jineftin
Photo
✅ بەگژداچوونەوەی هەموو فەلسەفەیەکی مەزن
✍ فریدریش نیچە
لە ئەڵمانییەوە: پێشڕەو محەمەد
✅ خەم لە دروستبوونی فەیلەسووفێک دەخۆم بتوانێت ببێت بە نموونە [...] کانت توند خۆی بە زانکۆوە هەڵواسیبوو، خۆی کردبوو بە ئەڵقەلەگوێی حکوومەتەکان، لەنێو دەرکەوتەی باوەڕێکی ئایینییدا قەتیس مابوو، و بەرگەی هاوکاران و خوێندکارانی گرتبوو: لەبەر ئەوە سروشتییە کە نموونەی ئەو بەگشتی پرۆفیسۆری زانکۆ و پرۆفیسۆری فەلسەفەی بەرهەم هێنا. شۆپنهاوەر هیچ سەروکارێکی لەگەڵ توێژی خوێندەواران و لێکۆڵەراندا نییە، تەنها و بەجیا دەوەستێت، هەوڵ بۆ سەربەخۆیی لە دەوڵەت و کۆمەڵگە دەدات – ئەمەیە نموونەی ئەو، مۆدێلی ئەو، واتا لەگەڵ چۆنایەتی و خەسڵەتە تەواو دەرەکییەکانەوە دەستپێکردن... ئەو تەواو تەنها بوو؛ بەڕاستی هیچ هاوڕێیەکی هاوشانی نەبوو ئاسوودە و ئارامی بکات – و لەنێوان یەکێک و هیچێکدا، وەک هەمیشە لەنێوان شتێک و هیچێکدا، بێکۆتایی و ئەبەدییەتێک هەیە. ئەوەی هاوڕێی ڕاستەقینەی هەن، دەزانێت گۆشەگیری و تەنهاییی ڕاستەقینە چ مانایەکی هەیە، تەنانەت ئەگەر سەرجەمی جیهانی دەوروبەریشی بە دوژمن تەنرابێتن. ئاخ، دەتوانم تەواو وێنای ئەوە بکەم، ئێوە نازانن تەنهابوون چ مانایەکی هەیە. لە هەر شوێن و کاتێکدا کۆمەڵگە بەهێزەکان، حکوومەت و ئایینەکان، یاخود بیروباوەڕە باو و گشتییەکان هەبووبێتن، بە کورتی لە هەر شوێن و کاتێکدا هەر جۆرێکی ستەمکاری هەبووبێت، ڕقی لە فەیلەسووفی گۆشەگیر و تەنها بووە؛ چونکە فەلسەفە پەناگایەک بۆ مرۆڤ دەکاتەوە کە ستەمکاری ناتوانێت دزە بکاتە ناویەوە: ئەشکەوتی ناونشین، تولەڕێگەی سینە: و ئەمەش خەو لە چاوی ستەمکاران حەرام دەکات. لێرەوەیە تەنهایی و گۆشەگیری خۆی حەشار دەدات: بەڵام لێرەش گەورەترین مەترسی لە بەردەم تەنهاییدا هەیە.
✅ درێژەی ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3UlNMC2
✍ فریدریش نیچە
لە ئەڵمانییەوە: پێشڕەو محەمەد
✅ خەم لە دروستبوونی فەیلەسووفێک دەخۆم بتوانێت ببێت بە نموونە [...] کانت توند خۆی بە زانکۆوە هەڵواسیبوو، خۆی کردبوو بە ئەڵقەلەگوێی حکوومەتەکان، لەنێو دەرکەوتەی باوەڕێکی ئایینییدا قەتیس مابوو، و بەرگەی هاوکاران و خوێندکارانی گرتبوو: لەبەر ئەوە سروشتییە کە نموونەی ئەو بەگشتی پرۆفیسۆری زانکۆ و پرۆفیسۆری فەلسەفەی بەرهەم هێنا. شۆپنهاوەر هیچ سەروکارێکی لەگەڵ توێژی خوێندەواران و لێکۆڵەراندا نییە، تەنها و بەجیا دەوەستێت، هەوڵ بۆ سەربەخۆیی لە دەوڵەت و کۆمەڵگە دەدات – ئەمەیە نموونەی ئەو، مۆدێلی ئەو، واتا لەگەڵ چۆنایەتی و خەسڵەتە تەواو دەرەکییەکانەوە دەستپێکردن... ئەو تەواو تەنها بوو؛ بەڕاستی هیچ هاوڕێیەکی هاوشانی نەبوو ئاسوودە و ئارامی بکات – و لەنێوان یەکێک و هیچێکدا، وەک هەمیشە لەنێوان شتێک و هیچێکدا، بێکۆتایی و ئەبەدییەتێک هەیە. ئەوەی هاوڕێی ڕاستەقینەی هەن، دەزانێت گۆشەگیری و تەنهاییی ڕاستەقینە چ مانایەکی هەیە، تەنانەت ئەگەر سەرجەمی جیهانی دەوروبەریشی بە دوژمن تەنرابێتن. ئاخ، دەتوانم تەواو وێنای ئەوە بکەم، ئێوە نازانن تەنهابوون چ مانایەکی هەیە. لە هەر شوێن و کاتێکدا کۆمەڵگە بەهێزەکان، حکوومەت و ئایینەکان، یاخود بیروباوەڕە باو و گشتییەکان هەبووبێتن، بە کورتی لە هەر شوێن و کاتێکدا هەر جۆرێکی ستەمکاری هەبووبێت، ڕقی لە فەیلەسووفی گۆشەگیر و تەنها بووە؛ چونکە فەلسەفە پەناگایەک بۆ مرۆڤ دەکاتەوە کە ستەمکاری ناتوانێت دزە بکاتە ناویەوە: ئەشکەوتی ناونشین، تولەڕێگەی سینە: و ئەمەش خەو لە چاوی ستەمکاران حەرام دەکات. لێرەوەیە تەنهایی و گۆشەگیری خۆی حەشار دەدات: بەڵام لێرەش گەورەترین مەترسی لە بەردەم تەنهاییدا هەیە.
✅ درێژەی ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3UlNMC2
ژنەفتن
بەگژداچوونەوەی هەموو فەلسەفەیەکی مەزن
بەگژداچوونەوەی هەموو فەلسەفەیەکی مەزن %
💫 ١٥٠٠ تەقە
✍ فریا یوونسی
📝 نزیک بانگی شەوانێک بوو. دوای چەن تەقە و وردە ڕەگبارێک، لەمسەر و ئەوسەری شارەوە، کتوپڕ ئێڵتیئی پەڕی. ھەموومان لە داخی نەمانی ئێڵتیئی، ھۆشمان بەلای نانی شێوانەوە نەمای چی، ھۆشمان بەلای بانگی مەلاڕەگباریشەوە نەما. خێرا بەسەر موبایلەکانمانەوە نوشتاینەوە و کەوتینە کایەکردن بە ئێڵتیئی، بە تریجی، بە ئێڵتیئی، بە تریجی… لەناکاو تریجی پڕی کرد بە دانەدانەماندا و کرماندینی، خواردینی. دیاربوو تەقەتەق ڕۆ دەچووین بە نێوان ددانە جیڕەکانی تریجیدا و لە قوڕگی قاوەیییەوە، بەر دەبووینەوە بۆ گەدەی، بۆ گورگ و گیپاڵی. لەوێشەوە بەرەو بۆگەن ڕێ دەکەوتین و خوا دەیزانێ کەی لەوسەری تریجییەوە، تەقەتەق وەدەر دەنرێینەوە، خوا دەزانێ ئەو تەقەتەقە بۆگەنە، کەنگێ دەبێتەوە شیاوی ئێڵتیئی، کە بۆ نموونە بتوانین چەنێک دوای ئەوە، ڕاپۆرتێکی ڕۆیتێرز بخوێنینەوە و بزانین: ئەو شەوە ھەزار و پێنج سەد کەڕەت، تەقاوین…
٢٠١٩
#کورتیلەچیرۆک
#مینیماڵ
#ڕۆژهەڵات
✅ سەرداری ماڵپەڕی ژنەفتن بکەن
https://jineftin.krd/
✍ فریا یوونسی
📝 نزیک بانگی شەوانێک بوو. دوای چەن تەقە و وردە ڕەگبارێک، لەمسەر و ئەوسەری شارەوە، کتوپڕ ئێڵتیئی پەڕی. ھەموومان لە داخی نەمانی ئێڵتیئی، ھۆشمان بەلای نانی شێوانەوە نەمای چی، ھۆشمان بەلای بانگی مەلاڕەگباریشەوە نەما. خێرا بەسەر موبایلەکانمانەوە نوشتاینەوە و کەوتینە کایەکردن بە ئێڵتیئی، بە تریجی، بە ئێڵتیئی، بە تریجی… لەناکاو تریجی پڕی کرد بە دانەدانەماندا و کرماندینی، خواردینی. دیاربوو تەقەتەق ڕۆ دەچووین بە نێوان ددانە جیڕەکانی تریجیدا و لە قوڕگی قاوەیییەوە، بەر دەبووینەوە بۆ گەدەی، بۆ گورگ و گیپاڵی. لەوێشەوە بەرەو بۆگەن ڕێ دەکەوتین و خوا دەیزانێ کەی لەوسەری تریجییەوە، تەقەتەق وەدەر دەنرێینەوە، خوا دەزانێ ئەو تەقەتەقە بۆگەنە، کەنگێ دەبێتەوە شیاوی ئێڵتیئی، کە بۆ نموونە بتوانین چەنێک دوای ئەوە، ڕاپۆرتێکی ڕۆیتێرز بخوێنینەوە و بزانین: ئەو شەوە ھەزار و پێنج سەد کەڕەت، تەقاوین…
٢٠١٩
#کورتیلەچیرۆک
#مینیماڵ
#ڕۆژهەڵات
✅ سەرداری ماڵپەڕی ژنەفتن بکەن
https://jineftin.krd/
jineftin
Photo
«قەتڵ بە مەعروف و، نەهی لە ئازادی»
✍سیروان عەبدول
خومەینی لە پێشەکیی کتێبی (حکومەتی ئیسلامی)دا، سەبارەت بە حوکمی ئاینی و پێشکەوتنەکانی وڵاتانی ڕۆژئاوا دەنووسێت: «لێگەڕێن وڵاتانی ڕۆژئاوا، نەک مانگ، با بگەنە سەر مەڕیخیش. یاساکانی ئەوان هەر لە دواوەیە و وەک یاساکانی حوکمی ئیسلامی خۆشبەختی بۆ خەڵک دابین ناکەن».
کاتێک کە دەبینیت حوکمکردن بە وەسیلەی ئاین دەبێتە هۆی ئەوەی پیاوانی دەوڵەت کچێکی جەوانی (٢٢) ساڵە لەسەر ئەوە دەکوژن کە پێی خۆش نییە هەموو قژی داپۆشێت، ئینجا تێدەگەیت ئیسلامیزم چی پرۆژەیەکی سیاسیی تۆتالیتاریی خەتەرناکە بۆ سەر خۆشبەختیی خەڵک، وە چۆن تەنانەت مومکینە لەو پرۆژەیەدا پیاوێکی مێشکداخراو و توندڕەو و گەمژەی وەک خومەینی جڵەوی بڕیاردان بۆ ژیانی دەیان ملیۆن کەسی بکەوێتە دەست.
ئەو کتێبەی خومەینی، کە کۆمەڵێک موحازەرەیە کە ساڵانی (١٩٦٩) و (١٩٧٠) لە نەجەف داویەتی، لە زۆر ناوەنددا بە کتێبی (ماین کامپف)ی هیتلەر دەشوبهێنرێت و چەندین دەزگای چاپ لەسەر بەرگی کتێبەکە نووسیویانە: ماین کامپفی خومەینی. بەڵام بە بەراوردکردنێکی سادەی ناوەڕۆکی ئەو دوو کتێبە، ئینسان بێ دوودڵی دەتوانێت بڵێت ئایدۆلۆجیای گشتگیری ئیسلامیزم زۆر خەتەرناکترە لە ئایدۆلۆجیای گشتگیری ناشیوناڵ-سۆشیالیزمی هیتلەر.
ئاخر ئایدۆلۆجیای نازیزم بە ئارگیومێنتی دونیەوی پاکانەی بۆ نەقاوەتی ڕەگەزی جێرمانی و دژایەتیی سامییەت دەکرد و، خەڵکەکەی لە ڕێگای ئینتیما و بەرژەوەندیی ''نەتەوەییەوە'' لە دەوری خۆی کۆ دەکردەوە. لە بەرامبەردا، ئیسلامیزم مرۆڤ دابەش دەکات بەسەر دوو بەرەی (کافر-ئیسلام)دا و، تەبریری ئەو جیهانبینییە پووچ و ڕاسیستییانەیەی خۆی دەبەستێت بە ئیرادەیەکی ئیلاهییەوە و، لە ڕێگەی یاریکردن لەسەر هەستی ئینتیمای دینی و باوەڕداریی خەڵکەوە، خەڵک لە دەوری خۆی کۆ دەکاتەوە.
ئەم ڕەهەندە ئاسمانی و ترانسێندێنتاڵەی ناو ئایدۆلۆجیای ئیسلامی سیاسی وا دەکات خەڵکی موسڵمان ناڕەخنەییانەتر پێوەی پەیوەست بن و، چاو لە هەزاران ناڕێکیی بپۆشن. سەیری هەرێمی کوردستان دەیان پیاوی ساختەچی کە چەند خولەکێک زیاترت پێویست نییە گوێیان لێ بگریت تا ببینیت یەک دڵۆپ ئەخلاق بە دەماریاندا ناگەڕێت، بە ناوی مەلا و ڕابەری سەلەفی و بانگخواز و ڕابەری حیزب و ئەمیرەوە دەرکەوتوون، کەچی هەزاران گەنج لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بوونەتە داکۆکییکاریان و، ڕەخنە لەو مەلا سیاسییانەی ناو بزووتنەوەی ئیسلامی سیاسی، وەک ڕەخنە لە ئاینەکەی خۆیان تێدەگەن.
٭٭٭
خەڵکی موسڵمان لەبەر بەهاگەلێکی گرنگی وەک «دادپەروەریی» و «سۆلیداریتیی» و «دەستپاکیی» باوەڕیان بە ئاینی ئیسلام هەیە. بەڵام لە درێژەدا بەشی هەرە گەورەی موسڵمانان، لەبەر جیدییەتیان بۆ کارکردن بۆ ئەو بەها جوانانە، ئاین و ئایدۆلۆجیایان لێ تێکەڵ دەبێت و، لەناو سیاسەتدا دەبنە ئەحمەقی بەسوود بۆ ئیسلامی سیاسی و، دەچنە پشت ئەو ئایدۆلۆجیا و حیزبە تۆتالیتارییە دژە-ئازادی و دژە-دادپەروەرییانەی کە بۆ بردنەوەی دڵ و دەنگی ئەو خەڵکە، دەست بۆ پۆپۆلیزمی ئاینیی دەبەن و، خۆیان وەک وەفدی نێردراوی خودا بۆ حوکمڕانیی سەر ئەرز عەرز دەکەن.
بەم جۆرە ئێستا لە وڵاتانی زۆرینە موسڵماندا ملیۆنان ئینسانی پاک و دڵچاک و ئاشتییخواز و خۆشەویست کە باوەڕیان بە ئاینی ئیسلام هەیە، بوونەتە وەسیلەی بەپێوەڕاگرتنی دەیان حیزبی دژە-دیموکراتی و تۆتالیتاری و تیرۆریستی، وە لەسەرحوکمڕاگرتنی چەندین ڕژێمی نادادپەروەر و سەرکوتگەر.
ڕێک ئەم جیدییەتەی خەڵکی باوەڕدار بوو بۆ بەهاکانی دادپەروەری و دەستپاکی کە وایکرد لە نیسانی ساڵی (١٩٧٩)دا، خەڵکی ئێران لە ڕاپرسییەکدا (٩٩،٣ %)یان داوایان کرد حکوومەتی نوێی ئێران حکوومەتێکی ئیسلامی بێت.
٭٭٭
ئەگەر حکوومەتی نازی دوای گرتنەدەستی دەسەڵات یەکسەر پەلاماری خەڵکی جوو و قەرەجەکان و هۆمۆکان و مارکسیستەکان دەدات، ئەوا دوژمنی سەرەکی لای حکوومەتی ئیسلامی، کچان و ژنانن.
جیهانبینی و بەهاکانی کۆنسەرڤاتیڤییەتی ئاینی بە ئەندازەیەک پاتریارکیین کە پیاوان هەر پلەیەک لە ئازادبوونی ژن بە هەڕەشەی گەورە دەزانن بەسەر پلەی پیاوەتی و سەردەستەیی خۆیانەوە. پیاوان لە ترسی ئەوەی کچان و ژنان بێنە دەرەوە و خۆیان بسەلمێنن و ئیتر خۆیان ببنە خاوەنی خۆیان، وە ئەمان ئیتر لە ئاستیاندا بچووک بنوێنن و ئیتر هەست بە «قەوامی» و «پیاوەتی» نەکەن بەسەریاندا، زوو دەکەونە بەرتەسککردنەوەی ماف و ئازادییەکانی ژنان و نواندنی دەسەڵاتدارێتی و کۆنتڕۆڵ بەسەریاندا، بەتایبەت دەسەڵاتدارێتی و کۆنترۆڵ بەسەر جەستە و ژیانی سۆزداری و سێکسییاندا.
↩درێژەی
✍سیروان عەبدول
خومەینی لە پێشەکیی کتێبی (حکومەتی ئیسلامی)دا، سەبارەت بە حوکمی ئاینی و پێشکەوتنەکانی وڵاتانی ڕۆژئاوا دەنووسێت: «لێگەڕێن وڵاتانی ڕۆژئاوا، نەک مانگ، با بگەنە سەر مەڕیخیش. یاساکانی ئەوان هەر لە دواوەیە و وەک یاساکانی حوکمی ئیسلامی خۆشبەختی بۆ خەڵک دابین ناکەن».
کاتێک کە دەبینیت حوکمکردن بە وەسیلەی ئاین دەبێتە هۆی ئەوەی پیاوانی دەوڵەت کچێکی جەوانی (٢٢) ساڵە لەسەر ئەوە دەکوژن کە پێی خۆش نییە هەموو قژی داپۆشێت، ئینجا تێدەگەیت ئیسلامیزم چی پرۆژەیەکی سیاسیی تۆتالیتاریی خەتەرناکە بۆ سەر خۆشبەختیی خەڵک، وە چۆن تەنانەت مومکینە لەو پرۆژەیەدا پیاوێکی مێشکداخراو و توندڕەو و گەمژەی وەک خومەینی جڵەوی بڕیاردان بۆ ژیانی دەیان ملیۆن کەسی بکەوێتە دەست.
ئەو کتێبەی خومەینی، کە کۆمەڵێک موحازەرەیە کە ساڵانی (١٩٦٩) و (١٩٧٠) لە نەجەف داویەتی، لە زۆر ناوەنددا بە کتێبی (ماین کامپف)ی هیتلەر دەشوبهێنرێت و چەندین دەزگای چاپ لەسەر بەرگی کتێبەکە نووسیویانە: ماین کامپفی خومەینی. بەڵام بە بەراوردکردنێکی سادەی ناوەڕۆکی ئەو دوو کتێبە، ئینسان بێ دوودڵی دەتوانێت بڵێت ئایدۆلۆجیای گشتگیری ئیسلامیزم زۆر خەتەرناکترە لە ئایدۆلۆجیای گشتگیری ناشیوناڵ-سۆشیالیزمی هیتلەر.
ئاخر ئایدۆلۆجیای نازیزم بە ئارگیومێنتی دونیەوی پاکانەی بۆ نەقاوەتی ڕەگەزی جێرمانی و دژایەتیی سامییەت دەکرد و، خەڵکەکەی لە ڕێگای ئینتیما و بەرژەوەندیی ''نەتەوەییەوە'' لە دەوری خۆی کۆ دەکردەوە. لە بەرامبەردا، ئیسلامیزم مرۆڤ دابەش دەکات بەسەر دوو بەرەی (کافر-ئیسلام)دا و، تەبریری ئەو جیهانبینییە پووچ و ڕاسیستییانەیەی خۆی دەبەستێت بە ئیرادەیەکی ئیلاهییەوە و، لە ڕێگەی یاریکردن لەسەر هەستی ئینتیمای دینی و باوەڕداریی خەڵکەوە، خەڵک لە دەوری خۆی کۆ دەکاتەوە.
ئەم ڕەهەندە ئاسمانی و ترانسێندێنتاڵەی ناو ئایدۆلۆجیای ئیسلامی سیاسی وا دەکات خەڵکی موسڵمان ناڕەخنەییانەتر پێوەی پەیوەست بن و، چاو لە هەزاران ناڕێکیی بپۆشن. سەیری هەرێمی کوردستان دەیان پیاوی ساختەچی کە چەند خولەکێک زیاترت پێویست نییە گوێیان لێ بگریت تا ببینیت یەک دڵۆپ ئەخلاق بە دەماریاندا ناگەڕێت، بە ناوی مەلا و ڕابەری سەلەفی و بانگخواز و ڕابەری حیزب و ئەمیرەوە دەرکەوتوون، کەچی هەزاران گەنج لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بوونەتە داکۆکییکاریان و، ڕەخنە لەو مەلا سیاسییانەی ناو بزووتنەوەی ئیسلامی سیاسی، وەک ڕەخنە لە ئاینەکەی خۆیان تێدەگەن.
٭٭٭
خەڵکی موسڵمان لەبەر بەهاگەلێکی گرنگی وەک «دادپەروەریی» و «سۆلیداریتیی» و «دەستپاکیی» باوەڕیان بە ئاینی ئیسلام هەیە. بەڵام لە درێژەدا بەشی هەرە گەورەی موسڵمانان، لەبەر جیدییەتیان بۆ کارکردن بۆ ئەو بەها جوانانە، ئاین و ئایدۆلۆجیایان لێ تێکەڵ دەبێت و، لەناو سیاسەتدا دەبنە ئەحمەقی بەسوود بۆ ئیسلامی سیاسی و، دەچنە پشت ئەو ئایدۆلۆجیا و حیزبە تۆتالیتارییە دژە-ئازادی و دژە-دادپەروەرییانەی کە بۆ بردنەوەی دڵ و دەنگی ئەو خەڵکە، دەست بۆ پۆپۆلیزمی ئاینیی دەبەن و، خۆیان وەک وەفدی نێردراوی خودا بۆ حوکمڕانیی سەر ئەرز عەرز دەکەن.
بەم جۆرە ئێستا لە وڵاتانی زۆرینە موسڵماندا ملیۆنان ئینسانی پاک و دڵچاک و ئاشتییخواز و خۆشەویست کە باوەڕیان بە ئاینی ئیسلام هەیە، بوونەتە وەسیلەی بەپێوەڕاگرتنی دەیان حیزبی دژە-دیموکراتی و تۆتالیتاری و تیرۆریستی، وە لەسەرحوکمڕاگرتنی چەندین ڕژێمی نادادپەروەر و سەرکوتگەر.
ڕێک ئەم جیدییەتەی خەڵکی باوەڕدار بوو بۆ بەهاکانی دادپەروەری و دەستپاکی کە وایکرد لە نیسانی ساڵی (١٩٧٩)دا، خەڵکی ئێران لە ڕاپرسییەکدا (٩٩،٣ %)یان داوایان کرد حکوومەتی نوێی ئێران حکوومەتێکی ئیسلامی بێت.
٭٭٭
ئەگەر حکوومەتی نازی دوای گرتنەدەستی دەسەڵات یەکسەر پەلاماری خەڵکی جوو و قەرەجەکان و هۆمۆکان و مارکسیستەکان دەدات، ئەوا دوژمنی سەرەکی لای حکوومەتی ئیسلامی، کچان و ژنانن.
جیهانبینی و بەهاکانی کۆنسەرڤاتیڤییەتی ئاینی بە ئەندازەیەک پاتریارکیین کە پیاوان هەر پلەیەک لە ئازادبوونی ژن بە هەڕەشەی گەورە دەزانن بەسەر پلەی پیاوەتی و سەردەستەیی خۆیانەوە. پیاوان لە ترسی ئەوەی کچان و ژنان بێنە دەرەوە و خۆیان بسەلمێنن و ئیتر خۆیان ببنە خاوەنی خۆیان، وە ئەمان ئیتر لە ئاستیاندا بچووک بنوێنن و ئیتر هەست بە «قەوامی» و «پیاوەتی» نەکەن بەسەریاندا، زوو دەکەونە بەرتەسککردنەوەی ماف و ئازادییەکانی ژنان و نواندنی دەسەڵاتدارێتی و کۆنتڕۆڵ بەسەریاندا، بەتایبەت دەسەڵاتدارێتی و کۆنترۆڵ بەسەر جەستە و ژیانی سۆزداری و سێکسییاندا.
↩درێژەی
لەم پێناوەدا ڕژێمە ئیسلامییەکان و تەنانەت زۆرجار حیزبە ئیسلامییەکانیش، ئایەتی (الامر بالمعروف والنهي عن المنكر) دەگرنە دەستەوە و، زوو بە زوو دەزگای پۆلیسی ئەخلاق دادەمەزرێنن. دەزگای (گشت ارشاد) لای کۆماری ئیسلامیی ئێران ئەو پۆلیسی ئەخلاقەیە کە بە پلەی سەرەکی ئەرکی ئەو ڕاوەدوونانەی سەربەخۆبوونی ژنان و کچان و، ڕێگریکردن لە هەوڵی خۆڕیالیزەکردنیانە.
پرسیارێک کە لێرەدا خۆی فەرز دەکات ئەوەیە ئایا کێ بڕیار دەدات چی شتێک (مەعروف)ە و، چی شتێک (مونکەر). بۆ نمونە: ئایا ناچاکردنی کچێک بەوەی لە چلەی هاویندا بەبێ ویستی خۆی چادور لەبەر بکات، وە ماچکردنی نێوان کچ و کوڕێک لە پارکێکدا، کام لەم دوو کردارە کردارێکی مەعروفە و، کامیان مونکەر؟
ئینسان کاتێک دەبینێت کرداری یەکەم لە سایەی ڕژێمی ئیسلامییدا مەعروفە و، کرداری دووەم مونکەرێکە و سزای هەیە، ئینجا تێدەگات پرۆژەی دروستکردنی کۆمەڵگای ئەخلاق بەناوی ئیرادەی ئیلاهییەوە، سەر لە چی بێئەخلاقییەکەوە دەردەهێنێت.
٭٭٭
ژینا ئەمینی یەکێک بوو لەو دەیان هەزار کچەی کە هەموو ڕۆژە لە ئێران بە شلکردنەوەی ڕووسەرەکانیان، ناڕەزایی لەبەرامبەر ئەو تۆتالیتاریزم و سەرکوتگەرییەی ڕژێمی ئیسلامیی دەردەبڕن و پێداگری لەسەر کەرامەتی خۆیان دەکەن.
بەم مانایەیە کە دروست نییە ژینا تەنها وەک قوربانییەک سەیر بکرێت، بەڵکوو ئەو لەسەر کارێکی شۆرشگێڕانە و لە کاتی پێداگیری لەسەر کەرامەتی خۆی و ژنانی تر پەلامار درا و ئەو غەدرەی لێکرا ژیانی لێ سەندرایەوە.
ئەمرکردن بە مەعروف لەلایەن ئیسلامی سیاسی و حکوومەتی ئیسلامییەوە زۆربەی جار ئا ئاستی قەتڵ و تاوانی گەورەتریش دەچێت. لەبەرامبەردا، نەهی لە ئازادیی وەک بەجێگەیاندنی فەرمانێکی خودایی چاو لێ دەکرێت. ئەمە جورئەت و گەورەیی ژینا و ئەو کچ و ژنانە لە ئێران و ئەفغانستان و وڵاتانی تری ئیسلامی پیشان دەدات کە دەوێرن ڕووبەڕوو ئەو سیستەمە ببنەوە.
٭٭٭
هاوەڵانی خومەینی دەگێڕنەوە کە خومەینی لە سەردەمی مانەوەی لە فەڕەنسا زۆربەی جار عەتری ژنانەی بەکار دەهێنا. کە لێی دەپرسن بۆچی وا دەکات، دەڵێت: ئەم ڕۆژئاواییانە لایەنگری ژنن. بۆیە بۆنە خۆشەکانیان بۆ ژنان داناوە و، بۆنە ناخۆشەکانیش بۆ پیاوان. من ئەوە بەکار دەهێنم کە دەڵێن هی ژنانە چونکە بۆنە خۆشەکە دەبێت بۆ پیاوان بێت.
ئەمە پیشانی دەدات کە ڕقی پاتریارکانە و کۆنەپەرستانەی ئەو پیاوە لە کائینی ژن تا ئەو ئاستە چووە کە لە مێشکیدا تیۆری موئامەرە بۆ هەموو شتێکی ژن دروست دەبوو.
بەڵام خومەینی لە پاڵ ڕقی پیاوسالارانەوە لە ژن، ترسی لە تووڕەیی ژنان هەبوو و دەیزانی تووڕەییان بە هۆی پلەدووییەوە لە کۆمەڵگادا، پۆتێنسیاڵێکی گەورەی تیایە بۆ ڕاپەڕین و داڕوخاندنی شۆڕشگێڕانە. ئەو دوای ئەوەی لە شوباتی (١٩٧٩) لە فەڕەنسا گەڕایەوە بۆ ئێران، ژنانێکی زۆر دەچوون بۆ بینینی و سەرقاڵیی زۆریان بۆ دروست دەکرد. هاوەڵانی داوایان کرد بڕیارێک دەربکات کە ژنان ئیتر نەیەن. خومەینی لە وەڵامدا دەڵێت: نامەوێت ژنان تووڕە بکەم. بیرتان نەچێت ژنان ڕژێمی شایان ڕووخاند نەک ئێمە.
بەڵام زۆری نەبرد بڕیاری بەزۆر موحەبەجەکردنی هەموو ژنانی دا و، وا چل و سێ ساڵە بە زەبری دەسەڵاتدارێتی و چەک، فەرزیان کردووە بەسەر بەشی گەورەی خەڵکەکەدا.
کوژرانی ژینا لەسەر شلکردنەوەی ڕووسەری، هەم پیشاندەری ئەوەیە کە کچان خەریکی ڕووبەڕووبونەوەن. هەمیش پیشاندەری ئەوەیە کە پیاوانی ڕژێم پێیانوایە ترس هەیە کۆنتڕۆڵ لەدەست بدەن بۆیە دەبێت توندتر بن.
ئەو ڤیدیۆیانەی لە ئێرانەوە دێن و پیشانی دەدەن کە کچان لەچکەکانیان دەسووتێنن و سەمای بە دەوردا دەکەن، جوانترین دیمەنێکی چێژبینین لە ئازادییە کە لە چاوی مندا دیمەنەکانی ڕوخاندنی دیواری بەرلین لە کۆتایی سەدەی ڕابردوودا تێدەپەڕێنێت.
بە هیوای ئەوەی ئەو ڕژێمە، لە چل و سێ ساڵ زیاتر تەمەن نەکات و، بەم زووە کۆمەڵگای بەشەری لێ پاک بکرێتەوە.
٭٭٭
#مهسا_امینی #Jina_Amini #ژینا_ئەمینی #ژینا_امینی
پرسیارێک کە لێرەدا خۆی فەرز دەکات ئەوەیە ئایا کێ بڕیار دەدات چی شتێک (مەعروف)ە و، چی شتێک (مونکەر). بۆ نمونە: ئایا ناچاکردنی کچێک بەوەی لە چلەی هاویندا بەبێ ویستی خۆی چادور لەبەر بکات، وە ماچکردنی نێوان کچ و کوڕێک لە پارکێکدا، کام لەم دوو کردارە کردارێکی مەعروفە و، کامیان مونکەر؟
ئینسان کاتێک دەبینێت کرداری یەکەم لە سایەی ڕژێمی ئیسلامییدا مەعروفە و، کرداری دووەم مونکەرێکە و سزای هەیە، ئینجا تێدەگات پرۆژەی دروستکردنی کۆمەڵگای ئەخلاق بەناوی ئیرادەی ئیلاهییەوە، سەر لە چی بێئەخلاقییەکەوە دەردەهێنێت.
٭٭٭
ژینا ئەمینی یەکێک بوو لەو دەیان هەزار کچەی کە هەموو ڕۆژە لە ئێران بە شلکردنەوەی ڕووسەرەکانیان، ناڕەزایی لەبەرامبەر ئەو تۆتالیتاریزم و سەرکوتگەرییەی ڕژێمی ئیسلامیی دەردەبڕن و پێداگری لەسەر کەرامەتی خۆیان دەکەن.
بەم مانایەیە کە دروست نییە ژینا تەنها وەک قوربانییەک سەیر بکرێت، بەڵکوو ئەو لەسەر کارێکی شۆرشگێڕانە و لە کاتی پێداگیری لەسەر کەرامەتی خۆی و ژنانی تر پەلامار درا و ئەو غەدرەی لێکرا ژیانی لێ سەندرایەوە.
ئەمرکردن بە مەعروف لەلایەن ئیسلامی سیاسی و حکوومەتی ئیسلامییەوە زۆربەی جار ئا ئاستی قەتڵ و تاوانی گەورەتریش دەچێت. لەبەرامبەردا، نەهی لە ئازادیی وەک بەجێگەیاندنی فەرمانێکی خودایی چاو لێ دەکرێت. ئەمە جورئەت و گەورەیی ژینا و ئەو کچ و ژنانە لە ئێران و ئەفغانستان و وڵاتانی تری ئیسلامی پیشان دەدات کە دەوێرن ڕووبەڕوو ئەو سیستەمە ببنەوە.
٭٭٭
هاوەڵانی خومەینی دەگێڕنەوە کە خومەینی لە سەردەمی مانەوەی لە فەڕەنسا زۆربەی جار عەتری ژنانەی بەکار دەهێنا. کە لێی دەپرسن بۆچی وا دەکات، دەڵێت: ئەم ڕۆژئاواییانە لایەنگری ژنن. بۆیە بۆنە خۆشەکانیان بۆ ژنان داناوە و، بۆنە ناخۆشەکانیش بۆ پیاوان. من ئەوە بەکار دەهێنم کە دەڵێن هی ژنانە چونکە بۆنە خۆشەکە دەبێت بۆ پیاوان بێت.
ئەمە پیشانی دەدات کە ڕقی پاتریارکانە و کۆنەپەرستانەی ئەو پیاوە لە کائینی ژن تا ئەو ئاستە چووە کە لە مێشکیدا تیۆری موئامەرە بۆ هەموو شتێکی ژن دروست دەبوو.
بەڵام خومەینی لە پاڵ ڕقی پیاوسالارانەوە لە ژن، ترسی لە تووڕەیی ژنان هەبوو و دەیزانی تووڕەییان بە هۆی پلەدووییەوە لە کۆمەڵگادا، پۆتێنسیاڵێکی گەورەی تیایە بۆ ڕاپەڕین و داڕوخاندنی شۆڕشگێڕانە. ئەو دوای ئەوەی لە شوباتی (١٩٧٩) لە فەڕەنسا گەڕایەوە بۆ ئێران، ژنانێکی زۆر دەچوون بۆ بینینی و سەرقاڵیی زۆریان بۆ دروست دەکرد. هاوەڵانی داوایان کرد بڕیارێک دەربکات کە ژنان ئیتر نەیەن. خومەینی لە وەڵامدا دەڵێت: نامەوێت ژنان تووڕە بکەم. بیرتان نەچێت ژنان ڕژێمی شایان ڕووخاند نەک ئێمە.
بەڵام زۆری نەبرد بڕیاری بەزۆر موحەبەجەکردنی هەموو ژنانی دا و، وا چل و سێ ساڵە بە زەبری دەسەڵاتدارێتی و چەک، فەرزیان کردووە بەسەر بەشی گەورەی خەڵکەکەدا.
کوژرانی ژینا لەسەر شلکردنەوەی ڕووسەری، هەم پیشاندەری ئەوەیە کە کچان خەریکی ڕووبەڕووبونەوەن. هەمیش پیشاندەری ئەوەیە کە پیاوانی ڕژێم پێیانوایە ترس هەیە کۆنتڕۆڵ لەدەست بدەن بۆیە دەبێت توندتر بن.
ئەو ڤیدیۆیانەی لە ئێرانەوە دێن و پیشانی دەدەن کە کچان لەچکەکانیان دەسووتێنن و سەمای بە دەوردا دەکەن، جوانترین دیمەنێکی چێژبینین لە ئازادییە کە لە چاوی مندا دیمەنەکانی ڕوخاندنی دیواری بەرلین لە کۆتایی سەدەی ڕابردوودا تێدەپەڕێنێت.
بە هیوای ئەوەی ئەو ڕژێمە، لە چل و سێ ساڵ زیاتر تەمەن نەکات و، بەم زووە کۆمەڵگای بەشەری لێ پاک بکرێتەوە.
٭٭٭
#مهسا_امینی #Jina_Amini #ژینا_ئەمینی #ژینا_امینی
دەمیرتاش بۆ پشتگیریی ژنان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێڕان، قژی خۆی تاشی
سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پێشووی هەدەپە، بۆ پشتگیری کردنی سەرهەڵدانی ژنان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران و ناڕەزایی بەرامبەر کوژرانی #ژینا_ئەمینی، لە زیندانی ئەدیرنەدا قژی خۆی تاشی.
دەقی نامەی پشتگیری دەمیرتاش لە خۆپیشاندەرانی ڕۆژهەڵات و ئێران
ژن ژیان ئازادی
سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پێشووی هەدەپە، بۆ پشتگیری کردنی سەرهەڵدانی ژنان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران و ناڕەزایی بەرامبەر کوژرانی #ژینا_ئەمینی، لە زیندانی ئەدیرنەدا قژی خۆی تاشی.
دەقی نامەی پشتگیری دەمیرتاش لە خۆپیشاندەرانی ڕۆژهەڵات و ئێران
ژن ژیان ئازادی
دەمی ڕاپەڕینە
شیعری گۆران
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
پەلامار دە، ئەی کورد، عەرەق ڕشتنێ!
لە دڵ کرمی ناکۆکی دەرکردنێ!
بە یەکبوونە گشت:
پتەوبوونی پشت!
بە یەکبوون ئەبێ:
گەلت پێش کەوێ!
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
بە لادا بکە چاکی مەردایەتی،
درێغی مەکە گیان لە کوردایەتی،
بگرمێنە وەک شێر، بچۆ ناوی بەرد،
بڵێ: کوا هەقی ژینی ئینسانی مەرد؟
درشت تاکوو ورد،
نەکەین دەست و برد،
بە هەق چۆن ئەگەین؟
پشوو چۆن ئەدەین؟
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
شیعری گۆران
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
پەلامار دە، ئەی کورد، عەرەق ڕشتنێ!
لە دڵ کرمی ناکۆکی دەرکردنێ!
بە یەکبوونە گشت:
پتەوبوونی پشت!
بە یەکبوون ئەبێ:
گەلت پێش کەوێ!
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
بە لادا بکە چاکی مەردایەتی،
درێغی مەکە گیان لە کوردایەتی،
بگرمێنە وەک شێر، بچۆ ناوی بەرد،
بڵێ: کوا هەقی ژینی ئینسانی مەرد؟
درشت تاکوو ورد،
نەکەین دەست و برد،
بە هەق چۆن ئەگەین؟
پشوو چۆن ئەدەین؟
دەمی ڕاپەڕینە، دەمی ڕاپەڕین!
هەتاکەی بە سستی و بە پەستی بژین؟
jineftin
Photo
📚ژینا واتا ژیان
✍پەروێز سەداقەت
و: پێشڕەو محەمەد
✅ «ڕەگەز و نەتەوەی ژینا دوو هۆکاری کاریگەریی ناو ئەم ناڕەزایەتییانەن. ئەوەی ژینا دوای دەستگیرکردنی لەلایەن پۆلیسی ئەخلاقەوە دەمرێت، ناڕەزایەتییەکانی دوای مردنی ئەوی بە بزووتنەوەی ژنانی ئێرانەوە بەستەوە و ئەوەی کە ژینا خەڵکی کوردستان بوو، بووە هۆکاری ئەوەی خەڵکی کورد کە ئەزموونگەلی زۆرتریان لە مەیدانی خەباتە کۆمەڵایەتییەکاندا هەیە پێشڕەوی ئەم ناڕەزایەتییانە بن. گرێدانەوەی ناڕەزایەتییەکان بە بزووتنەوەی دژە حیجابی زۆرەملێ خواستێکی خستە نێو کارنامەی ناڕەزایەتییەکانەوە کە تا ئاستی جۆرێک ناڕەزایەتیی دژە سیستەم بەرزی دەکاتەوە. هەروەها کوردبوونی ژینا و ناڕەزایەتییەکانی سەرجەمی خەڵکی جۆراوجۆر و فراوانی ئێران، کەش و فەزای هاوپشتیی نەتەوەیی (لە سەرووی کورد و تورک و فارس و گیلەک و لوڕ و هتد) دروست دەکەن. ئەو فەزایەی لە ساڵانی پێشوودا تەواو زیانی بەرکەوت بوو و فۆرمگەلی جۆراوجۆری ئایدیۆلۆژییە «پان»ەکانی وەرگرتووە کە هاوشێوەی ناسیۆنالیزمی «سەنتەرخواز» لە تەنها دەریچە هەنووکەیییەکان دەبەستن.»
✅ «خێرابوونی وێرانبوونی ژینگە و لەناوچوونی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان لە درێژماوەدا ئەم وڵاتە دەکاتە بیابانێک کە تێیدا نە توانای ژیانی ناسراوی مرۆیی بوونی دەبێت و نە ژینگەیەکیش بۆ ژیانێکی بەردەوام. قەیرانە ژینگەیییەکان لە پێکهاتە و بەرنامە و سیاسەتە دژە-سروشتییەکانەوە خێراتر دەبن و بەشی زۆری سنووری ژیان بە ئاستی شوێن و دەروازەی ناشایستەی ژیان دەگەیەنن. ئەو قەیرانە مرۆیییەی لە قەیرانە ئابووری و کۆمەڵایەتی و کولتوورییەکانەوە سەرچاوەی گرتووە بۆ بەشی زۆری دانیشتوانی ئەم دەریچەیە جگە لە داوەشان و لەناوچوونی لەسەرخۆ و مردن یان کۆچ هیچی دیکە نامێنێتەوە و تەنها بیابانێک دەمێنێتەوە بەرژەوەندی و کەرەستە ژێرزەوییەکانی بۆ کۆمپانیا فرەنەتەوە خۆرهەڵاتی و خۆرئاوایییەکان دەبن.
تەنها هیوا، تەنها جەوهەری ژیانبەخش بتوانێت پرۆسە وێرانکارە هەنووکەیییەکان بووەستێنێت، بەردەوامی و فراوانبوون و هەڵکشانی بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکانە. لە وەها بەستێن و پانتایییەکدا «ژینا» چیتر ڕەمزی ژیان نییە، بەڵکوو خودی ژیانە.»
✅ ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە
https://bit.ly/3SdR0Gx
✍پەروێز سەداقەت
و: پێشڕەو محەمەد
✅ «ڕەگەز و نەتەوەی ژینا دوو هۆکاری کاریگەریی ناو ئەم ناڕەزایەتییانەن. ئەوەی ژینا دوای دەستگیرکردنی لەلایەن پۆلیسی ئەخلاقەوە دەمرێت، ناڕەزایەتییەکانی دوای مردنی ئەوی بە بزووتنەوەی ژنانی ئێرانەوە بەستەوە و ئەوەی کە ژینا خەڵکی کوردستان بوو، بووە هۆکاری ئەوەی خەڵکی کورد کە ئەزموونگەلی زۆرتریان لە مەیدانی خەباتە کۆمەڵایەتییەکاندا هەیە پێشڕەوی ئەم ناڕەزایەتییانە بن. گرێدانەوەی ناڕەزایەتییەکان بە بزووتنەوەی دژە حیجابی زۆرەملێ خواستێکی خستە نێو کارنامەی ناڕەزایەتییەکانەوە کە تا ئاستی جۆرێک ناڕەزایەتیی دژە سیستەم بەرزی دەکاتەوە. هەروەها کوردبوونی ژینا و ناڕەزایەتییەکانی سەرجەمی خەڵکی جۆراوجۆر و فراوانی ئێران، کەش و فەزای هاوپشتیی نەتەوەیی (لە سەرووی کورد و تورک و فارس و گیلەک و لوڕ و هتد) دروست دەکەن. ئەو فەزایەی لە ساڵانی پێشوودا تەواو زیانی بەرکەوت بوو و فۆرمگەلی جۆراوجۆری ئایدیۆلۆژییە «پان»ەکانی وەرگرتووە کە هاوشێوەی ناسیۆنالیزمی «سەنتەرخواز» لە تەنها دەریچە هەنووکەیییەکان دەبەستن.»
✅ «خێرابوونی وێرانبوونی ژینگە و لەناوچوونی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکان لە درێژماوەدا ئەم وڵاتە دەکاتە بیابانێک کە تێیدا نە توانای ژیانی ناسراوی مرۆیی بوونی دەبێت و نە ژینگەیەکیش بۆ ژیانێکی بەردەوام. قەیرانە ژینگەیییەکان لە پێکهاتە و بەرنامە و سیاسەتە دژە-سروشتییەکانەوە خێراتر دەبن و بەشی زۆری سنووری ژیان بە ئاستی شوێن و دەروازەی ناشایستەی ژیان دەگەیەنن. ئەو قەیرانە مرۆیییەی لە قەیرانە ئابووری و کۆمەڵایەتی و کولتوورییەکانەوە سەرچاوەی گرتووە بۆ بەشی زۆری دانیشتوانی ئەم دەریچەیە جگە لە داوەشان و لەناوچوونی لەسەرخۆ و مردن یان کۆچ هیچی دیکە نامێنێتەوە و تەنها بیابانێک دەمێنێتەوە بەرژەوەندی و کەرەستە ژێرزەوییەکانی بۆ کۆمپانیا فرەنەتەوە خۆرهەڵاتی و خۆرئاوایییەکان دەبن.
تەنها هیوا، تەنها جەوهەری ژیانبەخش بتوانێت پرۆسە وێرانکارە هەنووکەیییەکان بووەستێنێت، بەردەوامی و فراوانبوون و هەڵکشانی بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکانە. لە وەها بەستێن و پانتایییەکدا «ژینا» چیتر ڕەمزی ژیان نییە، بەڵکوو خودی ژیانە.»
✅ ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە
https://bit.ly/3SdR0Gx
ژنەفتن
ژینا واتا ژیان
ژینا واتا ژیان %
jineftin
Photo
✅ تارمایییەکانی باشوور، ئاسۆکانی ڕۆژهەڵات
✍ جواد خەلیل
✅لەم ڕۆژانەدا کە ڕۆژهەڵات بۆتە تۆپەڵە ئاگرێکی پیرۆز و گڕی بەرداوەتە جەستەی داگیرکەرێکی وەک ڕژێمە سەرکوتکارەکەی ئێران، بەشێک لە کوردانی باشور نەک هەر هاوسۆزی بۆ ڕۆژهەڵات دەرنابڕن، بەڵکوو لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە دژ بەم ڕابوونە نوێیە وەستاون و پێیان وایە ئەمە هێندەی ڕابوونێکە بۆ دەربازبوون لە حوکمی دینی نیو هێندە ڕابوون نییە دژ بە سەرکوتکارییەکانی ئێران! دیارە بەدحاڵیبوونێکی گەورە لە پشتی ئەم تەرزە ڕوانینەوە هەیە و بەربەستگەلێکی ئەوتۆش هەن کە تێگەیشتنیان لە بەردەم باشوورییەکاندا هێندەی تر قورستر کردووە، بەڵام بۆچی قورسە بۆ ئەم بەشەی خەڵکی باشوور لەو ڕۆحیەتی بەرەنگاربوونەوە و ئازادیخوازانەیە تێبگەن کە ئەمڕۆ لە ڕۆژهەڵاتدا ئامادەیی هەیە؟ چی شتێک ئەم بەدحاڵیبوونە گەورەیەی دروست کردووە؟ بۆچی کوردی باشوور بەو شێوەیە خۆی دابڕیوە لە ڕۆژهەڵات؟ ( لێرەدا مەبەست لە کوردی باشوور ئەو زۆرینەیەن کە نائاگایانە لە ئێستادا دژن، نەک کەسانی جوامێر و خودان هەڵوێست، کە بەوپەڕی توانایانەوە پاڵپشتی ئەم ڕابوونەن.)
بۆ وەڵامی ئەم پرسیارانە، دەشێت لە چەند لایەنێکەوە بڕوانینە ئەم پرسە، بەش بەش و لێکدابڕاو، تا بتوانین زیاتر و نزیکتر لە ڕەهەندە جوداکانی بابەتەکە تێبگەین، هەڵبەت هۆکاری دیکەش هەن لە پشتی ئەم بێدەنگی و دژبوونە باشوورییەوە و بەشێکی گەورەشیان سیاسین، بەڵام من لێرەدا تەنها ویستوومە بەدووی وەڵامی بەشێک لەو پرسیارانەدا بڕۆم کە زیاتر پەیوەستن بە کولتوور و دونیابینیی کۆمەڵگەی کوردییەوە لە باشوور. هەڵبەت ئەم پرسیارانە پرسیارگەلێکن لەم ڕۆژانەدا بوونەتە جێی سەرنجی زۆرێک لە ڕۆژهەڵاتییەکان، بەتایبەتی کاتێک لە ڕێی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بەر پەلاماری ئەو عەقڵیەتە باوەی باشوور دەکەون و له ناخەوە ئازاریان پێ دەگات، چونکە نازانن چ تارمایییەک باڵی بەسەر دونیابینیی باشوورییەکاندا کێشاوە و ئاسۆکانی ڕۆژهەڵاتی لێ شاردوونەتەوە.
✅ درێژەی ئەم وتارە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3SC2nHQ
✍ جواد خەلیل
✅لەم ڕۆژانەدا کە ڕۆژهەڵات بۆتە تۆپەڵە ئاگرێکی پیرۆز و گڕی بەرداوەتە جەستەی داگیرکەرێکی وەک ڕژێمە سەرکوتکارەکەی ئێران، بەشێک لە کوردانی باشور نەک هەر هاوسۆزی بۆ ڕۆژهەڵات دەرنابڕن، بەڵکوو لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە دژ بەم ڕابوونە نوێیە وەستاون و پێیان وایە ئەمە هێندەی ڕابوونێکە بۆ دەربازبوون لە حوکمی دینی نیو هێندە ڕابوون نییە دژ بە سەرکوتکارییەکانی ئێران! دیارە بەدحاڵیبوونێکی گەورە لە پشتی ئەم تەرزە ڕوانینەوە هەیە و بەربەستگەلێکی ئەوتۆش هەن کە تێگەیشتنیان لە بەردەم باشوورییەکاندا هێندەی تر قورستر کردووە، بەڵام بۆچی قورسە بۆ ئەم بەشەی خەڵکی باشوور لەو ڕۆحیەتی بەرەنگاربوونەوە و ئازادیخوازانەیە تێبگەن کە ئەمڕۆ لە ڕۆژهەڵاتدا ئامادەیی هەیە؟ چی شتێک ئەم بەدحاڵیبوونە گەورەیەی دروست کردووە؟ بۆچی کوردی باشوور بەو شێوەیە خۆی دابڕیوە لە ڕۆژهەڵات؟ ( لێرەدا مەبەست لە کوردی باشوور ئەو زۆرینەیەن کە نائاگایانە لە ئێستادا دژن، نەک کەسانی جوامێر و خودان هەڵوێست، کە بەوپەڕی توانایانەوە پاڵپشتی ئەم ڕابوونەن.)
بۆ وەڵامی ئەم پرسیارانە، دەشێت لە چەند لایەنێکەوە بڕوانینە ئەم پرسە، بەش بەش و لێکدابڕاو، تا بتوانین زیاتر و نزیکتر لە ڕەهەندە جوداکانی بابەتەکە تێبگەین، هەڵبەت هۆکاری دیکەش هەن لە پشتی ئەم بێدەنگی و دژبوونە باشوورییەوە و بەشێکی گەورەشیان سیاسین، بەڵام من لێرەدا تەنها ویستوومە بەدووی وەڵامی بەشێک لەو پرسیارانەدا بڕۆم کە زیاتر پەیوەستن بە کولتوور و دونیابینیی کۆمەڵگەی کوردییەوە لە باشوور. هەڵبەت ئەم پرسیارانە پرسیارگەلێکن لەم ڕۆژانەدا بوونەتە جێی سەرنجی زۆرێک لە ڕۆژهەڵاتییەکان، بەتایبەتی کاتێک لە ڕێی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بەر پەلاماری ئەو عەقڵیەتە باوەی باشوور دەکەون و له ناخەوە ئازاریان پێ دەگات، چونکە نازانن چ تارمایییەک باڵی بەسەر دونیابینیی باشوورییەکاندا کێشاوە و ئاسۆکانی ڕۆژهەڵاتی لێ شاردوونەتەوە.
✅ درێژەی ئەم وتارە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3SC2nHQ
ژنەفتن
تارماییەکانی باشوور، ئاسۆکانی ڕۆژهەڵات
تارماییەکانی باشوور، ئاسۆکانی ڕۆژهەڵات %
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
پێرفۆرمانسێکی (زەھرا دوغان) لە بەردەم سەفارەتی ئێران لە بەرلین-ئەڵمانیا
ئا: سەیران
سەدان ژن و پیاو لە پێگەى جیاجیادا, پاڵپشتینامەیەکیان بە ناوى "گوێ بۆ شۆڕشێکى فیمینیستى لە ئێران ڕادێرن" ئیمزاکردووە. لەوێدا
کۆمەڵێک نوسەر و بیرمەند و فێمینیست و ئەکادیمى داواى هاوپشتییەکى نێودەوڵەتى دەکەن بۆ جووڵانەوەى خەڵک لەناو ئێران و بەتایبەت بزاڤى ژن. هەندێک لەم ناوانە کە ئەکادیمیین, ڕەخنەى ئەکادیمیاى جیهانى دەکەن لەسەر ئەوەى بێدەنگن. هاوکات داواى بەردەوامى لە ژنان و هەموو "جەستە پەراوێزخراوەکان"ـى ئێران و کۆمەڵگاى نێونەتەوەییش دەکەن کۆڵ نەدەن. لەم پاڵپشتییەدا باسى کوشتنى دڵڕەقانەى ژینا ئەمینى کراوە بە دەستى ڕژێمى ئاپارتایدى جێندەری. ئەوان جەخت لەسەر هاوپشتییەکى سەروونەتەوەیی(transnational solidarity) دەکەنەوە نەک هەر بۆ سەرکوتکراوانى ناو ئێران, بەڵکو بۆ سیستەمە تیۆکراسییە دینییەکانى تریش.
جێى بیرخستنەوەیە ئەگەر درێژەدان هەبێت ئەوا ئەم ڕەهەندە جیهانییەى جووڵانەوەکە بایەخى خۆى دەبێت.
لەناویاندا: جۆدێت باتلەر, ئەلێنکا زوپانچیچ, ژاک ڕانسێر, مایکڵ هارت, کاترین مالابۆ و هتد هەن.
سەدان ژن و پیاو لە پێگەى جیاجیادا, پاڵپشتینامەیەکیان بە ناوى "گوێ بۆ شۆڕشێکى فیمینیستى لە ئێران ڕادێرن" ئیمزاکردووە. لەوێدا
کۆمەڵێک نوسەر و بیرمەند و فێمینیست و ئەکادیمى داواى هاوپشتییەکى نێودەوڵەتى دەکەن بۆ جووڵانەوەى خەڵک لەناو ئێران و بەتایبەت بزاڤى ژن. هەندێک لەم ناوانە کە ئەکادیمیین, ڕەخنەى ئەکادیمیاى جیهانى دەکەن لەسەر ئەوەى بێدەنگن. هاوکات داواى بەردەوامى لە ژنان و هەموو "جەستە پەراوێزخراوەکان"ـى ئێران و کۆمەڵگاى نێونەتەوەییش دەکەن کۆڵ نەدەن. لەم پاڵپشتییەدا باسى کوشتنى دڵڕەقانەى ژینا ئەمینى کراوە بە دەستى ڕژێمى ئاپارتایدى جێندەری. ئەوان جەخت لەسەر هاوپشتییەکى سەروونەتەوەیی(transnational solidarity) دەکەنەوە نەک هەر بۆ سەرکوتکراوانى ناو ئێران, بەڵکو بۆ سیستەمە تیۆکراسییە دینییەکانى تریش.
جێى بیرخستنەوەیە ئەگەر درێژەدان هەبێت ئەوا ئەم ڕەهەندە جیهانییەى جووڵانەوەکە بایەخى خۆى دەبێت.
لەناویاندا: جۆدێت باتلەر, ئەلێنکا زوپانچیچ, ژاک ڕانسێر, مایکڵ هارت, کاترین مالابۆ و هتد هەن.
jineftin
Photo
✅ سلاڤۆی ژیژەک: لە خەڵکی ئێرانەوە فێر بین
✍ وەرگێڕانی: سەیران
✅ئەوەی لە ئێراندا ڕوو دەدات ڕۆڵێکی دیاریکەری لە مێژووی جیهانیدا هەیە: بزاڤێک کە کۆمەڵەخەباتێکی جیاواز لە یەکگرتووییەکی ئۆرگانیکدا تەڤلی یەک دەکات (خەباتی دژ بە سەرکوتکردنی ژنان، دژ بە فەندەمەنتالیزمی مەزهەبی و خەبات بۆ ئازادیی سیاسی لە بەرانبەر تیرۆری دەوڵەتیدا). ئێران بە بەشێک لە ڕۆژئاوای پەرەسەندوو نایەتە ئەژمار، هەر بۆیە دروشمی «ژن، ژیان، ئازادی» جیاوازییەکی زۆری لەگەڵ بزووتنەوەی می‌توو ( (#metooلە وڵاتە ڕۆژئاواییەکاندا هەیە: ئەم بزاڤە ئێرانییە بە میلیۆنان ژن، کە ڕاستەوخۆ مامەڵەی هەموو دژوازییەکان دەکەن، هەروەها پیاوانیشی خستۆتە جووڵە- بگرە ئەم ڕەوتە بە پێچەوانەی ئەوەی کە زۆرجار لە فێمێنیزمی ڕۆژئاواییدا دەبینرێت، هیچ خەسڵەتێکی دژەپیاوانە یان دژەنێرانەی نییە. ژنان و پیاوان لە کەنار یەکتردا بەشداریی تێدا دەکەن و دژ بە دوژمنە هاوبەشەکەیان واتە فەندەمەنتالیزمی مەزهەبی، کە لە لایەن تۆقاندنی دەوڵەتییەوە پشتگیریی لێ دەکرێت، یەک دەگرن. ئەو پیاوانەی لە بزاڤی ژن، ژیان، ئازادیدا بەشداری دەکەن بە باشی دەزانن کە خەبات لە پێناوی مافەکانی ژناندا ڕێک خەباتە لە پێناو ئازادیی خۆیاندا: ستەمی دژ بە ژنان بە هیچ شێوەیەک بابەتێکی ئاوارتە نییە، بەڵکوو ئەمە هەمان ئەو چرکە و ساتەیە کە ئەو ستەمەی دزەی کردووەتە ناو هەموو ڕەهەندەکانی کۆمەڵگا، لە ئاشکراترین شێوەدا دێتە بینین.
✅ درێژەی ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3SpYUMU
✍ وەرگێڕانی: سەیران
✅ئەوەی لە ئێراندا ڕوو دەدات ڕۆڵێکی دیاریکەری لە مێژووی جیهانیدا هەیە: بزاڤێک کە کۆمەڵەخەباتێکی جیاواز لە یەکگرتووییەکی ئۆرگانیکدا تەڤلی یەک دەکات (خەباتی دژ بە سەرکوتکردنی ژنان، دژ بە فەندەمەنتالیزمی مەزهەبی و خەبات بۆ ئازادیی سیاسی لە بەرانبەر تیرۆری دەوڵەتیدا). ئێران بە بەشێک لە ڕۆژئاوای پەرەسەندوو نایەتە ئەژمار، هەر بۆیە دروشمی «ژن، ژیان، ئازادی» جیاوازییەکی زۆری لەگەڵ بزووتنەوەی می‌توو ( (#metooلە وڵاتە ڕۆژئاواییەکاندا هەیە: ئەم بزاڤە ئێرانییە بە میلیۆنان ژن، کە ڕاستەوخۆ مامەڵەی هەموو دژوازییەکان دەکەن، هەروەها پیاوانیشی خستۆتە جووڵە- بگرە ئەم ڕەوتە بە پێچەوانەی ئەوەی کە زۆرجار لە فێمێنیزمی ڕۆژئاواییدا دەبینرێت، هیچ خەسڵەتێکی دژەپیاوانە یان دژەنێرانەی نییە. ژنان و پیاوان لە کەنار یەکتردا بەشداریی تێدا دەکەن و دژ بە دوژمنە هاوبەشەکەیان واتە فەندەمەنتالیزمی مەزهەبی، کە لە لایەن تۆقاندنی دەوڵەتییەوە پشتگیریی لێ دەکرێت، یەک دەگرن. ئەو پیاوانەی لە بزاڤی ژن، ژیان، ئازادیدا بەشداری دەکەن بە باشی دەزانن کە خەبات لە پێناوی مافەکانی ژناندا ڕێک خەباتە لە پێناو ئازادیی خۆیاندا: ستەمی دژ بە ژنان بە هیچ شێوەیەک بابەتێکی ئاوارتە نییە، بەڵکوو ئەمە هەمان ئەو چرکە و ساتەیە کە ئەو ستەمەی دزەی کردووەتە ناو هەموو ڕەهەندەکانی کۆمەڵگا، لە ئاشکراترین شێوەدا دێتە بینین.
✅ درێژەی ئەم بابەتە لەم بەستەرەدا بخوێنەرەوە:
https://bit.ly/3SpYUMU