پاورپوینت کلاس « تاریخ تحول دولت در اسلام»؛
ترم 1-9899؛
دانشگاه علامه طباطبایی؛
دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛
استاد: مهدی کاظمی زمهریر

نظریه دولت در ایران؛رویکردی آسیب شناختی. سه شنبه ۲۳ مهرماه ۹۸ ٫ خانه اندیشمندان علوم انسانی

✔️تحولات تاریخی دین تا عصر حاضر

🔹1- یکی از نهادهایی که تحول در آن به تغییر در سایر حوزه های زندگی بشر می انجامد، نهاد دین است. در آغاز عصر مدرن با جنبش اصلاح دینی شاهد تغییر در باورهای دینی هستیم که عامل مهمی در گشودن افقهای جدید برای بشر در عصر حاضر بوده است.
🔹2- با توجه به اهمیت "نهاد دین" در زندگی روزمره ساکنان منطقه خاورمیانه فهم پدیدار شناسانه از "دین و دینداری" به درک بیشتر پیچیدگی تحولات در این منطقه کمک می کند.
🔹3-محمد مجتهد شبستری در مقاله "تحولات تاریخی دین تا عصر حاضر" نگاهی پدیدار شناسانه و تاریخی را به مفهوم "دین" عرضه کرده است. این نگاه باعث گذار از این باور می شود، که دال های "دین و دینداری" از حیث تاریخی به مدلول های واحدی قابل ارجاع است و ما را به دقت نظر و احتیاط در کاربست این مفهوم در ادبیات پژوهشی و علمی دعوت می نماید.

✔️ لینک مقاله برای مطالعه👇👇

https://bit.ly/2oIGspQ

@kazemizamharir

«نقد بنیادهای فقه و کلام» آخرین اثر محمدمجتهدشبستری می باشد، که به صورت الکترونیکی منتشر شده است. این کتاب شامل مقالات کوتاه، سخنرانی ها و گفتگوهای وی با رسانه هاست.مقالاتی که در این اثر منتشر شده است، این امکان را به خوانندگان می دهد که با دیدگاههای مولف در زمینه های مختلف بویژه آرای منتشر شده مجتهد شبستری در آثار قبلی اش آشنا شوند.
با توجه به استقلال نسبی مقالات، خوانندگان اثر می توانند هر مقاله را بطور مستقل و بدون نیاز به مطالعه کل اثر مورد مطالعه قرار دهند.
@kazemizamharir

پاورپوینت کلاس « روش تحقیق الف»؛ بخش اول؛
ترم 1-9899؛
دانشگاه مفید قم؛
دانشکده علوم سیاسی؛
استاد: مهدی کاظمی زمهریر

دانشجویان عزیز : بویژه کلاس تاریخ تحول دولت در اسلام
در صورتی که فرصت خواندن کل کتاب آقای مجتهد شبستری را ندارید، لطفا مقالات زیر را حتما مطالعه کنید:

1- تحولات تاریخی دین تا عصر حاضر
2- دین شناسی در روزگار معاصر
3- تنقیح محل نزاع فقیهان
4- آقای قاضی القضات، اسلام کلیسا ندارد.
5- داعش و فقه اسلامی
6- چگونه مبانی کلامی و فقهی فروریخته اند.
7- الهیات مسلمان بودن و مسلمان زیستن.
8- سنگسار
9- آیا خداوند دین نازل کرده است؟
10- خداود کتاب نازل کرده است؟
11- تفسیر اخلاقی از اراده خداوند
12- از کمند هرمنوتیک نمی توان فرار کرد.
13- تفسیر حقوقی قانون اساسی تنها راه حاکمیت ملت و نجات کشور است.
14- 4 مدعای اصلی در مقالات قرائت نبوی از جهان
15- هرمنوتیک و تفسیر این جهانی
16- مسئله عدالت و فقه

🔸جدال در آستانه کدام تجدد؟
🔻گزارشی از نقدهای متقابل داود فیرحی و جواد طباطبایی | صفحه اندیشه روزنامه فرهیختگان | ۱۵ مهرماه

به نظرم این دو تفکر، اندیشه هایی گذشته گرا هستند که ظاهرا" باید در جدال با هم در نهایت راه را برای تفکر جدیدتری بگشایند. مقاله پایین در نقد این دو افق فکری قبلا" نگاشته شده است.👇👇👇👇

✔️ اندیشه هایی که آینده نیستند!

🔹مهدی کاظمی زمهریر

🔸1- اخبار شگفت نوآوری های بشر ، هر لحظه در حال برکندن ما از عادات دیروز و مجبور کردن ما به پذیرش شیوه های نو در زندگی است.اما، اندیشه ها هنوزگرفتار گذشته هستند ومناظره های فکری در ایران معاصر سعی دارند ما را با گذشته عتیق پیوند دهند. این در حالی است که ما در زندگی عملی ناچار به پیوستن به روندهای آینده ساز هستیم.

🔸2- نظریه "ایرانشهری" سید جواد طباطبایی و" حکمرانی فقهی" داود فیرحی ، نمونه ای از مناظره های مسلط بر ایران معاصر هستند؛ بیش از آنکه ما را با واقعیت های عینی جامعه خود و چشم اندازهای آینده پیوند دهند، در حال بازسازی گذشته به مثابه امرجدید می باشند.

🔸 3- این ایده های گذشته گرایانه، به این سوال ها پاسخ نمی دهند که در پروژه آنها ایران واقعی در کجا قرار دارد؟ ایران چند تکه از حیث قومیت، زبان و دین چگونه می تواند، در ایرانشهر خود را بازیابد؟ آیا امکان بسط مناسبات صلح آمیز با کشورهای همسایه درسایه این نگاه باستان گرایانه - که یادآور سلطه امپراتوریایی ماست- وجود دارد؟ یا اینکه، باتوجه به تجربه چند دهه گذشته، این تجربه چه عبرت ها و نتایجی برای ما برای فهم سیاست از منظر فقه بهمراه دارد؟ چه میزان می توان روایت صرفا"دینی از نظم را مبنای اداره جامعه قرار داد، در حالی که جوامع معاصر برای حفظ پویایی، نیازمند پیوند با جهان پیرامون خود می باشند؛ جهانی که نظم آن برساخته خرد بشری و گریزان از هرگونه ایستایی و گذشته نگری است.

🔸4- همانطور که در مقاله «10مانع توسعه سریع ایران» گفته ام، تفکر سیاسی در جامعه ما خیالی ، گذشته گرا و شدیدا" انزواجویانه است. لذا، "مساله ایران" را منتزع از واقعیت ها و مسائل امروز جهان و خاورمیانه طرح می کنند. این در حالی است که هر اندیشه ای درباره ایران ، تنها زمانی رهگشاست، در افق آینده مسائل جامعه معاصر را طرح نماید.

✔️لینک متن کامل مقاله : 10 مانع توسعه سریع ایران
https://bit.ly/2D4JJob

@kazemizamharir

پاورپوینت کلاس « تاریخ تحول دولت در اسلام»؛
ترم 1-9899؛
دانشگاه علامه طباطبایی؛
دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛
استاد: مهدی کاظمی زمهریر

بخش اول و دوم پاورپوینت ویرایش و تکمیل شد.

پاورپوینت کلاس « روش تحقیق الف»؛ بخش دوم؛
ترم 1-9899؛
دانشگاه مفید قم؛
دانشکده علوم سیاسی؛
استاد: مهدی کاظمی زمهریر

باسلام. ویرایش جدید سرفصل درس "نظام های انتخاباتی" تقدیم می شود.
دوستان عزیز دانشجو به تاریخ "امتحان های میان ترم و منابع امتحان" و "سمینار" توجه کنند.
هفته بعد تاریخ سمینارها مشخص خواهد شد و دوستانی نیز که موضوع انتخاب نکردند، موضوع سمینارشان مشخص می گردد.

✔️ جنگ و عینیت یابی تفکر سیاسی مدرن


🔹1- جنگ اگرچه ویرانگر است، اما موسس و تولید کننده نیز هست.جنگ یکی از عوامل زایش دولت مدرن در اروپا بوده و در خاورمیانه نیز از پس جنگ های پی در پی – و با وجود خسارت های فراوان – شاهد ظهور امکان ها و ظرفیت های جدیدی برای سامان بخشی به زندگی سیاسی و اجتماعی هستیم.یکی از دستاوردهای مهم جنگ های کنونی ، عینیت بخشی به تفکر سیاسی جدید است. دانشجویان علوم سیاسی مفاهیمی را در کلاس های آموزشی فرامی گیرند که برآمده از تجربه غربی از نظم سیاسی است؛ دولت مدرن، سکولاریسم، حقوق بشر، حقوق بین الملل و دهها مفهوم دیگر که در زمان ورود به زبان روزمره ما اموری غریب و ناآشنا می نمودند، اما حال عینیت و اهمیت آنها برای وجدان عمومی ملموس و آشکار گشته است.

🔹2- هویت گرایان و محافظه کاران سالهاست که این مفاهیم را همچون اموری بیگانه بازنمائی می کنند که طرد آنها یک الزام و ضرورت برای احیای حیات سیاسی ملت های خاورمیانه است.آنها به جای بهره گیری از دستاوردهای بشری، که برآمده از تجربیات تلخ و شیرین جوامع مختلف است، خواهان بازسازی دانش سیاسی و دانش های اجتماعی، و تغلیظ آن با مفاهیم سنتی و تجربه های گذشته گرایانه هستند، تا امکان رهائی از این بیگانگی و بازگشت به اصالت از دست رفته فراهم گردد.

🔹3- اما، ماحصل عینی این گذشته نگری نه توسعه صلح و رفاه در منطقه بلکه ظهور ستیزش هایی است که محصول کاربست زبان و ادراکات سنتی از پدیدارهای اجتماعی و سیاسی است؛ تضعیف دولت ها، ظهور فرقه گرایی های مذهبی، رشد ایده های امپراتوریایی و خلافتی که محصول بازگشت به این روایت های گذشته نگر از نظم می باشد، نه تنها کمکی به ملت های منطقه نکرده است، بلکه به افزایش شکاف میان طبقات مختلف اجتماعی در درون کشور ها و کل منطقه انجامیده است.

🔹4- اما ظهور این خشونت ها و جدال های عملی و نظری، نه تنها باعث تضعیف ادراکات مدرن از نظم سیاسی نشده ، بلکه به عینی شدن و فهم پذیر شدن معنا و اهمیت آن در وجدان عمومی انجامیده است.مردم کوچه بازار دیگر تمایز حکمرانی سنتی و مدرن را نه از طریق شنیدن و خواندن بلکه مقایسه دو گونه تجربه حکمرانی در خاورمیانه بطور عینی لمس می کنند.آنها می بینند در منطقه ای که همه کشورها هویت چندگانه دارند، برافراشتن پرچم سیاست مذهبی و قومی؛ دمیدن در افتخارات گذشته گرایانه و منازعات دینی چگونه می تواند به توسعه جنگ و خونریزی در این کشورها بیانجامد.

🔹5- امروز نه به اتکای تجربه غربیان بلکه با مرور تجربه دهه های گذشته می توان نشان داد که ما نیازمند توجه به مفاهیمی مانند "دولت مدرن"، "حقوق بشر" و "دموکراسی" برای سامان دادن به نظم سیاسی در این منطقه هستیم.دیگر وقتی از دموکراسی، حقوق بشر و حاکمیت ملی صحبت می شود، لازم نیست از منافع آن برای ملت های غربی صحبت شود، بلکه فقط کافی است که تبعات فقدان آن را در خاورمیانه نشان دهیم. دعوت به سازش،مدارا و کثرت گرایی فرهنگی و دینی، امری روشنفکرانه و فانتزی نیست، که در پذیرش آنها حق انتخابی داشته باشیم، زیرا بدیل آن چیزی جز خشونت و ستیزش برای ما به همراه نمی آورد.

🔹6- مفاهیم مدرن سیاسی دیگر در خاورمیانه بی ریشه نیست.ریشه آن نه در "غرب" یا "نهادهای آکادمیک داخلی و طبقات تحصیل کرده"، بلکه در درون پیکره خسته و مجروح این منطقه دوانیده شده و با خون هزاران انسان بی گناه پرورده شده است.مردم مسلمانی که در افق عقلانیت متعارف زیست می کنند و خود بخشی از پیکره زخم دیده این منطقه هستند، به خوبی لمس می کنند که خروج از این بحران ها جز با پذیرش حاکمیت ملت ها بر سرنوشت شان؛ جزء با پذیرش حقوق بنیادین همه شهروندان ؛ و جزء با برپاکردن دموکراسی و حاکمیت قانون ممکن نیست.

🔹8- دل کندن از گذشته - بویژه برای نخبگان و حاکمان این منطقه - سخت است و خلق ادراکات جدید از نظم سیاسی و اجتماعی سخت تر. جنگ های کنونی در خاورمیانه یک پیام دارد: آوردن گذشته به حال نه تنها گذشته باشکوه را احیاء نمی کند، بلکه همزمان جنگ ها، فرقه گرایی ها و دهها معضل لاینحل باقی مانده از جوامع گذشته را که در درون ادراکات و دانش های سنتی رسوب کرده اند، برای ما به ارمغان می آورد. رها شدن از آنها تنها با رها شدن از آرزوی بنیان نهاد "حال" بر مبنای "گذشته" ، و ساخت آینده بر مبنای "حال" و "الزامات عصر کنونی " ممکن است؛ دلبستن به ادراکات مدرن از سیاست و نظم سیاسی، و ادراک حکمت های نهفته در آن اولین گام در این مسیر است.

🆔 @kazemizamharir

جلد اول "مقدمه" ابن اخلدون؛ اثری که ضمن تحلیل تاریخی و جامعه شناختی جوامع مسلمان؛
در صفحات آغازین خود گزارشی از رویدادهای صدر اسلام و خلافت های اسلامی عرضه می کند.
برای شناخت ماهیت تاریخی دولت اسلامی، «مقدمه» ابن خلدون اثری کلاسیک است.

1) آقای داوری اردکانی همانند استادش فردید اعتقادی به سنت ندارند و در آثارشان چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب به آن تاکید داشته اند.2) این مدعا ریشه در این فرض دارد که معرفت و نظام های دانایی چیزی جز بازنمایی نظم سیاسی و اجتماعی در یک دوره خاص نیست. این نگرش بر فیلسوفان قاره ای و از جمله بر تاریخ نگاری فوکو از معرفت مسلط است. کتاب " نظم اشیاء " یادآور این نگرش است. 3) در عصرکنونی نظم حاکم بر اشیاء چیزی است که ما از آن به تجدد یاد می کنیم و وبر از آن به عقلانی شدن همه مناسبات، مارکس به اقتصادی شدن و دورکیم بر تمایز ، تخصصی شدن و تفکیک فزاینده مناسبات اجتماعی یاد می کند. 4) علوم اجتماعی جدید متکفل بازنمایی این وضعیت هستند. 5) مخالفت با علوم مدرن تا زمانی که این نظم متجددانه برقرار است امری بی معناست زیر جزء تولید آشفتگی و بی نظمی حاصل دیگری ندارد. 6) پس تا ما در عالم مدرن زیست می کنیم ناچارا بایست به اقتضائات آن تن دهیم. 7) اگر می خواهیم این علوم را برافکنیم باید نظم متجددانه را برافکند و نظم جدیدی خلق کرد که دینی و در عین حال غیرمتجددانه باشد.با پدیدار شدن این عصر، دانش های متناسب با آن نیز پدیدار خواهد شد.8) نکته مهم این است که همان میزان که علوم مدرن در این وضعیت دچار زوال خواهند شد علوم سنتی نیز به مثابه امری مرده و نسخ شده هستند و جایی در عصر جدید ندارند. 7) آنچه چهره غرب ستیز به داوری می دهد ایجاد پیوند ضروری میان تحول معرفتی و تحول مادی و عینی در نظم اجتماعی، سیاسی و علمی – فنی است.زیرا که گذار از دانش های موجود بدون گذار از تجربه زیسته شده غربی ممکن نیست.9) شما این نکته را در جمله نهایی همین متن هم می بینید.

🌺گزیده ای از کلام امام علی(ع) درباره نحوه سلوک متقابل مردم و حاکمان

🔹 مردم از پست ترين حالات زمامداران در نزد صالحان اين است كه گمان برند آنها دوستدار ستايش اند، و كشور دارى آنان بر كبر و خود پسندى استوار باشد، و خوش ندارم، در خاطر شما بگذرد كه من ستايش را دوست دارم، و خواهان شنيدن آن مى باشم.

🔹 سپاس خدا را كه چنين نبودم و اگر ستايش را دوست مى داشتم، آن را رها مى كردم به خاطر فروتنى در پيشگاه خداى سبحان، و بزرگى و بزرگوارى كه تنها خدا سزاوار آن است.

🔹 گاهى مردم، ستودن افرادى را براى كار و تلاش روا مى دانند. اما من از شما مى خواهم كه مرا با سخنان زيباى خود مستاييد، تا از عهده وظايفى كه نسبت به خدا و شما دارم بر آيم، و حقوقى كه مانده است بپردازم، و واجباتى كه بر عهده من است و بايد انجام گيرد اداء كنم.

🔹 پس با من چنانكه با پادشاهان سركش سخن مى گويند، حرف نزنيد، و چنانكه از آدم هاى خشمگين كناره مى گيرند دورى نجوييد، و با ظاهر سازى با من رفتار نكنيد، و گمان مبريد اگر حقّى به من پيشنهاد دهيد بر من گران آيد، يا در پى بزرگ نشان دادن خويشم، زيرا كسى كه شنيدن حق، يا عرضه شدن عدالت بر او مشكل باشد، عمل كردن به آن، براى او دشوارتر خواهد بود.

🔹 پس، از گفتن حق، يا مشورت در عدالت خوددارى نكنيد، زيرا خود را برتر از آن كه اشتباه كنم و از آن ايمن باشم نمى دانم، مگر آن كه خداوند مرا حفظ فرمايد.

🔹 پس همانا من و شما بندگان و مملوك پروردگاريم كه جز او پروردگارى نيست. او مالك ما، و ما را بر نفس خود اختيارى نيست. ما را از آنچه بوديم خارج و بدانچه صلاح ما بود در آورد. به جاى گمراهى هدايت، و به جاى كورى بينايى به ما عطا فرمود.

بخشی از خطبه 216 نهج البلاغه

🔹 سوگند به خدا، اگر تمام شب را بر روى خارهاى سعدان به سر ببرم، و يا با غل و زنجير به اين سو يا آن سو كشيده شوم، خوش تر دارم تا خدا و پيامبرش را در روز قيامت، در حالى ملاقات كنم كه به بعضى از بندگان ستم، و چيزى از اموال عمومى را غصب كرده باشم. چگونه بر كسى ستم كنم براى نفس خويش، كه به سوى كهنگى و پوسيده شدن پيش مى رود، و در خاك، زمانى طولانى اقامت مى كند.

بخشی از خطبه 224 نهج البلاغه

🆔 @kazemizamharir

🔰معنای حکومت "جمهوری"


🔹من آن حکومت را حکومت جمهوری می نامم که تحت  سیطره قانون اداره می شود، شکل حکومت هر چه باشد تفاوتی نمی کند؛ زیرا در چنین حکومتی فقط نفع عمومی حاکم است و این نفع بر هر نفع دیگری مقدم است.

🔹این آشکارا خلاف قانون طبیعت است که گروه بسیار کوچکی از آدم ها تا سرحد اشباع از همه امکانات زندگی برخوردار باشند ،حال آنکه اکثریت به اتفاق مردم از ضروری ترین وسایل ادامه زندگی محروم اند.

✔روسو، قرار داد اجتماعی


🆔 @kazemizamharir

💥 انتخابات مجلس در پیش است و شناخت سایر نظام های انتخاباتی برای مقایسه با نظام انتخاباتی در ایران بویژه برای دانشجویان درس "نظام های انتخاباتی" رشته حقوق عمومی ضروری می باشد.
گزارش بی بی سی فارسی نکات جالبی را از نظام انتخابات در انگلستان آشکار میکند.

گزارش در لینک زیر:

https://bbc.in/2RBbI6J

‍ ✔️ حقوق بشر؛ حقوق کدام بشر؟

🔹1- طنین واژه "حقوق بشر" چندان رسا و دل انگیز است که هر فردی طالب آن می باشد. اما، در جهان واقع، حقوق بشر، حقوق همه انسانهای نوعی نیست.حقوقیست که انسانهان آن را کسب می کنند.کسب این حقوق نه صرفا" امری طبیعی و از پیش داده شده بلکه محصول فرآیندهای تاریخیست که از درون آن ذهنیت و شرایط جدید برآمد.

🔹2- حقوق بشر، خواست و تمنای انسان عصر جدید است که خواهان ایستادن بر پای خود می باشد.چنین انسانی بیش از هر چیز خواهان کرامت است؛ جستجوی کرامت تنها با "دوست داشتن خود" و برآمدن "عزت نفس" در وجود فرد ممکن می گردد. انسان واجد کرامت و دارای عزت نفس خود را مستحق "خوبی ها" می داند و از شرایط "شریرانه" و "سخت" گریزان است. اما، چنین کرامت جویی تنها امری ناظر بر رهایی از سختی های طبیعی و مادی نیست.اساسا، جستجوی رهایی از مشکلات مادی و طبیعی چندان اساسی نبوده و باعث تمایز میان انسانها از حیوانات نمی گردد. حیوانات نیز به آسودگی مادی و فراغت از سختی های راغب هستند و در جستجوی آن.

🔹3- خواست کرامت، خواست رهایی از همه اشکال بندگی از جمله رهایی از بردگی ذهنیست. بدون ارزشمند شدن خرد بشری و آگاهی های فردی، امکانی برای ارزشمند شدن وجود انسانی فراهم نمی شود. انسان عصر جدید قبل از آنکه در جهان عینی کرامت یابد، ارزشمندی خود را در جهان ذهن یافت.از این روست که دکارت منشاء همه آگاهی ها را در ذهن بشر می جوید و هستی بشر را با آگاهی پیوند می دهد؛ کانت روشن اندیشی را جسارت یافتن برای کاربست عقل می بیند؛ و هگل کل تاریخ بشر را "تاریخ عقل " می نامد. در این ایدهها، آنچه نمودار می گردد، کرامت عقل بشریست ؛ هر آنچه به مثابه معرفت و آگاهی تلقی می گردد، از این لحظه بایستی خود را بر آگاهی های انسانی عرضه کند، و اعتبارش تنها تابع گذار موفقیت آمیز از آزمونهای سنجش گرایانه عقل انتقادی است.بنابراین، این خرد کرامت یافته و رها شده از بندگی باورهای غیرعقلایی است که انسان دارای ارزش و کرامت را می آفریند.

🔹4- رهایی از بندگی ذهنی و جسارت یافتن انسانها در کاربست عقل، اگرچه برای همگان ممکن است اما، در بیشتر مواقع شرایط عینی و نیازهای مادی، مانع از این واقعه می گردد.از این روست، که در جامعه ای که فقر و نابرابری در توزیع مواهب برقرار است، امکان کمی برای افراد فراهم می شود که بر روی پای خود بایستند و با صدای رسا ارزشمندی خود را فریاد کشند. از این رو، ظهور انسان جدید محصول رهایی همزمان وی از بندگی ذهنی و خلق شرایط جدید مادی برای کنش گری و توزیع عادلانه تر مواهب زندگی می باشد.

🔹5- بنابراین، حقوق بشر تنها با به رسمیت شناخته شدن آن توسط دولت ها و ورود این مفاهیم به نظام های حقوقی، عینیت نمی یابد؛ برای تحقق حقوق بشر، علاوه بر سامانه های حقوقی، نیازمند برساختن انسان جدیدی هستیم که شجاعت اندیشیدن به توانایی های خود را داشته باشند؛ توانایی هایی که منبع اصلی کرامت و ارزشمندی وی است. بدون دستیابی به این ارزشمندی درونی، امکان تبدیل انسان نوعی – که تابع و گرفتار در نظام بندگی و مناسبات رمگیست – به انسان واجد حق ممکن نمیگردد.

✔️در مقاله "جامعه شناسی سیاسی حقوق بشر" سعی کرده ام، ابعاد جامعه شناختی و سیاسی، "حقوق بشر" را مورد بررسی قرار دهم. گرچه ما نیازمند توجه به شرایط امکان "فلسفی" و "اقتصادی" حقوق بشر در کنار تحلیل ابعاد حقوقی آن هستیم. لینک مقاله در زیر:

https://bit.ly/36jWVl1

@kazemizamharir