کانیا دل
1.24K subscribers
1.45K photos
448 videos
301 files
650 links
بررسی و نقد شعر

نقشه:
https://goo.gl/maps/mGW9jFDJowm

شعر، نقد، نظر:
@kawaspahi
Download Telegram
2 helbest

1
Bêdawî

Bêdawî yanî tu
Bêdawî hezkirina min ji te
Bêdawî yanî xwedê
Xwedayê ku bê bawer im bê te
Bê dawî govendek e
Tu serçûpî
Bigerîn
Bireqisîn guvendê;
Ber bi her aliyê ku tu diçî.
Bê dawî şev e
Şevên ku bi bîra te me
Bê xewî
Bengîtî
Bi çavên tijî ji ken bi hêsiran.
Bêdawî firmêskên dilop dilop dibarin
Dilop dilop ser helbestên te
Di şevên evîn wendabûy de.
Bêdawî pêxemberek e
Bê ayet
Bê pirtûkek esmanî
Lê tijî ji baweriya te.
Bêdawî ji te hez dikim
Bi bawer im
Bi kul û keser lê sax û mayînde
Bihêle
Raweste
Bimeşe
Bixwîn û bistire
Ku ez bêdawî bim
Tu bêdawî
Bêdawî yanî tu.

#Mecîd_Rehwerd

Pêşkêş bo birayê min
#Elîrêza_Sipahî ku dizane ew hesta min aniha ya rast e.

****
2
Kariwan

Kariwan
Hêdî, hêdî.
Kariwan zinar e tudikî ber piyên te
Rêkoç; bahoz e û tûfan
Bîrên kûr li ber piyên te ne.
Kariwan guh nede ser dengê zengilê
Kariwansera agir lêdanê li pêş.
Bahoz derbas be çi fêde
Caşikek serkarwan e tudikî.
Rê te bizdand
War bi war
Gelî bi gelî
Koç bi Koç
Lê mal ser erdê mayê tudikî.
Kariwaan;
Ji Qelaqîran kiçek xwe şewtandî
Ji pîremegrûnê jinek tawanbar
Ji boza sînayê kiçek namûs dabeşbûy di nav kurên êlê
Ji şaycanê kiçek reviyayî ji dest damariyê
Ji gulîlê jinek kevirbaranbûyî
Ji Perawê kiçek ji zinarê xwe avêtî
Jinek bi navê Kurdistan maye ser erdê tudikî.
Kariwan;
Bizivire
Vegere
Bê bar û toşe vegere
Bar li destpêkê maye
Bar li destpêkê maye tudikî.

#Mecîd_Rehwerd

@kaniyadil
ئەڤین بە بجنورد دعوت شد

سلام همراهان همدل و دلدادگان عاشق و عاشقان زبان و ادبیات و موسیقی کردی. آنچه می‌خوانید، گزارش یک نشست ادبی کرمانجی است که دوستان اهل ادب اسفراین منتشر کرده‌اند که کانیادل، ضمن آرزوی توفیق برای این عزیزان، به دلیل پاره‌ای مشکلات مربوط به نت، گزارش را با کمی تاخیر، تقدیم حضور می‌کند:

انجمن ادبی ئەڤین، جلسەای فوق العادە داشت.
این جلسە با دعوت تعدادی از عزیزان دلسوز و شاعران و نوازندگان و دلباختگان این کهن فرهنگ غنی، بە میزبانی دوست عزیزمان؛ خوانندە خوش‌ذوق هادی جان میرزاجانی و عمو جعفر رمضانی شاعر خوش قریحه بجنوردی، در منزل آقای میرزاجانی برگزار شد.
در این جلسه تعداد زیادی از شیفتگان زبان کردی خراسان، شاعران، نویسندگان، مستندسازان، فیلم‌سازان، خوانندگان و نوازندگان چیره دست دوتار و علاقەمندان از شهرستانهای شیروان، اسفراین و بجنورد حضور داشتند.

این جلسە، روز جمعه(1401/10/09) از ساعت 15 برگزار شد و چهار ساعت به طول انجامید.

مطالب مفیدی توسط اهالی قلم و مجریان مجرب آقایان مهدی رستمی و عزیزالله حیدری پیرامون زمان و نحوه شروع و فعالیت رادیو کرمانجی در سازمان صدا و سیمای خراسان عنوان و یاد و خاطره عزیزان بانی این اقدام بزرگ فرهنگی، گرامی داشته شد.
برنامه این جلسه هم بصورت تلفیقی با خواندن شعر و داستان و نواختن موسیقی و خوانندگی با قوشمه و دوتار و دیوان، اجرا گردید.
در خلال برنامه از اساتید بزرگ ادبیات کردی خراسان، ازجمله ماموستا علیرضا سپاهی لائین، دکتر حسن روشان و دکتر صادق فرهادی که صاحب اندیشه و قلمی توانمند هستند، یادآوری و تشکر شد.
اینگونه نشست‌های خودجوش که با هزینه‌های شخصی دلباختگان زبان مادری کردی و همکاری اداره محترم ارشاد شهرستانها در چند سال اخیر بین کردهای خراسان جان گرفته، چشم انداز روشنی برای نجات این زبان و فرهنگ اصیل,از خطر نابودی و آسیمیلاسیون دارد.
امید است باشرکت هرچه بیشتر اهالی ذوق و هنر,دوام و قوام و رونق بیشتری نیز به خود بگیرد.
در پایان از زحمات بی دریغ میزبانان محترم, آقایان هادی میرزاجانی و جعفر رمضانی و دیگر دوستان بجنوردی و مجری باتجربه ئەڤین؛ برادر و شاعر توانمند جلسه؛ آقای عزیزالله حیدری هیزولانلو و همچنین مهمانان عزیزی که از راههای دور و نزدیک با وجود مشکلات و سردی هوا، گرمابخش این جلسه فرهنگی شدند، نهایت تشکر و سپاس را داریم.
دوستان عزیز، به‌منظور پرهیز از اطاله سخن، از ذکر اسامی شاعران و هنرمندان و علاقەمندان در جلسە خودداری شد که از این بابت پوزش این برادر کوچکتان را پذیرا باشید.
ارادتمند؛

#محمد_قربانی
@kaniyadil
Xwedê wekî min e!

Xanim, ji gerandina demsalan
heya şoreşa helbestê
Ji bo ku bigihîje daxwaza xwe ya kevnar, çavên xwe girtin...

bi dest xistin
Ji min re bes e, cara duduyan
Ez ê helbesta xwe ya rojbûna Rajşan bistînim.
Ma ez dîsa bişirînek razîbûna we ji we hebe?
Jiyana min, ji porê şil li eniyê
Destpêk
Û heya westandina çavên hêsir berdewam bikin!
Baweriya hemû pirtûkhezan...

Ew bandorek kûr bû
Li ser îradeya xwe ez bêtir ji helbestê hez dikim
rêz kirin Peyv bi wan re li peyvan dinêre
Ez ji serê xwe re xizmetê dikim
Xwedê wekî min e!
Xanima helbestê ez im
Bi belgeya derketina dînbûnê, bigihêje kerameta wî
Min ew dît û di bin hemû rûmeta mirovahiyê de îmze kir

#Ahmadi_Maral

@kaniyadil
هەساوی دویزە، لێخن ئاشق!

(بیرانینەک ب بیرا موهەندس رەحیمیێ نەمر)

داوەتا قولێ ئەلێ وەلێ بوو،
ئێشق مەست لێدخست و گۆڤەند گەرم بوو.
بووک ژی ب زکێ ناتا دۆلێ ئێشق کەتیبوو ئۆینێ.
«هەسێ مەمێ هەسێ»، چوو کشیایە بنی گوچکێ قولێ و گۆت: قولۆ! لێ خزانێ بووکێ کو ل بووینێ یە، ڤا چ هەساوە؟
قولێ ل بووکێ و زک ئفکری و چوویە ناڤ هێسێو. هەر چ ب مێژی و بێچکێ خوە هەساو کر دویز وەرنەکەت.

دەنگ ل ئێشق هلانی کو: لێ‌مەخن ئاشق! کا بسە گەرێ هەساو کنی!
چوو دایە دەستێ دەستگرتیێ و ب دوو خوە را کشاندە خانیا بزنان.
پێ را گۆت: لێ ڤا چ هەساوە؟ چما هاکا؟
بووکێ گۆت: تە خێرە! کا بوێژ چ بوویە لێ؟!
قولێ گۆت: خزانێ زکی تە چەند مەینی یە؟
بووکێ گۆت: نەهـ مەینی یە، چما؟
قولێ گۆت: خا ئەم کو تەزە مهێ کە ب دەستگرتنی، خزانێ نەهـ مەینی تە ژ کو ئانیە؟
بووکێ گۆت: بسە، بسە! ئەلانە سا تە هەساو دکم:
چار مهان من تو دخوەستی، چار مهان ژی تە ئەز دخوەستم، نکا مهێ‌کە ژی کو مە هەڤدو خوەستیە، ڤا ژی نە مه! چ دبێژی تو مێرکی هەساوی؟!

قولێ، پاش کوڕێ خوە خوراند و ژ خانیا بزنان وەرکەت، دەنگ ل ئێشق کر:
هەساوی دویزە، لێخن ئاشق!

#دوکتور_سادق_فەرهادی
@kaniyadil
ÇİYAYE ME
AZİZ EKİNCİ
چیایێ مە

چیایــێ مــە بـــەرفــێ لـــێ کر
سپـــی بـــوویە سپـــی بـــوویە
ئەز ژ تە دوورم تو ژ من دووری
تم زڤستـان سپــــــی بــــوویــە

بهـار هـاتییـە گـــونــــــدێ مـــە
ســۆر و زەر بـــوو چیایـێ مـــە
ئەز ژ تە دوورم تو ژ من دووری
تم زڤستان سپـــــی بـــوویــــە

بــــرینــــدارم ئـــــــەز وێ ناکم
ئـــەز وێ ژینێ قەبــــوول ناکم
ئەز ژ تە دوورم تو ژ من دووری
تم زڤستان سپـــــی بــــــوویــە

دەنگ؛
#ئەزیز_ئێکینجی
@kaniyadil
دو دومالک

خوەدێۆ! ڤا چ ئەدلە کو: «ئێوەز» ژی
ببە سەردار و دینێن هۆڵەمەز ژی؟
دبێژن کو؛ برن تا نال بکن هێسپ؛
کەرێ رەش، لنگێ خوه را کر کو؛ ئەز ژی...!

خدایا این چه عدلی است که
ایوز خان هم سردار باشد
و دیوانگان بی‌دست و پا هم؟
می‌گویند: اسب را بردند به نعل‌بندی
خر سیاه، پا را بلند کرد که؛ من هم!

***
ئەگەر ئەم چوونی و مە هوون نەدیتن
بزانن کو؛ چما خوینا مه ریتن...
مه فام کر «کورد ژی خوەش‌دەنگن» و وان
ب ڤێ جورما، زمانێ مه فریتن!

اگر رفتیم و شما را ندیدیم
بدانید که چرا خونمان را ریختند...
ما فهمیدیم که صدای کردها زیباست
و آنان
به این جرم، زبانمان را فروختند!

#سپاهی_لایین
@kaniyadil
ڤا ژی بوو حال؟

خوەدێ! ڤا بوو ژیان و ڤا ژی بوو حال؟
رۆیێ جارێ دبهیزن خەوەرێن تال...
تاوانبار و گونەهکار هاتنێ دنیێ
نە مە وارە، نە مە کارە، نە ژی مال!

اینهم شد احوال؟

پروردگارا! اینهم شد زندگی و احوال؟
که هر روز خبرهای تلخ می‌شنویم...
متهم و مظنون به جهان آمدیم
نه خانه‌ای... نه کاری و نه سرزمینی!

#محمد_حسین_پور
@kaniyadil
Malle Çollekem
Eyûb Elî [@HevallanMusic]
ماڵە چۆڵەکەم

#مامۆستا_ئەیووب_عەلی


بیرت ئەکەم بیرم ئەکەی خەمت ئەخۆم خەمم ئەخۆی
ئەم دوورییە نەبڕایەوە ئەوە تەمەنمان هەمووی ڕۆی
وەرە با پرچت شانە کەم با کل بنەم لە چاوانت
وا بڕیار بوو ئاهەنگ ساز کەی نەک شیوەنی دابڕانت

ڕووناکی ماڵە چۆڵەکەم تەنها تیشکی، یەک مۆمێکە
هەڵبەست و گۆرانی شەوم تەنها بۆ تۆ، بۆ عەشقێکە
بیرت ئەکەم بیرم ئەکەی خەمت ئەخۆم خەمم ئەخۆی
ئەم دوورییە نەبڕایەوە ئەوە تەمەنمان هەمووی ڕۆی
کەی دێی بەر دەرگای ماڵەکەم چاوەڕێی هەنگاوەکانتە
کەی دێی ژوورە تاریکەکەم شەیدای تیشکی چاوەکانتە
@kaniyadil
گزارشی از؛
چهارشنبەهای ئەڤینی اسفراین

ئەڤین بە دل کردها نشستەاست



انجمن ادبی کردی ئەڤین, این هفتە نیز با شور و شوق و استقبال ویژەای برگزار شد. در این جلسە, همچون هفتەهای پیش, مهمانخانەی ئەڤین مملو از علاقەمندان و شاعران و نوازندگان و خوانندگانی بود کە ــ بە قول خودشان ـــ در طول هفتە برای حضور,لحظه شماری میکنند.
از آنحاییکه یکی از اهداف ئەڤین شناسایی استعدادهای مردمان کرد خراسان در هر زمینەای میباشد,با همکاری دبیر و مجری توانمند و زحمتکش و دلسوز ئەڤین ــ عزیزاللە حیدری ــ یکی از دختران کردزبان اسفراین,(مریم میلانلویی) کە در جشنوارە خوارزمی در رشتە داستان‌نویسی و اجرا,مقام اول کشوری را بدست آوردە بود,کار اجرایش را در ئەڤین,بە زیبایی هر چه تمام و با لحنی شیوا و رسا,شروع کرد کە خیلی مورد تشویق حاضرین قرار گرفت.
در ابتدا نونهالان گل مان,محسن حیدری ,آوا الیاسی و مارال قربانی,شعرهایشان به زبان کردی را قرائت و جوایزی را که توسط مجری محترم تهیه شده بود، دریافت کردند.
در دنباله، شاعران عزیز,آقای یحیی آبادی ,موسی فرجی,ایوب کلاته شوری,علی نوروزیان, محمدقربانی و عزیزالله حیدری, اشعارشان را تقدیم ئەڤین و ئەڤیندارن کردند.
در بخش موسیقی قوشمە و دایرە برادران ثابتی و دوتار ,نونهال دلمان احسان جان غلامی کە با انگشتان کوچکش خبر از کاری بزرگ در آیندەی موسیقی میداد, دوتاری دلنشین نواخت و با صدای زلالش به کردی رسمی و زیبا خواند. همچنین پنجەی نرم مصطفی جان آزاد و صدای گرم او و مهدی جان عربزاده، شور و شوق ویژەای بە ئەڤین داد.
در خلال برنامە توضیحات به‌جای مجری محترم مبنی بر توجه بیشتر مسئولین امر, بە هنرمندان بە خصوص در استخدامیها، تشویق حاضرین را برانگیخت.
توضیحات شاعر ارجمندمان ایوب کلاته شوری در مورد بودجه فرهنگی برای زبان و فرهنگ کردی خراسان نیز به نوبه خود جای تشکر و قدردانی داشت.
جا دارد از حاج غلامعلی شیرزاد مشهور به «غلامعلی سردار» و فرزند محترمشان ــ محمد شیرزاد ــ که در تهیه و تزئین ئەڤین توسط فرشهای دست‌باف کردی که با انگشتان همسر هنرمندشان ــ عمە حکیمە باسلیقە ــ به ظرافت خاصی بافته شده و ئەڤین را رنگین کردە‌است ,سپاسگزاری ویژەای داشتە باشیم.

حضور همکاران فرهنگی ما و عضو شورای شهر اسفراین آقایان حاج سلیمان غفاری و ابرهیم افتخاری، مایه دلگرمی بیشتر ئەڤین و ئەڤینداران شد.
آنچە ئەڤین را بیشتر امیدوار کرد و میکند، حضور بزرگان مسن است, که از روستاهای دور خود را به ئەڤین می‌رسانند. این‌هفته حاج ابراهیم قارشی ( پدر مامۆستە رضاقارشی ) با حضور خود اشک شوق و ذوقمان را سرازیر کرد.
جان و پایان سخن اینکە؛
هر چە از تلاشها و زحمات دبیر و مجری محترم برادر عزیزمان عزیزالله حیدری بگوییم و بنویسیم,کم گفتەایم. آنچە اینجا میشود گفت، خستەنباشید و سپاسی ویژە است, از طرف ئەڤینداران ئەڤین,تقدیم این دبیر و مجری و شاعر توانای اسفراینی.

#محمد_قربانی
@kaniyadil
Audio
ژ نێرێنا ته ئەز ژی بووم سپی نێر
تە د چاڤێن من دا خوە کریە وەک زێر
نها د هەر چ دا ئەز تە دبینم
تو د ژینا من دا هەر تم دبی خێر.

با نگاە تو من هم مثبت گرا شدم
تو خودت رو در نگاە من مانند طلا کردەای
اکنون من در هر چیز ترا میبینم
تو مدام خیر هستی در زندگی من

دەنگ و هەلبەست؛
#ئەلی_هەیدەری
@kaniyadil
Forwarded from Taher Agûr
کتاب «مکالمات روزمره کردی کرمانجی» متشکل بر ۳۰ بخش و موضوع متفاوت به کردی کرمانجی - فارسی می‌باشد.
منبعی برای یادگیری و‌ تقویت زبان کردی کرمانجی در زمینه‌ها و موضوعات مختلف.
بخشی از کتاب شامل اسامی کردی (دخترانه و پسرانه) برای کودکان همراه با معانی فارسی آن می‌باشد.
تعداد صفحات: ۱۶۶
نویسنده: طاهر آگور

برای سفارش و دریافت کتاب از طریق پست به آی‌دی زیر مراجعه کنید:
@ziman_kurdi_pirtuk
3 دومالک سا شینێن نوو

ل بارێ کاروانێ، ئشق و ئێشه؛
دیسا «غەم» گەوریا من دگۆڤێشە...
هەرای! دیسا برن مەیتێ گولێن سۆر
ژ ڤێ زلما، دلێ چی دقەلێشە!

مه ئادەت کر ب ڤا دەردێن گران ژی
مه خەف کر ل غەما خوەنگ و بران ژی
مه دل‌خوەش کر ب هەلبەستێن تژی خوین
سەوا مه بوویە ئادەت، ئستران ژی!

ژ شوونا کێم کی هەژمارا یەزیدان
ل مه زێدە دکی، ناڤێن شەهیدان...
خودیۆ! ڤا چ رازە کو؛ شەمالان
تەنێ گول دین و گوڵا خوه ل چی دان؟!

#سپاهی_لایین
@kaniyadil
هەلبەستڤان و هێڤیێن پاشەرۆژێ؛
مۆسن هەیدەری و مارال قوربانی
ژ کوردێن خۆراسانێ💐💐
امیدهای آینده‌ی شعر کردی خراسان؛
مارال قربانی و محسن حیدری
از اسفراین😘😘
@Mala_gulan
شعر و تفکر

پیش از ین فکر می کردم شعر، مانع جدی‌ای بر سر راه تفکر است و از آنجا که بر احساس مبتنی است و از مفاهیم خیال انگیز که بنا به ماهیت غیر دقیق و کشسان هستند بهره می‌گیرد، نمی‌تواند یک دستگاه نظری منطقی و عینی و کار آمد بسازد. ولی تفکر منطقی، با پافشاری بر تعریف مفاهیم، به آسانی از عهده بر آوردن یک دستگاه نظری- مفهومی روشن و کارآمد و ... بر می آید...
اما در نگاه امروز چنان می فهمم که شعر اصولا، برای شناخت، یا تأملات نظری در باب چیزها، نیست! درست است که شناخت، ابزار اصلی انسان است در مسیر شدن. و درست است که انسان ناگزیر است از اینکه همواره مبتنی بر یک دستگاه نظری- منطقی حرکت کند، پدیده ها و رخداد ها را ارزیابی و معنا و فهم کند و در باره آن حرف بزند و بر اساس آن حرکت، و کنش و واکنش کند، ولی این همه مال زمان عادی زیست است.
آدمی گاه، در تنگناهایی می‌افتد که مجال هیچ تفکر نظری ندارد، نایی برای تأملات و تفکر برایش نمی ماند، این آدم زخمی است، گرفتار است، درد و دغدغه اساسی دارد. گلویش فشرده می شود. نادید گرفته شده است، اسیر هوی و هوس قدرتمندان است. و بدست آنان در قل و زنجیر اسیر شده است و...
این وضعیتی است که زبان از حرکت منطقی باز می ایستد، شش دانگ نیست! هیچ مجالی بر این آدم نمانده مگر فریاد و فغان، مگر شکوه و بیان درد، مگر با آروزها زیستن، مگر همدل و همدردی جستن، مگر ابراز خشم و کینه مقدسش علیه هرچه نا بودنی و نا بایستی، آنهم با زبان غیر مستقیم، با زبان چند پهلو، و این چند پهلویی ضرورتا از روی ترس نیست، بل از روی طعن و طرد هم هست! یعنی بکار گرفتن زبانی که از فهم قدرت بیرون است و همین قاصر بودن قدرت در فهم زبان، خود کفه ترازوی این بر آنی را نزد مخالف یا قربانی با مبارز سنگین می‌کند.
پس شعر فریاد موقعیت است نه راه تفکر...
و ایران، تو گویی همواره در وضعیتی بوده که در آن آدمیان گرفتاری بوده اند! شعر حاصل این گرفتاری احساسی است!
البته این نافی این نیست که شعر راه تفکر را می بندد و بسته است. منتهی توجیه دارد! اکنون اما زمانه ای است که می توان بندها را گسست. می توان با تفکر منطقی و با نقد حال، دستگاه نظری هستی شناسانه بر آورد و زندگی را بر آن استوار کرد. دست کم امروز می توان در کنار زیستن و حرف زدن و معنا کردن جهان با زبان شعر، با زبان علم هم حرف زد. کاری که ما ایرانیان هنوز نکرده‌ایم!

#رجب‌نژاد_شاندل
@kaniyadil
ب چ مانێ؟

ل ناڤ وارێ برینان داکەتم ئەز
ل ناڤ ئێش و کونیران راکەتم ئەز

م هێستر رێت هەزار جاران ژ چاڤان
خێر و بەرێک نەدی من ژ ت ناڤان

ب چ مانێ گەرێ خوە ب تە گینم
ب چ مانێ گەرێ خوە هلوەشینم؟

چەرە خوە ل برینان ب خوەدی کم؟
کەڤۆکێن بێ خوەدی چەرە کەدی کم؟

وەرە تێرێ ل سەر دستان تو داکەڤ
سەری خوه داینە سەر پیلێ م، راکەڤ

ب تۆرێ دل گرفتارێ ئەڤینم
لێ‌لۆ خەلکۆ، داغێ وە ئەز نەوینم...

#عەزیزولا_هەیدەری
@kaniyadil
Audio
#لێلۆ_بەخشی
پارەک ژ سەرپێهاتیا کوردێن خۆراسانێ

هەلبەست و دەنگ:
#دوکتور_هەسەن_رۆشان
@kaniyadil
قەوات!
هەژار و بێ‌خوەدی، دل ب شەواتە
دزانم کو قەفەس، تەنگە سەوا تە
دخوازم هێستران ب ڵێهـ کم، ئەمما؛
ل ناڤ شێر و پلنگان، ڤا قەواتە

#مهەمەد_حوسێن_پوور
Qewat
Hejar û bêxwedî, dil bi şewat e
Dizanim ku qefes, teng e sewa te
Dixwazim hêstiran bi lêh kim, emma;
Li nav şêr û pilingan, va qewat e

#Mihemed_Husênpûr

@kaniyadil
Mem Ararat_Keziyen Yare
Radio Hawre
#کەزیێن_یارێ

مووزیک و دەنگ؛
مەم_ئارارات
@kaniyadil
Audio
ئەگەر...

دەنگ و هەلبەست:
#دوکتور_سادق_فەرهادی

@kaniyadil