موقعی که اقوال پیامبر ختمی مرتبت را بررسي کنیم
اول ما خلَق الله عقلی
اول ما خَلَقَ الله روحي
اول ما خلَق الله نوری
چه نور را، چه عقل را، و چه روح را اگر به عنوان اولین موجود یا صادر نخستین قلمداد کنیم، پیامبر را در همان ساحت می‌توانیم بررسی کنیم. پس موقعی که طرح ولادت آن حضرت مطرح می‌شود، درست است که از لحاظ فیزیکی و بُعد مادی ما او را در انتهای سلسله‌ی انبیاء قلمداد می‌کنیم، اما از لحاظ حقیقت وجودی او را اولین موجود جهان خلقت یا اولین تجلی خداوند، که این تجلّی ظهوری در خودش دارد ابنگونه او را لحاظ می‌کنیم. بنابراین او می‌تواند جامع اول و آخِر از لحاظ تاریخ نبوت محسوب شود.
#صادر_نخستین
#دکتر_کاظم_محمدی
@konje_ahle_del

حضرت فرمودند:
کنت نبیّاً و آدَمَ بین الماء و الطین، اثبات این مقوله ساده‌تر خواهد بود. بنابر ابن وقتی بحث روح اول، یا عقل اول یا نور اول هست در آنجا ساحت نبوی را لحاظ می‌کنیم و او را به عنوان اولین موجود یا در ساحت عقل یا در شکل نور و یادر شکل روح می‌شود او را قلمداد کنیم و از همان دریچه هم وارد شویم. پس چه اولین موجود و صادر نخستین را عقل بگیریم و چه نور یا روح بگیریم، پیامبر ختمی مرتبت که در هفدهم ربیع الأول که ولادت جسمانی و فیزیکی و مادی این جهانی اوست به گونه‌ای هست که تمامی هستی را دربر می‌گیرد.
#صادر_نخستین
#دکتر_کاظم_محمدی
@konje_ahle_del

برای خداوند ولادت این شخص نبی که در هفدهم ربیع الاول ولادت او را جشن می‌گیریم، خداوند جشن او را در آغاز خلقت و آغاز اولین موجود جهان خلقت آغاز کرده. و شاید هیچ موجودی به اندازه‌ی خداوند از ولادت او به شور و شعف درنیاید، چرا؟ چون هیچکس جز او اندازه، ژرفا و وسعت و ارزش و اعتبار عقل اول و صادر نخستین را نمی‌داند.
#صادر_نخستین
#دکتر_کاظم_محمدی
@konje_ahle_del

۶۸



#سهروردی درباره‌ی #عقل_اول که #صادر_نخستین است آن‌چه را که پیش از این هم از نوشته‌های او خصوصاً در کتاب حکمه الاشراق بیان کردیم تکرار می‌کند.
از فقیر و غنی بودن صادر نخستین سخن می‌گوید و از این‌که در عین غنی بودن هم چنان فقیر و محتاج است و در عین فقیر بودن به نوعی هم غنی است.
از آن بابت که به وجود راه یافته و وجودش بر عدمش چربیده است دارای غنی گشته و از آن بابت که در حقیقت ممکن است هم چنان فقیر و محتاج فیوضات و اشراقات آن به آنِ نورالانوار است. منتها از این عقل او چنان که بیان شد آغاز کثرت شروع شده و خداوند بدان واسطه که او در حکم واسطه است سایر موجودات را خلق فرموده است. بر این اساس
عقل اوّل باید دارای شان و شرفی بسیار بالا و عالی باشد که توان وساطت نورالانوار و دیگر عوالم را دارا گشته است.
پس او موجودی است بسیار ارزشمند و بسیار عظیم که از او با عنوان واسط اعظم هم می‌توان یاد کرد.
چه هر چه آفریده شده به واسطه‌ی او
صورت گرفته است.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊


@konje_ahle_del

۷۰


#عقل_اول

این عقل اوّل به عنوان #صادر_نخستین
چنان که بارها گفته‌ایم در مکتب اشراقیِ #سهروردی رنگ نور گرفته و همه چیز به
#نور و #اشراق بیان و تعریف و توصیف می‌گردند.
لذا دور نیست که به صادر نخستین عنوان نور اوّل نیز اطلاق گردد چنان که #شیخ_اشراق
در آواز پر جبرئیل چنین کرده است.
گفت: بدان که حق را سبحانه و تعالی چندان کلمات است کبری که آن کلمات نورانی است از سبحات وجه کریم او و بعضی بالای بعضی.
نور اوّل کلمه‌ی علیا است که از آن عظیم‌تر کلمتی نیست.
نسبت او در نور و تجلّی با کلمات دیگر چون نسبت آفتاب است با دیگر کواکب.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۱۱۲✨


نقص و کمال موجودات به واسطه‌ی میزان دارا بودن《#نور》به اثبات می‌رسد، هرچه به نور اصلی نزدیک‌تر کامل‌تر و هرچه از آن مرکز نور دورتر بنابراین تاریک‌تر و در عین‌ حال ناقص‌تر.
خداوند کمال محض است زیرا همه‌ی نور است و دیگران به تناسب تقرّبشان به این نور است که حاویِ نقص و کمال می‌شوند.
کمال کامل در حقیقت از آن خداوند است که سهروردی آن را با عنوان《#نورالانوار 》یاد می‌کند، از این نورالانوار اوّلین نور که همان #صادر_نخستین است پدیدار می‌شود و این صادر نخستین از لحاظ کمال در درجه‌ی دوّم قرار گرفته ولی در عین حال نسبت به نورالانوار در عین نقص و کاستی است به نوعی که نور او و قوام وجودیِ او آن به آن منوط به تجلّیات لحظه به لحظه‌ی خداوند بر او است.
این صادر نخستین به جهت نوری که از خداوند برگرفته دارای کمال شده است و در عین حال نسبت به نورالانوار عاشق و حیران است ولی نورالانوار از این جهت که نورالانوار است نسبت به نور و صادر اوّل حالت قهر و غلبه دارد و این ذاتاً چنین است و نباید این نکته را با #افعال_اخلاقی خلط نمود.
اقتضای ذاتیِ نورالانوار ایجاب می‌کند که نسبت به مرتبه‌ی پایین قهر و غلبه داشته باشد و اقتضای ذاتیِ موجودات پایین این است که نسبت به عالم بالاتر حالت #نیاز و #عشق داشته باشند و این سلسله تا بی‌نهایت می‌تواند جریان داشته باشد و البتّه در صورتی که به نظر سهروردی توجّه شود و نه به نظریات افلاکیِ مشائیان که این سلسله را ده مرتبه که آن #عقل_فعال و فلک نهم است بیش‌تر ادامه نمی‌دهند و آن را در آن مرتبه محصور و مسدود می‌نمایند.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۱۱۶✨



از این جهت که از #واحد جز واحد صادر نمی‌شود نیز #صادر_نخستین را اصل دانسته‌اند و آن را #نور_اول، #نور_اقرب ، و نیز #نور_اعظم و یا اعظم گفته‌اند.
برخی هم بنا به باورهای ایرانی آن را با #بهمن  یکی گرفته‌اند.
سهروردی خود در #حکمه‌_الاشراق می‌گوید: پس ثابت شد که نخستین صادر از #نورالانوار یکی بود و آن نور اقرب، نور عظیم بود که پاره‌ای از پهلویان آن را بهمن نامیده‌اند. پس نور اقرب فی نفسه فقیر بود و به سبب نور اوّل غنی و حصول نور از نورالانوار به این نیست که مثلاً چیزی از او جدا شود زیرا خود بدانستی که انفصال و اتّصال از خواص اجسام است و نورالانوار برتر و پاک‌تر از این است و نیز صدور #نور از نورالانوار به این نیست که چیزی از او منتقل شود زیرا مضافاً بر این که بدانستی که حصول هیأت بر نورالانوار محال بود [ تا این که مثلاً از او بتواند منتقل شود ] هیأت فی ذاته قابل انتقال نمی‌باشد [ خلاصه آن‌که گوییم که نور منتقل عنه جوهر نتواند باشد چون ذات او را اجزائی نبود تا آن‌چه منتقل می‌شود از اجزاء جوهر او باشد و عرض هم نتواند باشد زیرا اوّلاً چیزی عارض ذات او نمی‌شود و ثانیاً اعراض قابل انتقال نمی‌باشند ] و در فصل جداگانه نیز برای تو روشن کرده‌ایم که حصول شعاع از آفتاب نبود مگر بدین معنی که تنها به آن موجود بود.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del

✨۱۱۷✨


مهم‌ترین مسئله و البتّه غامض‌ترین مقولات فلسفی بیان و ادراک #صادر_نخستین است و بر این اساس بسیاری از حکماء چه در مشرب فکری #مشائیان و چه #اشراقیون به طرح و تبیین این مسئله پرداخته‌اند و برخی هم در این باره نسبت به دیگران به اندازه‌ی درکی که داشته‌اند در طرح و بیان آن توفیق بیش‌تری هم داشته‌اند و در این بین شاید به نظر این راقم بیش‌ترین توفیق عاید #شیخ_اشراق شده باشد که در شناخت عقول و به ویژه صادر نخستین از اشراقاتی هم که بر او شده مستفیض بوده و بیان خود او که در مواقعی از افاضات #روح‌القدس نیز مدد می‌گرفته می‌تواند این مطلب را برای ما موجّه نماید.


#سهروردی_دانای_حکمت_باستان 📚
استاد #کاظم_محمدی 🖊

@konje_ahle_del