۱٥ اردیبهشت، سالروز بزرگداشت جعفرقلی زنگلی؛ شاعر کرمانج خراسانی، گرامی باد💐

وە نەدیە؟

کەسەک کێمەک ژ بێ‌ده‌نگیێ دەلال‌تر
وەکی جەئفەرقولی یا گاشە کال‌تر
ل ڤا تاری‌شەڤانا کەس نەدی‌یە؛
کەسەک مینا دوبەیتیێ، لێ تال‌تر؟!

#دوکتور_سادق_فەرهادی
@Kaniyadil

سارێ جان

ئومرە کە دوور ژ تە ئەز، دل‌ب‌دارم سارێ جان
ژ دیتنا تە رندێ ئەز بێ‌پارم سارێ جان
هێڤیا تە دا ئەز هەلیام بەر ب من نهاتی سا چ
سۆند کو ئەز هینە‌هینە ئەڤیندارم سارێ جان

#ئەلی_هەیدەری

@Kaniyadil

دومالک/ دوبیتی

شوون هەیە؟

مە کو دەم تونە هەتا سا کەنینێ
چما تو چێ بکی سا دل، برینێ؟!
ئەگەر کو، ل دلێ مە هین هەیە شوون؛
وەرە؛ ئەو تو، ڤا ژی دەردێ ئەڤینێ...

şûn heye?

me ku, dem tune hetta sa kenînê
çima tu çê bikî sa dil, birînê?!
eger ku li dilê me hîn heye şûn;
Were; ew tu, va jî derdê evînê...

جایی هست؟

ما که، فرصت حتی برای خندیدن نداریم
تو چرا برای دل، زخم بسازی؟
اگر کە هنوز در دل ما جایی می‌بینی؛
بفرما، آن تو، این هم درد عشق!

#سپاهی_لایین (کاوه زێدان)

https://t.me/maname49

اولین و آخرین...

دست امضای تمام وام‌ها
پای پایان تمام گام‌ها...

آخرین نام شهیدان بهشت
اولین‌ نام همه اعزام‌ها...

بی‌نصیب آسمان اوج و ارج
سهم‌دار آخرین اعدام‌ها

اولین خط زبور‌ زخم‌ها
آخرین سطر کتاب کام‌ها

نسخه‌ی ننوشته‌ی قرآن غم
نامه‌ی ناخوانده‌ی پیغام‌ها

تک‌درخت قله‌های دوردست
جنگل تنهای کوه‌اندام‌ها

جنگ‌جوی لشکر همسایە‌ها
دست قسامش تهی از جام‌ها

آشتی‌خواهش همه آزادگان
آفت جانش، همه صدام‌ها

دل‌کباب نامرادی‌های قرن
بر بساط عیش خون‌آشام‌ها

مظهر توفان و تاریخ تلاش
موج اقیانوس ناآرام‌ها

ساغر سرخ دلش بر دست‌ها
گردنش بر دارها، در دام‌ها

مذهب شادش، مرام زندگی
دین عشقش، بهترین اسلام‌ها

دوستی، سرفصل کل درسهاش
بیرق صلحش، شکوە بام‌ها

این، تویی؛ مرز میان ماه و مرگ
کورد، یعنی آخرین خوش‌نام‌ها...

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

  
ای ساز! سرت سلامت...

به یاد عیسی بخشی؛ هنرمند نام‌آور خراسان

🖌اسماعیل حسین‌پور

🔹در این بهار پربار، در اردیبهشت نیکوسرشت، در روزهایی که خراسان ما شاهد "گۆڤه‌ند" گل‌های شقایق، سوسن و بنفشه است؛ در سپیده‌دمانی که عطر "اَرمان دلالئ " بخشی‌های دیارمان، دل‌ها را هوایی کرده بود؛ یکی از اسطوره‌های ساز و آواز خراسان ما که راوی راستین عشق و زندگی، زبان سبز سبزه و مرخ و رود، خنیاگر خطه خورشید بود؛ روی در نقاب خاک کشید و دریایی دل را، با ملودی‌های روح‌آشوبش تنها گذاشت.

🔹"عیسی بخشی" آخرین پنجه را بر تار دل نواخت و با ندای آسمانی "ارجعی الی ربک" آسمان‌نشین شد. او که تبارش به "کوه" و "بارزان" می‌رسید؛ شکوه آن دیار را در خراسان ما زنده کرده بود. عیسی بخشی؛ بخشی فروتن و ساده‌زیست، حرمت نگهدار مردم و هنر و همراه دیرین ساز پررازی بود که برایش چون جان عزیز بود.

🔹دوتار زبان دل او بود. در نیمه‌شب‌های پرستارۀ "سلاخی"، در دل تاکستان‌های بدرانلو، آن گاه که خسته از کار روزانه، سر بر شانۀ تار می‌نهاد؛ تار یار او بود. با او سخن می‌گفت. هر دو با هم قصۀ غربت و جدایی، عشق و امید، اندوه و حسرت بلند سالیان را مرور می‌کردند.

🔹بخشی برنا دل ما که شصت سال دست بر پرده‌های تار داشت؛ دل‌انگیزترین نغمه‌ها را بر شانه‌های سترگ این کوه‌ها و دل دره‌ها مهمان کرد. فرزند" سلیمان بخشی" زبان صادق و صمیمی مردم بود. همۀ اقوام خراسان ما، او را زبان خویش می‌دانستند. او در آبان آمد و در اردیبهشت، درِ بهشت بر او گشوده شد.

🔹او از تبار بخشی‌های پاک‌نهادی بود که آن الحان بهشتی را بر زمین مهمان کرده بود و چه زیبا آن همه عشق و احساس را در گوش دشت و کوه زمزمه می‌کرد.

🔹بخشی لبخند بر لب ما، مرد "کار" و "تار" بود. او نان سازش را نمی‌خورد. او نه‌تنها تار که در کنارش داس و بیل در دست داشت. در باغ، آن گاه که با ترانه‌های روح آشوب دلش را می‌بیخت؛ سپس دست به بیل می‌برد و با کار عرق می‌ریخت. او خرمن مهر و معرفت بود. با حافظه‌ای شگفت و صدایی رسا و پرهیبت. هنوز خوب به‌خاطر دارم که در جشنوارۀ پیران چنگی قوچان در اواخر دهۀ 70 چه هنگامەای برپا کرد. او که نشان درجۀ یک هنری را دریافت کرده بود؛ متواضع و فروتن بود.

🔹"بوی بوی" او بوی عشق می‌داد. او ترانۀ پرحسرت "سردار عیوض" را که می‌نواخت دل را به تاخت، تا ستیغ قله‌های گلیل و سرانی بالا می‌برد. "دلال" او همه شور و سرزندگی بود. او با "هرایی" هرمان و درد مردمی رنج‌کشیده و بلادیده را روایت می‌کرد. او شصت سال خواند و نواخت. با غرور کوه‌ها قد کشید. از چشم چشمه‌ها گریست. هنوز "سالوک""شایجان"، "هزار مسجد" و "آلاداغ" داغ او را بر شانه دارند.

🔹بر روان آن خوب آسمانی، آن راوی راستین زندگی، دیار و تبارمان، آن نغمه بر لب دل پراندوه که بار غربت سالیان را چون هم‌تبارانش بر دوش داشت درود می‌فرستیم و شادی روان آن مینومکان را از درگاه حضرت دوست، خواستاریم.

خداوند به بازماندگان و خاندانش صبر عنایت فرماید. سر ساز و آواز و هر چه بخشی، سلامت...!

@Kaniyadil

عشق؟

در هر که نگاه می‌کنی، سربند است
با فکر فروش، خاطرش خرسند است...
جز عشق، دکانش از همه‌چیز پر است
چه حاجت عشق؛ عشق کیلو چند است؟!

فی‌الجمله...

فی‌الجملە، اگر کە فاعل و مفعول‌اند
ایشان، بە سلامتی بە خود مشغول‌اند
بی‌فایده از خدا و دل می‌گویی؛
این قوم، فقط بنده‌ی رب‌الپول‌ اند!

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

Di şeva tarî de

Deng;
#Delila

Di şevek tarî da
agir bi dil xistiye
Di ronahîya sibê da
çavên xwe girtiye

Destên xwe rakiribû
xatir ji me xwestiye
Lo çilê zivistanê da
me bi tenê hiştiye

Lo lo hevalo lo lo lo,
şêrîn birîndaro
Berê tu mêrxas û egîd bû yî,
îro ketî çi halo

Çavên xwe jiyariyê,
mirin jê ra ger e
Dilê xwe jiyariyê,
mirin jê ra ger e

Di çavên serê xwe
li dor xwe digerîne
Digere nagere,
hevalê xwe nabîne

@Kaniyadil

چارۆک

سا ڤێ شەڤا بارانی...

دیسا، ئەوران، قوڕە قوڕن
هووژەهووژن، گوڕە گوڕن....
چاڤێن بانان، مینا ئاسمین
سا گولێن تی، شوڕەشوڕن!

Çarok

Da vê şeva baranî...

Îşev, ewran qurrequrrin
Hûjehûjin, gurregurrin...
çavên banan, mîna asmîn
Sa gulên tî, şurreşurrin!

چاروک

برای این شب بارانی

دوباره، ابرها فریاد برآورده‌اند
رگباری و سیل‌آسا، می‌بارند
و چشمهای بام‌ها، همچون آسمان
برای گل‌های تشنه، اشک‌افشانند!
💐💐💐

چاروک

چه ماه قشنگی، چه اردیبهشتی
چه باران مستی، چه بوی بهشتی
چه فصل بهاری، عجب شاهکاری
پس از چل زمستان؛ عجب سرنوشتی!

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

بانوی باران*

آن دختر بزرگ که در خاطرش منم
آن دختری که وسوسه‌ی اوست بودنم

بانوی کوه و نم نم باران و گوسفند
چوپان لحظه‌های نجیب سرودنم

همخانه‌ی همیشه‌ی دنیای آبی‌ام
همسایه‌ی همیشه‌ی احساس روشنم

زیبای با وقار من، آن دختر بزرگ
آن دختری که دارم از او حرف می‌زنم

دیری است روی شاعری‌ام لمس می‌شود
پیراهنی است از نخ گیسوش بر تنم
**
شعرم همیشه زندگی‌ام بوده است و من
می‌خواستم که وارد شعرم شود، زنم...

از کتاب فواره‌ها و به‌بهانه‌ی روز دختر💐
نشر سپیده‌باوران/ 1394

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

در تقویم رسمی ایران ما، ۲۱ اردیبهشت امسال، روز دختر است. این روز بر همه‌ی دختران عزیز ما، مبارک‌باد، با تاکید بر این نکتەی مهم که؛ روزها را آدمها متبرک می‌کنند، نە تقویم‌ها.

روز دختر، مبارک

لبخند تو، سرچشمه‌ی شعر و شادی است
در ذهن و زبانت، عشق مادرزادی است
در آینه‌ی رنج و امیدت، دختر؛
فردا، همه؛ زن, زندگی و آزادی است...

Roja keçikan pîroz

Çîroka te, êş û xem nine keçka min
Xem, çi zane mêr e yan jin e, keçka min...
Tu, ra be û zana be ku şa bî, bêguman;
mêrên ku rûniştin; mirine keçka min!

رۆژا کەچکان پیرۆز

چیرۆکا تە، ئێش و غەم ننە کەچکا من
غەم، چ زانە مێرە یان ژنە، کەچکا من...
تو، ڕا بە و زانا بە کو شا بی، بێ‌گومان؛
مێرێن کو روونشتن؛ مرنە کەچکا من...

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

ناممکن

ما را، شده قرن‌ها اسارت، بکشد
یا دزد وطن، در شب غارت بکشد
اما نشد و نباید و ممکن نیست؛
ما را، مرض ترس و‌ حقارت، بکشد!

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

سێڤ و سەمبۆل*!


دو گول‌برا، ل کۆچەیێ دلیستن
کو یەکەجاری دەنگێ مامۆ بهیستن

مامۆ ژ ناڤا باخێ سێڤان دهات
سەوا خزین ژی، سێڤ هانی‌بوو خەلات

خەلات، ژ دارا کەسک و سۆر و زەر بوو
ژ وان سێڤێن کو نرخا وان ل سەر بوو

ل دو بران، سێ سێڤ پێشکەش کرن
برا ژی چوون و کێفا خوە خوەش کرن

سێڤ، ئاڤێتن ناڤ کوچەیا تژی گەرد
کەسەک و زەر و سۆر بوو، ب‌یەکجاری ئەرد

دەست‌ ب‌لیستنێ کرن پە سێڤان
دەڤ تژی بانگ و دەنگ، و کەن ل لێڤان

مامۆ هەرای کر؛ ئەلێڵۆ چاڤنۆ!
سێڤ، سەوا لیستکێ ننن، باڤنۆ

پێ‌لیستۆکا کۆچەیێ تشتەک دنە
هێفا سێڤان و رەنگ و بهینێ ننە؟!

سێڤان ماڤێژن کو شا بن دو گاڤان
چمانێ هوون هین ژی ڤەناکن چاڤان؟!

ڤا راستیە کو؛ هین ژی هوون خزانن
مەگەر فەرقا سێڤ و گووزێ نزانن؟

دورستە سێڤ مینا گووزان گلۆرە
لێ سێڤ شێرینە؛ زەر و کەسک و سۆرە

کەسک و زەر و سۆر، سا مە ئشق و ئالە
شوونا سێڤان، ل سەر تاخشکا مالە...

ئەگەر چ گووز هەڤالێ ئاڤ و نینە
لێ، سێڤ سا مە یارا زمان‌شێرینە...

گەرێ بکن قەدرا خوە و ڤێ سێڤا
ب خاکێ کۆچێ وەرمەدن، ڤێ مێڤا

لیستنا ل ناڤ کوچەیێ پر خوەشە
لێ، هەر کی سێڤێ هەز نەکە، روورەشە...

ئەگەر چ هوون سا من را پر ئەزیزن
خواهش دکم ب هەر تشتێ مەلیزن...
**
مامۆ گۆت و ب رێ کەت و‌ چوویە مال
ل کۆچەیێ مان‌ دو برایێن هەڤال

برایێ خێڤ گۆت کو؛ مامۆ ژی دینە
هەر گلۆڤەر، پێ‌لیستۆکا خزینە.‌‌..

دنیا بگشتی لیستک و دراڤە
بلیز، بخوە، کو‌ دنیا نان و ئاڤە

چ زێر و زیڤە و چ گووز و سێڤە
جهان، تەنێ دووکانا دەست درێڤە!!

لێ، ل وی ئالێ دن برایێ ژیرۆک
کو زانی بوو، چیە چیرۆک و دیرۆک

زانی بوو، گەنم دافە سا کەوان را
سەمبۆلە سێڤ، سا ئاشقێن جەوان را

کوور فکری و ژ مامێ خوە هەز کر
رابوو و پێ‌لیستۆکا خوە، ئەوەز کر؛

ئەوەز کر و سا خوە بوو سەردار ئێوەز
قوربانا کوردێن ژیر و زانا بم، ئەز...

هەڤال، ئەگەر مەزن، ئەگەر خزان بن
هێفە کو؛ ل دەرسا ئاپۆ، نەزان بن...
.....
* دوخشتین (مثنوی)
ل وەزنا؛ مفاعلن، مفاعلن، فعولن

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

نه بیشتر و نه کمتر؛
فقط انسان، فقط دختر!

این روزها، ذیل عنوان بزرگداشت روز دختر در تقویم سرزمین ما، نکات و اشاراتی در رسانه‌های مختلف، می‌خوانیم و می‌بینیم و بدیهی است برای من هم که باافتخار پدر سه دخترم، نگارش و نشر محتوا در این باره، وظیفه است و مایه‌ی مباهات.
اما، نکته‌ای به نظرم رسید که اگرچه تازه نیست، به گمانم طرح و توضیح و توصیه‌اش، همیشه تازه و تامل‌انگیز است.
بعضٱ دیده‌ام که روزی مثل دختر یا مادر و در مجموع روزهای مربوط به زنان، محل و مجالی می‌شود برای طرح جدل‌های لفظی مثل؛ تقابل تاریخی مرد و زن و دشواری زن‌زیستن در جوامع «مردسالار» یا به تعبیر من «نرسالار».
صد البته و مع‌الاسف، رویکرد تبعیض‌آمیز مردان نسبت به حقوق زنان به‌ویژه درمیان اقشار سنتی و تعصبی جامعه‌ی ما، واقعیتی است تلخ و تکراری و آخرین شاهد این مدعا، فرمایش یکی از مذهبیون تریبوندار است که با غیظ و غضب گفته‌است؛ راه دادن زنان به ورزشگاهها اشتباه بود و باید اصلاح شود!
پرواضح است که چنین نگاه جامد و جزم‌اندیشی، جایی در مناسبات انسانی عصر ما ندارد، در عین حال، ما همه‌ی مردان و زنان این مملکت، باید حواسمان باشد که احیانا از آن‌سوی بام نیافتیم. نگرانی پیرامون این افراط و تفریط را وقتی احساس می‌کنم که می‌بینم، در میان دو طیف جنسی جامعه، گاهی به جای اثبات شئ، سعی بیهوده در نفی ماعدا می‌شود و این بالاخص در میان زنان و دختران، ملموس‌تر است. این که زن فکر کند مرد یا جنس نر مسبب تمامی رنج‌ها و مصایب اجتماعی‌ اوست، خطایی خطیر و سوءتفاهمی توجیه‌ناپذیر است، هرچند این واقعیت را نباید نادیده گرفت که بسیاری از مردان، برای حفظ منافع جنسی، در تحقیر و تصغیر تاریخی زنان مقصر بوده‌اند، ولی خودکم‌بینی زنانه و ناباوری به توان و تدبیر خود در میان زنان، خودش هم در شکل‌گیری تدریجی شرایط منحط معاصر، کم‌اثر نبوده‌است.
مخلص کلام اینکه؛
نفی دیگران، هرگز ما را اثبات نمی‌کند؛ زن یا مرد، چنانچه به‌جای فرافکنی و توجیه سیه‌روزی‌ها و فرصت‌سوزیهای تاریخی خود از طریق انداختن گناه به گردن دیگری، بکوشند که؛ با افزایش احساس مسئولیت‌ اجتماعی و سیاسی و خودباوری و اراده و امید و آگاهی، نقص و ناکارآمدی طبیعی خود را که اقتضای ذاتی آدمی‌است، با رشد و شایستگی جبران کنند، آن‌وقت شاهد جامعه‌ای شاد و شکوفا و بشری بایسته‌ی عصر، خواهیم بود.

#سپاهی_لایین (کاوە زێدان)

https://t.me/maname49

نه‌نا ئه‌مان‌گول

نڤیس و ده‌نگ؛

#ئه‌زیزوڵا_هه‌یده‌ری

@Kaniyadil

✅ دوستان همدل و همزبانان کانیادل

      درود برشما

🔸به آگاهی می‌رساند؛
چنان‌که پیشتر هم اعلام شده‌است؛ سومین نشست تخصصی انجمن فرهنگی،ادبی کانیادل در سال جاری، چهارشنبه‌ی این هفته در محل کانون دانشگاهیان خراسان برگزار می‌شود.
🔸برابر آخرین برنامه‌ریزی صورت گرفته علاوه بر تایم موسیقی مقامی و شعرخوانی اعضای انجمن، این هفته نیز، حسب اعلام آمادگی، شعر یکی از دوستان شاعر حاضر در جلسه، اختصاصا بازخوانی و بررسی خواهد شد.
🔸خواهشمند است ضمن حضور به موقع در جلسه، کوردهای همدل و همزبانان اهل ذوق را نیز به‌ حضور و همراهی، فرابخوانید.
🔹زمان:
چهارشنبه؛ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
از ساعت ۱٨ الی ۲۰
🔹مکان:
مشهد ـ بزرگراه شهید کلانتری ـ بین کلانتری ۲۲ و ۲۴ ـ پلاک ۳۱۰- دفتر کانون دانشگاهیان خراسان

✍️ انجمن فرهنگی و ادبی کانیادل

@kaniyadil