‌های كره زمین، هیچ‌كس از معاصران ما، اعتبار و حرمت #ایرج_افشار را ندارد. البته، در کنارِ او، #احسان_یارشاطر را هم به یاد می‌آورم.

در غربالی كه ذهنِ من از مردانِ بزرگ قرن بیستم #ایران، در عرصه‌ی فرهنگ كرده است، ایرج افشار یكی از دانه‌های دُرشتی است كه در كنار #علامه_قزوینی، #سیدحسن_تقی‌زاده، #محمدعلی_فروغی، #علی‌اصغر_حکمت، #ابراهیم_پورداود، #علّامه_شیخ_آقابزرگ_تهرانی، #بدیع‌الزمان_فروزانفر، سیداحمد #كسروی، #اقبال_آشتیانی، #پرویز_ناتل_خانلری، #غلامحسین_مصاحب، علی‌اكبر #دهخدا، #صادق_هدایت، #ملک_‌الشعراء_بهار و #نیما_یوشیج قرار می‌گیرد؛ بی‌آنكه وَجهِ مشابهتِ خاصّی با هیچ‌‌کدام ایشان داشته باشد و یا تكرار یكی از آنها بشمار آید.
او ایرج افشار است و بس...
رها از هر عنوان و لقبی.

پژوهشگرانِ عرصه‌ی #ایرانشناسی در جهان، در حوزه‌های تاریخ، مردم‌شناسی، ادبیّات فارسی، باستانشناسی، كتابشناسی و كتابداری و اطّلاع‌رسانی، همواره، در آثار خویش وامدار ایرج افشار بوده‌اند و خواهند بود.
بزرگا مردا كه او بود و دریغا و بسیار بار دریغا كه به پنجاه چهره‌ی ممتاز هم نمی‌توان جای خالیِ آن یگانه را پُر كرد.
https://t.me/sereshk1318/31
محمدرضا #شفیعی_کدکنی
مجله بخارا، شماره ۸۱
فرزانه فروتن ایران مدار ما
#ايرج_افشار

@LoversofIRAN

⬅️ گزیده ای از زندگی نامه ایرج_افشار
زاده ۱۶ مهر ۱۳۰۴ تهران
درگذشته ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ تهران

او پژوهشگر فرهنگ و تاریخ و ادبیات فارسی، #ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه بود
افشار سابقه تدریس در دانشگاه‌‌های داخل و خارج کشور از جمله: دانشگاه #برن (سویس)، دانشگاه #ساپورو (ژاپن)، و #دانشگاه_تهران را داشت.

وی پایه‌گذار #کتابخانه_مرکزی_دانشگاه_تهران و معروف به پدر کتاب‌شناسی ایران است. محمود افشار یزدی پدر اوست.

ایرج افشار طی قریب به ۶۵ سال کوشش‌های پژوهشی بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی و کتاب‌داری، تاریخ، جغرافیا،جغرافیای تاریخی، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تألیف و تصنیف و تصحیح کرده است. کتابخانه بزرگ و گران‌بهای ایرج افشار در مرکز "دائرةالمعارف بزرگ اسلامی" محفوظ است.

از کانال دکتر شفیعی کدکنی @shafiei_kadkani


@LoversofIRAN
دانستنی‌های جالب دربارهٔ #زبان_فارسى:

#حیدر_طاهری_لالیمی

زبان #فارسى در #٢٩ كشور جهان صحبت میشود که در ردیف #ششم بعد از زبان #اسپانيايى و قبل از زبان #آلمانى (از نظر تعداد كشورهایی که در آنها فارسى صحبت می‌کنند) رده‌بندى شده است!

زبان #فارسى_دومین_زبان_كلاسيک جهان بعد از زبان #يونانى شناخته شده و همهٔ ويژگی‌هاى يک زبان #كلاسيک را دارد. زبان ‌هاى #لاتين و #سانسكريت در رديف‌هاى سوم و چهارم قرار دارند!!!

زبان فارسى از نظر تنوع مَثَل (ضرب‌المثل) بین #سه_کشور_نخست_جهان است!

زبان #فارسی از نظر دامنه و تنوع واژه‌ها يكى از پرمايه ‌ترين و بزرگترين زبان های دنیاست. در كمتر زبانى فرهنگ لغاتى مثل لغت نامه ١٨ جلدی #دهخدا و يا فرهنگ #معين در ۶ جلد ديده می‌شود!!!

زبان #فارسى توانايى ساختن ۲۲۵ ميليون واژه را دارد كه در ميان زبان‌هاى گيتى بى همتاست!!!

زبان فارسی #یازدهمین زبان پرکاربرد در محتوای وب و اینترنت است!!!

زبان فارسى از لحاظ قدمت، #يک_سده از لاتين و #دوازده_سده از انگليسى جلوتر است!!!

از #ده شاعر برتر جهان #پنج نفر از آنها #فارسی زبانند.

آخرین نکته هم اینکه زبان فارسی تنها زبانی هست که میشود 19 تا فعل را کنار هم گفت و جمله معنی دار داشته باشیم مانند: #داشتم_میرفتم_دیدم_گرفته_نشسته گفتم بذار بپرسم ببینم میاد نمیاد دیدم میگه نمیخوام بیام میخوام برم بگیرم بخوابم!!!
اگر کسی بخواهد این متن را ترجمه کند رباط صلیبی مغزش پاره خواهد شد!!

قدر و ارزش زبان #فارسی را با درست صحبت كردن و یاد دادن درست به فرزندانمان و نوشتن درست واژهها بدانيم و آن را گرامی بداريم و برای آگاهی از جایگاه والا و اهمیت زبان #فارسی اطلاع‌‌ رسانی کنیم.


از کانال دکتر_مجید_عابدی با کمی ویرایش


پایگاه ایران دوستان مازندران.



@jolgeshomali
در چهارمین دوره جشنواره نشان #دهخدا، ۲۹ آبان ۱۳۹۷، جایزه قلم برتر به استاد #احمد_سمیعی_گیلانی عضو پیوسته فرهنگستان زبان وادب پارسی تعلق گرفت . وی از پیشگامان علم #ویراستاری در #ایران است.
👈دریغا زریاب و دریغا فرهنگ ایرانی!


#محمدرضا_شفیعی_کدکنی دربارهٔ استاد #عباس_زریاب_خویی،بخارا، ۱۳۹۳

۱- دریغا #زریاب و دریغا #فرهنگ_ایرانی!
جز این چه می‌توانم گفت، در این راسته بازار مدرک‌فروشان با ارزِ شناور. در این سیاهی لشگر انبوه استاد و دانشجو، سیاهی لشگری برابر تمام دانشگاه‌های فرانسه و آلمان و انگلستان و شاید هم چندین کشور دیگر و جهل مرکّب مدیرانی که این سیاهی لشگر را افتخاری برای خویش می‌دانند.

می‌دانم که محیط دانشگاهیِ ما، در چه سکراتی به سر می‌برد. در هیچ جای جهان کار دانشگاه و تحقیقات دانشگاهی از اینگونه که ما داریم نیست، در عصر معرکه‌گیران و منکران «حُسن و قبح عقلی» در پایان قرن بیستم. و #دولت با ساده‌لوحی، به فهرست انبوه استادان و دانشیارانش مباهات می‌کند و چندان بی‌خبر است که این رتبه‌های کاملاً «اداری» را ملاک پیشرفت علم و تحقیق تلقی می‌کند

او در میان واپسین‌ها، بی‌گمان، برجسته‌ترین بود، برجسته‌ترین چهره از آخرین پژوهندگانی که بر مجموعه فرهنگ و مدنیت #ایرانی احاطه ژرف و اشراف کامل دارند و بدان عشق می‌ورزند: از فلسفه و کلام و تفسیر و حدیث و فقه و اصول تا #ادبیات_فارسی و عربی و تاریخ و جغرافیای تاریخی تا آنچه در مغرب‌زمین می‌گذرد در حوزه پژوهش‌های ایرانی و اسلامی تا آگاهی درست و سنجیده از مجموعه میراث خردمندان غرب، از #افلاطون تا #هگل و #مارکس و ناقدان معاصرش

زریاب در شرایط فرهنگی عصر ما، شاید، والاترین مصداق کلمه #حکیم بود یعنی فرزانه‌ای که بسیار خوانده است و بسیار آموخته و اندیشیده و منظومه‌ای عقلانی برای تبیین جهان و #فرهنگ_ملی خویش تدارک دیده است که براساس آن نگران پیرامون خویش است

دیگر، در کجای ایران باید جست مردی را که بتواند «شفاء» و «اشارات» #ابن_سینا (#پورسینا)، «اسفار» #صدر_المتالهین (#ملاصدرا#شاهنامه #فردوسی، «صیدنه» #ابوریحان_بیرونی، «دیوان #خاقانی»، فلسفه #تاریخ_ایران و تاریخ #فلسفه_ایران را در عالی‌ترین سطوح ممکن تدریس و تحقیق کند و آنگاه که درباره #گوته، #شیلر، #کانت، #هگل، #صادق_هدایت و مهدی #اخوان_ثالث سخن می‌گوید سخنش از ژرف‌ترین ها باشد؟

۲- اکنون که دیگر در میان ما نیست، لحظه به لحظه، زیان بزرگ غیاب او را از آفاق فرهنگ معاصر ایران حس می کنم، چه غبن بزرگی بوده است محروم شدن #دانشگاه_تهران، در این پانزده ساله اخیر از وجود او. من ندانستم که چرا از یک سوی، دانشگاه تهران را از فیض دانش بیکران و بینش ژرف او، محروم کردند و از سوی دیگر با خواهش و اصرار او را به مؤسسات فرهنگی و تحقیقی دیگر، برای تدریس و تحقیق و تألیف و ترجمه، فراخواندند! جز اینکه خصومت‌های شخصی را عامل این کار بدانم. با اینکه سی سال در محضر او شاگردی کردم و در «کتابخانه #مجلس_سنا» (#سنا#دایره‌المعارف_فارسی، و «دانشگاه تهران» افتخار همکاری داشتم، هرگز دلم بار نداد که در این‌باره از او پرسشی کنم. او نیز سکوتی حکیمانه داشت

۳- در این عصر، با فضلا و شبه‌ فضلای بسیار حشر و نشر داشته‌ام و آنها را در چند دسته دیده‌ام: گروهی -انبوه!- که «نخوانده»‌ها و «ندانسته»های خویش را به قلم می‌آورند و گاه با لعابی از اصطلاحات دهن پرکن شرقی و غربی، خیل عظیمی از «عوام #روشنفکران» را فریفته می‌کنند؛ هم اینان‌اند که اگر کسی از «تحقیقات» و نوشته‌های خودشان امتحانشان کند از عهده پاسخ برنمی‌آیند. در نوشته‌های اینان تمام «افعال مثبت» را می‌توان «منفی» کرد و تمام «افعال منفی» را «مثبت» و آب از آب تکان نخورد!

گروه دوم، هر چه دارند همان است که نوشته‌اند و گاه این نوشته‌ها تکرار گونه‌های یک «دانسته» است. گروه سوم، آنها که هرچه دانسته‌اند نوشته‌اند یا به گونه یادداشت باقی گذاشته‌اند، امثال #قزوینی #پورداوود #دهخدا #کسروی #تقی‌زاده #اقبال #معین #همایی #مینوی #خانلری (از گذشتگان) و جمعی از استادان حی و حاضر که خداوند آنان را در زینهار خویش نگه دارد! اینان‌ سازندگان فرهنگ #ملی ما در عصر حاضر به شمار می‌روند، در کنار آفرینندگانی از نوع #ملک_الشعرای_بهار #هدایت #نیما_یوشیج #شهریار

نوع چهارم و نادری نیز هست که میراث تألیفی و مکتوب ایشان، از حجم دانسته‌ها و ژرفای اطلاعات ایشان کمتر است، گیرم چندین اثر برجسته هم از ایشان باقی بماند، مانند دکتر #علی‌اکبر_فیاض (مصحح #تاریخ_بیهقی) و استاد #بدیع‌الزمان_فروزانفر؛ #زریاب_خویی نیز یکی دیگر از آنها

با اینکه تألیفات، ترجمه‌ها و مقالات زریاب چشمگیر است و او را در صدر پدید‌آورندگان #فرهنگ_ایرانی عصر ما قرار می‌دهد، ولی با اطمینان بگویم که دانسته‌ها و خوانده‌ها و اندیشیده‌های او، چندین برابر آن چیزی است که از وی مکتوب باقی ‌ماند
از این بابت نیز مرگ او غبن بزرگی است که چرا بیش از این ننوشت و یا دردناکتر در پیرانه‌سر - کارهای گلی برای گذران زندگی بر دوش او گذاشتند- نگذاشتند آنچه را دلش می‌خواست بنویسد!


@LoversofIRAN