خسرو انوشیروان

⚫️ #سکولاریسم به منزله‌ِ ضدیت با دین نیست و نمی‌تواند در #ایران یا هیچ کجای دیگر ابزاری برای ستیز با #مذهب باشد . https://t.me/khosrovanooshiravan/9238 #قانون_اساسی_مشروطه_شاهنشاهی یک قانون کارآمد و جامع سکولار است که با عنایت به #دولت تاریخی و سنتی ایران…

⚫️ آیا ساسانیان حکومتی دینی داشتند؟
https://t.me/khosrovanooshiravan/9241
معروف است که ساسانیان حکومتی دینی داشتند، یعنی رکن اساسی حکومتداری‌شان، نه مصلحت دولت، که منفعت دین بوده است.

در مُهمَل بودن اتّهام چپی/اسلامیِ تعصّب دینی به ساسانیان، قصد داریم که به یک سری اسناد جدیداً ترجمه‌شده ارجاع بدهیم. به سرگذشت نومسیحیان روزگار شاپور دوم در متون سُریانیِ معروف به «اَعمال مسیحی». شاهی که به سخت‌کیشی و تعقیب مسیحیان مشهور است.

داستان از این‌ قرار است که مرزبان اَربیل از دین زرتشت به مسیحیّت می‌گرود. موبدان اربیل به موبدان‌موبد که در کاخ شاه ساکن است نامه‌ می‌نویسند تا به شاه شکایت کند که مرزبان اربیل نه‌تنها مسیحی شده، بلکه بدرسمی کرده و آتشکده‌ٔ شهر را به کلیسا تبدیل کرده است.

موبدان‌موبد خبر را به شاپور می‌رساند. شاپور تکذیب کرده و از مرزبان دفاع کرده و بر اعتماد به او پای می‌فشرد. موبدان که دست‌شان به‌جایی نمی‌رسد با حمایت اشراف نشست دیگری با شاه ترتیب داده و اتّهامات را با اسناد بیشتری تکرار می‌کنند و این‌بار شاه را تهدید می‌کنند که اگر قرار است مرزبان ما مسیحی شود، خوب، شاه چرا امر نمی‌کند که همه‌ٔ ما به مسیحیّت بگرویم؟ می‌گویند این مرزبان با مملکت ایران طوری رفتار می‌کند انگار که بیوه‌ٔ بی‌شوهر است!

شاپور اصرار اینان را که می‌بیند به مرزبان، نامه‌ای نوشته و او را دعوت می‌کند که به کاخ او بیاید. و در نامه تٲکید می‌کند که موبدان هر پرسشی پرسیدند تو انکار کن، وانگهی که به اربیل بازگشتی هرکار که دوست داشتی بکن! (این مطلب در متنی سریانی آمده در دفاع از اعمال شهدای مسیحی نوشته شده است).

مرزبان به کاخ می‌رسد و در نشستی با حضور شاه و موبدان شرکت می‌کند. شاه از او می‌پرسد نظرت درباره‌ٔ این اتّهامات چیست؟ و ضمن پرسش خود، به مرزبان چشمک می‌زند که یعنی انکار کن. فکرش را بکنید ذوالاکتاف که خاطره‌اش تا مدّت‌ها بر تن اعراب لرزه می‌افکنده، به مرزبان دون خود چشمک می‌زند که تغییر دین خود را انکار کند. (بنا بر مضمون این دسته از متون سریانی که در ستایش فضیلت شهادت‌طلبی در مسیحیّت نگاشته شده‌اند).

مرزبان امّا انکار نکرده بلکه تٲیید می‌کند که مسیحی شده است. دقّت کنید، طرف روی شاپور را زمین می‌اندازد و حرف خود را تکرار می‌کند. باز شاپور سعه‌ٔ صدر به خرج داده و او را محکوم می‌کند که از مسیحیّت بازگردد و آتشکده‌ای را که ویران کرده از نو بازسازد. در غیر این صورت بابت سرپیچی از دستور شاه اعدام خواهد شد. (چه فرمان یزدان چه فرمان شاه)

دقّت کنید، نه بابت خروج از مذهب بلکه بابت سرپیچی از فرمان شاه. موبدان‌موبد از شاه می‌خواهد که مرزبان را به او بسپارند. شاه امتناع کرده و او را به اربیل گسیل می‌کند. مرزبان باز امتناع می‌کند. می‌خواهند که اعدامش کنند، باز شاپور نامه می‌نویسد که به او هفت ماه بیشتر فرجه بدهید. امّا مرزبان باز امتناع کرده و آتشکده را بازسازی نمی‌کند.

سرانجام، مرزبان به زندان می‌افتد و بعد می‌گریزد. تمام. به همین سادگی. کل نظام انکیزاسیون ساسانی در همین حد بود. با مطالعه‌ٔ متون سریانی، درمی‌یابیم که شاه ایران، ولی‌فقیه نیست، برخلاف شاه بریتانیا Head of Church هم نیست و البته حوزه‌ٔ مذهب نیز برخلاف واتیکان قلمرو جدایی از پادشاه ندارد. موبدان به موضوع یادشده با دیدی دینی می‌نگرند و شاه سیاسی و این دو موضع با یکدیگر تلفیق نمی‌شود، ضمن آنکه حرف آخر را شاه می‌زند. و مسیحیان محترم بی‌شباهت به بسیجی‌های شیعه‌ٔ خودمان نبوده‌اند.

بابت همین است که تا قبل از مرتضی مطهری هیچ شاعر و نویسنده‌ای در ایران جز در ستایش ساسانیان زبان نگشوده است:

جهان ز آتش‌پرستی شد چنان گرم
که بادا ز این مسلمانی تو را شرم
https://t.me/khosrovanooshiravan
یعنی اغراض پشت پرده، در زدن اتّهام تعصّب دینی به ساسانیان چیزهای دیگری جز حقیقت تاریخ است.

برگرفته از #ایران_بزرگ_فرهنگی
Https://t.me/IrBozorg