Ном биринчи ҳаёлга келган нарса. Эътибор берманглар. Ҳеч қанақа маъно йўқ. Логотипдаям.
Фуқаро Кейн (Citizen Kane) – америкаликни одам эришиши мумкин бўлган барча нарсага эришгани ва шу билан бирга ҳеч нарсага эришмагани ҳақида ҳикоя қилувчи филм.
Ўз ётоғида жон таслим қилар экан машхур газетчи медиамагнат Чарльз Фостер Кейн фақатгина бир сўзни тилга олди – Rosebud. Унинг ўлими ҳақида эшитган матбуотчилар рақобат йўлида шунчаки унинг ўлими ҳақида эмас бутун ҳаёти ҳақида ёзишга қарор қилишди. Муаммо шундаки унинг ҳаёти бутун бошли газетани ҳам тўлдирадиган даражада саргузаштларга бой. Шундай экан уларнинг олдида битта йўл қолди – “rosebud” сўзини тилга олганда жаноб Кейн нимани назарда тутган? Буни билиш учун матбуотчилар ўзларининг журналистик суриштирувини бошлади.
Атига 25 ёшида Орсон Уэллс ўзининг энг пик чўққисига чиқди. Бадиий филмлардаги ўзининг дебют иши бўлишига қарамай унинг бу филми унинг энг машхур филмига айланди. Бир эмас бир неча бор ушбу филм барча даврларнинг энг яхшиси деб тан олинди. Тўққизта номинацияда Оскарга номзоди қўйилиб шундан биттасини (энг яхши сценарий) ютди.
Филм сюжетига ўша даврда яшаган, сариқ матбуотнинг отаси сифатида кўриладиган Уилям Хёрстнинг ҳаёти прототип қилиб олинган. Қизиқ томони филм катта экранларга чиқган вақтда хали Уилям Хёрстнинг ўзи ҳаёт бўлган. Ўзини прототипи асос қилиб олинган филмни кўргач Хёрст ўз қуроли билан яъни сариқ матбуот орқали филмга қарши уруш очган. Бутун Америкадаги кўплаб катта нашрлар эгаси саналган Хёрст табиийки ёш режиссёрнинг филмини ер билан битта қилиш кучига эга бўлган. Шу сабабли ҳам аввалига филм прокатда катта инқирозга учраган ва кейинчалик қайта ва қайта кинотеатрларда намойиш этилавергач одамларни ўз томонига оғдира олган.
1941 йилдаги кинони нега ҳозирги кунларда трендга чиқганини ўзига яраша сабаби бор. Дэвид Финчер яқиндагина ўзининг “Манк” филмини Нетфликс стримида оммага намойиш этди. Танқидчилар томонидан “Финчернинг энг яхши филми” деб аталаётган ушбу филм айнан бизнинг “Фуқаро Кейн” филмимизни яратилишида ҳақида, унинг сценарийсини ёзган Герман Жейкоб Манкевичнинг филмни яратилиш давридаги ҳаёти ҳақида ҳикоя қилади.
Фуқаро Кейн бир инсон эришиши мумкин бўлган барча нарсага эришган, ёшлигидан эрта айрилган, атрофидаги инсонлар учун ҳам яхши ҳам ёмон, қарама-қарши таассурот қолдирган, ўз эгоси туфайли ўзининг энг катта бойлигидан айрилган ва буни жуда кеч тушуниб етган инсон. Унинг ўзгача ҳаёт йўли ҳақида ҳикоя қилувчи филм эса кўпчилик америкаликларни меҳрини қозонгани бекорга эмас чунки у ҳақиқий америкалик ҳақида ҳикоя қилади.
Ўз ётоғида жон таслим қилар экан машхур газетчи медиамагнат Чарльз Фостер Кейн фақатгина бир сўзни тилга олди – Rosebud. Унинг ўлими ҳақида эшитган матбуотчилар рақобат йўлида шунчаки унинг ўлими ҳақида эмас бутун ҳаёти ҳақида ёзишга қарор қилишди. Муаммо шундаки унинг ҳаёти бутун бошли газетани ҳам тўлдирадиган даражада саргузаштларга бой. Шундай экан уларнинг олдида битта йўл қолди – “rosebud” сўзини тилга олганда жаноб Кейн нимани назарда тутган? Буни билиш учун матбуотчилар ўзларининг журналистик суриштирувини бошлади.
Атига 25 ёшида Орсон Уэллс ўзининг энг пик чўққисига чиқди. Бадиий филмлардаги ўзининг дебют иши бўлишига қарамай унинг бу филми унинг энг машхур филмига айланди. Бир эмас бир неча бор ушбу филм барча даврларнинг энг яхшиси деб тан олинди. Тўққизта номинацияда Оскарга номзоди қўйилиб шундан биттасини (энг яхши сценарий) ютди.
Филм сюжетига ўша даврда яшаган, сариқ матбуотнинг отаси сифатида кўриладиган Уилям Хёрстнинг ҳаёти прототип қилиб олинган. Қизиқ томони филм катта экранларга чиқган вақтда хали Уилям Хёрстнинг ўзи ҳаёт бўлган. Ўзини прототипи асос қилиб олинган филмни кўргач Хёрст ўз қуроли билан яъни сариқ матбуот орқали филмга қарши уруш очган. Бутун Америкадаги кўплаб катта нашрлар эгаси саналган Хёрст табиийки ёш режиссёрнинг филмини ер билан битта қилиш кучига эга бўлган. Шу сабабли ҳам аввалига филм прокатда катта инқирозга учраган ва кейинчалик қайта ва қайта кинотеатрларда намойиш этилавергач одамларни ўз томонига оғдира олган.
1941 йилдаги кинони нега ҳозирги кунларда трендга чиқганини ўзига яраша сабаби бор. Дэвид Финчер яқиндагина ўзининг “Манк” филмини Нетфликс стримида оммага намойиш этди. Танқидчилар томонидан “Финчернинг энг яхши филми” деб аталаётган ушбу филм айнан бизнинг “Фуқаро Кейн” филмимизни яратилишида ҳақида, унинг сценарийсини ёзган Герман Жейкоб Манкевичнинг филмни яратилиш давридаги ҳаёти ҳақида ҳикоя қилади.
Фуқаро Кейн бир инсон эришиши мумкин бўлган барча нарсага эришган, ёшлигидан эрта айрилган, атрофидаги инсонлар учун ҳам яхши ҳам ёмон, қарама-қарши таассурот қолдирган, ўз эгоси туфайли ўзининг энг катта бойлигидан айрилган ва буни жуда кеч тушуниб етган инсон. Унинг ўзгача ҳаёт йўли ҳақида ҳикоя қилувчи филм эса кўпчилик америкаликларни меҳрини қозонгани бекорга эмас чунки у ҳақиқий америкалик ҳақида ҳикоя қилади.
Манк (Mank; 2020) – нега Финчер ўз услубини ўзгартирди ва бу ростдан ҳам йилнинг энг яхши филмими?
Яқиндагина Нетфликс стримида “Манк” филми омма эътиборига ҳавола этилди ва бу филм кўплаб танқидчилар томонидан “Йилнинг энг яхшиларидан” дея эътироф этилмоқда. Ушбу филм ҳақида гаплашамиз.
1940 йил, Мохава чўлларини ўртасидаги ёлғиз уйда автоҳалокатдан тикланаётган ва шу билан бирга сценарий ёзиш билан машғул бўлган Герман Манкевич истиқомат қилмоқда. Ўзининг бетгачопарлиги ва алкоголга ошнолиги билан ҳаммага ҳам ёқавермайдиган бу ижодкорни ўша даврда вундеркинд сифатида кўрилаётган Орсон Уэллс ёллаган. Тўғрироғи унга икки ой муддат ичида бетакрор сценарий ёзишни вазифа қилиб берган. Манк эса (Герман Манкевични “Манк” деб чақиришган) таваккалга қўл уриб ўша даврнинг энг машхур одамларидан бирини ўз асари бош қахрамонига прототип қилиб олди. Кейинчалик ушбу “Фуқаро Кейн” филми бир неча бор “барча даврларни энг яхши филми” деб эътироф этилди.
Филм бош қахрамон Герман Манкевични “Фуқаро Кейн” филмини сценарийсини ёзиш билан биргаликда охирги ўн йиллик хотиралари билан ҳам бизни таништириб боради. Манк ўзининг инжиқ фэъли ва сўзга усталиги билан томошабинда симпатия уйғотади. Ўзининг билганидан қолмайди, ўзини ҳаммадан ақлли деб ҳисоблайди, доим алкогол билан ошно тутинган ва шу камчиликлари билан атрофидаги кам сонли яқинларига ҳам доим муаммо туғдириб келади. Ушбу ролни Гари Олдман бетакрор тарзда ижро этган. Уни ролга қанчалик мос тушганини кўриб, унинг қахрамони Манкни ўзи тирик бўлганида олқишлаб юборган бўлармиди?! Филмни кўриб бўлгач уни ўрнида бошқа одамни тасаввур ҳам қилиш қийин.
Ўтган асрнинг 30-40 йилларидаги Голливуд, санъат, маданият, иккинчи жахон уруши олдидан АҚШдаги сиёсий ўйинлар ҳақида оз ва тушунарли қилиб ҳикоя қилган ота - бола Финчерлар. Доим ўткир сюжетли детективлари билан ўз мухлисларини хурсанд қилиб келган режиссёрдан бирданига биографик филмни кўпчилик кутмаган эди. Филм сценарийсини айнан режиссёрнинг отаси Жек Финчер бундан йигирма йиллар аввал ёзиб кетган экан. Нима бўлган тақдирда ҳам режиссёр бу ишни аъло даражада бажарган. Манкни филмни кўриб танийсиз ва ундан ҳаттоки шу шундай кайфу-сафога берилган одамдан ҳам оладиган нарсаларингиз борлигини тушуниб етасиз. Ўтган аср 30 – йилларидаги Голливуднинг борича тасаввур қиласиз, ўша вақтдаги санъат, маданият, кино ортидаги одамлар ҳақида кўп нарсаларни билиб оласиз. Энг мухими “Фуқаро Кейн” филмининг қанчалик ғавғолар остида қолишига қарамай яратилгани ва ўша даврдаги Америкада ижод барибир цензурадан устун келгани ҳақидаги оддий бир мисолни ўз кўзингиз билан кўрасиз.
Композиторлар ўша давр филмларига мос мусиқалар билан сизни ўтмишга чорлайди, филмни рангсиз суратга олингани, ўша даврни тасвирловчи декорация ва либослар билан биргаликда оғиздан тушмайдиган сигаралар эса сизни мажбурлаб ўтган асрга олиб бориб қўяди. “Фуқаро Кейн” филми Оскарни фақатгина “Энг яхши сценарий” номинациясида ютган. Унгача ўз номи титрларда чиқмаслигига қарши бўлмаган, унинг ижодидан фойдаланишларига эътибор ҳам бермаган жаноб Манк айнан шов-шувли филми титрларида ўз номини бўлиши учун барча нарсадан воз кечди ва бунинг эвазига ўзининг ягона Оскарига эга чиқди. Ажаб эмас, бу йилги Оскарни ҳудди Манкка ўхшаб катта таваккалга қўл ургани учун Дэвид Финчер ютиб кетса. Оскар мукофотини қандай ютиш кераклиги борасида Оскарни ютган одам ҳақида филм ишлаб ушбу филм режиссёри Оскарни ютса. Символично.
П.С: Филмни кўришдан аввал албатта бундан олдинги тақризда ёзилган “Фуқаро Кейн” филмини кўришни тавсия этаман. Шундагина ушбу филмдан олишингиз мумкин бўлган кайфни фоизларини янада кўтариб олишингиз мумкин.
Яқиндагина Нетфликс стримида “Манк” филми омма эътиборига ҳавола этилди ва бу филм кўплаб танқидчилар томонидан “Йилнинг энг яхшиларидан” дея эътироф этилмоқда. Ушбу филм ҳақида гаплашамиз.
1940 йил, Мохава чўлларини ўртасидаги ёлғиз уйда автоҳалокатдан тикланаётган ва шу билан бирга сценарий ёзиш билан машғул бўлган Герман Манкевич истиқомат қилмоқда. Ўзининг бетгачопарлиги ва алкоголга ошнолиги билан ҳаммага ҳам ёқавермайдиган бу ижодкорни ўша даврда вундеркинд сифатида кўрилаётган Орсон Уэллс ёллаган. Тўғрироғи унга икки ой муддат ичида бетакрор сценарий ёзишни вазифа қилиб берган. Манк эса (Герман Манкевични “Манк” деб чақиришган) таваккалга қўл уриб ўша даврнинг энг машхур одамларидан бирини ўз асари бош қахрамонига прототип қилиб олди. Кейинчалик ушбу “Фуқаро Кейн” филми бир неча бор “барча даврларни энг яхши филми” деб эътироф этилди.
Филм бош қахрамон Герман Манкевични “Фуқаро Кейн” филмини сценарийсини ёзиш билан биргаликда охирги ўн йиллик хотиралари билан ҳам бизни таништириб боради. Манк ўзининг инжиқ фэъли ва сўзга усталиги билан томошабинда симпатия уйғотади. Ўзининг билганидан қолмайди, ўзини ҳаммадан ақлли деб ҳисоблайди, доим алкогол билан ошно тутинган ва шу камчиликлари билан атрофидаги кам сонли яқинларига ҳам доим муаммо туғдириб келади. Ушбу ролни Гари Олдман бетакрор тарзда ижро этган. Уни ролга қанчалик мос тушганини кўриб, унинг қахрамони Манкни ўзи тирик бўлганида олқишлаб юборган бўлармиди?! Филмни кўриб бўлгач уни ўрнида бошқа одамни тасаввур ҳам қилиш қийин.
Ўтган асрнинг 30-40 йилларидаги Голливуд, санъат, маданият, иккинчи жахон уруши олдидан АҚШдаги сиёсий ўйинлар ҳақида оз ва тушунарли қилиб ҳикоя қилган ота - бола Финчерлар. Доим ўткир сюжетли детективлари билан ўз мухлисларини хурсанд қилиб келган режиссёрдан бирданига биографик филмни кўпчилик кутмаган эди. Филм сценарийсини айнан режиссёрнинг отаси Жек Финчер бундан йигирма йиллар аввал ёзиб кетган экан. Нима бўлган тақдирда ҳам режиссёр бу ишни аъло даражада бажарган. Манкни филмни кўриб танийсиз ва ундан ҳаттоки шу шундай кайфу-сафога берилган одамдан ҳам оладиган нарсаларингиз борлигини тушуниб етасиз. Ўтган аср 30 – йилларидаги Голливуднинг борича тасаввур қиласиз, ўша вақтдаги санъат, маданият, кино ортидаги одамлар ҳақида кўп нарсаларни билиб оласиз. Энг мухими “Фуқаро Кейн” филмининг қанчалик ғавғолар остида қолишига қарамай яратилгани ва ўша даврдаги Америкада ижод барибир цензурадан устун келгани ҳақидаги оддий бир мисолни ўз кўзингиз билан кўрасиз.
Композиторлар ўша давр филмларига мос мусиқалар билан сизни ўтмишга чорлайди, филмни рангсиз суратга олингани, ўша даврни тасвирловчи декорация ва либослар билан биргаликда оғиздан тушмайдиган сигаралар эса сизни мажбурлаб ўтган асрга олиб бориб қўяди. “Фуқаро Кейн” филми Оскарни фақатгина “Энг яхши сценарий” номинациясида ютган. Унгача ўз номи титрларда чиқмаслигига қарши бўлмаган, унинг ижодидан фойдаланишларига эътибор ҳам бермаган жаноб Манк айнан шов-шувли филми титрларида ўз номини бўлиши учун барча нарсадан воз кечди ва бунинг эвазига ўзининг ягона Оскарига эга чиқди. Ажаб эмас, бу йилги Оскарни ҳудди Манкка ўхшаб катта таваккалга қўл ургани учун Дэвид Финчер ютиб кетса. Оскар мукофотини қандай ютиш кераклиги борасида Оскарни ютган одам ҳақида филм ишлаб ушбу филм режиссёри Оскарни ютса. Символично.
П.С: Филмни кўришдан аввал албатта бундан олдинги тақризда ёзилган “Фуқаро Кейн” филмини кўришни тавсия этаман. Шундагина ушбу филмдан олишингиз мумкин бўлган кайфни фоизларини янада кўтариб олишингиз мумкин.
Отыграть назад (The Undoing) – йилнинг энг кутилган лекин етарли даражада баҳоланмаган сериали ҳақида.
Замонавий Ню-Йоркнинг марказида, сивилизациялар маконида психолог Грейс (Никол Кидман) ўзининг 12 ёшли фарзанди ва болалар онкологи Жонатан (Хю Грант) билан биргаликда яшайди. Бир қараганда идеал оила, эр-хотин бир бирини яхши кўради. Фарзанд ҳам ақлли, одобли , ота-онасининг зиёли эканлигини билдириб туради.
Ўша куни, аслзодалар мактабида (Йилига 50 минг доллар тўланадиган мактабни яна қандай аташ мумкин?) аукцион уюштирилди. Барча ота-оналар йиғилган. Аёлларни ичида фақатгина бир аёл ажалиб турарди. Кўринишидан лотин америкаликка ўхшаб кетадиган, жозибали жувон Елена бу ердаги бошқа аёлларга ўхшамайди. У зодагонлардан эмас, фарзандини ҳам шунчаки махсус грантни ютгани учунгина шу ерда ўвитади. Ню-Йорлик “хонимларга” ўхшамайдиган бу аёл негадир диққатини Грейсдан узмади. Ўзини жудаям ғалати тутди. Грейсда ҳам экран қаршисидаги томошабинда ҳам интрига уйғонди.
Эртаси куни эрталаб, Еленанинг бошига бир неча маротаба болға билан урилган мурдаси топилди. Аксига олиб Жонатан ҳам дом-дараксиз йўқолди. Бу воқеалар бир-бирига боғлиқми ёки шунчаки тасодиф?
Сценарий муаллифи Дэвид Э. Келли бу жанрга бегона эмас. У икки йил олдин “Большая мальенкая ложь” сериалини сценарийсини ёзганди. Ўшанда ҳам бош ролда Никол Кидман эди. Ўшанда ҳам қотиллик, ўшанда ҳам интригага бой детектив.
Бетакрор Никол Кидман қандай қилаётгани билинмайдию лекин 20-30 ёшли аёллар билан бемалол рақобатга қила оладиган даражада гўзал. Унинг Вивалди мусиқалари фонида Манхеттен кўчаларида сайр қилишини кўришни ўзи ҳам одамга эстетик завқ беради. Хю Грантни Никол Кидман билан орасидаги ёш унчалик катта бўлмаса ҳам лекин ташқи кўринишда анча масофа бор. Ролни ижроси борасида эса олий классда иккиси ҳам. Бу борада эътироз бўлиши мумкин эмас.
HBO нинг ушбу мини-сериали октябр охиридан декабр бошигача ҳафтасига битта қисмдан экранларга чиқди. 6 қисм давомида ўзининг интригаси билан экран олдида ушлаб тура олади. Ҳар бир қисм тугагач дарров иккинчисини қўйишга мажбур қила олади. Чунки ҳар бир қисм сўнггида сизни қандайдир сюрприз, калавани учи кутиб турган бўлади. Сўнгги қисмгача ҳаёлингиздан: “ким бўлиши мумкин?” деган савол кетмайди.
Минус томонларидан деб айтиш мумкинки баъзи бир эпизодлар отриқчадай. Сюжетга алоқаси йўқ, кераксиз диалоглар ҳам баъзида учраб туради. Шунинг ҳисобига ҳам сериал олти қисмга чўзилиб кетгандай ҳам туюлади. Лекин бор нарсани йўқ деб бўлмаганидек, ижодкорлар ўйлаб топган бошқотирмани мақтаб ўтиш шарт. Қолгани томошабинни иштахасига боғлиқ.
Замонавий Ню-Йорк, гўзал Манхеттен, замонавий ва классик мусиқалар, ғам-ташвиш нималигини билмайдиган оилалар, кутилмаган қотиллик, катта шов-шув, барчаси силлиқдек кўриниб турганда аслида ундай эмаслигини томошабинга босқичма босқич етказиб берувчи интригага бой сюжет чизиғида.
Замонавий Ню-Йоркнинг марказида, сивилизациялар маконида психолог Грейс (Никол Кидман) ўзининг 12 ёшли фарзанди ва болалар онкологи Жонатан (Хю Грант) билан биргаликда яшайди. Бир қараганда идеал оила, эр-хотин бир бирини яхши кўради. Фарзанд ҳам ақлли, одобли , ота-онасининг зиёли эканлигини билдириб туради.
Ўша куни, аслзодалар мактабида (Йилига 50 минг доллар тўланадиган мактабни яна қандай аташ мумкин?) аукцион уюштирилди. Барча ота-оналар йиғилган. Аёлларни ичида фақатгина бир аёл ажалиб турарди. Кўринишидан лотин америкаликка ўхшаб кетадиган, жозибали жувон Елена бу ердаги бошқа аёлларга ўхшамайди. У зодагонлардан эмас, фарзандини ҳам шунчаки махсус грантни ютгани учунгина шу ерда ўвитади. Ню-Йорлик “хонимларга” ўхшамайдиган бу аёл негадир диққатини Грейсдан узмади. Ўзини жудаям ғалати тутди. Грейсда ҳам экран қаршисидаги томошабинда ҳам интрига уйғонди.
Эртаси куни эрталаб, Еленанинг бошига бир неча маротаба болға билан урилган мурдаси топилди. Аксига олиб Жонатан ҳам дом-дараксиз йўқолди. Бу воқеалар бир-бирига боғлиқми ёки шунчаки тасодиф?
Сценарий муаллифи Дэвид Э. Келли бу жанрга бегона эмас. У икки йил олдин “Большая мальенкая ложь” сериалини сценарийсини ёзганди. Ўшанда ҳам бош ролда Никол Кидман эди. Ўшанда ҳам қотиллик, ўшанда ҳам интригага бой детектив.
Бетакрор Никол Кидман қандай қилаётгани билинмайдию лекин 20-30 ёшли аёллар билан бемалол рақобатга қила оладиган даражада гўзал. Унинг Вивалди мусиқалари фонида Манхеттен кўчаларида сайр қилишини кўришни ўзи ҳам одамга эстетик завқ беради. Хю Грантни Никол Кидман билан орасидаги ёш унчалик катта бўлмаса ҳам лекин ташқи кўринишда анча масофа бор. Ролни ижроси борасида эса олий классда иккиси ҳам. Бу борада эътироз бўлиши мумкин эмас.
HBO нинг ушбу мини-сериали октябр охиридан декабр бошигача ҳафтасига битта қисмдан экранларга чиқди. 6 қисм давомида ўзининг интригаси билан экран олдида ушлаб тура олади. Ҳар бир қисм тугагач дарров иккинчисини қўйишга мажбур қила олади. Чунки ҳар бир қисм сўнггида сизни қандайдир сюрприз, калавани учи кутиб турган бўлади. Сўнгги қисмгача ҳаёлингиздан: “ким бўлиши мумкин?” деган савол кетмайди.
Минус томонларидан деб айтиш мумкинки баъзи бир эпизодлар отриқчадай. Сюжетга алоқаси йўқ, кераксиз диалоглар ҳам баъзида учраб туради. Шунинг ҳисобига ҳам сериал олти қисмга чўзилиб кетгандай ҳам туюлади. Лекин бор нарсани йўқ деб бўлмаганидек, ижодкорлар ўйлаб топган бошқотирмани мақтаб ўтиш шарт. Қолгани томошабинни иштахасига боғлиқ.
Замонавий Ню-Йорк, гўзал Манхеттен, замонавий ва классик мусиқалар, ғам-ташвиш нималигини билмайдиган оилалар, кутилмаган қотиллик, катта шов-шув, барчаси силлиқдек кўриниб турганда аслида ундай эмаслигини томошабинга босқичма босқич етказиб берувчи интригага бой сюжет чизиғида.
Utopia Overture (OST Utopia)
Cristobal Tapia de Veer
Бундан кейинги пост мана шу мусика садолари остида укилсин.
Утопия (Utopia) – инглизча сўкиниш ва корейсча қон.
“Утопия синовлари” деб аталувчи сирларга бой роман интернетда танишган ва бунга қизиқиб қолган бир гуруҳ ёшларни қўлига тушиб қолади. Бу беш кишилик гуруҳ, аслида бу китоб нималигини билишга ҳам улгуришмади. Уларнинг ортидан ов бошланди. Овчилар шунчалик қудратлики улардан ҳеч қанақасига қутилиб бўлмайди. Улар барибир сени топишади бу фақатгина вақтга боғлиқ. Яшашни истайсанми унда қоча олганингча қоч!
Британлар доим ўзининг сериалларини оригиналлиги билан мақтана олади. Бу сериал сюжети ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин – оригинал ва қизиқарли. Илк дақиқалардан сени 12 қисмли саргузашт кутаётганини тушуниб етасан. Фантастика жанридан келиб чиқиб қандайдир суперқахрамонлар, ўлмас одамлар, вақт машиналари кутилган бўлиши мумкин лекин сериалда бунақа нарсалар йўқ. Ҳаммаси жуда оддий. Китобни излаётган гуруҳ, улардан қочаётган гуруҳ. Бўлди. Қолган воқеалар барчаси шу чизиқ атрофида шаклланади.
Сериални кўрган одамдан уни учта сўз билан тарифлашини сўрасангиз, албатта учта сўзни ичида биттаси: “шавқатсиз” сўзи бўлади. Шу даражада ижодкорлар шавқат билишмаганки уларни ҳатто судга бериш билан ҳам тахдид қилганлар бор экан. Сериалда жудаям кўп қотиллик, сўкиниш, айниқса вояга етмаган персонажларни сўкиниши, қийноқ сахналари бор ва улар жудаям мукаммал тарзда ишланган. Агар сиз учун бу қизиқ бўлса, ўзингизда бу учун куч топиб кўра олсангиз ҳудди барчаси кўз олдингизда намоён бўлаётгандек. Мутахассислар қонли сахналарни жудаям бир иштиёқ билан ишланганини кўриб, уларни ҳам потенциал маняклардан фарқи йўқлигини билиш қийин эмас. Ҳеч қайси қахрамонларни сериалга боғлаб бермаган, ҳар бир дақиқада улар халок бўлиши мумкин. Ўз ўлими билан эмас албатта. Ижодкорлар томонидан буларнинг барчаси дид билан, чиройли тарзда суратга олинган.
Сериал топилмаси, бош рол ижрочиларидан бири Нил Мэскеллдир. Унинг филмдаги образи – Арби оддий одам эмас. У шунчаки тепани топшириғини бажарувчи, юз тузилиши ҳеч нарсани ифодаламайдиган шунчаки бўшлиқдан ташкил топганга ўхшаб кетувчи, нафас олганда хириллаб овоз чиқарадиган қотил. Барчаси минуслардан воз кечиб айнан унинг образи учун ҳам сериални ҳеч иккиланмай кўриш мумкин. Унинг хириллаб нафас олишига сериал композитори Кристобал Тапия де Веернинг саундтреклари ҳамоханглашиб, ўша эпизоддаги саспенсни хосил этади. Сиз бир вақтнинг ўзида кейинги сонияларда нима бўлишига қизиқасиз, чўчийсиз ва шу билан бирга лаззатланасиз. Албатта сериал постерида унинг ғалати қарашини кўриб кўпчилик сериалга паст бахо берган бўлиши мумкин, лекин сериални кўргач энг камида шу образни олқишлайди. Бошқалар учун жудаям “жестокий” бўлиб кўриниши ҳам мумкин, бироқ айнан шу жанр ихлосмандларига унутилмас кайфни бера олади.
Ҳар бири олти қисмдан иборат икки мавсумли бу сериални нега тугатишгани ноъмалум. Чунки иккинчи мавсум якунида ижодкорлар аниқ қилиб хали давом этишларига ишоралар жойлаб кетишган. Айрим маълумотларга кўра биринчи мавсумдагни планка кўтарилиб кетгач иккинчи мавсум эстафетани илиб кета олмагани ва шу сабабли продюссерлар сериални ёпишгани келтирилган. Ҳақиқатдан ҳам биринчи мавсум ва иккинчи мавсум орасида озгина бўлса ҳам тафовут бор. Янги персонажлар билан сюжетни бойитишга қилинган ҳаракат озгина томошабинни чалғитиши, воқеалар ривожини тушунишда қийинчиликлар олиб келиши мумкин аммо биринчи мавсумдаги эйфория билан иккинчисини ҳам тугатиб қўйиш ҳеч гап эмас.
Умумий қилиб айтганда “Утопия” сериали ўзининг бир дақиқага ҳам зериктирмаслиги, барчаси жуда тез ва оддий тарзда содир бўлиши билан маъқул. Саундтректлар айнан сериал учун ёзилган уларни сериал кўриш давомида ёқтириб қолишингиз қийин эмас. Ранглар билан ишлаш ҳам топ, катта экранда бу рангларни товланиши ҳам ўзига яраша ҳисларни беради.
П.С: инглизчада кўра олмайдиганлар учун “кубик в кубе” дубляжида кўришни маслахат бераман. Сериалн безаги бўлган – инглизча сўкинишдан ўзингизни мосуво қилишини истамасангиз албатта.
“Утопия синовлари” деб аталувчи сирларга бой роман интернетда танишган ва бунга қизиқиб қолган бир гуруҳ ёшларни қўлига тушиб қолади. Бу беш кишилик гуруҳ, аслида бу китоб нималигини билишга ҳам улгуришмади. Уларнинг ортидан ов бошланди. Овчилар шунчалик қудратлики улардан ҳеч қанақасига қутилиб бўлмайди. Улар барибир сени топишади бу фақатгина вақтга боғлиқ. Яшашни истайсанми унда қоча олганингча қоч!
Британлар доим ўзининг сериалларини оригиналлиги билан мақтана олади. Бу сериал сюжети ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин – оригинал ва қизиқарли. Илк дақиқалардан сени 12 қисмли саргузашт кутаётганини тушуниб етасан. Фантастика жанридан келиб чиқиб қандайдир суперқахрамонлар, ўлмас одамлар, вақт машиналари кутилган бўлиши мумкин лекин сериалда бунақа нарсалар йўқ. Ҳаммаси жуда оддий. Китобни излаётган гуруҳ, улардан қочаётган гуруҳ. Бўлди. Қолган воқеалар барчаси шу чизиқ атрофида шаклланади.
Сериални кўрган одамдан уни учта сўз билан тарифлашини сўрасангиз, албатта учта сўзни ичида биттаси: “шавқатсиз” сўзи бўлади. Шу даражада ижодкорлар шавқат билишмаганки уларни ҳатто судга бериш билан ҳам тахдид қилганлар бор экан. Сериалда жудаям кўп қотиллик, сўкиниш, айниқса вояга етмаган персонажларни сўкиниши, қийноқ сахналари бор ва улар жудаям мукаммал тарзда ишланган. Агар сиз учун бу қизиқ бўлса, ўзингизда бу учун куч топиб кўра олсангиз ҳудди барчаси кўз олдингизда намоён бўлаётгандек. Мутахассислар қонли сахналарни жудаям бир иштиёқ билан ишланганини кўриб, уларни ҳам потенциал маняклардан фарқи йўқлигини билиш қийин эмас. Ҳеч қайси қахрамонларни сериалга боғлаб бермаган, ҳар бир дақиқада улар халок бўлиши мумкин. Ўз ўлими билан эмас албатта. Ижодкорлар томонидан буларнинг барчаси дид билан, чиройли тарзда суратга олинган.
Сериал топилмаси, бош рол ижрочиларидан бири Нил Мэскеллдир. Унинг филмдаги образи – Арби оддий одам эмас. У шунчаки тепани топшириғини бажарувчи, юз тузилиши ҳеч нарсани ифодаламайдиган шунчаки бўшлиқдан ташкил топганга ўхшаб кетувчи, нафас олганда хириллаб овоз чиқарадиган қотил. Барчаси минуслардан воз кечиб айнан унинг образи учун ҳам сериални ҳеч иккиланмай кўриш мумкин. Унинг хириллаб нафас олишига сериал композитори Кристобал Тапия де Веернинг саундтреклари ҳамоханглашиб, ўша эпизоддаги саспенсни хосил этади. Сиз бир вақтнинг ўзида кейинги сонияларда нима бўлишига қизиқасиз, чўчийсиз ва шу билан бирга лаззатланасиз. Албатта сериал постерида унинг ғалати қарашини кўриб кўпчилик сериалга паст бахо берган бўлиши мумкин, лекин сериални кўргач энг камида шу образни олқишлайди. Бошқалар учун жудаям “жестокий” бўлиб кўриниши ҳам мумкин, бироқ айнан шу жанр ихлосмандларига унутилмас кайфни бера олади.
Ҳар бири олти қисмдан иборат икки мавсумли бу сериални нега тугатишгани ноъмалум. Чунки иккинчи мавсум якунида ижодкорлар аниқ қилиб хали давом этишларига ишоралар жойлаб кетишган. Айрим маълумотларга кўра биринчи мавсумдагни планка кўтарилиб кетгач иккинчи мавсум эстафетани илиб кета олмагани ва шу сабабли продюссерлар сериални ёпишгани келтирилган. Ҳақиқатдан ҳам биринчи мавсум ва иккинчи мавсум орасида озгина бўлса ҳам тафовут бор. Янги персонажлар билан сюжетни бойитишга қилинган ҳаракат озгина томошабинни чалғитиши, воқеалар ривожини тушунишда қийинчиликлар олиб келиши мумкин аммо биринчи мавсумдаги эйфория билан иккинчисини ҳам тугатиб қўйиш ҳеч гап эмас.
Умумий қилиб айтганда “Утопия” сериали ўзининг бир дақиқага ҳам зериктирмаслиги, барчаси жуда тез ва оддий тарзда содир бўлиши билан маъқул. Саундтректлар айнан сериал учун ёзилган уларни сериал кўриш давомида ёқтириб қолишингиз қийин эмас. Ранглар билан ишлаш ҳам топ, катта экранда бу рангларни товланиши ҳам ўзига яраша ҳисларни беради.
П.С: инглизчада кўра олмайдиганлар учун “кубик в кубе” дубляжида кўришни маслахат бераман. Сериалн безаги бўлган – инглизча сўкинишдан ўзингизни мосуво қилишини истамасангиз албатта.
Хизматкор (Servant) – инсон тафаккури билан ҳазиллашишни ёқтирадиган саспенс қиролининг мухлисларига навбатдаги совғаси.
Дом с прислугой (Servant) – М.Найт Шямалан продюссерилиги ва режиссёрлигидаги навбатдаги лойиҳа. Бу сафар Шямалан сериал олишга қарор қилди ва “Эпл ТВ” билан ҳамкорликни йўлга қўйди. Уни кўпчилик “Шестое чувство”, “Сплит”, “Стекло” номли психологик триллерлари билан танийди. Шямалан ўзи ҳам агар кинода ишламаганида психолог бўлишини айтган. Шундан келиб чиқиб ва бошқа филмларини ҳам кўриб айтиш мумкинки у ўз жанрининг генийси. Йўқ жойдан саспенс (саспенс – қахрамоннинг ҳаракатларини ҳавотир, қўрқув, таҳлика билан кузатиш. “Ҳозир бир балони бошлайди” деб, унинг кейинги ҳолатини диққат билан кузатиш саспенсга мисол бўла олади.) ярата олиш бўйича ҳозирги даврда унга тенг келадиганлар деярли йўқ. Хулас Шямаланнинг янги лойиҳаси ҳам эскиларига ўхшаб кетади жанр жихатидан. У тўқиган сюжет эса етарли даражада томошабинни ўзига торта олади, бу унинг асосий ютуғи.
Филаделфия марказида ёш оила яшайди. Улар яқиндагина чақалаоғидан айрилган. Махаллий телеканалда репортёр бўлиб ишлайдиган Дороти фарзандидан айрилишда ўзини бош айбдор деб билади. Фарзанд ўлимидан сўнг унда психологик трамва бор. Ғарб давлатларида ривожланган усуллардан бири сифатида ёш фарзандидан айрилган оналарни даволашда уларга чақалоқ кўринишидаги қўғирчоқ бериш оммалашган. Кўринишидан ҳақиқий чақалоққа жудаям ўхшаб кетадиган бу қўғирчоқ Доротига бошқача таъсир қилди. Деярли ақл-хушидан айрилаёзган Дороти бу қўғирчоққа ҳудди ўз боласидай муомила қилади. Унинг тасаввурида фарзанди ўлмаган, бу қўғирчоқ унинг фарзанди. Аввалига унинг эри Шон ва унинг яқинлари бунга ажабланишди, лекин уни ақлдан оздириб қўймаслик учун унга бу борада гапирмай қўяверишди. Дороти болага қарашга вақти етмаслигини ўйлаб энага ёллашга қарор қилди. (Сериал айнан шу жойдан бошланади) Хотинини ғалатилиги чидаб юрган Шон унинг энага ёллашига ҳам мажбурликдан рози бўлади. Айтилган энага келди. Дороти у билан кўришиб ишга кетди. Шон болани энага бериши керак. Шон ўзида куч топиб энагага барчасини тушунтирмоқчи бўлди лекин энага уни эшитиб ҳам ўтирмади у ҳам ҳудди қўғирчоқга ҳудди ҳақиқий боладек муносабатда бўлди. Шон аввалига жахли чиқди ва кейинроқ энага билан гаплашишга қарор қилди. Орадан вақт ўтиб, Шон болани хонасига кирганда не кўз билан кўрсинки йўргакда ҳақиқий бола ётибди.
Ҳар доимгидек Шямалан ўз ишини аъло даражада бажарган. Балки сизга сериални сюжети ёқмас, балки 2-3 қисмдан кейин ижодкорлар ўзларини бўйнига жуда кўп нарсани олиб юборганини кўриб “булар аниқ финални расво қилади” деб ўйлашингиз ҳам мумкин лекин бир нарсани аниқ айта олиш мумкинки ўша бир лахзалик ҳавотир, тахлика, қўрқув ва интрига учун ҳам ўзингиз билмаган ҳолда 30 дақиқалик 10 та қисмни кўриб қўйишингиз мумкин. Шямалан ўзининг финаллари билан ҳам машхур. Финалгача одамни ичини қизитади, интрига беради, саволлар туғдиради ва томошабинни охиригача кўришини таъминлайди. Майли финал томошабинга ёқмас, мухими финалгача сен жойингдан қимирламай кўрдинг филмни, умумий бахо бераётганда барибир ижобий баҳони бериш эхтимолинг катта.
Дом с прислугой – фарзандини йўқотиб чуқур стрессга тушган ва ўзининг ҳаракатларини назорат қила олмай ўз фантазиясига бўйин эгган аёл ҳақида. Уни ўзи яратган оламидан суғуриб олиш орқали унга зиён етказиб қўйишдан қўрққан яқинлари ҳақида. Сўнгра эса, бу қўрқув нималарга олиб келиши, ҳеч қандай ёлғон яхшилик билан тугамаслигини томошабинга кўрсатиб берувчи психологик триллердир.
П.С: Тақриз фақат биринчи мавсумни кўрби ёзилган, иккинчи мавсум 2021 йил январдан чиқа бошлайди.
Дом с прислугой (Servant) – М.Найт Шямалан продюссерилиги ва режиссёрлигидаги навбатдаги лойиҳа. Бу сафар Шямалан сериал олишга қарор қилди ва “Эпл ТВ” билан ҳамкорликни йўлга қўйди. Уни кўпчилик “Шестое чувство”, “Сплит”, “Стекло” номли психологик триллерлари билан танийди. Шямалан ўзи ҳам агар кинода ишламаганида психолог бўлишини айтган. Шундан келиб чиқиб ва бошқа филмларини ҳам кўриб айтиш мумкинки у ўз жанрининг генийси. Йўқ жойдан саспенс (саспенс – қахрамоннинг ҳаракатларини ҳавотир, қўрқув, таҳлика билан кузатиш. “Ҳозир бир балони бошлайди” деб, унинг кейинги ҳолатини диққат билан кузатиш саспенсга мисол бўла олади.) ярата олиш бўйича ҳозирги даврда унга тенг келадиганлар деярли йўқ. Хулас Шямаланнинг янги лойиҳаси ҳам эскиларига ўхшаб кетади жанр жихатидан. У тўқиган сюжет эса етарли даражада томошабинни ўзига торта олади, бу унинг асосий ютуғи.
Филаделфия марказида ёш оила яшайди. Улар яқиндагина чақалаоғидан айрилган. Махаллий телеканалда репортёр бўлиб ишлайдиган Дороти фарзандидан айрилишда ўзини бош айбдор деб билади. Фарзанд ўлимидан сўнг унда психологик трамва бор. Ғарб давлатларида ривожланган усуллардан бири сифатида ёш фарзандидан айрилган оналарни даволашда уларга чақалоқ кўринишидаги қўғирчоқ бериш оммалашган. Кўринишидан ҳақиқий чақалоққа жудаям ўхшаб кетадиган бу қўғирчоқ Доротига бошқача таъсир қилди. Деярли ақл-хушидан айрилаёзган Дороти бу қўғирчоққа ҳудди ўз боласидай муомила қилади. Унинг тасаввурида фарзанди ўлмаган, бу қўғирчоқ унинг фарзанди. Аввалига унинг эри Шон ва унинг яқинлари бунга ажабланишди, лекин уни ақлдан оздириб қўймаслик учун унга бу борада гапирмай қўяверишди. Дороти болага қарашга вақти етмаслигини ўйлаб энага ёллашга қарор қилди. (Сериал айнан шу жойдан бошланади) Хотинини ғалатилиги чидаб юрган Шон унинг энага ёллашига ҳам мажбурликдан рози бўлади. Айтилган энага келди. Дороти у билан кўришиб ишга кетди. Шон болани энага бериши керак. Шон ўзида куч топиб энагага барчасини тушунтирмоқчи бўлди лекин энага уни эшитиб ҳам ўтирмади у ҳам ҳудди қўғирчоқга ҳудди ҳақиқий боладек муносабатда бўлди. Шон аввалига жахли чиқди ва кейинроқ энага билан гаплашишга қарор қилди. Орадан вақт ўтиб, Шон болани хонасига кирганда не кўз билан кўрсинки йўргакда ҳақиқий бола ётибди.
Ҳар доимгидек Шямалан ўз ишини аъло даражада бажарган. Балки сизга сериални сюжети ёқмас, балки 2-3 қисмдан кейин ижодкорлар ўзларини бўйнига жуда кўп нарсани олиб юборганини кўриб “булар аниқ финални расво қилади” деб ўйлашингиз ҳам мумкин лекин бир нарсани аниқ айта олиш мумкинки ўша бир лахзалик ҳавотир, тахлика, қўрқув ва интрига учун ҳам ўзингиз билмаган ҳолда 30 дақиқалик 10 та қисмни кўриб қўйишингиз мумкин. Шямалан ўзининг финаллари билан ҳам машхур. Финалгача одамни ичини қизитади, интрига беради, саволлар туғдиради ва томошабинни охиригача кўришини таъминлайди. Майли финал томошабинга ёқмас, мухими финалгача сен жойингдан қимирламай кўрдинг филмни, умумий бахо бераётганда барибир ижобий баҳони бериш эхтимолинг катта.
Дом с прислугой – фарзандини йўқотиб чуқур стрессга тушган ва ўзининг ҳаракатларини назорат қила олмай ўз фантазиясига бўйин эгган аёл ҳақида. Уни ўзи яратган оламидан суғуриб олиш орқали унга зиён етказиб қўйишдан қўрққан яқинлари ҳақида. Сўнгра эса, бу қўрқув нималарга олиб келиши, ҳеч қандай ёлғон яхшилик билан тугамаслигини томошабинга кўрсатиб берувчи психологик триллердир.
П.С: Тақриз фақат биринчи мавсумни кўрби ёзилган, иккинчи мавсум 2021 йил январдан чиқа бошлайди.
Киноконо дайжести:
Cititzen Kane (Гражданин Кейн)
Mank (Манк)
The Undoing (Отыграть назад)
Utopia (Утопия)
Servant (Дом с прислугой)
Zerozerozero (Нольнольноль)
Канал талқинига кўра 2020 йилнинг энг яхшилари
The Booth at the end (Столик в углу)
Жаным, ты не поверишь
Forbrydelsen (Убийство)
Platoon (Взвод)
Staged (Постановка)
Accused (Обвиняемые)
Черный, черный человек
True Detective (Настоящий детектив, 1-сезон)
Mindhunter (Охотники разумом)
Quiz (Викторина)
The Sopranos (Клан Сопрано)
Squid game (Игра в калмара)
The White Lotus (Белый лотос)
American Crime Story (Американская истори преступлений)
What We Do in the Shadows (Чем мы заняты в тени)
The Last Duel (Последняя дуэль)
Янги йилда кўриш учун 7 сериал
Don’t Look Up (Не смотрите наверх) (1 - қисм)
Don't Look Up (Не смотрите наверх) (2 - қисм)
Сўнгги ўн беш дақиқалиги барча тахминларингни барбод қила олиш қобилиятига эга 10 та фильм.
Harry Potter 20th Anniversary: Return to Hogwarts (Гарри Поттер 20 лет спустя)
Қора юмор (1-қисм)
Энг яхши сценарий номинациясида "Оскар" мукофотини қўлга киритган фильмлар
Психологик триллерлар
Succession (Наследники)
After Life (Следом за жизнью)
Cititzen Kane (Гражданин Кейн)
Mank (Манк)
The Undoing (Отыграть назад)
Utopia (Утопия)
Servant (Дом с прислугой)
Zerozerozero (Нольнольноль)
Канал талқинига кўра 2020 йилнинг энг яхшилари
The Booth at the end (Столик в углу)
Жаным, ты не поверишь
Forbrydelsen (Убийство)
Platoon (Взвод)
Staged (Постановка)
Accused (Обвиняемые)
Черный, черный человек
True Detective (Настоящий детектив, 1-сезон)
Mindhunter (Охотники разумом)
Quiz (Викторина)
The Sopranos (Клан Сопрано)
Squid game (Игра в калмара)
The White Lotus (Белый лотос)
American Crime Story (Американская истори преступлений)
What We Do in the Shadows (Чем мы заняты в тени)
The Last Duel (Последняя дуэль)
Янги йилда кўриш учун 7 сериал
Don’t Look Up (Не смотрите наверх) (1 - қисм)
Don't Look Up (Не смотрите наверх) (2 - қисм)
Сўнгги ўн беш дақиқалиги барча тахминларингни барбод қила олиш қобилиятига эга 10 та фильм.
Harry Potter 20th Anniversary: Return to Hogwarts (Гарри Поттер 20 лет спустя)
Қора юмор (1-қисм)
Энг яхши сценарий номинациясида "Оскар" мукофотини қўлга киритган фильмлар
Психологик триллерлар
Succession (Наследники)
After Life (Следом за жизнью)
Telegram
Киноконо
Фуқаро Кейн (Citizen Kane) – америкаликни одам эришиши мумкин бўлган барча нарсага эришгани ва шу билан бирга ҳеч нарсага эришмагани ҳақида ҳикоя қилувчи филм.
Ўз ётоғида жон таслим қилар экан машхур газетчи медиамагнат Чарльз Фостер Кейн фақатгина бир…
Ўз ётоғида жон таслим қилар экан машхур газетчи медиамагнат Чарльз Фостер Кейн фақатгина бир…
“Нольнольноль” – кокаин нега инсондан қиммат туриши ҳақида ҳикоя қилувчи сериал.
Роберто Савиано исмли италиялик ёзувчи “Гоморра” роман-репортажи билан шу номли филм ва сериалнинг юзага келишига туртки бўлган. Бешавқат Италиянинг мафиялари ҳақидаги асаридан сўнг анча вақтгача қўриқчилар билан яшашга мажбур бўлган бу ёзувчининг рейтинги ўз-ўзидан юқорилаб кетди. Табиийки уни биринчи сериалини кўрган одам кейинги ижод намуналарига ҳам қизиқар эди. 2019 йилда Италиялик кино ижодкорлар навбатдаги марта унинг хизматидан фойдаланишга қарор қилишди.
Маълумот учун айтиб ўтиш керакки учта нол сўзи маълум доира вакиллари ичида – энг тоза кокаин турини билдиради. Сериал номи ҳам шундан келиб чиққан. Агар сериални кўриб чиқиб мантиқан анализ қиладиган бўлсангиз сериал тўлиғича кокаин ҳақида.
Мексикада қонундан ҳам баландроқ турадиган наркокартеллар бор. Уларнинг бўйсундириш деярли имконсиз. Ўша картелларнинг бирида Италияга етиб бориши керак бўлган кокаин қадоқланмоқда. Уларни озиқ-овқат солинган консерва банкаларда маскировка қилишмоқда. Бу жараённи анчадан бери кузатиб келаётган Мексика махсус хизмат вакиллари пайт пойлаб туришибди. Уларнинг мақсади, вақти келганда зарба бериб аслида қонун бу ерда кимлигини кўрсатиб қўйиш.
Америкалик оила эса транспортировка билан шуғулланади. Улар ўз кемалари орқали Мексикани кокаинини Италияга етказиши керак. Бу ишни анча йиллардан бери қилиб келадиган ота, ўзининг ногирон ўғли ва ушбу бизнесдан етарли даражада хабардор бўлган қизига топширишга мажбур бўлмоқда. Соғлиғи туфайли.
Италияда эса бир неча йиллардан бери полициядан беркиниб яшаб келаётган Дон Мино ўзининг салтанати емирилишидан ҳавотирда. Унинг душманлари ҳам қимирлаб қолишган, бир томондан полиция иккинчи томондан эса ўзининг невараси уни йўқ қилиш пайига тушган. Дон Минонинг ёнида икки йўл бор, ёки тақдирга тан бериб ҳокимиятни неварасига топшириш керак ёки ҳокимиятни мустахкамлаш учун анча-мунча нарсадан воз кечиши керак. Улардан биринчиси Мексикадан буюртма қилинган 5 тонна кокаин таваккали. Агар уни эсон-омон олиб келса ишлари беш, акс-ҳолда барчаси тамом.
Саккиз қисм давомида мексикадан йўлга чиқган 5 тонна кокаинни ғаройиб саргузаштларини гувоҳига айланамиз. Учта сюжет чизиғига бўлинган сериални ўзига яраша оригиналлиги билан мақтаса бўлади. Бир томондан Вилнёвни “Убийца” диалоги атмосферасини эслатиб юборувчи Мексика сюжети. Иккинчи томондан Дензел Вашингтон бош ролни ижро этган “Гангстер” филмидаги каби кокаин траспортировкасини эслатиб юборувчи Америка сюжети. Учинчи томондан Сицилия мафиясини эслатиб юборадиган италян Донлари кураши.
Уччала сюжет ҳам шунчалик қизиқки, бир нафасда уни кўриб қўйиш мумкин. АҚШ, Мексика, Италия, Нигерия, Марокко, Сахрои Кабир чўллари, наркокартеллар, ҳар қандай муаммони хал этувчи нигериялик “решалалар”, француз армиясига қарши курашаётган террорчилар, ҳокимият учун аёвсиз жангга киришган италия мафияларини барчаси бор йўғи саккизта қисм ичига жо бўлган. Шу сабабли ҳам томошабин бир дақиқага ҳам зерикиб қолмаслиги тайин.
Яна бир нарсани алохида таъкидлаб ўтиш керак. Биринчи қисм италянлар ҳақида бўлса, иккинчиси Америкаликлар, учинчиси Мексикаликлар. Ушбу усул билан ижодкорлар томошабинни чалкашиб кетмаслигини таъминлаган. Ҳаммаси жуда оддий ва жўн. Айнан “Игра Престолов” сериалида ҳам бу ҳолат кўзга ташланади, бир қисм тўлиқ Старкларга бағишланса иккинчиси Ланнистерларга ёки Девор қўшинларига. Қисқа қилиб айтганда – томошабоп.
Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, сериал дунёнинг бешавқатлигини кокаин мисолида кўрсатади. Асосий йўналиш кокаин бўлгани билан уни атрофида хосил бўлаётган хунрезликлар, инсонларнинг қанчалар қонхўр, ўз мақсади йўлида ҳеч нарсадан тап – тортмаслиги, цинизм туфайли махлуққа айланишини ҳикоя қилади.
Сериал мантиқан тугаган бўлса ҳам, ҳозирги кунда шоураннерларга теккан касал туфайли яна давом эттирилмоқда. Иккинчи мавсум 2021 йил Январ ойида экранларда пайдо бўлади. Кўзимиз етмаса ҳам умид қилиб қоламиз “планкани”тушиб кетмаслигига.
Роберто Савиано исмли италиялик ёзувчи “Гоморра” роман-репортажи билан шу номли филм ва сериалнинг юзага келишига туртки бўлган. Бешавқат Италиянинг мафиялари ҳақидаги асаридан сўнг анча вақтгача қўриқчилар билан яшашга мажбур бўлган бу ёзувчининг рейтинги ўз-ўзидан юқорилаб кетди. Табиийки уни биринчи сериалини кўрган одам кейинги ижод намуналарига ҳам қизиқар эди. 2019 йилда Италиялик кино ижодкорлар навбатдаги марта унинг хизматидан фойдаланишга қарор қилишди.
Маълумот учун айтиб ўтиш керакки учта нол сўзи маълум доира вакиллари ичида – энг тоза кокаин турини билдиради. Сериал номи ҳам шундан келиб чиққан. Агар сериални кўриб чиқиб мантиқан анализ қиладиган бўлсангиз сериал тўлиғича кокаин ҳақида.
Мексикада қонундан ҳам баландроқ турадиган наркокартеллар бор. Уларнинг бўйсундириш деярли имконсиз. Ўша картелларнинг бирида Италияга етиб бориши керак бўлган кокаин қадоқланмоқда. Уларни озиқ-овқат солинган консерва банкаларда маскировка қилишмоқда. Бу жараённи анчадан бери кузатиб келаётган Мексика махсус хизмат вакиллари пайт пойлаб туришибди. Уларнинг мақсади, вақти келганда зарба бериб аслида қонун бу ерда кимлигини кўрсатиб қўйиш.
Америкалик оила эса транспортировка билан шуғулланади. Улар ўз кемалари орқали Мексикани кокаинини Италияга етказиши керак. Бу ишни анча йиллардан бери қилиб келадиган ота, ўзининг ногирон ўғли ва ушбу бизнесдан етарли даражада хабардор бўлган қизига топширишга мажбур бўлмоқда. Соғлиғи туфайли.
Италияда эса бир неча йиллардан бери полициядан беркиниб яшаб келаётган Дон Мино ўзининг салтанати емирилишидан ҳавотирда. Унинг душманлари ҳам қимирлаб қолишган, бир томондан полиция иккинчи томондан эса ўзининг невараси уни йўқ қилиш пайига тушган. Дон Минонинг ёнида икки йўл бор, ёки тақдирга тан бериб ҳокимиятни неварасига топшириш керак ёки ҳокимиятни мустахкамлаш учун анча-мунча нарсадан воз кечиши керак. Улардан биринчиси Мексикадан буюртма қилинган 5 тонна кокаин таваккали. Агар уни эсон-омон олиб келса ишлари беш, акс-ҳолда барчаси тамом.
Саккиз қисм давомида мексикадан йўлга чиқган 5 тонна кокаинни ғаройиб саргузаштларини гувоҳига айланамиз. Учта сюжет чизиғига бўлинган сериални ўзига яраша оригиналлиги билан мақтаса бўлади. Бир томондан Вилнёвни “Убийца” диалоги атмосферасини эслатиб юборувчи Мексика сюжети. Иккинчи томондан Дензел Вашингтон бош ролни ижро этган “Гангстер” филмидаги каби кокаин траспортировкасини эслатиб юборувчи Америка сюжети. Учинчи томондан Сицилия мафиясини эслатиб юборадиган италян Донлари кураши.
Уччала сюжет ҳам шунчалик қизиқки, бир нафасда уни кўриб қўйиш мумкин. АҚШ, Мексика, Италия, Нигерия, Марокко, Сахрои Кабир чўллари, наркокартеллар, ҳар қандай муаммони хал этувчи нигериялик “решалалар”, француз армиясига қарши курашаётган террорчилар, ҳокимият учун аёвсиз жангга киришган италия мафияларини барчаси бор йўғи саккизта қисм ичига жо бўлган. Шу сабабли ҳам томошабин бир дақиқага ҳам зерикиб қолмаслиги тайин.
Яна бир нарсани алохида таъкидлаб ўтиш керак. Биринчи қисм италянлар ҳақида бўлса, иккинчиси Америкаликлар, учинчиси Мексикаликлар. Ушбу усул билан ижодкорлар томошабинни чалкашиб кетмаслигини таъминлаган. Ҳаммаси жуда оддий ва жўн. Айнан “Игра Престолов” сериалида ҳам бу ҳолат кўзга ташланади, бир қисм тўлиқ Старкларга бағишланса иккинчиси Ланнистерларга ёки Девор қўшинларига. Қисқа қилиб айтганда – томошабоп.
Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, сериал дунёнинг бешавқатлигини кокаин мисолида кўрсатади. Асосий йўналиш кокаин бўлгани билан уни атрофида хосил бўлаётган хунрезликлар, инсонларнинг қанчалар қонхўр, ўз мақсади йўлида ҳеч нарсадан тап – тортмаслиги, цинизм туфайли махлуққа айланишини ҳикоя қилади.
Сериал мантиқан тугаган бўлса ҳам, ҳозирги кунда шоураннерларга теккан касал туфайли яна давом эттирилмоқда. Иккинчи мавсум 2021 йил Январ ойида экранларда пайдо бўлади. Кўзимиз етмаса ҳам умид қилиб қоламиз “планкани”тушиб кетмаслигига.
Канал талқинига кўра 2020 йилнинг энг яхшилари.
#рўйҳат
https://telegra.ph/Kanal-tal%D2%9Biniga-k%D1%9Era-2020-jilning-ehng-yahshilari-12-29
#рўйҳат
https://telegra.ph/Kanal-tal%D2%9Biniga-k%D1%9Era-2020-jilning-ehng-yahshilari-12-29
Telegraph
Канал талқинига кўра 2020 йилнинг энг яхшилари.
Диққат! Бу “энг яхшилар” билан сизнинг “энг яхшилар” бир-биридан фарқ қилиши мумкин. Менга ёқган нарса сизга ёқмаслиги ёки аксинча бўлиши мумкин. Сиз кўрган филмларни ҳаммасини ҳам кўрмаган бўлишим мумкин. Шундай экан бу рўйҳатни унчалик жиддий қабул қилишингиз…
Столик в углу – Одам ўз комфорти учун қанчалар жирканчликка бора олади?
Инсон дўконга кириб нарса олгандан сўнг албатта уни пулини тўлайди. Ёки кўчада уни элтиб қўйгани учун таксига ҳам пул беради. Барча нарсани нарҳи бор. Ишингизни тезроқ битиши учун пора беришингиз ёки ишингизни битирган одам олдида қарздор бўлиб қолишингиз ҳам мумкин. Сизнинг қарздор бўлиб қолишингиз ҳам аслида хизматни нархи. Сиз қачондир унга бу қарзни қандайдир услубда тўлайсиз ёки умуман ундан қочиб юрасиз. Мантиқий ўйлаб қараса сизнинг ундан қочиб юришингиз ҳам уни хизматининг бахоси. Қиссадан – хисса шуки, барча нарсани ўз нархи бор. Мана шу ерга келганда сизда эътироз пайдо бўлиши мумкин: “Баъзи бир нарсаларни нархи йўқ. Чунки уларни амалга ошириш имконсиз” деган. Мен эса ушбу сериал бош қахрамони сифатида айта оламан-ки: “Ҳамма нарсани иложиси бор, ҳаттоки мўжизани ҳам амалга ошираман, лекин унинг баҳоси ҳам шунга яраша катта бўлади, сен бу баҳони тўлашга тайёрмисан?”
Йўл бўйидаги қахвахонанинг бурчакдаги столида доим бир киши ўтиради. Ҳар-ҳар замон турли-хил инсонлар унинг ёнига келади. Уларнинг барчаси ўз яқинларидан у ҳақида эшитган, лекин ҳеч ким уни аслида кимлигини билмайди. Уни ёнига келганлар доим ўзлари учун бирор нарса сўрайди. Масалан пул, уй, супермодел, ўлаётган ўғлини тирик қолишини ёки бўлмаса гўзал бўлиб қолишни истайдиган қизлар ҳам бор. Бурчакдаги столда ўтирган ноъмалум шахс уларнинг дардини эшитгач доим бир гапни айтади: “Иложи бор. Фақат битта вазифани бажарсанг.”
Вазифалар ҳам сиз сўраётган нарса билан ўлчанади. Каттароқ нарса сўрасангиз қийинроқ вазифа, кичкинароқ бўлса осонроқ вазифа. Келишувга кўра сиз истаган вақтингизда бу ишни тўхтатишинг мумкин. Бу одам қарши эмас. Мухими хар-хар замон келиб иш қандай кетаётганини бу одамга гапириб берсангиз бўлгани. У ўзини қора китобчасига барчасини ёзиб олади. Сизга бериладиган топшириқни ҳам ўша китобчадан ўқиб айтади. Унинг энг кўп қайтарадиган саволи бор: “Сен сўраган нарсани амалга оширса бўлади, лекин мен айтадиган вазифани бажаришинг сен сўраган нарсага арзийдими?”
Вазифалар ичида одам ўлдириш, ўғриликка тушиб айтилганча пулни йиғиш ёки айтилган ресторанда бомба портлатишдай қўрқинчли ва хавфлилари ҳам бор. У сизга бу топшириқни берар экан сизни виждонингиз билан ёлғиз қолдиради. Сиздан бу ишни бажарганингизда қандай ҳислар кечганини сўраб инсонни эгоси, цинизм чегараларини дафтарига қайд этиб боради. Ҳаммаси жуда оддий, у сизни мажбурламайди, сиз истаган мўжиза рўй беришини истасангиз у истаган ишни бажаринг. Бажара олмадингизми айб ўзингизда. Бажардингизми, сўраган нарсангизни оласиз ва виждонингиз билан ёлғиз қоласиз.
Нетфликсда энди оёққа тураётган вақтларда ўз маблағларини иложи борича сифати кафолатланган лойиҳаларга сарфлаган экан. Бу мини-сериал ҳозиргидек йўлидан биринчи чиққан нарсага Нетфликс пул тикиб юрмаган даврларга тўғри келади. Оддий йўл бўйидаги кафени ижарага олган. Ҳар мавсуми 5 қисмдан, ҳар бир қисми эса 20 дақиқадан иборат бу сериал қандай қилиб арзимаган пул эвазига ҳам яхши, сифатли лойиҳаларни амалга ошириш мумкинлиги тўғрисида – далил, исбот, факт. Сериал тўлиқ ўша кафе ичида суратга олинган. Оператор камерасини кўтариб хонадан ҳеч қаерга чиқмаган. Қора дафтари бор одам олдига доим кимдир келади ва улар сухбатлашишади. Бўлди. Бошқа нарса йўқ. Айтилишидан жудаям зерикарли бўлиб эшитилиши мумкин лекин шунчаки икки кишини сухбати билан ҳам томошабинни экран олдига михлаб қўйиши мумкинлигини ҳам исботлайдиган яна бир далил бу.
Инсон дўконга кириб нарса олгандан сўнг албатта уни пулини тўлайди. Ёки кўчада уни элтиб қўйгани учун таксига ҳам пул беради. Барча нарсани нарҳи бор. Ишингизни тезроқ битиши учун пора беришингиз ёки ишингизни битирган одам олдида қарздор бўлиб қолишингиз ҳам мумкин. Сизнинг қарздор бўлиб қолишингиз ҳам аслида хизматни нархи. Сиз қачондир унга бу қарзни қандайдир услубда тўлайсиз ёки умуман ундан қочиб юрасиз. Мантиқий ўйлаб қараса сизнинг ундан қочиб юришингиз ҳам уни хизматининг бахоси. Қиссадан – хисса шуки, барча нарсани ўз нархи бор. Мана шу ерга келганда сизда эътироз пайдо бўлиши мумкин: “Баъзи бир нарсаларни нархи йўқ. Чунки уларни амалга ошириш имконсиз” деган. Мен эса ушбу сериал бош қахрамони сифатида айта оламан-ки: “Ҳамма нарсани иложиси бор, ҳаттоки мўжизани ҳам амалга ошираман, лекин унинг баҳоси ҳам шунга яраша катта бўлади, сен бу баҳони тўлашга тайёрмисан?”
Йўл бўйидаги қахвахонанинг бурчакдаги столида доим бир киши ўтиради. Ҳар-ҳар замон турли-хил инсонлар унинг ёнига келади. Уларнинг барчаси ўз яқинларидан у ҳақида эшитган, лекин ҳеч ким уни аслида кимлигини билмайди. Уни ёнига келганлар доим ўзлари учун бирор нарса сўрайди. Масалан пул, уй, супермодел, ўлаётган ўғлини тирик қолишини ёки бўлмаса гўзал бўлиб қолишни истайдиган қизлар ҳам бор. Бурчакдаги столда ўтирган ноъмалум шахс уларнинг дардини эшитгач доим бир гапни айтади: “Иложи бор. Фақат битта вазифани бажарсанг.”
Вазифалар ҳам сиз сўраётган нарса билан ўлчанади. Каттароқ нарса сўрасангиз қийинроқ вазифа, кичкинароқ бўлса осонроқ вазифа. Келишувга кўра сиз истаган вақтингизда бу ишни тўхтатишинг мумкин. Бу одам қарши эмас. Мухими хар-хар замон келиб иш қандай кетаётганини бу одамга гапириб берсангиз бўлгани. У ўзини қора китобчасига барчасини ёзиб олади. Сизга бериладиган топшириқни ҳам ўша китобчадан ўқиб айтади. Унинг энг кўп қайтарадиган саволи бор: “Сен сўраган нарсани амалга оширса бўлади, лекин мен айтадиган вазифани бажаришинг сен сўраган нарсага арзийдими?”
Вазифалар ичида одам ўлдириш, ўғриликка тушиб айтилганча пулни йиғиш ёки айтилган ресторанда бомба портлатишдай қўрқинчли ва хавфлилари ҳам бор. У сизга бу топшириқни берар экан сизни виждонингиз билан ёлғиз қолдиради. Сиздан бу ишни бажарганингизда қандай ҳислар кечганини сўраб инсонни эгоси, цинизм чегараларини дафтарига қайд этиб боради. Ҳаммаси жуда оддий, у сизни мажбурламайди, сиз истаган мўжиза рўй беришини истасангиз у истаган ишни бажаринг. Бажара олмадингизми айб ўзингизда. Бажардингизми, сўраган нарсангизни оласиз ва виждонингиз билан ёлғиз қоласиз.
Нетфликсда энди оёққа тураётган вақтларда ўз маблағларини иложи борича сифати кафолатланган лойиҳаларга сарфлаган экан. Бу мини-сериал ҳозиргидек йўлидан биринчи чиққан нарсага Нетфликс пул тикиб юрмаган даврларга тўғри келади. Оддий йўл бўйидаги кафени ижарага олган. Ҳар мавсуми 5 қисмдан, ҳар бир қисми эса 20 дақиқадан иборат бу сериал қандай қилиб арзимаган пул эвазига ҳам яхши, сифатли лойиҳаларни амалга ошириш мумкинлиги тўғрисида – далил, исбот, факт. Сериал тўлиқ ўша кафе ичида суратга олинган. Оператор камерасини кўтариб хонадан ҳеч қаерга чиқмаган. Қора дафтари бор одам олдига доим кимдир келади ва улар сухбатлашишади. Бўлди. Бошқа нарса йўқ. Айтилишидан жудаям зерикарли бўлиб эшитилиши мумкин лекин шунчаки икки кишини сухбати билан ҳам томошабинни экран олдига михлаб қўйиши мумкинлигини ҳам исботлайдиган яна бир далил бу.
