#سیزده_به_در نحس نیست
و پیوندی با دروغ هایی که تاریخ سازان #یهود می گویند و گواه محکمی برای آن ها نیست، ندارد بلکه در #ایران_باستان روزی شاد در پیوند با پرهام/طبیعت زیبای ایران بوده است

@LoversofIRAN

👈جشن فروردینگان (امروز) شادباد

@LoversofIRAN


⬅️ چیستی و ریشه جشن فروردینگان

۱۹ فروردین، #جشن #فروردینگان، جشنِ گرامیداشتِ «فْرَوَهْرِ» (روانِ مینویِ) [روح] پاکان و درگذشتگان است که در فروردین روز از فروردین ‌ماه (نوزدهم فروردین) برگزار می‌شود.

در فرهنگِ «برهانِ قاطع» درباره‌ی این جشن آمده است: «[فروردین] نامِ روزِ نوزدهم باشد از هر ماهِ شمسی و در این روز از ماهِ فروردین #فارسیان جشن سازند و عید کنند بنا بر قاعده‌ی کلیه که پیشِ ایشان جاری است که هر روز از هر ماهی که نامِ همان ماه داشته باشد عید باید کرد. نیک است در این روز به اعتقادِ ایشان جامه‌ی نو پوشیدن.»

#مسعود_سعد_سلمان، از ادیبانِ روزگارِ #غزنویان، به فرخندگیِ فروردینگان چنین سروده است:
«فروردین است و روزِ فروردین
شادی و طرب همی کند تلقین»
این سروده‌ نشانگرِ آن است که این جشن دستِ کم تا سده‌ی ششم [پس از اسلام در ایران] برگزار می‌شده است.

در کتابِ «سد در نثر و سد در #بندهش»، بندهای ۳۷ و ۹۵، درباره‌ی آیینهای فروردینگان آمده است: «اینکه چون فروردیان (فروردینگان) درآید، باید که هر کس درخورِ تواناییِ خویش درون (نانی کوچک و گرد) و یزشن (ستایش) و مِیَزد (نذرِ خوراکی) و آفرینگان (سرود و نماز) کند. در این ده روز بر همه واجب است و چه شایسته‌تر که در خانه‌ی خویش برپا کنند، چون روانها به خانه‌ی خود وارد شوند و چشم به راه باشند تا آیینهای بایسته از سویِ بازماندگان انجام شود. آن ده روز همه‌ی روانها در این گیتی باشند، به هر خانه که مِیَزد (پیشکشها و نذرها) بیشتر کنند، آن کدخدا و کدبانوی خانه و دیگران را بیشتر آفرین و دعا کنند و هرآینه آن سال، کارِ آن خاندان بهتر باشد و سود و بهرشان زیادتر افتد و هر کرفه (ثواب) که از بهرِ روانِ وردگان (درگذشتگان) کنند، همچنان باشد که به روانِ خویشتن کرده باشند. چون از این گیتی بگذرند، آن روانها پذیره‌ی او بازآیند و خرمی کنند و او را دلداری دهند و نیز پیشِ دادار، گواهی دهند که این اَشو (پاک) ما را از یاد نبرد و تا در آن جهان بود ما از او خشنود بودیم. اکنون ما همداستانیم که او را از آن کرفه‌های ما هم‌بهره کنی و روانِ او را به جایگاهِ اَشَوان (پاکان) رسانی. این سخن بگویند و آن روان را امید دهند تا حساب او را بکنند... پس کوشش باید کردن تا فروردیان را نیکو دارند و روانِ پدران و مادران و خویشان از ایشان به آزادی (سپاس) باشند.»

چنین، فروردینگان جشنِ روزِ یادبودِ «روانها» (روح درگذشتگان) است، چراکه واژه‌ی فروردین و فروهر از یک ریشه برآمده‌اند و به معنای نیرویی‌اند که از جهانِ مینوی برای راهنمایی و پاسبانیِ روانها در هر جانداری نهاده شده‌اند و بر این پایه، فروهرِ هر جاندار در زمانِ زندگی‌اش بخشی جدایی‌ناپذیر از روانِ او به شمار می‌آید.
مادران و پدرانِ ما در ایرانِ باستان در این روز بر سرِ خاکِ درگذشتگانِ از دست رفته می‌رفتند و در آیینی از آنان یاد می‌کردند.
بسانِ روزگارِ باستان، کنون نیز زردشتیانِ #ایران و پارسیانِ #هند و #پاکستان فروردینگان را برپا می‌دارند. آنان سرِ خاکِ رفتگان می‌روند و برای شادیِ روانِ درگذشتگان نماز می‌خوانند و دهش می‌کنند. گفتنی است که زردشتیانِ ایران این جشن را بیشتر به نامِ «فرودگ» می‌شناسند.
زردشتیانِ #تهران در این روز به آرامگاهِ زردشتیان که در «کاخِ فیروزه» است می‌روند و از موبدان می‌خواهند که بنامِ درگذشتگانشان «آفرینگان» بخوانند. به هنگامِ خوانشِ آفرینگان بر آتش اسفند و کُندر و دیگر خوشبوکننده‌ها دود می‌کنند و شمع روشن می‌نمایند و در کنارِ گل و سبزه‌ای که از پیش آماده کرده‌اند، میوه‌های تازه را پاره می‌کنند و به همراهِ «لُرک»، که هفت گونه میوه‌ی خشک همچون بادام، گردو، سنجد، خرما، فندق، قیسی و ... است، و «سورگ» که نانِ کوچکِ گردِ پخته‌شده در روغنِ کُنجد است، پس از پایان یافتنِ خوانشِ آفرینگان میانِ باشندگان پخش می‌کنند که به شادی و خرمی بخورند. همچنین، هر کس بر آرامگاهِ نزدیکانِ خود می‌رود و گل و سبزه می‌گذارد و شمع برمی‌افروزد. اورنگ در کتاب «جشنهای ایرانِ باستان» سورگ را همسان با نانِ روغنی که مسلمانان در روزِ آدینه‌ی پایانِ سال درست می‌کنند و بر سرِ خاکِ درگذشتگان می‌دهند می‌داند.
مادران و پدرانِ ما در #ایران_باستان در این روز بر سرِ خاکِ درگذشتگانِ از دست رفته می‌رفتند و در آیینی از آنان یاد می‌کردند.

#زرتشتیان #زرتشتی #پارسیان #فروهر

از تارنمای "مردم سالاری آنلاین"👇
https://www.mardomsalari.ir/report/105557/


@LoversofIRAN

⚜ تبارشناسی فرمانروایی های #قفقاز در دوره #باستان، شاهنشاهی های #هخامنشی #اشکانی #ساسانی

🔺کتابی ارزشمند برای ایراندوستان

با خواندن این کتاب، به نقش تمدن #ایران_باستان در پی ریزی دولت و گسترش دین در کشورهای #ارمنستان و #گرجستان کنونی و سرزمین #اران (جمهوری #باکو) و زمینه های جنگ های درازمدت #ایران و #روم پی میبریم.


🔻با حمایت جدی و فراگیر همراهان کانال ها و گروههای ملی، از ناشران ایراندوست، نویسندگان و پژوهشگران #ملی کشور پشتیبانی می شوند.
هر کدام سهمی هر چند اندک در ارتقای فرهنگ جامعه و گسترش #ایرانشناسی داشته باشیم با خرید کتابهای تاریخ و فرهنگ ایران؛ در این وانفسا و شرایط سخت داشته باشیم.

چاپ اول : ۱۳۹۸
۵۴۰ صفحه – ۸۶۰۰۰ تومان
(با نقشه های تاریخی و تصویرهای چهار رنگ)

تخفیف: ۱۵ درصد

ناشر : انتشارات هزار کرمان

شماره تلفن برای خرید :
۶۶۹۲۳۹۴۶ و ۰۹۱۲۷۳۳۴۲۶۶
(ارسال با پست یا پیک )


از کانال ایرانچهر
@Iranchehr
و کانال نشر هزار کرمان
@hazarekerman_ir


عاشقان ایران 🇮🇷 💌
@LoversofIRAN

🌸 روز دختر در فرهنگ ایران: جشن نیلوفر

✍️ شاهین سپنتا@SHAHINSEPANTA

یکی از پرسش‌هایی که بسیار از نگارنده پرسیده‌اند، این که در فرهنگ ایران چه روزی به نام #روز_دختر نام‌گذاری شده است؟
این نگارنده در پاسخ به این پرسش، روز ششم از تیرماه یا #جشن_نیلوفر را به عنوان روز دختر در فرهنگ ایران پیشنهاد می‌کند و در چرایی این پیشنهاد به چند نکته اشاره می‌کند:

اگرچه در بسیاری از منابع ایرانی همچون #آثار_الباقیه، #التّفهیم، #زین_‌الأخبار و جز این، از #جشن_اسفندگان در روز پنجم اسفندماه با عنوان «روز زن و زمین» نام برده شده و تاکید شده است که #اسفندگان «جشن ویژه #زنان» یا روز آزادی زنان بوده و زنان و دختران در این روز جشن و شادی برپا می‌کردند و دخترانِ دمِ بخت یا شوی‌ناکرده به همسرگزینی برانگیخته می‌شدند، با این همه، اسفندگان ویژه همه زنان بود و اگر بخواهیم روزی را ویژه دختران و دوشیزگان برگزینیم، جشن نیلوفر گزینه شایسته‌ای خواهد بود.

#ابوریحان_بیرونی، در آثارالباقیه اشاره می‌کند که جشن نیلوفر در خردادروز از تیرماه، روز ششم تیر، برگزار می‌شود و می‌دانیم که #گل_نیلوفر نماد #آناهيتا است.

چهره کیهانی آناهیتا، یک ایزدستاره یا ستاره‌بانوست که همان ستاره گردان یا سیاره «ناهید» یا «زهره» یا «ونوس» در سامانه خورشیدی است و پس از ماه، درخشان‌ترین جرم آسمانی است که به هنگام شب از زمین دیده می‌شود.

در استوره، آناهیتا یا «اَرِدویسوَر آناهیتا»، زاینده‌ی رودی مینوی یا آسمانی به نام «اَرِدویسورَ» (به معنی رود نیرومند بی‌آلایش) یا «اَرِدوی» است که سرچشمه همه رودها و آب‌های روی زمین است، پس بر این پایه، آناهیتا ایزدبانوی آب‌ها، سرچشمه پاکی و زايندگی است که نیایش آبان‌يشت در اوستا ویژه ستایش اوست. او به خواست اهورا مزدا از فراز ستارگان به سوی زمین اهورا آفریده روان می‌شود.

واژه «آناهیتا» یا آناهید یا ناهید به معنی پاک، بی‌آلایش، نیالوده و نماد پاکدامنی است و این ویژگی او در آیین‌های دیگر به صورت #مریم و #معصومه تجلی پیدا کرد و برهمین پایه، آناهیتا یا ناهید و نمادش نیلوفر از دیرباز نامی زیبا برای دختران ایرانی بوده‌اند.

ایزدبانو آناهیتا، در آبان‌یشت با ویژگی‌های دختری زیبا، تندرست، بلندبالا، دلیر، برومند، کمر بر میان بسته، بلندآوازه، آزاده، بی‌آلایش، نازنین و نیرومند، و نژاده، ستوده شده است. او دختری خودساخته است که نه تنها برای شایستگی‌هایش به هیچ مردی وابسته نیست بلکه دختران کوشای دیگر را یاری‌رسان است.

در شهرهای مختلف #ایران_باستان، نیایشگاه‌هایی به نام آناهیتا در کنار #آب برپا بود که برای نمونه می‌توان به نیایشگاه‌های #کنگاور و #بیشابور، #بی‌بی_شهربانو در شهر #ری و #پیر_سبز در #اردکان اشاره کرد.

در آبان یشت این نیایشگاه‌ها، «خانه آناهیتا» نامیده می‌شوند و درباره آنها آمده است که آناهیتا دارنده هزار دریاچه و هزار رود است و در کرانه هریک از این دریاچه‌ها، خانه‌ای خوش ساخت و کلان پیکر با یکصد پنجره و یک هزار ستون خوش‌تراش برپاست.

همچنین برخی جای‌ها به یادمان آناهیتا دارای پسوند «دختر» بودند که برای نمونه می‌توان از شهر #پلدختر در #لرستان (برگرفته از نام پل‌دختر بازمانده از دوره #ساسانی بر رودخانه کشکان) یا #قلعه_دختر در #کرمان نام برد. #سرآب_نیلوفر در #کرمانشاه نیز یادمان آناهیتاست.

آناهیتا از چنان جایگاهی برخوردار بود که نامش در سنگ نوشته‌های #اردشیر_دوم #هخامنشی در #همدان و #شوش آمده و نگاره‌اش در سنگ‌نگاره #تاق‌بستان در کرمانشاه نقش شده است.

در تندیس‌ها یا سنگ نگاره‌ها، آناهیتا چون دختری بلندبالا با تن‌پوشی زیبا و تاجی بر سر و سبوی آبی در دست نقش‌شده است. در آبان یشت، آناهیتا کمر بر میان بسته تا پستان‌هایش زیباتر بنماید و دلنشن‌تر شود، پاپوش‌هایی درخشان تا مچ پا پوشیده و به استواری آن‌ها را با بندهای زرین بسته، گوشواره‌های زرین چهارگوشه‌ای برگوش‌ها آویخته، و گردن‌بندی برگردن نازنین بسته، و تنپوش زرین پُرچینی بر تن کرده و تاج زرین هشت‌گوشه‌ای بر سر نهاده است. در آوند نقره مطلا از دوره ساسانی که در موزه هُنر «کلیولند» در ایالت اوهایو در آمریکا نگهداری می‌شود، آناهیتا در حالی نقش شده است که شاخه‌ای گل #نیلوفر را در دست دارد.

به نظر می‌رسد که ستایش ویژگی‌ها و توانمندی مادینه آناهیتا در کنار آب، شادمانی و دست‌افشانی گروهی دختران در کنار سرآب‌های پر از نیلوفر یا سرچشمه‌ها و رودها و آب‌افشاندن، از آیین‌های جشن نیلوفر بوده است.

بر این بنیان، در دوران ما هم جشن نیلوفر می‌تواند به عنوان جشنی همیشگی برای بزرگداشت دختران شایسته و توانمند ایرانی در عرصه‌های مختلف زندگی همچون کار، ورزش، هنر، اخلاق و ... ثبت شود.

از@SHAHINSEPANTA
و@jashnha2


عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN

https://t.me/LoversofIRAN/10703?single

👈در ستایش بانوی دانشمند #بدرالزمان_قریب که از میان ما پرکشید.روانش شاد،نامش جاودان


✍ نوشته #حسن_قریبی

⬅️برای سلبریتی نجیب، دکتر بدرالزمان قریب

خانم دکتر قریب، تحصیل‌کردهٔ دانشگاه‌های پنسیلوانیا، میشیگان و هاروارد، عضو پیوستهٔ #فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگر، استاد دانشگاه و حتی از اهالی شعر و شاعری است که البته در محافل علمی داخل و خارج، او را به عنوان "سُغد‌شناس" بزرگ معاصر می‌شناسند که سرآمد کارهایش فرهنگ_سُغدی است.

سال‌ها پیش وقتی از او پرسیده شد که چرا ازدواج نکردید؟
جواب داد: «نشستم فرهنگ سغدی را بنویسم، سرم را بلند کردم دیدم هفتاد سالم شده»!

اگر بگویم عاشق ایران است حشو زائد است.
همین قدر بگویم با اینکه همیشه خندان است یک بار ‌اخم نیمه‌اش را دیدم، و آن وقتی بود که برایش یک غزل خواندم که بیت آخرش این بود:

بیهوده فکر آتش و پرهای سیمرغید؛
کبریت‌های رستم این ماجرا خیس است!

خنده‌های مخصوص خود را با اخم در آمیخت و گفت:
«قشنگ بود ولی با رستم_من شوخی نکن» ...
خانم دکتر ژاله آموزگار هم بود. برگشت و به او گفت:
«بد می‌گم خانوم دکتر؟ بهش می‌گم با رستمِ من شوخی نکن، رستم یعنی ایران!»

#سغد سرزمینی از تمدن بزرگ #ایران_باستان است و اکنون نام ولایتی در #تاجیکستان امروز که میراث‌دار فرهنگ ایرانی و ایران فرهنگی، با زبانی از شاخهٔ #زبان‌های_ایران_شرقی است.

اوایل دههٔ نود به مناسبت شرکت در همایش استاد رودکی، با چند تن از مدعوین از جمله دکتر اصغر_دادبه، گذرمان به دانشگاه پنجکِت تاجیکستان افتاد، شهری در کنار خرابه‌های سغد باستان...

یک یک ما را به جمع معرفی کردند و همه صحبت کردیم. جلسه‌ای دوستانه در جمع استادان و دانشجویان بود و در نوبت پرسش و پاسخ از من سراغ احوال خانم دکتر قریب را گرفتند.

جواب دادم من قریبی هستم و ایشان قریب، ما نسبتی با هم نداریم اما از حُسن اتفاق، من هم از فرهنگستان می‌آیم و از حال ایشان باخبرم شکر خدا حالشان خوب است.

اینکه او را می‌شناختند و حالش را می‌پرسیدند نشانه‌ای از قدرشناسی و قدردانی آنها بود.

این قبیل خاطرات زیاد است اما ارتباط خدمات بانوی سُغد‌شناس به مشترکات ایران بزرگ فرهنگی، از ابتدای این یادداشت مرا به یاد این بیت معروف از ابویعقوب خریمی، شاعر ایرانی‌نژاد قرن سوم انداخته است که با زبان بیگانه(عربی) خود را اینچنین معرفی می‌کند:

«اِنّی ا‌ِمرءٌ من سُراةِ الصُغدِ البَسَنی
عِرق الاعاجمِ جـلداً، طیّبَ الخبر»
(من مردی از بزرگان سُغد هستم
و رگ و پوستم از نژاد پاک ایرانی ست)



عاشقان ایران❤️
@LoversofIRAN

🔴 جشن درگذشتگان در #ایران_باستان

🔸در ایران باستان برای درگذشتگان سوگواری نمیکردن بلکه جشن برپا میکردن
۱۹ فروردین جشن فروهرها و جشن فروردین گان گرامی باد 🌹


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali