کوورتەچێرۆک

برۆش!

ئاپێ مەمەلی، چەند سال بوون کو ژن مری‌بوو و ب تەنێ ل بنی خێنی گوزەران دکر. نە سیرداغەک ، نە سەرلەواسەک پاکیزە ، نە هەمکەلامەک و...
خلاسە، پڕ خۆڕەتی دکشاند.
شەڤەکێ، ب خوە را گۆت : ڤا کو نەبوو گوزەران ! گوزەرانا سەی رەشە با ! گەرێ فکرەکێ ل هالێ خوە بکشینم...
هاتە بیرێ کو ، فاتمەبەگوم ، ژنا هەسەخانێ خوەدێ رەمەتی،  بی‌ یە و خزان مزان ژی ل دۆرێ تونە. هەما چەند سال بوون کو ئەو نەدیبوو.
هینگا، ناتا کو تشتەکە خوە دیبە، خوشهال بوو و تا سبێ ڤا فکرا ژ سێری ڤەرنەکت و خەو نەهاتە چاڤان.
سبێ ب زوو دا رابوو و ل خوە پرسیا و ل رەدا فاتمە بەگومێ ڤەرکەت. دخوەست روو ل مالا وێ ، ل وی ئالی کەلێ هەرە کو، ب جارێ را دی ژنەک ب سەرشکلی فاتمە‌بەگومێ کەتە مینی‌بووسا کەلێ کو هەڕە شێر. گومان کر کو ئەو ب خوە یە!
ژنیان کێچ کەتنە دەرپێ ئاپێ مەمەلی.
ب خوە ژی فام نەکر ، چەرە بوو کو ئەو ژی چوو لێنشتە مینی‌بووسێ و ل سەندەلیا پاش سەرێ شۆفر روونشت. رەمە سەری‌گر ژی ل سەندەلیا پاش سەری وی روونشتبوو و ب هەسێ وەلاتخراو ڤا کو ل سەندەلیا باسکی راستێ یێ رەمێ بوو، سەرێ خوە کشاندبوونە بنێ گوچکێ هەڤ و ل ئەختەلاتان گەرم بوو بوون . مینی‌بووس پڕ شولوغ بوو . ئاپێ مەمەلی ، چەند جاران ڤەگەریا ب پاش سەرێ خوە ئفکری کو بەلکوم فاتمەبەگومێ ببینە، هەما هەر جارێ، ژ شوونا فاتمەبەگومێ سەرێ رەمێ دی!!، جارێ، دو جار ، سێ جار ... ئاخر ژی نەبوو کو نەبوو!
هینگا، ب قار و قەزەو، ب دەستێ خوە سەرێ رەمێ وێ‌دا تێل دا و گۆت: کا وێ برۆشێ بشووندا بکشین، ئەم دونێ بویننی!!

#دوکتور_سادق_فه‌رهادی
@kaniyadil

ژ ئاسمین*

ئیشەڤ فڕیم و چوومە ئاسمین، ئەز
چقەس دوورم ژ کوڵ و دەردێ جین ئەز  
 
ل بالافڕێ هەلبەستان دبێژم
مینا وان شابازێن بێ پەڕ فڕین، ئەز  

ژ ئاسمین ژان و کوڵ قەت نێنە دینێ
نابینم دەردێ خەلکێ خین‌شرین، ئەز  

خزانکێن گولفروش گول زوو فریتن
نابینم وان هیری سا پاریێ نین، ئەز 

ترێم روورەشێ مالێ، مایە باڤەک؟
نابینم کەس ل بن دێنێ خزین، ئەز 

ژ ئاسمین، دەرد گشتی بوونە دەرمان
ل ژوور ژی کوردێ بێ وار و زەمین، ئەز  
 
مینا چووچکەکی چووم و داگەڕیام 
ل هەڕدێ هین دەبینم سەد برین ئەز 
  
خوەدێۆ! گشتێ ژانان هلدە ئاسمین  
نابینم دەردەکی ژ ئاسمین، ئەز 

*ل ئۆرتا بالافڕا؛ تهران بەر ب مەشهەدێ

#رامیار_نادری
@kaniyadil

رباعی/ چارینه

ئەم

هەیهات! خەیال نەکن کو مە هەز کریە
یان، مینا وە، روونشتنی مە ئفکریە...
ئەم کورد، ئەگەر چ نێنی چاڤان، مرنی
هەر جارێ کو بێ‌گوناهەکی وە، مریە!

Em

Heyhat, xeyal nekin ku me hez kirîye
Yan, mîna we rûniştinê me ifkrîye...
Em kurd, eger çi nênî çavan, mirinî
Her carê ku bêgunahekî we, mirîye!

ما
هرگز فکر نکنید که ما خوشحالیم
یا همچون شما نشسته‌ایم و تماشا می‌کنیم
ما کوردها، اگر چه ممکن است به چشم نیاییم
ولی، مرده‌ایم هربار که یک بی‌گناه کشته شده‌است!

#سپاهی_لایین (کاوه زێدان)

https://t.me/maname49

ئەم

ب دەنگێ؛

مەزن‌برایێ من:

#مهەمەد_هوسێنپوور

https://t.me/maname49

کەچک و لاوک

تو هەلاوی ئەزکەبابم کەچکێ لێ لێ
هەز دکم ئەز ب تە را بم کەچکێ لێ لێ
تو من ژ خوە مەقەوتینە لاوکۆ لۆ لۆ
بهێلە ئەز ب تە شا بم لاوکۆ لۆ لۆ

کەڤنێ تە رندێ رەنگینە کەچکێ لێ لێ
ئەو سوروشتێ دخەملینە کەچکێ لێ لێ
تو ئستێرکا ب چرووسکی لاوکۆ لۆ لۆ
شەوقا تە سا من مزگیە لاوکۆ لۆ لۆ

تو سورگولا خەمل خوەشی کەچکێ لێ لێ
تو هیڤا ل شەڤا رەشی کەچکێ لێ لێ
ئەز ژ تە دوور دل بێ هەدار لاوکۆ لۆ لۆ
ژینا من دا تو باوەشی لاوکۆ لۆ لۆ

هێران ئەزم ژ پەی تە دا، کەچکێ لێ لێ
تە بەرسڤا من قەت نەدا کەچکێ لێ لێ
جان کو ژ من بخواستا تە لاوکۆ لۆ لۆ
من جان بسای تە را ددا لاوکۆ لۆ لۆ

هەلبەست و دەنگ؛

#ئەلی_هەیدەری

@kaniyadil

خەت و نیشانە

تە وەڕە ل دلی من کریە خانە
کو ئەرمان گشتێ ل بەر دێری مانە
ب دوو تە را دبم وەندا ل ڤەندا
ژ من گۆتن، ڤا خەت و ڤا  نیشانە!

#مهەمەد_قوربانی ــ ئسفەراین

@kaniyadil

‍ ‍ ‍ ابهامی ناخواسته و توضیحی بایسته

دوستان و همزبانان عزیز درود.
اخیرا سوالات زیادی از جانب شما درخصوص صحت و سقم برخی گفته‌ها و نوشته‌های منتسب به اینجانب شده‌است که ضمن قدردانی و احترام به همه کسانی‌ که در بازنشر امانتدارانه آنها در فضای مجازی نقش داشته اند، لازم می‌دانم مختصرا در باب دو مورد از ابهامات، توضیح بدهم‌:
1.  در مورد " گونه آکادمیک"  کوردی کورمانجی در خراسان:
بنده ضمن قدردانی از تلاشهای صادقانه مدرسان زبان کوردی بویژه در خراسان, با نگرش زبانشناسانه "تغییرات تدریجی" -و نه صرفا تغییر/تبدیل آنی - زبان موافقم. بر این اساس ضمن قبول نسبی " گونه آکادمیک" با جایگزینی آنی آن با آنچه قرنهاست مردم کورد خراسان بدان سخن میگویند، موافق نیستم. این امر ـ آن هم  در شرایط بحرانی و زبانگریزی فاجعه‌بار  نسل جوان کورمانج خراسانی ـ منجر به گسست زبانی و انقطاع بیشتر بین نسلی و خسارتهای زبانی و فرهنگی غیرقابل جبران می‌شود. این سخن، بدان معنا نیست که با کاربرد تدریجی و آگاهانه آن در جهت تقویت واژگانی و مفهومی زبان کوردی، مخالف باشم.

2. در باب توصیه به عدم فعالیتهای فرهنگی رایج درجهت توسعه زبان:
پاسخم این است که؛ خیــــر!
این شبهه‌ی ناخواسته، از سخنرانی اینجانب در یک جمع فرهنگی در بجنورد برداشت شده است.
بنده در آن جمع عرض کردم که؛ قرار نیست همه‌ی بار بر دوش نخبگان فرهنگی باشد و همچنین لزومی هم به شوآف‌های آنچنانی در شرایطی که برخی فعالان فرهنگی کورد حتی در خانه با فرزندان خود نیز کوردی سخن نمی‌گویند نیست. و صد البته این بدان معنا هم نیست که فعالان فرهنگی ما دست روی دست بگذارند و هیچ فعالیتی در راستای توسیع و ترویج زبان انجام ندهند.
لذا جهت تصریح موضوع عرض کردم و تاکید می‌کنم که؛ ضرورتی ندارد در این شرایط سخت، شماهم کار خود و زبان و فرهنگ خود را سخت‌تر و پیچیده‌تر کنید. ضرورت خاصی ندارد که برای نشان دادن ارادتتان به فرهنگ و زبان کوردی، در مراسم و محافل، ظاهر خود را به انواع ظواهر و لباس‌های دور و نزدیک فرهنگ کوردی و یا مشابه آن بیارایید و الزام چندانی ندارد پروفایلهایتان را مزین به انواع رنگ و نمادهای کوردی و غیره کنید. واجب نیست که در مراسم و محافل زبانی و فرهنگی جوگیر شده و از جیب و نام و نانتان هزینه کنید تا حد اعلای ارادت به فرهنگ و زبانتان را نشان دهید. بلکه ارادت‌ورزی شما می‌باید بر مدار صداقت و سهولت باشد ولذا ایکاش ساده‌ترین و موثرترین راه را انتخاب کنید: فقط کافیست در منزلتان، با فرزندان خویش، به زبان رسا و شیرین کوردی سخن بگویید همین خودش موثر و گویاست! فقط کافی است که شما؛ دقیقا همان راه و روش ساده و تاثیرگذاری را که قرنهاست نیاکان‌مان کرده و تا امروز امانت زبان را به ما رسانده‌اند، صادقانه دنبال کنید.
امیدوارم دوستان عزیز و علاقمندان به فرهنگ و زبان مادری، منبعد، مطالبی از این دست را شفاف و کامل به همزبانان عزیز منتقل و منعکس نمایند.

با احترام و سپاس دوباره؛
✍ جواد رضایی

@kaniyadil

خەلقێ کــو ب ئەسل بـــەد سرشتن
ئەو ئەسل ژ وان قەت تێتە شۆشتن

چل سال تـــو هـــەنـــزەلـێ بچینی
ســــــەد ئـاڤ بــــــدی ب هنگڤینی

پــــــەروەردە بکـــی ب ئافتاڤــــێ
هـــــــەردەم برەشینی لێ گولاڤــێ

هـــەر ڕۆژ رەها وێ لــێ ب کەر کی
وێ فاسلەیـێ تــــــژی شـــەکەر کی

خـزمــەت بکـــری تــــــو هندا وانە
ئەو بــــــۆ تــــــە دبێتە هنــدوانــە

دا فکر نــەکــی دەما کــــو بەر دت
ئەو خەیرێ ژ تەهلیێ سـەمـەر دت

#ئەهمەدێ_خانی

برگردان ب فارسی👇

ملتی که ب اصل بد سرشتند
آن اصل از آنها آیا شسته خواهد شد

چهل سال اگر هندوانه ابوجهل بکاری
صد بار آبش بدهی با عسل

پرورش اش بدهی با آفتاب
هر لحظه بر رویش بپاشی گلاب

هر روز بر روح و روانشان کار بکنی
آن خلع را پر از شکر بکنی

در کنارشان همیشه خدمتکار باشی
آیا آنها هندوانه شیرینی خواهد شد؟

فکر نکن کە محصولی بدهد
آن محصول غیر از تلخی باری نخواهد داد

@palikan_welate_me

کانیادل و جوششی دیگر؛
تصویری از تداوم زلال زندگی و ذوق

کانیادل، پس از وقفه‌ی طولانی ناشی از شیوع کرونا، در حلقه‌ی گرم و گیرای یاران همدل و همزبان، جوشید و هم‌نشینان را، از زلال ادب و هنر کوردهای خوراسان، سیراب کرد.
در بیستمین روز دیماه، ساختمان کانون دانشگاهیان خراسان در حد فاصل بولوار شهید کلانتری ۲۲ و ۲۴، میزبان نخستین جلسه‌ی انجمن فرهنگی و ادبی کانیادل، در دور جدیدش بود تا در حضور بیش از ۳۰ تن از شعرا و هنرمندان و علاقمندان ادب و هنر، شبی خوب و خاطره‌انگیز رقم بخورد.
در این نشست صمیمانه که آن را برادر شاعرمان جناب محمد حسین‌پور به‌شکلی دلنشین، اجرا و مدیریت کرد، حاضران اهل ذوق، تازه‌ترین شعرهایشان را خواندند، از دغدغه‌های فرهنگی خویش و از ضرورت همدلی بیشتر گفتند، برای توفیق و تاثیر روزافزون انجمن کانیادل و برنامه‌هایش، پیشنهاداتی دادند و در نهایت، پس از شنیدن چند اجرای هنری از سوی هنرمندان میهمان که گل سرسبدش دوتارنوازی جوان آتیه‌دارمان سینا ابراهیمی بود، با گرفتن عکس یادگاری، جلسه را به پایان آوردند.
شعرهای خوانده شده در نخستین نشست کانیادل، به‌روشنی حکایت از تلاش و پیشرفت اهل قلم کورمانج در شمال خراسان‌ دارد و نویدبخش این است که ادبیات کوردی کورمانجی در خراسان، مسیر علمی و آگاهانه‌ای را به سوی قله‌های توفیق و تعالی می‌پیماید.
ناگفته‌ نماند که در این نشست، علاوه بر راقم این سطور و تاکیداتش بر اهداف اخلاقی و فرهنگی کانیادل، استاد دکتر یوسف متولی حقیقی در باب ارزش‌و آثار تاریخ و فرهنگ کوردهای خراسان سخن گفت و در پایان نیز، برادرمان علی داوودپور از اعضای شورای مرکزی، به نمایندگی از اعضای کانون دانشگاهیان خراسان، در خصوص اهمیت این جلسه و نقش کانون دانشگاهیان در تداوم این گردهمایی‌های فرهنگی و‌ ادبی مردمی، اظهار نظر و آرزوی مداومت کرد.
با سپاس از همه‌ی میهمانان عزیز و دست‌اندرکاران این شب شعر و‌ آرزوی دیدار یاران دیگر، در جلسات آتی که قرار است هر چهارشنبه در میان، در ساختمان پلاک ۳۱۰ کانون دانشگاهیان خراسان، برگزار شود.
ارادتمند؛ علیرضا سپاهی لایین

@kaniyadil

دومالک

رێوی

ئەزم ئەو رێویێ رێ‌نابەلەد- دل-
کو دل دایە دلەک، ئەمما ب سەد دل
دلێ کو چوو و رێ ڤەرخست ب بەر من
رێ‌یا کو رێویە لێ تا ئەبەد؛ دل!


#دوکتور_سادق_فه‌رهادی

@kaniyadil

رێوی

#مه‌م_ئارارات

@kaniyadil