Forwarded from شبکه محیط زیست و منابع طبیعی کشور
#یادداشت #دیدگاه
✳️ فساد
✍ #مسعود_امیرزاده
✳️ فساد یکی از ابر چالشهای کشور است که از آن به عنوان اژدهای هفت‌سر یاد می‌شود و از شواهد معلوم است که راه حل آن هم به سهولت ممکن نیست. آنچه بیشتر رایج است و فضای عمومی و رسانه‌ای از فساد مراد میکنند، برداشت از نظام بانکی و یا اختلاس و خروج مبالغ کلان ارز از کشور است که در جای خود مهم است اما به گمان اصل مسأله فساد نیست.
🔹 در ضمن فساد، فقط اختلاس و دزدی و ارتشاء نیست؛ نگاه و تصمیم غلط و اصرار بر انجام آن هم، قسمی از عامل فسادزا است. اگر کلان مسأله فساد را جستجو میکنید بهتر آن است که در ساحت تخریب محیط زیست، غارت منابع طبیعی و اراضی ملی و از دست رفتن توان احیای سرزمین آنرا بیابید. قدر مسلم شرح این گزاره به تفصیلی خارج از ظرف یک یادداشت نیازمند است اما با طرح مسئله صرفا به چهارنوع اختلال و فساد حاصل از آن اشاره مختصری میکنم:
✳️ ۱- فساد نظام باورمندی:
🔸 این باور معیوب که طرحها و سازه‌ها و پروژه‌ها، عصای موسای نجات‌بخشی و توسعه سرزمین هستند و ضرورتا با اجرای آنها حتا به بهای لگدمال کردن داشته‌های طبیعی و فرهنگی به سعادت می‌رسیم.
🔸 توسعه بر محور ساخت و ساز افراطی، همچنان ذهن بسیاری از صاحبان تصمیم را اشغال کرده و برون‌داد این فساد ذهنی، سیمان‌اندود کردن سرزمین و بر افراشتن سازه در هر ناکجایی شده است.
✳️ ۲- فساد متنی:
🔸 در اینجا منظور از فساد، ناهمخوانی بین برنامه‌ها، قوانین، آیین‌نامه‌ها، دستورات، ارزیابی‌ها، گزارش‌ها…، با توان واقعی سرزمین و عدم توجه به قوانین موجود و بالادستی و انحرافات آنهاست.
🔸 عدم کسب تجربه و عبرت از این‌همه برنامه‌های ناکام و قوانین نادرست و مبدل شده به ضد خود، وجه دیگری از فساد در متون است. نمونه اخیر آن در برنامه هفتم توسعه به‌سادگی هویداست.
✳️ ۳- فساد دیوانسالارانه:
🔸 تشکیلات اداری و نگاه بخشی، خصوصا در دستگاه‌هایی که فلسفه وجودی و بقای سازمانی آنها به ارائه عملکرد اجرای پروژه‌های اصطلاحا عمرانی است محل اعلام نیاز کاذب به بسیاری از پروژه‌هایی است که نه تنها هیچ گره فروبسته‌ای نگشودند، بلکه الی‌ماشاءالله طبیعت را متلاشی و فرهنگ را دگرگون و مردمان را آواره و زیان‌دیده و بودجه عمومی را اتلاف کرده‌اند.
🔸 نگاهی به کارنامه وزارت نیرو، راه و شهرسازی، نفت و صمت، مؤید و گویای چنین اشکال ساختاری است.
✳️ ۴- انفعال در قضاوت و نظارت:
🔸 بیشتر سیستم نظارتی و قضایی متوجه تخلفات آشکاری است که در ابتدا بدان اشاره شد و شکل عریانی از فساد را نمایش می‌دهند. اما بسیاری از این پروژه‌ها و طرحها و حتا متون، لانه فساد تو در تویی است که درصورت رسیدگی مشخص خواهد شد چه فجایع غیرقابل جبرانی بر سرزمین تحمیل کرده‌اند.
🔸 آیا کسانیکه با تصویب یک قانون در دهه هشتاد عملا فرمان تخلیه آبخوانهای ایران‌زمین را صادر کردند، هیچگاه وادار به پاسخگویی شدند؟ آیا این حجم از پروژه‌های پرهزینه و پرادعا، برای عدم وصول به اهداف و گسترش دامنه آسیبها پاسخگو و محاکمه شدند؟ آیا محل مصرف بخش مهمی از بودجه عمومی برای پروژه‌های مخرب، ناکارآمد، در منزلت یک مسأله حقوقی شایستگی رسیدگی نداشته است؟
✳️ ۱۱ خرداد ۱۴۰۲
@didehbaanzistboom
🆔 @IranENGOs
✳️ فساد
✍ #مسعود_امیرزاده
✳️ فساد یکی از ابر چالشهای کشور است که از آن به عنوان اژدهای هفت‌سر یاد می‌شود و از شواهد معلوم است که راه حل آن هم به سهولت ممکن نیست. آنچه بیشتر رایج است و فضای عمومی و رسانه‌ای از فساد مراد میکنند، برداشت از نظام بانکی و یا اختلاس و خروج مبالغ کلان ارز از کشور است که در جای خود مهم است اما به گمان اصل مسأله فساد نیست.
🔹 در ضمن فساد، فقط اختلاس و دزدی و ارتشاء نیست؛ نگاه و تصمیم غلط و اصرار بر انجام آن هم، قسمی از عامل فسادزا است. اگر کلان مسأله فساد را جستجو میکنید بهتر آن است که در ساحت تخریب محیط زیست، غارت منابع طبیعی و اراضی ملی و از دست رفتن توان احیای سرزمین آنرا بیابید. قدر مسلم شرح این گزاره به تفصیلی خارج از ظرف یک یادداشت نیازمند است اما با طرح مسئله صرفا به چهارنوع اختلال و فساد حاصل از آن اشاره مختصری میکنم:
✳️ ۱- فساد نظام باورمندی:
🔸 این باور معیوب که طرحها و سازه‌ها و پروژه‌ها، عصای موسای نجات‌بخشی و توسعه سرزمین هستند و ضرورتا با اجرای آنها حتا به بهای لگدمال کردن داشته‌های طبیعی و فرهنگی به سعادت می‌رسیم.
🔸 توسعه بر محور ساخت و ساز افراطی، همچنان ذهن بسیاری از صاحبان تصمیم را اشغال کرده و برون‌داد این فساد ذهنی، سیمان‌اندود کردن سرزمین و بر افراشتن سازه در هر ناکجایی شده است.
✳️ ۲- فساد متنی:
🔸 در اینجا منظور از فساد، ناهمخوانی بین برنامه‌ها، قوانین، آیین‌نامه‌ها، دستورات، ارزیابی‌ها، گزارش‌ها…، با توان واقعی سرزمین و عدم توجه به قوانین موجود و بالادستی و انحرافات آنهاست.
🔸 عدم کسب تجربه و عبرت از این‌همه برنامه‌های ناکام و قوانین نادرست و مبدل شده به ضد خود، وجه دیگری از فساد در متون است. نمونه اخیر آن در برنامه هفتم توسعه به‌سادگی هویداست.
✳️ ۳- فساد دیوانسالارانه:
🔸 تشکیلات اداری و نگاه بخشی، خصوصا در دستگاه‌هایی که فلسفه وجودی و بقای سازمانی آنها به ارائه عملکرد اجرای پروژه‌های اصطلاحا عمرانی است محل اعلام نیاز کاذب به بسیاری از پروژه‌هایی است که نه تنها هیچ گره فروبسته‌ای نگشودند، بلکه الی‌ماشاءالله طبیعت را متلاشی و فرهنگ را دگرگون و مردمان را آواره و زیان‌دیده و بودجه عمومی را اتلاف کرده‌اند.
🔸 نگاهی به کارنامه وزارت نیرو، راه و شهرسازی، نفت و صمت، مؤید و گویای چنین اشکال ساختاری است.
✳️ ۴- انفعال در قضاوت و نظارت:
🔸 بیشتر سیستم نظارتی و قضایی متوجه تخلفات آشکاری است که در ابتدا بدان اشاره شد و شکل عریانی از فساد را نمایش می‌دهند. اما بسیاری از این پروژه‌ها و طرحها و حتا متون، لانه فساد تو در تویی است که درصورت رسیدگی مشخص خواهد شد چه فجایع غیرقابل جبرانی بر سرزمین تحمیل کرده‌اند.
🔸 آیا کسانیکه با تصویب یک قانون در دهه هشتاد عملا فرمان تخلیه آبخوانهای ایران‌زمین را صادر کردند، هیچگاه وادار به پاسخگویی شدند؟ آیا این حجم از پروژه‌های پرهزینه و پرادعا، برای عدم وصول به اهداف و گسترش دامنه آسیبها پاسخگو و محاکمه شدند؟ آیا محل مصرف بخش مهمی از بودجه عمومی برای پروژه‌های مخرب، ناکارآمد، در منزلت یک مسأله حقوقی شایستگی رسیدگی نداشته است؟
✳️ ۱۱ خرداد ۱۴۰۲
@didehbaanzistboom
🆔 @IranENGOs