‍ ‍ ‍ 👈 تصنیف «بسم الله، ای شمس الضحی» 👉

👈 به بهانه #عید_قربان، قطعه قدیمی و بسیار شنیدنی این تصنیف که در دهه ۶۰ ساخته شده بود را از پایان این نوشتار بارگیری کنید.

👈عنوان #شمس_الضحی برگرفته از سوره شمس در قران کریم است و بسیاری ادیبان و پژوهندگان می گویند که در اشعار مولانا، اشاره ای ست به #شمس_تبریزی که مولانا خود را غرق در وجود او می دید و واله و #قربان او.

@LoversofIRAN
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

⬅️ تصنیف بسیار زیبا و ماندگار «بسم الله، ای شمس الضحی» که نسخه نخستین آن، در آغاز دهه ۶۰ به بازار موسیقی ایران آمد.

غزل سرا: شاعر جهانی"ایران زمین" #مولانا
آهنگساز: #محسن_نفر
خواننده: سید #حسام_الدین_سراج

نسخه جدید این قطعه هم در دهه ۹۰ به بازار آمد با رنگ و بویی نو و تنظیمی جدید.
تنطیم برای ارکستراسیون: #پویا_سرایی
مدیریت تولید: #سیدمحمدحسین_تفرشی

⬅️ قطعه «شمس الضحی» از آثار ماندگار محسن نفر، آهنگساز و نوازنده گزیده کار موسیقی ایرانی است که چندین سال قبل به خوانندگی حسام الدین سراج منتشر و با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد و حال پویا سرایی آهنگساز، نوازنده، پژوهشگر و مدرس موسیقی به تازگی با ارکستراسیون و تنظیمی جدید این تصنیف را در فضای مجازی منتشر کرده است.
پویا سرایی در توضیح نحوه انتشار این قطعه نوشته است: «قطعه اصلی بدون هیچ ساز کوبه‌ای یا حضورِ سازهای دیگر تنها با یک گروهِ #تار (اونیسون) و یک خواننده ضبط شده بود و تمامی خطوطِ تار این اثر را خود محسن نفر نواخته بود و به همین جهت می‌توان گفت «شمس الضحی» از این جهت یکی از #منحصر_بفردترین آثار موسیقی ایرانی است. حال بنده این اثر را برای ارکستر مجلسی متشکل از فلوت، ابوا، کلارینت، باسون، سازهای کوبه‌ای و ضرب زورخانه و بندیر، ارکستر زهی، تک‌خوان و کر تنظیم کردم. تار هم به عنوان اصلی ترین حلقه‌ وصلِ این تنظیم به شکل اولیه‌ آن، همچنان نقش سولیستی دارد.

⬅️ متن تصنیف زیبای "بسم الله ای شمس الضحی"، در واقع ترکیب بیت هایی از ۲ غزل سنگین و بسیار عرفانی #مولانا ست. به گونه ای که بیت آخر این تصنیف، از یکی از غزلهای مولانا، و بیتهای پیش از آن، از غزل دیگر مولانا می باشد.
متن تصنیف 👇

این کیست این،این کیست این،این یوسف ثانی ست این/
خضر است و الیاس این مگر، یا آب حیوانی ست این/
این باغ روحانی ست این، یا بزم یزدانی ست این/
سرمه سپاهانی ست این، یا نور سبحانی ست این/
این جان جان افزاست این، یا جنت الماوی ست این/
ساقی خوب ماست این، یا باده ی جانی ست این/
تنگ شکر را ماند این، سودای سر را ماند این/
این سیم و زر را ماند این، شادی و آسانی ست این/
رستم من از خوف و رجاء، عشق از کجا خوف از کجا/
ای خاک بر شرم و حیا، هنگام پیشانی ست این/
ای مطرب داوود دم، آتش بزن در رخت غم/
بردار بانگ زیر و بم، هنگام سرخوانی ست این/
مست و پریشان توام، موقوف فرمان توام/
اسحاق و #قربان توام، کین #عید_قربانی ست این/
گل های سرخ و زرد بین، آشوب بردابرد بین/
در قعر دریا گرد بین، موسی عمرانی ست این/
هر جسم را جان می کند، جان را خدادان می کند/
داد سلیمان می کند، یا حکم دیوانی ست این/
گویی شوی بی دست و پا، چوگان او پایت شود/
در پیش سلطان می دوی، کین سیر ربانی ست این/
خورشید افشان می رسد، مست و پریشان می رسد/
با گوی و چوگان می رسد، سلطان میدانی ست این/
آن آب باز آمد به جو، بر سنگ زن اکنون سبو/
سجده کن و چیزی مگو، کین سر ربانی ست این/
ای مطرب داوود دم، آتش بزن در رخت غم/
بردار بانگ زیر و بم، هنگام سرخوانی ست این/
بسم الله ای روح البقا، بسم الله ای شیرین لقا/
بسم الله ای شمس الضحی، بسم الله ای عین الیقین/

@LoversofIRAN

قطعه بسیار شنیدنی این تصنیف که ساخت دهه ی ۶۰ است را از اینجا بارگیری کنید. 👇

درحالیکه #ترکیه سالانه درآمد بسیاری از آرامگاه #مولانا ی ایرانی دارد
وضع آرامگاه #شمس_تبریزی در #ایران اینگونه است!

"حالا خورشید"برای پاسخگویی مسئولان میراث فرهنگی کشور این را منتشرکرده
@LoversofIRAN

#شمس_العماره با #ضربی_خوانی #مرتضی_احمدی
۳۰آذر سالروز درگذشت این هنرمند بزرگ #تهران بود:
بازیگر، صداپیشه، نویسنده، خواننده سبک #بیات_تهران، #پیش_پرده_خوان ومحقق فرهنگ #فولکلور تهران
🥀
@LoversofIRAN

درحالیکه #ترکیه سالانه درآمد بسیاری از آرامگاه #مولانا ی ایرانی دارد
وضع آرامگاه #شمس_تبریزی در #ایران اینگونه است!

"حالا خورشید"برای پاسخگویی مسئولان میراث فرهنگی کشور این را منتشرکرده
@LoversofIRAN

#شمس_العماره با #ضربی_خوانی #مرتضی_احمدی
۳۰آذر سالروز درگذشت این هنرمند بزرگ #تهران بود:
بازیگر، صداپیشه، نویسنده، خواننده سبک #بیات_تهران، #پیش_پرده_خوان ومحقق فرهنگ #فولکلور تهران
🥀
@LoversofIRAN

بازخوانی مقالات #شمس_تبریزی

❇️ دورهٔ شمس‌خوانی
(خوانش متن مقالات #شمس برپایه کتاب "خُمی از شراب ربّانی"، گزیده و شرح مقالات شمس)

♦️به سخن؛
استاد دکتر #محمدعلی_موحد

🕰 آغاز دوره:
یکشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۸

✔️ مکان: #تبریز، محله یاغچیان، دفتر موسسه صفای امید (بنیاد استاد محمدعلی موحد)

وطن‌یولی🇮🇷راه‌وطن vatanyoli@
(پایگاه میهن پرستان #آذری)

@LoversofIRAN

📖 #ادبی

👈 عينى و نيما👉

گزیده شده از مقاله #رستم_وهاب شاعر و پژوهشگر تاجيک در ۲۰۰۸/۱۳۸۷

🖌📄 اين روزها تاجيكستان ۱۳۰_امين سالگرد تولد #صدرالدين_عينى را جشن مى گيرد. عينى چه در شعر و چه در داستان نويسى معاصر #تاجيک پايه گذار شناخته مى شود. اقدام هاى ادبى او در آغاز سده ٢٠ ميلادى خط سير آينده #ادبيات_تاجیک را تعيين كرد، همه بخش هاى #ادبيات_معاصر_تاجيک


■ آغاز قالب شكنى
در ادبيات شناسى تاجيک، ابتداى نوآورى در وزن عروض، با شعر "مارش حريت" (سرود آزادى) استاد صدرالدين عينى است. در حقيقت، در نظم تاجيک اين اثر اولين نمونه كامل و موفق است كه با سنت هاى قديمى و قانونى عروض مطابق نيست، اما در عين حال امكانات بزرگ و نامحدود عروض را برملا مى كند.

سوالى پیش مى آيد كه آيا پيش از اين اثر استادانه، در هيچ مورد ديگری استاد عينى براى بيرون رفتن از قالب هاى سنتى عروض کوشش کرده بود؟ در پاسخ بايد گفت كه در《كليات》استاد عينى، شعرى به تاريخ ١٩٠٧ ميلادی وجوددارد كه از نظر ساختار به آنچه ديرتر(بعدتر) "شعر نو" ناميده شد، شباهت دارد:
سبحان الله!
امروز به ما حادثه صعب رسيد
از گردش چرخ فلک دولابى
پرسند ز سال
آه بى پايان كش
برگو بد حال

همچنين در همين جلد(هشتم) كليات، استاد با ذكر تاريخ "١٩ مه ١٩٢٨" يک پاره شعر دارد در قالب قطعه، که با افزوده شدن يك عبارت جداگانه در آغاز آن با قطعه معمولى تفاوت دارد:
اى وطن!
غير از خرابى تو دگر نيست كارشان
آنها كه ادعاى ولاى تو مى كنند
گر خدمتى كنند به نام تو فى المثل
از بهر نام خود، نه براى تو مى كنند
آنان كه از حريم تو مهجور مانده اند
چون عينى غريب دعاى تو مى كنند

اگرچه در اين شعر عامل تفاوت با سنت قدیم شعری در همین عبارت خلاصه مى شود، ولى اين فرق ناچيز نيست چون با این عبارت، ژرفاى درد و حسرت وطن پرست بزرگ به صراحت محسوس است.

اين عبارت مثل آه سوزناک بى اختيارى است پيش از بيان درد و حسرت. به همين اعتبار مى توان گفت كه شدت وضع روحى و احساسات، شاعر را ناخودآگاه سر اقدامى آورد كه خيلى بعدتر به سنت هاى شعرى پيوست و از دید نظری شناخته شد

■ مارش حريت صدرالدین عینی و افسانه نیمایوشیج
چنان كه گفته شد، نخستين نمونه موفق شعر نو "مارش حريت" استاد عينى است، که آميزش وزنى ای در آن ايجاد شد، که.پیش از آن در نظم هزارساله فارس و تاجيک سابقه نداشت. به گفته خود استاد عينى، وزن اين شعر زير تاثير آهنگ مارسيز، سرود انقلابيون فرانسه، به وجود آمد و هدف از آن ساختن یک آهنگ انقلابى بود.

پژوهشگر ايرانى #على_اصغر_باوندى_شهريارى در رساله دكتراى خود با عنوان "سير تحول شعر در تاجيكستان" (٢٠٠٢) به اعتبار قطعه هاى بالا، استاد عينى را نخستين سراينده شعر نوی ادبيات فارسى می داند.

اما محقق ديگر ايرانى، شاعر معروف، #شمس_لنگرودى، در پژوهش جامعی با عنوان "تاريخ تحليلى شعر نو"، #ابوالقاسم_لاهوتى را نخستين سراینده شعر نوی فارسی در سال ١٩٠٠ می داند.

در بررسی سهم استاد عينى در تحول عروض و شعر نو نمی توان از يك نكته چشم پوشید:
منظومه "افسانه" #نيما_يوشيج كه در #ايران او را #پدر_شعر_نو ناميده اند و زمان سروده شدن آن را "مبدا تاريخ شعر نو ايران"، در همان وزن بى سابقه "مارش حريت" است كه پنج سال پيش از آن يعنى در ١٣٠١ خورشيدى (١٩٢٣ م.) استاد عينی سرود.

براى اثبات این گفته ها دو پاره از هردو شعر مقايسه می شود؛

از مارش حريت:
اى ستمديدگان، اى اسيران!
وقت آزادى ما رسيد
مژدگانى دهيد، اى فقيران!
در جهان صبح شادى دميد
هر ستمگار دون خرم و شاد
سالها جام عشرت چشيد
در شب تيره جور و بيداد
هر ستمديده محنت كشيد

از افسانه:
در شب تيره ديوانه اى كو
دل به رنگى گريزان سپرده
در دره ى سرد و خلوت نشسته
همچو ساقه گياهى فسرده
 مى كند داستانى غم آور

از نگاه فنى، نوآورى استاد عينى در وزن "مارش حريت" نسبت به نوآورى نيما يوشيج برجسته تر است؛ به اين دليل كه اگر نيما با استفاده از وزن نو، برابرى شمار هجاهاى اركان عروض را در ابيات شعرش رعايت كرد؛ استاد عينى اما دست به نوآورى زد و در اركان اخير مصراع هاى دوم و چهارم هر بند نسبت به مصراع قبلى يك هجاى دراز را حذف كرد.

مى توان حدس زد كه نيما از شعر مارش حريت آگاه بود، احیانا مطبوعات انقلابى بخارا که به حروف فارسى منتشر مى شد، به ايران مى رسيد. به خصوص وجود عبارت مشترک "در شب تيره" در آغاز يك بيت مارش حريت و آغاز منظومه افسانه اين احتمال را تقويت مى كند

ولى تفاوت بزرگ کار نیما(که او را پدر شعر نوی فارسی کرد)با استاد عینی در آن است كه منظور استاد عينى پيش از هر چيز تامين آهنگ انقلابى و انجام خدمت به #انقلاب (بلشویکی کمونیستی #روسیه) بود، درحالیكه نيما يوشيج "افسانه" را با هدف مشخص و برنامه ريزى نوشت تا #انقلاب_ادبى بيافریند و زندگى خود را وقف كرد تا آنجا که در ايران (به احترام او) اصطلاح #شعر_نيمايى جايگزین #شعرنو شد

@LoversofIRAN