پایگاه ایران دوستان مازندران

🔴 طاق کسری در شعر خاقانی

✨بخش دوم

💥5- از آتش حسرت بین
بریان جگر دجله

خود آب شنید‌ستی
کاتش کُنَدش بریان؟

آتش حسرت بین، جگر رود دجله را بریان کرده است. آیا تا حالا شنیده ای که آتش بتواند آب را بریان کند؟

💥6-بر دجله‌گِری نو نو
وَز دیده زکات‌اش ده

گرچه لب دریا هست
از دجله زکات‌اِستان

الان و مدام و پشت سر هم بر دجله گریه کن چون اشک تو مثل زکات یا خراجی است که بابت این همه غمگینی ماجرا می پردازی و دجله را پر آب تر میکنی
هر چند که خود دریای پارس از دجله زکات می گیرد یعنی به خلیج فارس می ریزد

✨7-گر دجله درآمیزد
باد لب و سوز دل

نیمی شود افسرده
نیمی شود آتش‌دان

اگر دجله با بادهای خنک لب ساحلش را با سوزی که در دل داره آمیخته کند نیمی از رود مثل آتشدان و نیم دیگر منجمد میشود

💥8-تا سلسله‌ی ایوان
بگسست مدائن را

در سلسله شد دجله
چون سلسله شد پیچان

از زمانی که سلسله زنجیر ایوان مداین گسسته شد یعنی زنجیزی که خسرو انوشیروان برای دادگستری در ایوان گذاشته بود سلسله ی شاهان ساسانی گسسته شد و خود دجله نیز در غل و زنجیر و زندانی شد و سپس مانند زنجیر، پیچان شد که اشاره به پیچ و تاپ مسیر بستر رودخانه دارد مثل زندانی که در از درد و رنج در خود می پیچد. به نوعی اشاره‌ی تلخی به در غل و زنجیر شدن دجله و کشور ایران پس از گسستن سلسله‌ی پادشاهی کرده است چون پیچان هم صفت مشترک رود و زنجیر است. و هم نشانه‌ی درد و رنج

💥9-گه‌گه به زبان اشک
آواز ده ایوان را

تا بو که به گوش دل
پاسخ شنوی ز ایوان

حتا حالا که آن پادشاهی گسسته شده و آن زنجیر پاره شده، گاهی با اشک، ایوان را فرا بخوان. چنان که قدیم ها وقتی ستم‌دیده‌ئی آن را آواز می داد و پادشاهان قدرتمند ساسانی به داد‌خواهی اش پاسخ فرا می‌داد، تو هم با اشک این ایوان را آواز ده بلکه شاید پاسخی بشنوی
یک بیت بسیار غمگین از نابودی ایران و دلتنگی یک شاعر ایرانی برای شکوه دادگستری شاهان گذشته و پناه بردن از دست ظلم و جور سلاطین دوران خود به ویرانه های قصری که به دادخواهی معروف بود

150 views13:42