▪️تاریخ هنر و ملت: آرتور اوپهام پوپ و گفتمان «هنر ایرانی» در اوایل قرن بیستم

🖋 کشور ریزوی| استاد هنر و معماری دانشگاه ییل
ترجمه: علی پوررجبی| کارشناس ارشد مطالعات معماری ایران

شناخت از فرهنگ هنری هر مکان و مردمانی که آن فرهنگ را خلق کرده‌‌اند، به‌‌خصوص وقتی در کتابی ثبت شده باشد، همیشه تقریبی است. اشیا و معماری از طریق آیین‌‌های کرداری و سکونت، از طریق واقعیات اجتماعی و سیاسی، و از طریق الهامات هنرمندان منحصربه‌‌فرد و حامیان [هنر] فهمیده می‌‌شوند. توصیف‌‌ها، چه متنی باشند چه بصری، به‌‌هرحال ناقل قدرتمند معنا هستند که اطلاعاتی را نه فقط دربارۀ موضوعشان بلکه دربارۀ نویسنده‌‌شان آشکار می‌‌کنند. یک مثال حیاتی از پیچیدگی ذاتی بازنمایی فرهنگ ایرانی موضوع «هنر ایرانی» به‌شکل اشاعه‌‌یافته در سال‌‌های اولیۀ .قرن بیستم از طریق کاتالوگ‌‌های نمایشگاه‌‌ها و معرفی‌‌نامه‌‌ها است
دربارۀ هنر و معماری ایران، که تا سال 1935 در کشورهای غ‍ربی «پرشیا» خوانده می‌شد، کتاب‌‌هایی نخست در اروپا و آمریکا و بر پایۀ اطلاعات باستان‌‌شناسی و همچنین اشیای مادی محبوب در بازار هنر آن زمان تهیه شدند. پیش از آن در قرن نوزدهم چنین اشیایی در غرفه‌‌های ملی در نمایشگاه‌‌های جهانیِ اروپایی نمایش داده شده بود و در کاتالوگ‌‌های همراه و جزوه‌‌ها ثبت شده بود.

#پرونده #ملی_گرایی_و_معماری

⭕️ادامۀ مطلب را می‌توانید در Instant View یا در وب‌سایت کوبه به نشانی زیر بخوانید:

https://telegra.ph/AP-17-08-25
https://telegra.ph/AP-18-08-25
http://koubeh.com/ap-17/

@Koubeh

⭕️ ادبیات اعم از شعر و داستان از کهن‌ترین دست‌آوردهای بشری است، که هزاران سال احساسات، پیام‌ها، افکار و عقاید مختلف با آن منتقل شده است. در بسیاری از این روایت‌های ادبی فضا نقشی محوری و شهر و معماری حضوری جدی دارند. فضایی که رخ‌دادها در آن اتفاق می‌افتد و احساسات در آن بروز پیدا می‌کند. قدمت این هم‌نشینی را می‌توان از کتاب مقدس که در جای جای آن معبد سلیمان شرح داده شده تا هفت پیکر نظامی که به نحوی تمامی داستان با معماری کاخ خورنق و ساخت هفت گنبد در ارتباط است و تا رمان‌های نویسندگان بزرگ معاصر چون ویلیام گلدینگ و جِی جی بالارد پیگیری کرد. حتی فیلارته هنرمند ایتالیایی دورۀ رنسانس رسالۀ معماری خود را در قالب گفت‌وگویی در بستر داستان نوشته و به این وسیله شهر خیالی اسفورزیندا را خلق کرده است.
کوبه در پروندۀ ادبیات و معماری در جست‌وجوی شهر، معماری و فضا در ادبیات است تا این‌گونه اهمیت آن‌ها را در روایت‌ها آشکار کند.

#پرونده #نقد_ادبیات

⭕️ علاقه‌مندان به حوزه‌ی ادبیات و معماری می‌توانند نقدهای خود را از اثر ادبی منتخب‌شان برای انتشار در پرونده به آی‌دی کوبه ارسال کنند:
@koubeh1

@Koubeh

▪️شهر ناراستین
فضا و انحطاطش در ارض موات (The Waste Land)

🖋 فراز طهماسبی| کارشناس ارشد مرمت شهری

ت.س.الیوت اولین نسخهٔ ارض موات را در سال ۱۹۲۲ منتشر کرد. دو سال پیش از آن و در گیرودار سرودن همین شعر بلند بود که ناچار شد سه‌ماه از بانکی که کارمند آن بود مرخصی بگیرد. در برگهٔ مرخصی‌اش علت چنین قید شده بود: فروپاشی عصبی. پنج‌سال بعد از انتشار شعرش، پشت درهای بستهٔ یک کلیسا غسل تعمید یافت و تا آخر عمرْ معتقد ماند. ایمانی که بر تألم‌های روحی‌اش مرهم کرد یادآور سطر پایانی همین اثر سترگش بود: «شنتی، شنتی، شنتی ». ایمانی در ساحت تجربهٔ فردی، به‌دور از جلوه‌های آیینیِ جمعی و معرفتیِ شرعی و دینی، «پشت درهای بستهٔ کلیسا». ایمانی مختص «دوبارزاده‌گان» که ویلیام جیمز اینگونه وضعیتشان را توصیف می‌کند: «پس، بیایید به یک‌بارزاده‌گان و انجیل خوش‌بینانه‌شان که به رنگ آبی آسمانی است، قاطعانه پشت کنیم؛ بیایید علی‌رغم همهٔ ظواهر فقط برنیاوریم “مرحبا بر عالَم! – خدا در ملکوت خود است، در عالم همه چیز بر وفق مراد است.” بلکه درنگریم که آیا اندوه، درد و ترس و احساس درماندگی آدمی نمی‌تواند نگرشی ژرف‌بینانه‌تر در اختیارمان بگذارد و کلیدی پیچیده‌تر برای بازگشودن معنای این وضع و حال در دستانمان نهد؟ ». ایمان دوبارزاده‌گان ایمانی است سراسر در ساحت زندگی فردی و به دور از مناسک و کلیشه‌های مذهبی، آمیخته با خلجانی جان‌دار برای فهم معنای جهان و رنج‌هایش.

#پرونده #ادبیات_و_معماری

⭕️ادامۀ مطلب را می‌توانید در Instant View یا در وب‌سایت کوبه به نشانی زیر بخوانید:

https://telegra.ph/ft16-03-27
http://koubeh.com/ft16/

@Koubeh

▪️رخنه‌های کوچک، پرده‌های زنبوری
مقدمه‌ای بر ویژه‌نامهٔ فضا، قدرت و جنسیت

🖋 نیلوفر رسولی | دبیر پرونده

«به‌دستور صدر اعظم، عمارت بزرگی که گنجایش چندین هزار نفر را دارد برای نمایش تعزیه بنا شده که تمام خصوصیات یک تئاتر جدید را دارا است ولی صحنۀ نمایش آن به جای آنکه در جلو ساختمان باشد، به صورت یک سکوی بلند در وسط قرار گرفته و بدون واسطهٔ پرده از همه طرف برای تماشاگران قابل دیدن است- در اطراف صحنه دو ردیف جایگاه ویژه نیز ساخته‌اند...در موقع ورود به این محل، مرا به لژ مخصوصی هدایت می‌کردند که قبل از آن اتاق کوچکی به نام کفش‌کن بود و میبایستی در آنجا کفش‌های خود را از پا در بیاوریم. جلو جایگاه ما به‌وسیلهٔ یک قطعه فرش ضخیم به‌دقت پوشانده شده و در روی آن سوراخ‌هایی تعبیه گردیده بود که بتوانیم صحنه را مشاهده کنیم و در ضمن از دید تماشاگران محفوظ باشیم».

⭕️ ادامۀ مطلب را می‌توانید در Instant View یا نشانی زیر بخوانید:

https://telegra.ph/issue4-06-26

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

@koubeh

⭕️ هر تلاشی برای تصویر کردن شهری فمینیستی باید بر نقش اکتیویسم صحه بگذارد. به تاریخ مبارزات که بنگریم اگر نگوییم هرگز، دست کم به ندرت گروه های به حاشیه رانده شده بدون کشمکش و مقاومت، چیزی (آزادی، حقوق زنان، به رسمیت شمرده شدن، منابع و امکانات) به دست آورده اند. مردم برای پیشبرد خواسته هایشان، چه حق رأی باشد چه ورود به فضاهای قدرت، به دنبال تغییر بودند. گاهی مطالبات به شکل اعتراض عمومی سربرمی آورند و مطالبات فمینیستی در شهر نیز از این امر مستثنی نیست. می دانم این آزادی نیم بندی که لذتش را می برم از مبارزات و کنش های جسورانۀ تمام کسانی حاصل شده که خود را زن می نامند و با روح، جسم و ذهن شان برای دستیابی به شهر و تمام متعلقاتش مثل کار، تحصیل، فرهنگ، سیاست و بسیاری دیگر جنگیدند. یادآوری این پیشینه و پیدا کردن جایگاه خودم در آن، محور اصلی تفکر من دربارۀ شهرهای فمینیستی حال و آینده است. در آینده هیچ چیزی بدون نبرد و مبارزه به دست نخواهد آمد.

⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh

⭕️ قدیمی ها می گفتند که مرد نباید در طول روز داخل محله دیده شود. از آن طرف می گفتند که زن غروب که شد نباید در کوچه دیده شود و باید به خانه خود بخزد. این تمهید ساده، محله و کوچه ها را با اسلوب رفتاری و عرفی خود بستری زنانه و محل بازی کودکان می کرد. بازارها نیز چنین اسلوبی داشتند. در بسیاری از شهرها بازارچه های موقت زنانه داشت و حضور مردان ًهفتگی ساختی کاملا در آنها از قاعده و محدودیت های خاصی تبعیت می کرد. همین ریتم ها را در فضاهای همسایگی، فضاهای عمومی مثل حمام ها و فضاهای کار و تفریح مثل باغ ها و مزرعه ها در نظر بگیرید که نشان می دهد فضاها یکدست و سرراست نبودند، بلکه رابطۀ سوژها از نظر جنسیتی و کارکردها هم ریتم ها و تناوب متفاوتی داشت. سرراست کردن فضا/ زمان/ کارکرد از وجوه بوروکراتیزه کردن مدرن است که سایه اش بر تفسیرهای ما از جهان گذشته
نیز افتاده است.

⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh

⭕️ من در معرض جهانی قرار گرفته‌ام که نمی‌توان از پیش شیوۀ عملکردنش بر روی مرا کاملاً پیشبینی یا کنترل کرد، به تعبیر دقیق‌تر، آنچه من پذیرایش هستم تحت کنترل من نیست. این گشودگی به روی جهان چیزی نیست که من بتوانم آن را به‌ تمامی به دیگران واگذار کنم. این خصوصیت اجتماعیِِ دوام ما و امکان شکوفایی ما به این معناست که باید مسئولیت جمعی را برای غلبه بر وضعیت بی‌ثباتی ِ به‌وجودآمده بر عهده بگیریم. تظاهرات‌های مخالف خلع ید در بارسلونا و تظاهرات‌های مخالف وحشیگری پلیس برعلیه زنان و مردان سیاهپوست در ایاالت متحد مدعی عدالت‌اند ؛ُآن‌ها مستندساز ناکامی‌های عدالت‌اند و آنها بخشی از آزادی سیاسی ما و حتی امید سیاسی ما هستند. گاه می‌بینم آن تظاهرات‌ها را «شورش» یا «ناآرامی» می‌نامند و می‌بینم که آن‌ها چقدر سریع می‌توانند به بهانۀ «امنیت» خاموش شوند.ِ اما بدون آزادیِ جنبش و تجمع، ما در مقام یک دموکراسی آن خصوصیت اجتماعی خود را از دست می‌دهیم.




⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh

⭕️ موقعیت فرودست زنان در جامعه و محرومیت آنان از حقوق عام انسانی، مسئله‌ای بود که به نیروی محرکۀ جنبش اعتراضی فمنیستی در دوران معاصر تبدیل شد؛ جریانی که خواهان حقوق برابر زنان و حتی به لحاظ هستی‌شناسی اعادۀ حیثیت از انسان بودن زنان شد. در این معنا خروج از وضعیت فرودستی پیوند وثیقی با به‌دست‌آوردن حقوق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برابر با مردان داشت که با حاصل‌آمدن آن زنان قادر می‌شدند فرادستی همتراز مردان بیابند. ما باید توجه داشت موقعیت فرودستی سویه‌ای «معرفتی» نیز می‌یابد که راه سوژگی و خودآیینی زنان را با دشواری روبه‌رو می‌کند. اگر خروج از موقعیت فرودستی به مثابۀ رهایی‌یافتن از ابژۀ دیگری‌بودن تلقی شود در این صورت رهایی یافتن زنان بدین معنا خواهد بود که آنان بتوانند بدون میانجیگری دیگری در حقوق چهره های مختلف آن اعم از مردان روشنفکر یا دولت به نحو خوداتکایی در جهت احقاق انسانی خویش حرکت کنند.

⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh

⭕️ درب اندرونی ناصرالدین شاه قاجار به معنای مفهومی آن و حتی گاهی به معنای عینی آن به فضای عمومی مجموعۀ کاخ باز بود. برای مثال، منبت‌کاری‌های متخلل شمس‌العماره، که اندک زمانی پس از ساخت آن بدل به خانه‌ای برای زنان حرم شد، به زنان حرم اجازه می‌داد تا ناظر فضای بیرون باشند، بدون اینکه خود دیده شوند. این در حالی بود که ارتفاع غریب ساختمان، که از دور نیز قابل رؤیت بود، وجود فیزیکی خارجی حرم را به چشم عموم می‌کشید. علاوه بر این، مطبوعات پرتیراژ برخی از وقایع اندرون را پوشش می‌دادند و اندرون در مرکز توجه خوانندگان عمومی قرار می‌گرفت. برای مثال در نسخه‌ای از روزنامۀ شرف در سال ۱۸۸۲ شیوۀ ساخت و ساز حرم جدید ناصرالدین شاه قاجار آورده شده است. این مقاله میزان آسایشی را می‌ستاید که ساختمان جدید برای خادمان حرم فراهم کرده و علاوه‌برآن، نگاره‌ای با نمایی از حرم از منظر داخلی حیاط منتشر کرده است.

⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh

⭕️ به‌نظر می‌رسد که لوس میان فضای داخلی و خارجی تمایزی بنیادین ایجاد کرده است؛ تمایزی که انشقاق زندگی خصوصی و زندگی اجتماعی موجودات کلانشهری را بازتاب می‌دهد: بیرون، عرصه‌ٔ مبادله، پول و نقاب‌هاست؛ درون، عرصۀ امور واگذارنشدنی، مبادله‌نشدنی و بیان‌نشدنی. وانگهی، این انشقاق درون و برون، این انشقاق حواس و بینایی، دارای بار جنسیتی است. لوس نوشته است که فضای خارجی خانه باید شبیه کت رسمی باشد: یعنی یک نقاب مردانه؛ نظیر خود وحدت‌یافته که پشت نمایی بدون درز محافظت می‌شود، فضای خارجی امری مردانه است. در مقابل، فضای داخلی صحنۀ امیال جنسی و تولید مثل است، یعنی تمام چیزهایی که ممکن است سوژه را در جهان بیرون منقسم کنند. به‌رغم تمام این‌ها، تفکیک جزمی درون و برون در نوشته‌های لوس، با معماری‌اش نه‌تکرار بلکه سست می‌شود.

⭕️ در چهارمین شمارۀ مجله الکترونیکی کوبه که هفتۀ آینده با عنوان «فضا، قدرت، جنسیت» منتشر خواهد شد بخوانید.

#پرونده #فضا_قدرت_جنسیت

www.koubeh.com
@Koubeh