‍ 📚 #لک_قومی_ایرانی
( بدون پیشوند و پسوند لور و کرد )

اخیرأ جناب ( #ایرج_رحمانپور )
به ایراد سخنانی پرداخته اند که هیچ سنخیتی با جایگاه هنری ایشان(که آنرانیزالبته وامدار ادبیات غنی واسطوره ای #لکی است) نداشته و بیشتر اجرای اوامر تمامیت خواهان وتفرقه گرایان #رسانه_های_میلی_و_محلی را نموده اند

#قسمت_یکم

✅اصطلاحات « زبان» ، « لهجه» ، « گويش» و « گونه
قسمت یک-جامعه شناسان زبان از اصطلاح گونه( يا بعضي وقت ها كد ) براي اشاره به هر نوع صورت هاي زباني¬كه با توجـــه به عوامل اجتماعي الگوبندي مي شوند، استفاده مي كنند. گونه اصطلاحي در جامعــــــــه شناسي زبان است كه به زبان در بافت اشاره مي كند گونه مجموعه اي از صورت هاي زباني است كه در شرايط اجتماعي، يعني همراه با يك توزيع اجتماعي متمايز به كار برده مي شود. بنابراين گونه اصطلاحي كلي است كه لهجــــــــه هاي گوناگون ،سبك هاي زباني مختلف ، گويش هاي گوناگــــــــون و حتي زبان هاي مختلفي را در بر مي گيرد كه به دلايل اجتماعي با هم در تقابل و تناقض هستند. گونه به عنوان يك اصطلاح سودمند زباني به اثبات رسيده است زيرا از نظر زباني اصطلاحي خنثي است و تمامي تظــاهرات گوناگون مفهوم انتزاعي « زبان» را در بافت هاي اجتماعي گوناگـــــون در بر مي گيرد. هادسن (1980 ، صفحه 24) گونه زباني را به اين صورت تعريف مي كند: « مجموعه اي از بخش هاي زباني با توزيع مشابه» . برخي از زبان شناسان نيز اصطـــلاح گونه را در مورد آن دسته از نظام هاي زباني به كار برده اند كه داراي وجـوه اشتراك بسيار و تفاوت هاي كمي هستند و امر تفهيم و تفاهم ميان گويندگان آن ها كاﻣﻸ و بدون مشكل عمده اي امكان پذير است. از اين ديدگاه ، فارسي داراي گونــــه هاي مختلف محلي( مانند تهراني، اصفهاني، شيرازي، كرماني و ......)و نيز گونه هاي نوشتاري، گفتاري، رسمي و غيره است.(مدرسي، 1368 ،صص 132 و 133 .)
✅قسمت دوم -زبان شناسان دو اصطلاح گويش و لهجه را گاه در مفهومي واحد و گاه در مفاهيمي متفاوت به كار برده اند. در اين بحث، اصطلاح گــــــويش در مورد تفاوت هاي تلفظي ، دستوري و واژگــــاني گونه هاي زباني و اصطلاح لهجه در مورد تفاوت هاي تلفظي آن ها به كار گرفته شده است. به اين ترتيب ، هر زبان ممكن است داراي گويش هاي مختلف (گونه هايي كه اختلافات واژگاني و ساختاري دارند) . لهجه هاي گوناگون ( گونه هايي كه تنها تفاوت هاي تلفظي دارند) باشد. (مدرسي ، 1368 ص133)
گویش گونه ای از زبان است که می تواند نشانگر منطقه ای یااجتماعی باشد ترادگیل می گوید لفظ گویش دقیقا به تفاوتهای لغوی ،دستوری و نیز تلفظی بین دو زبانگونه اطلاق می گردد مهمترین معیار زبان شناختی برای تشخیص زبان از گویش ،معیار فهم پذیری متقابل است اگر گویندگان دو گونه زبانی بدون هیچ گونه اموزش اگاهانه بتوانند با یک دیگر ارتباط برقرار کنند می توان آن دو گونه را گویش های یک زبان واخد دانست اما اگر تفهیم و تفاهم میان گویندگان امکان پذیر نباشد باید آنها را دو زبان جداگانه حساب کرد
✅قسمت سوم -بر طبق معیارهای زبان شناسی می توان گفت اگر لرها و لک ها و فارس ،ترکها نتوانند زبان هم متوجه بشوند یا حداقل یک گروه متوجه مفاهیم دیگری نشود و اون تفهیم و تفاهمی که گفته شد به وجود نیاد مثلا لرها بگویند لکی متوجه نمی شویم و واقعا نشوند لرها نمی توانند بگویند لک ها لرند زیرا با معیارهای زبان شناختی و جامعه شناختی جور در نمی اید . و اینها را نمی توان یک قوم به حساب آورد.
✅در مورد دیگر گونه زبانهای باز به همین صورت است به فرض اگر لر یا لکی بتواند با کردها ،فارس ها و حتی ترکها .. بدون آموزش آگاهانه ارتباط برقرار کند می توان آنها را یک قوم به حساب آورد. در ایران مرزهای استانی که در حقیقت مرزهای سیاسی هستند باعث گردیده که زبان بعضی اقلیتها در مراکز استانها به اشتباه زبان رایج در بعضی استانها قلمداد بشودو این فکر را در بعضی از اذهان به وجود بیاورد که که فقط یک گروه قومی در بعضی از استانها وجود دارد مثال میزنم آیا می شود گفت در استان آدربایجان غربی کرد زیست ندارد؟ ویادراستان خوزستان لوربختیاری وجود ندارد؟ می شود گفت در استان فارس لر وجود ندارد؟همین وضعیت در لرستان نیز حاکم است واکثریت جمعیت لرستان یا لکند یا تباری لکی دارند (بنا بر اسناد سازمان آمار وسرشماری) ، اما برخی می خواهند جوری وانمود کند که اقلیت ناچیزی ازقوم #لک در لرستان وجود دارد در نتیجه این نگاه به فرهنگ #لک باعث گردیده #فرهنگ_لکی که واقعا فرهنگی کم نظیر واساطیری است و در راستای منافع کشور وملت ایران ، بوده ، نادیده گرفته شود .

#ویریا_عیني
#نویسندہ_روزنامہ_نگار

کانال هنر و مردان لکستان
@lakvahid

مطالب ارائه شده توسط جناب
#ایرج_رحمانپور🔰🔻🔰

‍ ‍ «زبان لکی»

زبان لکی یکی از ریشه دارترین زبانهای مردمان زاگرس است که هنوز پاهای استوارش را در اعماق فرهنگ و زبان ایران زمین محکم و استوار نگه داشته است.اشعار ، پیشینه ی تاریخی و فرهنگ قوم لک بر پیشانی این زبان می درخشد.مردمانی با این زبان تکلم می کنند که سهم بسزایی در آثار باستانی ، تاریخی ، علمی و دینی این مرز و بوم داشته و دارند .هنوز صدای شیهه ی اسبهای نیسایه در گوش متجاوزان به خاک پاک ایران زمین «درای» سهمناکیست که فکر تجاوز به این سرزمین آریایی را آویزه ی گوششان کرده است.
هنوز اشعار شاخُشین ، بابا طاهر ، ملامنوچهر، ترکه میر، نوشاد ، ملا حقعلی ، و هزاران اختر تابناک شعر و ادب از زبان گویشوران لک جاری و ساری است.
هنوز مردم لک به خود می بالند که زمانی در این کشور نوای وکیل الرعایا دست مرهمی شد بر دل سوختگان عدالت و اتحاد اقوام ایرانی.
هنوز ادبیات فولکلور لکی بر سر بازار دلهای عاشق این فرهنگ زمزمه ی هر صبح و شام مردمان و هنرمندان و خوانندگان این دیار بوده و چه بسا کسانی از روزنه ی دید خود و استفاده ی قطره هایی از آبشخور این دریای گسترده در سطح ملی مطرح شده و نامی و نانی کسب کرده اند.
زبان لکی با زبانها و گویشهای همسایه با فرهنگی همسو در تعاملی تنگاتنگ بوده و هست. باید این را به فال نیک گرفت و در گسترش و اشاعه ی آن کوشید.

منبع :کتاب چپرا اثر نگارنده

#مهدی_زینی


#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناول#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگ لکی

صدای مردم لک
@lakvahid

‍ .
کپو کچی از اسطوره های قوم لک است.این باور نشانگر روابط خانوادگی و مادر شوهر سالاری در بریده ای از زمان و تاریخ مردمان ماست.این نظام آنقدر بی رحمانه و سختگیرانه بود که عروس از خدا رهایی و آوارگی در بیابانها را طلب می کند.همچنین بر ما روشن می گردد که قوانین نانوشته و عادات و معاریف اجتماعی می تواند یک دیکتاتوری هر چند کوچک را بنا نهد.
آنچه امروزه رو در رویی عروس و مادر شوهر را به ذهن می رساند پیشینه های تاریخی ای همانند این نماد است و گرنه سختگیری و بهانه جویی و....در بین نیست.
پرنده ی کپو کچی: کپو کچی= پرنده ای است که آوای غمگینی دار. برای آوای حزین این پرنده در مناطق غرب ایران مخصوصا لکستان داستانی وجود دارد که می گوید:زمانی این پرنده انسان و عروس زنی بد اخلاق و بهانه گیر بود. یگ روز که شیر گوسفندان به خاطر کف روی شیر زیاد به نظر می آمد و پس از فروکش کف به نظر کم می آمد .مادر شوهر از عروس ایراد گرفت و بسیار آزارش داد. عروس آرزویی کرد و به این پرنده تبدیل شد . از آن زمان آواره ی کوه و بیابان است ومی خواند : ای خاله جان شیر کف بود و کم بود.صدای این پرنده هم تقریبا همان نام پرنده است ، یعنی می خواند: کپو ...کچی.. کف بی....کم بی. kepou /kechi
Kaf bi /kam bi
#مهدی_زینی

#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند#خزل#تویسرکان#شعرکودکانه

صدای مردم لک
@lakvahid

موش :زینت خاتون دخترشو به من مي ده ؟!خاله: سرکار عالي کي باشن ؟موش:عاشقم من . عاشق بي دلم من .خاله: دلت کجاس ؟موش :فنا شد . فناي اون چشا شد.خاله:کدوم چش؟موش: همون چش که خوابو بردش .خاله: کدوم خواب ؟موش :خوابي که ازم فرار کرد .خاله: کجا رفت ؟موش :تو باغچه .خاله :باغچه کجاس ؟موش: تو باغه .موش :باغی که تو شهر رؤياست. خاله: کدوم شهر؟ موش: همون شهر که تو ی خوابه .خاله کدوم خواب ؟موش: همون خواب که از چش ام رفت .خاله:کدوم چش ؟موش: همون چش که غرق آب شد .خاله:کدوم آب ؟موش :همون آب که سيل آوردش .خاله :کدوم سيل ؟موش :همون سيل که اشک آوردش .خاله:کدوم اشک ؟موش: همون اشک که از چشمام ريخت .خاله :کدوم چشم ؟موش: همون چشم که غرق خونه .خاله :کدوم خون ؟موش: همون خون که از دل اومد .خاله :کدوم دل ؟ موش :دلي که اسير زلفه .خاله:کدوم زلف ؟موش: زلفي که چو شب سياهه . خاله:کدوم شب ؟موش: همون شب که تو چشاته .خاله:کدوم چش ؟موش :همون چش که مسته مسته .خرس :نگو که دلوم شكسته . ( بغضش مي ترکد )موش :همون چش که پر شرابه . خرس: نگو که دلم کبابه .موش :چشي که همش اميده .خاله: اميد کجاس ؟موش: برآبه .بيا بريم … بيا بريم .

#مهدی_زینی


چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند

صدای مردم لک
@lakvahid

برابری زن و مرد
نقش فعال زنان در ترانه و اشعار لکی

🔅آرایش زنان
سرِت بشور و آو انار
چمت بِژن و سرمه عطار

🔅رقص زنان
کُلنجه زرد دَس کردیَ بازی
شرو بی و جنگ و تیراندازی

🔅وسایل آرایش زنان
زِره دو قروشی سکه احمد شاه
کلهر پیج کردیه بونه تماشاه

🔅حق انتخاب دختران
وه شامَمی یه و بلورانه
دته دل نیه مر و زورانه

🔅کار کردن زنان
یاران کی دیه دت و گایاری
گاوانار طلا، گارُم مرواری

🔅زورگو بودن زنان
چوی چراخ توری هَرگس کور‌ نوی
صد مرض بگری ژنه زور نوی

🔅شرکت در جنگ
کورل مزگانا، گنجه بای آورد
یه مَمَنازه سه تیری اورد

ای پسران جوان مژده باد گنجی آورد,این مهناز است اسلحه سه تیری را با خود به غنیمت آورده است غنیمت گرفتن اسلحه در جنگ عنوان ارزشمندی دارد مخصوصا یک زن آن را غنیمت بگیرد شاعر این غنیمت را به گنج تشبیه کرده است

عروسی روستای فرهاد آباد الشتر
خواننده #علیخان_عزیزی
#الشتر #موسیقی_لکی #فرهنگ_لکی
#رقص_لکی #عروسی_لکی #زن

صدای مردم لک
https://t.me/lakvahid