Forwarded from وبسایت فرهنگی صدانت
❄️ چرا انسان مدرن بیشتر گرفتار پوچی میشود؟
✍️ #بهنام_خداپناه
🔅مادام گفته میشود که انسان مدرن بیش از انسانِ گذشته درگیر مسئلۀ پوچی و بی معنایی زندگی است. مفروض من هم بر صحت این مدعاست. اما مسئلۀ اینجاست که چرا؟ چرا انسان مدرن، در قیاس با انسان سنتی، به مراتب بیشتر گرفتار افسردگی و پوچی میشود؟ خوب، میتوان پاسخهای مختلفی به این پرسش داد. مثلن میتوان با نیچه همکلام شد و علتِ آن را «مرگ خدا» دانست. اگر خدا در جهانِ سنتی شالوده و اساسِ معناداری را شکل میداد، اگر دستِ خدا در پسا پشتِ هر پدیده ای مخفی بود و تبیین نهایی برای هر چیزی را همین خدا بدست میداد، زمانۀ مدرن بواسطۀ علم فنومنالیستیِ مدرن خدا را از صحنۀ عالم بیرون کرد و به تعبیر نیچه او را کُشت. اینچنین بود که ارزشها بی ارزش شدند زیرا اساس و مرجعِ این ارزشها که همان خدا بود از میان رفت: و اینگونه پوچی به مثابۀ بی ارزش شدنِ ارزشهای سنتی سر برآورد.
🔅یا میتوان با ماکس وبر همراه شد و جهان مدرن را جهانِ «اسطوره زدایی شدۀ» سرد و بی روحی دانست که همه چیز در آن در ساختاری علمی تبیین می یابند. در چنین جهانی دیگر امر رازآمیز و حیرت انگیزی وجود ندارد. هرچه هست قابل تبیین و اندازه گیریِ دقیق علمی است. ولو شکافها و رخنه هایی هم در تبییناتِ علمی وجود داشته باشد، این رخنه ها نیز چه بسا روزی تبیینِ مناسبِ خود را صرفن در درونِ مناسباتِ قابل محاسبه و اندازه گیریِ اینجهانی بیابند.
🔅درحالیکه چه بسا بتوان همۀ این تبیینها را از وجوهی درست دانست، اما تبیینِ به مراتب کلی تری هم میتوان از مسئلۀ پوچی و بی معناییِ زندگی در زمانۀ مدرن به دست داد که بیشتر به نحوۀ زندگیِ انسان مدرن در مقایسه با انسانِ سنتی مربوط میشود. براین اساس، درحالیکه انسان سنتی مادام درگیرِ نیازهای ابتداییِ روزانۀ خود بود، بیشترِ محصولاتِ موردنیاز خود را با کارِ یدیِ خود از طریق کشاورزی، دامپروری و . . . در فرایندی مداوم و همه روزه بدست می آورد، انسان مدرن مشغلۀ انسانِ سنتی را از این جهات ندارد. بیشتر فرآورده های موردنیازِ انسان مدرنِ شهری حاصل کارِ خودِ او نیست. انسان مدرن هرچیزی را که بخواهد از طریق پول و بدون آنکه نیاز باشد وقتِ زیادی را صرف آن کند بدست می آورد.
🔅طبیعتن آنچه به تبع این شیوۀ زندگی سر بر می آورد، وقتِ سرشار و اضافه ای است که انسانِ سنتی از آن محروم بود. فراغِ بالِ انسانِ مدرن از فراهم آوردن و تولیدِ امور معیشتی اش وقتِ زیادی را در اختیار او قرار داده که دربارۀ خیلی از مسائل، درست یا غلط، مثبت یا منفی، بیشتر فکر کند. و همین فکر کردنِ او عاملی شده است از برای فرو افتادنش در افسردگی و پوچیِ بیشتر. بیهوده نیست که روانشناسان یکی از تجهویزهایی که برای بیمارانِ مبتلا به افسردگی پیشنهاد میکنند درگیر شدن در فعالیتهای بدنی و کارهای یدی است. به نظر میرسد انسان هرچه بیشتر می اندیشد، و بیشتر به کنه مسائل میرود، پژمرده تر، خموده تر و افسرده تر میگردد!
🌾 @sedanet | @BeKhodnotes
🏙 s8.picofile.com/file/8321754242/o_p0.jpg
✍️ #بهنام_خداپناه
🔅مادام گفته میشود که انسان مدرن بیش از انسانِ گذشته درگیر مسئلۀ پوچی و بی معنایی زندگی است. مفروض من هم بر صحت این مدعاست. اما مسئلۀ اینجاست که چرا؟ چرا انسان مدرن، در قیاس با انسان سنتی، به مراتب بیشتر گرفتار افسردگی و پوچی میشود؟ خوب، میتوان پاسخهای مختلفی به این پرسش داد. مثلن میتوان با نیچه همکلام شد و علتِ آن را «مرگ خدا» دانست. اگر خدا در جهانِ سنتی شالوده و اساسِ معناداری را شکل میداد، اگر دستِ خدا در پسا پشتِ هر پدیده ای مخفی بود و تبیین نهایی برای هر چیزی را همین خدا بدست میداد، زمانۀ مدرن بواسطۀ علم فنومنالیستیِ مدرن خدا را از صحنۀ عالم بیرون کرد و به تعبیر نیچه او را کُشت. اینچنین بود که ارزشها بی ارزش شدند زیرا اساس و مرجعِ این ارزشها که همان خدا بود از میان رفت: و اینگونه پوچی به مثابۀ بی ارزش شدنِ ارزشهای سنتی سر برآورد.
🔅یا میتوان با ماکس وبر همراه شد و جهان مدرن را جهانِ «اسطوره زدایی شدۀ» سرد و بی روحی دانست که همه چیز در آن در ساختاری علمی تبیین می یابند. در چنین جهانی دیگر امر رازآمیز و حیرت انگیزی وجود ندارد. هرچه هست قابل تبیین و اندازه گیریِ دقیق علمی است. ولو شکافها و رخنه هایی هم در تبییناتِ علمی وجود داشته باشد، این رخنه ها نیز چه بسا روزی تبیینِ مناسبِ خود را صرفن در درونِ مناسباتِ قابل محاسبه و اندازه گیریِ اینجهانی بیابند.
🔅درحالیکه چه بسا بتوان همۀ این تبیینها را از وجوهی درست دانست، اما تبیینِ به مراتب کلی تری هم میتوان از مسئلۀ پوچی و بی معناییِ زندگی در زمانۀ مدرن به دست داد که بیشتر به نحوۀ زندگیِ انسان مدرن در مقایسه با انسانِ سنتی مربوط میشود. براین اساس، درحالیکه انسان سنتی مادام درگیرِ نیازهای ابتداییِ روزانۀ خود بود، بیشترِ محصولاتِ موردنیاز خود را با کارِ یدیِ خود از طریق کشاورزی، دامپروری و . . . در فرایندی مداوم و همه روزه بدست می آورد، انسان مدرن مشغلۀ انسانِ سنتی را از این جهات ندارد. بیشتر فرآورده های موردنیازِ انسان مدرنِ شهری حاصل کارِ خودِ او نیست. انسان مدرن هرچیزی را که بخواهد از طریق پول و بدون آنکه نیاز باشد وقتِ زیادی را صرف آن کند بدست می آورد.
🔅طبیعتن آنچه به تبع این شیوۀ زندگی سر بر می آورد، وقتِ سرشار و اضافه ای است که انسانِ سنتی از آن محروم بود. فراغِ بالِ انسانِ مدرن از فراهم آوردن و تولیدِ امور معیشتی اش وقتِ زیادی را در اختیار او قرار داده که دربارۀ خیلی از مسائل، درست یا غلط، مثبت یا منفی، بیشتر فکر کند. و همین فکر کردنِ او عاملی شده است از برای فرو افتادنش در افسردگی و پوچیِ بیشتر. بیهوده نیست که روانشناسان یکی از تجهویزهایی که برای بیمارانِ مبتلا به افسردگی پیشنهاد میکنند درگیر شدن در فعالیتهای بدنی و کارهای یدی است. به نظر میرسد انسان هرچه بیشتر می اندیشد، و بیشتر به کنه مسائل میرود، پژمرده تر، خموده تر و افسرده تر میگردد!
🌾 @sedanet | @BeKhodnotes
🏙 s8.picofile.com/file/8321754242/o_p0.jpg
Forwarded from وبسایت فرهنگی صدانت
این تنها ما انسانها نیستیم که در تجربه درد با یکدیگر سهیم هستیم. ما در تجربه این درد با خویشاوندانِ غیر انسانی مان (که برچسب عام و فراگیر «حیوانات» را طوری به آنها میزنیم که انگار خودمان تافته ای جدا بافته از آنان هستیم) مشترک هستیم.
مسئله اصلی در بی تفاوتی ما به دردِ گونه های دیگر و به هیچ گرفتن آن است. ما بنا به دلایل بسیار زیادی دردِ گونه های دیگر را نمیبینیم، و یا اینگونه ترجیح میدهیم که نبینیم. منظورم از گونه های دیگر صرفا حیواناتی نیستند که در حیات وحش به صورت طبیعی زندگی میکنند و یا صرفا سگها و گربه های محلمان. بلکه گستره بسیار بیکرانی از جانورانی که برای خوراک، پوشاک، آزمایش، سرگرمی و . . . پرورش میدهیم. این گستره به قدری انبوه و بیکران هستند که به عنوان مثال در کشوری مثل آمریکا همه ساله حدود ده میلیارد، یا یک و نیم برابرِ جمعیت جهان (به استثنای ماهیها و دیگر آبزیان) حیوان در این راستا از میان میروند و تنها فدای منافعِ یک گونه خاص میشوند (اینکه چرا آمریکا را مثال زدم به خاطر شفافیت نسبیِ آمار این کشور در این زمینه است). مسئله اصلی ما در داشتن معیارهای دوگانه، یا دابل استاندارد، است. ما در حالیکه درد را برخود نمیپسندیم، آنرا در بدترین شکلش برای گونه های دیگر میپسندیم و روا میشمریم. ما هنوز گونه های دیگر را در سپهر اخلاقیِ خود نگنجانیده ایم، یا اینگونه ترجیح میدهیم که نگنجانیم، و با آنها به مثابه «دیگری»یی که باید به دردشان توجه کرد رفتار نمیکنیم. هنوز در این وهمِ دکارتی به سر میبریم که آنها ماشینهایی هستند مرکب از فنر و چرخ دنده، در حالیکه ما در نقطه مقابل آنها «روح در ماشینِ» تنیم. گرایش ما نسبت به آنها، در بهترین حالت، بی تفاوتی، و در بدترین حالت، عاملِ مستقیمی شدن برای دردشان است...
#بهنام_خداپناه
📔 @sedanet | @BeKhodnotes
🗻 http://s1.picofile.com/file/8285126168/dog_5.jpg
مسئله اصلی در بی تفاوتی ما به دردِ گونه های دیگر و به هیچ گرفتن آن است. ما بنا به دلایل بسیار زیادی دردِ گونه های دیگر را نمیبینیم، و یا اینگونه ترجیح میدهیم که نبینیم. منظورم از گونه های دیگر صرفا حیواناتی نیستند که در حیات وحش به صورت طبیعی زندگی میکنند و یا صرفا سگها و گربه های محلمان. بلکه گستره بسیار بیکرانی از جانورانی که برای خوراک، پوشاک، آزمایش، سرگرمی و . . . پرورش میدهیم. این گستره به قدری انبوه و بیکران هستند که به عنوان مثال در کشوری مثل آمریکا همه ساله حدود ده میلیارد، یا یک و نیم برابرِ جمعیت جهان (به استثنای ماهیها و دیگر آبزیان) حیوان در این راستا از میان میروند و تنها فدای منافعِ یک گونه خاص میشوند (اینکه چرا آمریکا را مثال زدم به خاطر شفافیت نسبیِ آمار این کشور در این زمینه است). مسئله اصلی ما در داشتن معیارهای دوگانه، یا دابل استاندارد، است. ما در حالیکه درد را برخود نمیپسندیم، آنرا در بدترین شکلش برای گونه های دیگر میپسندیم و روا میشمریم. ما هنوز گونه های دیگر را در سپهر اخلاقیِ خود نگنجانیده ایم، یا اینگونه ترجیح میدهیم که نگنجانیم، و با آنها به مثابه «دیگری»یی که باید به دردشان توجه کرد رفتار نمیکنیم. هنوز در این وهمِ دکارتی به سر میبریم که آنها ماشینهایی هستند مرکب از فنر و چرخ دنده، در حالیکه ما در نقطه مقابل آنها «روح در ماشینِ» تنیم. گرایش ما نسبت به آنها، در بهترین حالت، بی تفاوتی، و در بدترین حالت، عاملِ مستقیمی شدن برای دردشان است...
#بهنام_خداپناه
📔 @sedanet | @BeKhodnotes
🗻 http://s1.picofile.com/file/8285126168/dog_5.jpg
