🔴 پرواز شمارهٔ ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین، پروازی مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کی‌یف بود که در ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و ساقط شد. همهٔ ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند.

🔸من هم شمعی روشن خواهم کرد
روانشان شاد🌹


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

ادعای پذیرش بازگشت ارامنه به آرتساخ توسط باکو جوکی بیش نیست

سرویس دولتی حفاظت از محیط زیست تاریخی آرتساخ گزارش داد باکویی ها یک خاچکار دیگر را در آرتساخ منهدم کردند.

بر اساس اطلاعات وی باکویی ها یک خاچکار در شهر مارتکرت را تخریب کردند. این خاچکار در سال 2021 به یاد هاروت بابایان و گاریک مناتساکانیان نصب شد. خاطرنشان می شود که آذربایجان پس از انجام پاکسازی قومی در آرتساخ، علیه ارزش های فرهنگی ارمنی اعلام جنگ کرده است.

Азербайджанцы уничтожили еще один хачкар в Арцахе, сообщила Госслужба Арцаха по охране исторической среды.

По ее информации, азербайджанцы разрушили хачкар в городе Мартакерт. Хачкар-родник был установлен в 2021 году в память о Аруте Бабаяне и Гарике Мнацаканяне. Отмечается, что после проведения этнической чистки в Арцахе Азербайджан объявил войну армянским культурным ценностям.
.
در کانال تلگرام کاروت فِدائی به ما بپیوندید

https://t.me/karot_fedayee

✅کاهش بیش از ۶۰ درصدی بارش در زمستان

🗣سازمان هواشناسی: از اول تا ۱۶ دی‌ به‌ طور میانگین ۵.۴ میلیمتر بارش در کشور به ثبت رسیده که در مقایسه با بلندمدت ۶۲ درصد کاهش را نشان می‌دهد. 


کانال آب
@water_bio

✅ بازماندگان لشکر نادرشاه در افغانستان

متاسفانه خیلی‌ها علت لشکرکِشی نادرشاه به هندوستان را نمی‌دانند ؛ و در اینباره داستان‌ها و علت‌های عجیبی سرهم میکنند ! درباره این موضوع بطور مفصل بحث خواهیم کرد ...

در لشکر ایران‌زمین در همه دوره‌های تاریخی از سرتاسر ایران، همه ایرانیان حضور داشتند. در دوره نادرشاه نیز همین‌گونه بوده است ؛ پراکندگی جالب و گاها عجیب اقوام ایرانی در نقاط مختلف ایرانشهر، شاهدی بر این مدعاست !

از حضور لک‌ها در قره‌باغ آران تا کردها در خراسان تا قشقایی ها در استان فارس ؛ و حضور لرها در افغانستان که بازماندگان لشکر نادری هستند


🆔 @iranzamin777

❗️🍀 در حالیکه ایران درگیر خشکسالی است، فضای سبز مکه ۶ برابر افزایش یافت!


✅ مرکز ملی توسعه پوشش گیاهی و مبارزه با بیابان زایی در عربستان اعلام کرد که طی پنج ماه گذشته به دلیل بارندگی های قابل توجه ، پوشش گیاهی منطقه مکه ۶۰۰ درصد افزایش یافته است!


☔️ تماشای آب و هوا در:
@Iranianweather

🔴❗️🐅 قاب تمام رخ از  پلنگ ایرانی مقابل دوربین تله ای!

#مازندران_منطقه_البرز

📸 عکس : محیط بان اردلان مرتضوی

دیماه ۱۴۰۲

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

⚫️ چونان زخمی و بُغضی در گلوی «مامان ایران»

یادبودی از قربانیانِ پرواز ۷۵۲


طرح از مرجان صادقی


#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

‌
🎙 گفتگوی برنامه‌ی باغ هنرِ «رادیو ایران» با نیما عظیمی - روزنامه‌نگار و کنشگرِ ملّیِ از شهرِ تبریز - درباره‌ی نقشِ زبانِ فارسی در همبستگی ملّی


@IranDel_Channel

💢

👆دژ #بابک_خرمدین❤️🌹🕯🌹

شعر نو👇

تا میهن و تا عشق مرا آیین است
من مشرک و من کافر اگر این دین است
مرد است که با خون خودش رنگین شد
پیغمبر من #بابک_خرمدین است.
✍ #بهروز_اميدی


#بابک ای شَه زاده‌ی مردانگی
در خور نامت بُود آزادگی
تو به راه میهنت جان داده‌ای
از برای این‌چنین آزاده‌ای
می‌پرستم، من بتت را نیک نام
می‌شتابم، سوی تو با لبیک تام
بابک ای آزاده‌ی دینُ شرف
ای امید ناامیدان با هدف
عدو را تو به جایش بنشاندهای
نام بهمن از ازل تو خوانده‌ای
جان خود بر کف نهادی زنده یاد
تا عدالت خواه عالم کی بیاد
تو تو گویم تا تو را از تو جویم
بوی توت بهشتی از تو بویم
ای خدا دادخواهان چین و چون شدند
نام بابک بردند از ...
✍جواد اسدی


خونم گر به خاک وطن ریزد
دلم نلرزد به پای
به جهان داد خواهم ستاند
به مهر لب زنجیر دست
تنم گر ز تازیانه دو نیم شود
دلم ز ایران نشود جدا
گر ابن مقفع و #بابک_خرمدین و صباغ
به قتلگاه غیرت روانه شدند
شرمم باد گر توانم دریغ پیشه کنم
شاخه‌هایم رفت
میوه‌هایم رفت
تنه‌ی سترگم رفت
اما دل از آن خوش است
که ریشه‌ای دارم به زمین سخت استوار.
✍شفیعی

@Persianzoroastrians🔥

.  🍁 سه شنبه(بهرام روز)

🍂 ۱۹ دی ماه ۱۴۰۲ خورشیدی
🍁 روز: " ارد " از ماه دی
به سال ۳۷۶۱ مزديسنی(زرتشتی)
🍂  ۲۰ شروینِ ما ۱۵۳۵  تبری
🍁 ۵ شریرِ ما گیلانی ۱۵۹۷ (دیلمی)
🍂 ۲۷ جمادی الثانی ۱۴۴۴ قمری
🍁 ۹ ژانویه ۲۰۲۴ میلادی


(گاهشمار محلی بر پایه استخراج   #نصراله_هومند با مجوز اداره کل ارشاد  #مازندران)


نگاره (فرتور)،از کانال نرگس


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

گفت‌و‌گو با #داوود_هرمیداس_باوند دربی بی سی در باره کنوانسیون ساز و کار حقوقی

دریای #مازندران


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

زیباترین مسیر ریلی #ایران

قطار #تهران_گرگان

#سوادکوه_پل_پیروزی یا #ورسک

#ایران
#مازندران
#گرگان
#سوادکوه
#ورسک

پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

🌼  ۱۹ دی زادروز ترانه سرا ، ادیب ، نمایشنامه نویس و شاعر نامدار معاصر استاد #ایرج_جنتی_عطایی گرامی باد

┏━━━❄️━━━┓
⠀      @foalborz
┗━━━❄️━━━┛

🖌 شاعرانه ۳۷۵

✅ ایرج جنتی عطایی

با توام ، با تو که دستت 
دست دنیا ساز رنجه 
با توام با تو که بغضت 
معنی آواز رنجه 
اگه یخ باد ستمگر
پی قتل عام برگه 
اگه این باغ برهنه 
باغ تاراج تگرگه 
اگه بی پناهی گل 
رنگ بی پناهی ماست 
دستتو بذار تو دستم وقت پیوند درختاست 
رو تن سخت درختا 
بنویس و دوباره بنویس
که شکست یک شقایق 
مرگ باغ ، مرگ بهار نیست

┏━❄️━┓
@foalborz
┗━❄️━┛

کشتی ۴۰۰ ساله #صفوی #بندر_امیراباد_بهشهر

#ایران
#مازندران
#بهشهر
#امیرآباد
پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

#‍ کشتی_صفوی:

کشتی 400 ساله #بندر_امیر‌آباد #بهشهر ،یکی از جاذبه‌های گردشگری استان #مازندران است.

گفته می‌شود که این کشتی به دوره #صفویه تعلق دارد.
باستان‌شناسان متعقدند کاربری این کشتی #باربری بوده‌است.

کشتی‌های غرق شده در نزدیکی بنادر ایران، از جمله موضوعات باستان‌شناسی زیرآب هستند که هنوز به طور جدی، به آن پرداخته نشده‌است.

باستان شناسان خروج کشتی صفوی از آب را صلاح نمی دانند و معتقدند فرو رفتن بخش عظیمی از کشتی صفوی مکشوفه مازندران به زیر ماسه ها، بهترین موقعیت را برای حفاظت از کشتی صفویبه وجود آورده است.

در سال 1382 در سواحل مازندران و محوطه ساحلی دانشگاه علم و صنعت بهشهر کشتی صفوی در حوالی زاغمرز بهشهر و خانه طبیعت این روستا سر از آب بیرون آورد.

با حاضر شدن کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان مازندران در محل به سرعت عملیات باستان شناسی برای مطالعه و نجات بخشی کشتی آغاز شد.

آغاز دومین مرحله مطالعات باستان شناسی در کشتی اطلاعات زیادی در خصوص نوع کشتی و قدمت احتمالی آن به دست داد.
همچنین مشخص شد در سواحل استان #مازندران، استادان ماهر در ساخت و ساز کشتی یافت می شوند. به همین دلیل خروج کشتی از دل ماسه ها را به صلاح آن نمی دانند

از کانال طبیعت بهشهر با کمی ویرایش

پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

#یاد_مفاخر
🏴🏴🏴

📚شهلا لاهیجی( ۱۳۲۱_ ۱۴۰۲ ) 🌹🖤🏴
نویسنده و تاریخ پژوه، مترجم و بنیانگذار انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در سن ۸۱ سالگی درگذشت.

شهلا لاهیجی یکی از زنان پیشگام حوزه نشر و از ناشرین موفق تخصصی میان رشته ای مطالعات زنان و فمینیسم بود که در این زمینه آثار مهمی را به زیور طبع آراست.

او همچنین برنده جایزه بین المللی پن در سال ۲۰۰۱ شد. اثر مشترک شادروان خانم لاهیجی با دکتر مهرانگیز کار به نام شناخت هویت زن ایرانی؛ پیشاتاریخ و تاریخ ، کاری است ارزشمند و مرجعی است قابل استناد در پژوهش زنان.

روانشاد باد!


#شهلا_لاهیجی



https://t.me/sociology_of_sport
https://t.me/Sociologyofsocialgroups

🔴 روزی که #ایرانشهر ابرقدرت جهان شد

🔸بررسی سنگ برجسته پیروزی شاهنشاه #شاپور_یکم ساسانی بر #والرین امپراتور روم

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

#پاپک_خرمدین💚🤍❤️
آیا پاپک خرمدین ایرانی‌ست یا ترک (نژاد اغوز انیرانی)؟

پانترکیسم در روند استوره‌سازی برای هویت ساختگی خود #بابک_خرمدین سردار بزرگ ایرانی را یک قهرمان ترک می‌شناساند و کشنده پاپک را پارس؟!(افشین اسروشنه).

شگفتا که وقاحت این شریران و کرپنان را پایانی نیست، دریغ از یک سند مستند!!!
این در حالی‌ست که جریان گسترده ورود زبان ترکی به آذربایجان و ترکیزه کردن مردمان آذری از «نیمه دوم سده پنجم ه.ق» آغاز می‌شود و #بابک پیش از این جریان یعنی در «نیمه دوم سده دوم ه.ق» زاده شده است. یعنی زمانی که مردمان آذری پیوند چندانی با زبان و مردمان ترک نداشته‌اند، درست ۳۰۰سال پیش از روند ترکیزه شدن آذربایجان.

در زیر ریشه‌شناسی علمی واژه «بابک» را نشان خواهیم داد. اما اگر قرار است که بگوییم بابک نامی ترکی است، پس باید بگوییم ساسانیان و نیای بزرگ آنها یعنی «بابک ساسانی، موبد آتشکده آناهیتا و پدر اردشیر هم ترک بوده‌اند و یا بابک وزیر #خسرو_انوشیروان، یا بابک پدر مانی پیامبر مانوییت، و شخصیت‌های بزرگ دیگری در تاریخ پیش از تازش اسلام، ایران که نام‌شان بابک بوده است. گذشته از اینها در تاریخ پیش از میلاد مردمان آلتایی چه کسانی را می‌توان یافت که نام‌شان بابک بوده؟ ترکی دانستن واژه بابک همچون روز دانستن شب است.
.
ریشه‌یابی واژه #بابک:

واژه #بابک در زبان امروزی پارسی، معرب واژه #پاپک است،که برگرفته از زبان «پارسی میانه» است. این نام هم در پارسی میانه کتیبه‌ای (در کتیبه‌های ساسانیان) و هم در پارسی میانه زرتشتی (یعنی متون بجامانده از زرتشتیان) به صورت «pāpak» و «pābag» بکار رفته است.

نمونه‌های کاربرد واژه پاپک در متون پارسی میانه = کتیبه شاپور یکم در کعبه زرتشت: نام بابک چندین بار در این کتیبه آمده است، مانند «من شاپور، پسر اردشیر، نوه بابک» که واژه بابک در این متن بصورت pābāg خوانده شده است.
در کتیبه پایکولی، نوشته نرسی هفتمین پادشاه ساسانی در اوایل ۳۰۰میلادی: واژه بابک بصورت pābag به کار رفته است.
یک ظرف زینتی با نوشته‌ی پهلوی از پایتخت باستانی گرجستان در پیوند با اواخر سده سوم میلادی که واژه بابک بگونه pābag در آن به کار رفته است.
در کارنامه اردشیر بابکان که بارها واژه بابک و بابکان در آن با خوانش pāpak بکار رفته است. برای نمونه در جمله: پاپَک مرزپان او شَتردآر ای پارس بوت.
و نمونه‌های بسیار دیگر از کاربرد واژه بابک یا همان پاپک. افزون‌بر این پاپک به عنوان یک نام مردانه و هم به چم و معنی پدر در نوشته‌های سایر زبان‌های ایرانی میانه هم به کار رفته است. برای نمونه در سکایی ختنی از زبان‌های ایرانی‌شرقی، بگونه pāba آمده است.

واژه پاپک pāpak در ایرانی میانه خود از ایرانی باستان آمده است. زبان پارسی باستان (هخامنشی) یکی از زبان‌های ایرانی باستان است که واژه پاپک با خوانش pāpaka در متون آن بکار رفته است. در حقیقت «اَک» در بابک پارسی‌نو و «اَک ، اَگ» در پاپَک، پابَگ پارسی‌میانه و «اَکَ» در پاپَکَ پارسی‌باستان، یک پسوند است و ریشه اصلی واژه بابک (( باب )) است که به چم بابا و پدر است و در پارسی نو و میانه تنها آن را در واژه بابک می‌بینیم، اما در پارسی باستان در چند واژه دیگر هم آمده است. در پارسی باستان «pāpa» بمعنای «پدر» است که افزون‌بر واژه pāpaka در واژگان pāpaya pāpēna و pāpainaka هم به کار رفته است.

واژه «بابا و باب» در زبان پارسی‌نو هم بازمانده همین pāpa در زبان پارسی‌باستان است (نیبرگ ص ۱۵۰). پس چکیده سخن آن که واژه «بابک» به عنوان یک نام مردان ‌ایرانی بازمانده pāpaka در پارسی باستان و واژه «باب و بابا» به عنوان لقبی خودمانی برای پدر، بازمانده pāpa در پارسی باستان هستند.
گذشته از اینکه واژه «بابک» در پارسی نو به عنوان یک «نام مردانه» کاربرد داشته، برای اشاره به «پدر» هم به کار رفته است که واژه همراه آن در اشعار پارسی #مامک است. به کاربردهای «بابک، باب، بابا» به چم پدر در اشعار پارسی توجه کنید. (حتا خود واژه پاپا هم امروزه در برخی گویش‌های ایرانی برای اشاره به پدربزرگ به کار می‌رود).

ﻫﺮ ﺩﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻋﺸﻖ ﻃﻠﺐ
ﭘﺎﺭﺳﯽ ﺑﺎﺏ ﺩﺍﻥ ﻭ ﺗﺎﺯﯼ ﺍَﺏ
✍️ #ﻓﺮﻫﻨﮓ_ﺟﻬﺎﻧﮕﯿﺮﯼ

ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ ﺍﺯ اﻭ ﺭﺍﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺧﺮﺩ
ﺳﻮﯼ ﺑﺎﺑﮏﺵ ﺭﺍﻩ ﺑﻨﻤﻮﺩ ﮔﺮﺩ
✍️ #فردوسی_توسی

ﺑﺎﺑﮑﺖ ﺑﺎﺩ ﻗﺪﺱ ﺷﺪ ﭼﻪ ﻋﺠﺐ
ﻋﯿﺴا ﻗﺪﺱ ﺑﺎﺩ ﺑﺎﺑﮏ ﺗوﺴﺖ
✍️ #ﺧﺎﻗﺎﻧﯽ

ﯾﮑﺒﺎﺭ ﻃﺒﻊ ﺁﺩﻣﯿﺎﻥ ﮔﯿﺮ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ
ﮔﺮ ﺁﺩﻣﺴﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺑﺎﺑﮑﯽ
✍️ #ﻓﺮﻫﻨﮓ_ﺍﺳﺪﯼ‏ ‏

ﭘﺴﺮ ﮔﻔﺘﺶ ﺍﯼ ﺑﺎﺑﮏ ﻧﺎﻡ ﺟﻮﯼ
ﯾﮑﯽ ﻣﺸﮑﻠﺖ ﻣﯽﭘﺮﺳﻢ ﺑﮕﻮﯼ ‏
✍️ #ﺳﻌﺪﯼ_شیرازی

ﻭﺯ ﺑﺎﺏ ﻭ ﺯ ﻣﺎﻡ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺮﺑﻮﺩﺵ
ﺗﺎ ﺯﻭ ﺑﺮﺑﻮﺩ ﺑﺎﺏ ﻭ ﻣﺎﻣﺶ
✍️ #ﻧﺎﺻﺮ_ﺧﺴﺮﻭ ‏

ﭼﻮ ﮐﻬﺘﺮ ﭘﺴﺮ ﺳﻮﯼ ﺑﺎﺑﮏ ﺭﺳﯿﺪ
ﺑﻪ ﺩﺷﺖ ﺍﻧﺪﺭﻭﻥ ﺳﺮ ﺷﺒﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺪﯾﺪ
✍️ #فردوسی

ﺳﺮ ﻣﺎﻣﮏ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﺒﺎﺯﯾﺪﻡ ﭼﻮ ﻃﻔﻞ
ﺯﺍﻧﮑﻪ ﻫﻢ ﻣﺎﻣﮏ ﺭﻗﯿﺒﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺑﺎﺑﺎﯼ ﻣﻦ
✍️ #ﺧﺎﻗﺎﻧﯽ

ﻣﻦ ﺍﺯ ﺷﻔﻘﺖ ﭘﯿﺮﺑﺎﺑﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ
ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﺮﺩﻡ ﻣﺤﺎﺑﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ
✍️ #ﻧﻈﺎﻣﯽ

👇ادامه👇

ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﻪ ﺯﯾﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﮔﺮ
ﺑﺸﻨﻮﯼ ﯾﮑﺒﺎﺭ ﺗﻮ ﭘﻨﺪ ﭘﺪﺭ
✍️ #ﻣﻮﻟﻮﯼ

ﻃﻔﻞ ﺗﺎ ﮔﯿﺮﺍ ﻭ ﺗﺎ پوﯾﺎ ﻧﺒﻮﺩ
ﻣﺮﮐﺒﺶ ﺟﺰ ﺷﺎﻧﻪ ٔﺑﺎﺑﺎ ﻧﺒﻮﺩ
#ﻣﻮﻟﻮﯼ

ﺳﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﭘﯿﺮ ﮐﻬﻦ
ﺟﺎﻥ ﺑﺎﺑﺎ ﺳﺨﻦ ﺩﺭﺍﺯ ﻣﮑﻦ
✍️ #ﺳﻌﺪﯼ ‏

ﭘﺴﺮ ﻣﺮﺩ ﺗﻬﯽ ﮐﯿﺴﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺯﯾﺒﺎ
ﮔﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻭ ﮐﯿﺴﻪ ﮐﻨﺪ ﭘﺮ ﺑﺎﺑﺎ
✍️ #ﺍﻭحدی

ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﭘﺪﺭ ﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﭘﺎﮎ
ﻫﻤﯽ به آﺳﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﭘﺮﺍﮔﻨﺪ ﺧﺎﮎ
ﺑﺪﻭ ﮔﻔﺖ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﺏ ﮐﺎﺭ ﺁﺯﻣﺎﯼ
ﭼﻪ ﺩﺍﺭﯼ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﯿﺮﻩ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﯼ
✍️ #ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ ‏

ریشه هندواروپایی این واژه:

جولیوس_پکرنی زبان‌شناس به نام و شناخته شده، ریشه پرتو هند و اروپایی این واژه را در پارسی و سایر زبان‌های اروپایی pap(p)a بمعنای daddy و meal دانسته. واژگان páppas در یونانی باستان و pāpa در لاتین و سایر خوانش‌های این واژه در زبان‌های اروپایی و ایرانی برگرفته از همین ریشه‌اند.
.
نکات تکمیلی :

#سوان_نیشانیان، زبان‌شناس شناخته شده ترکیه‌ای هم واژه baba به معنای بابا را در ترکی برگرفته از زبان‌های هند و اروپایی همچون پارسی دانسته و یاد کرده است که واژه بابا در پارسی نو از پارسی کهن papak گرفته شده است.

#ارکان_کیراز هم در برگه ۴۴ فرهنگ اتیمولوژی خود واژه bab و‌ baba در ترکی را پارسی دانسته است.

در سایر بنمایه‌های زبان‌شناسی و بنمایه‌هایی همچون دانشنامه جهان اسلام، بابا و ماما واژگانی جهانی با ریشه نوستراتیک دانسته شده‌اند که برگرفته از زبان کودکان‌اند و در زبان‌های گوناگون جهان ریتمی یکسان دارند.
با حرف ب: baba و abba با حرف پ: papa و appa . با حرف م: mama و amma با حرف د: dada و adda با حرف ت: tata و atta و... برای نمونه همین واژه atta در بسیاری از زبان‌های هند و اروپایی همچون یونانی باستان، لاتین، هیتی، آلمانی و... کاربرد داشته و دارد. همچنین واژه tata در زبان‌های پارسی باستان و سانسکریت کاربرد داشته و هنوز هم در برخی گویش‌های ایرانی همچون لری، تات بمعنای عمو و پدر به کار می‌رود.

#مایکل_هش آذری‌شناس آلمانی در encyclopaedia of islam واژه بابا را از ریشه‌ای روشن دانسته که برای اشاره به پاژنام لروحانی در میان ترکان و سایر مردمان کاربرد داشته و نخستین بار در «پارسی نو» دیده شده است و آن را در پیوند با نام «بابک خرمدین» دانسته‌اند.
همچنین واژه چینی 爸爸 با خوانش bàba و به چم پدر را بنمایه‌ای دیگر برای بابا دانسته، بیک‌به شوند عدم حضور این واژه در متون متون کلاسیک چینی، این دیدگاه را ضعیف دانسته است.
وی همچنین اشاره می‌کند که تا پیش از سده هشتم میلادی واژه بابا در میان ترکان کاربردی نداشته است.
brillonline.nl/entries/encyclopaedia-of-islam-3/baba-COM_25077

واژه بابا در متون موجود از زبان‌های ترکی، نخستین بار در کتاب الادراک ابوحیان در 1312میلادی دیده شده است و در نوشته‌های کهن به خط اویغوری و یا اورخون دیده نشده است و این نشان میدهد که بابک ریشه‌ای در میان ترکان نداشته است:
www.etimolojiturkce.com/kelime/baba

بابک به عنوان یک نام در گذشته ایران‌زمین، افراد بسیاری نام بابک و یا همان پاپک را داشته‌اند:
@pasoookh

۱- #بابک وزیر #خسرو_انوشیروان:
ﺑﺎﺑﮏ ﺍﺻﻼﺡﮔﺮ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﺟﻨﮕﻮﯾﺎﻥ ﺩﺭ درازای ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺧﺴﺮﻭ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺪﻩ ۶ﻣﯿﻼﺩﯼ‏ ﺍﺳﺖ. ﻃﺒﺮﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﯼ ﺍﺻﯿﻞﺯﺍﺩﻩ نامبردار ﺑﺮﺍﯼ ﻭﯾﮋﮔﯽ ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﯽ ﻭ شایستگی‌اش ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎﺑﮏ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺟﻨﮕﺠﻮﯾﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺴﺮﻭ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ برای بخشی ﺍﺯ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﻧﻈﺎﻣﯽﺍﺵ ﺷﺪ.
ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ ﺩﺭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺍﯾﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﺬﻫﺒﯽ ‏ﻭ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺳﭙﺎﻩ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ ﺍﺳﺖ:
ﻭُﺭﺍ ﻣﻮﺑﺪﯼ ﺑﻮﺩ ﺑﺎﺑﮏ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ
ﻫُﺸﯿﻮﺍﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺎﺩﻝ ﻭ ﺷﺎﺩﮐﺎﻡ‏.

۲- بابک خرمدین:
ﺩﺭ همه بنمایه‌ها ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺑﮏ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﺩ. تاریخ نگاران ﺍﺭﻣﻨﯽ، ﺑﺎﺑﮏ ﺧﺮﻣﺪﯾﻦ ﺭﺍ ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺏ»، ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺑﻦ» ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ‏«ﺑﺎﺑﮏ» نگاشته‌‌ﺍﻧﺪ.
ﺑﻪ باور #ﮐﺮﻭﻥ، او ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﺩﮊ ﺑﺬ، ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺑﮏ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ. ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺑﺎﺑﮏ ﯾﺎ ﭘﺎﭘﮏ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﭘﺪﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺎﻡ ﻧﯿﺎﯼ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺑﻮﺩه ﺍﺳﺖ.

مقاله‌ای مستند از بابک خرمدین:
rch.ac.ir/article/Details/5470 ‏

۳- بابک موبد آتشکده آناهیتا و پدر اردشیر ساسانی:
پاپک(ﺑﺎﺑﮏ) ﻣﻮﺑﺪ ﺁﺗﺸﮑﺪﻩ ﺁﻧﺎﻫﯿﺘﺎ ﺑﻮﺩ. ﺍﻭ ﺩﻭ ﭘﺴﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡﻫﺎﯼ ﺷﺎﭘﻮﺭ ﻭ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺩﺍﺷﺖ. ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺵ، ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺍﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻩ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ، ﺍﺭﺩﻭﺍﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﭘﺴﺮ ﺍﺭﺷﺪﺵ #ﺷﺎﭘﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﯾﺎﻟﺖ ﭘﺎﺭﺱ ﺑﻪ ﺭﺳﻤﯿﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺍﺭﺩﻭﺍﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺷﺪ.

بابک ساسانی در ایرانیکا :
www.webcitation.org/6BcrHoqQO

۴- بابک پدر مانی، پیامبر ایرانی:
ﻓﺎﺗﮏ ﯾﺎ ﭘﺎﺗﮏ، ﻧﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ بنمایه‌ها ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺪﺭ ﻣﺎﻧﯽ یاد ﺷﺪﻩ است. ﺍﻭ ﺍﻫﻞ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ کانون ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﮐﻮﭼﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ. ‏ﻓﺎﺗﮏ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﺗﺒﺎﺭ ﻭ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﻣﺮﯾﻢ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﯽ ﺍﺷﺮﺍﻓﯽ ﺑﻨﺎﻡ ﮐﻤﺴﺮﮔﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ تباﺭ ﭘﺎﺭﺗﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﺍﺷﮑﺎﻧﯽ ﺧﻮﯾﺸﺎﻭﻧﺪ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
👇ادامه👇

با سپاس از ایران‌زمین

#پی‌نوشت
دیدگاههای گوناگون در پیوند با پاپک را در دو اثر:
فرهنگ موضوعی آثار دوران صفاری تا سلجوقی
و
سیمای ایران و ایرانیان در پاره‌ای آثار انیرانیان
را آورده‌ایم با همه مستندها و بنمایه‌هایی که در دسترس همگان است.

https://t.me/iran_shatra✍️
@Persianzoroastrians🔥