⚫️ فرا رسیدن سالروز وفات حضرت امّ‌البنین علیهاالسلام، همسر گرامی مولی‌الموحّدین امیرالمؤمنین صلوات‌الله‌علیه و مادر بزرگوار حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام را به محضر مقدّس قطب عالم امکان، حضرت صاحب‌الزّمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و همه‌ی شیعیان و منتظران تسلیت عرض می‌نمائیم.

◾️عنْ جَابِرٍ عَنْ أبِی جَعْفَرٍ علیه السّلام قَالَ :

كَانَتْ أُمُّ الْبَنِينَ ، أُمُّ هَؤُلَاءِ الْأرْبَعَةِ الْإِخْوَةِ الْقَتْلَى تَخْرُجُ إِلَى الْبَقِيعِ فَتَنْدُبُ بَنِيهَا أشْجَى نُدْبَةٍ وَ أحْرَقَهَا ، فَيَجْتَمِعُ النَّاسُ إلَيْهَا يَسْمَعُونَ مِنْهَا ، فَكَانَ مَرْوَانُ يَجِیئُ فِيمَنْ يَجِیئُ لِذَلِكَ فَلَا يَزَالُ يَسْمَعُ نُدْبَتَهَا وَ يَبْكِی

◾️جابر جعفی از إمام محمّد باقر علیه السّلام نقل میکند که فرمود :
أمّ البنین سلام الله علیها ، مادر چهار برادرِ به شهادت رسیده ، به بقیع میرفت و بر فرزندانش به شدیدترین و سوزاننده ترین وجه میگریست و زاری میکرد. مردم پیرامون او جمع میشدند و سخنانش را میشنیدند. مروان حَکَم هم از جمله کسانی بود که می آمد و همواره گریه و زاری او را میشنید و میگریست.

بحارالأنوار ۴۵ / ۴۰.

🆔 @javaheralklam

#تصحیح_روایات_عیون_اخبار_الرضا 4⃣

▫️گفتیم که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در کتاب نفیس عیون اخبار الرضا فقط از ثقات نقل حدیث میکند، یعنی در این کتاب احادیثی را آورده است که آنها را صحیح میدانسته است و به کلام برخی از فقهاء که به این نکته اشاره کردند استشهاد کردیم .
👈 آیت‌الله‌سیستانی نیز قائل به این مطلب است .

🔹 جایگاه و شان علمی حضرت آیت‌الله سیستانی (حفظه‌الله) بر احدی پوشیده نیست ایشان در بحثی که تحت عنوان 《اختلاف الحدیث》 ایراد فرمودند به این نکته اشاره میکنند که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در کتاب عیون اخبار الرضا فقط احادیثی که به اعتقادش صحیح بودند را نقل میکند :

▫️ بل یمکن ان یقال بان الصدوق لاینقل فی کتاب عیون اخبار الرضا الا اخبار التی یعتمد علیها و هذا الذی یناسب لفظه عین اذ ان لخبر العین هو خبر الصحیح کما یذکر ذلک فی علم الدرایه

👈 میتوان [اینگونه استدلال کرد که : ] شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا فقط احادیثی را نقل میکند که به آنها اعتماد داشته است و این موضوع با عنوان کتاب [ عیون الاخبار ] مناسب است چرا که خبر عین همان گونه که در علم درایه گفته شده است همان خبر صحیح است .

📚 اختلاف الحدیث؛ تقریر ابحاث آیت‌الله‌ سیستانی؛ ص 13

✅ بنابراین تمام احادیث این کتاب شریف از جمله حدیث غضب حضرت فاطمه (سلام‌الله علیها) به شهادت شیخ صدوق صحیح هستند .

⁉️ وهابی دیگر چه بهانه‌ی خواهد داشت ؟!

⚠️ ادامه دارد .......

🆔 @javaheralklam

#تصحیح_روایات_عیون_اخبار_الرضا 5⃣

☑️ پس اثبات استفاضه حدیث غضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها برای اتمام حجت بر کانال وهابی روایات عیون اخبار الرضا را تصحیح کردیم و بیان کردیم که عده‌ی از اعاظم فقها قائل هستند که شیخ صدوق در این کتاب فقط از ثقات نقل حدیث میکند و صرفا احادیثی را می‌آورد که قائل به صحت آنها باشد :

🔹 شيخ محمد آل‌ عبیدان‌ القطيفی، از مدرسین عرب زبان دروس سطح خارج فقه همان نکته‌ی که ایت‌الله سیستانی در خصوص کتاب شریف عیون اخبار الرضا بیان کردند، را در دروسشان مطرح میکنند :


▫️ولكن في المقام نكتة يمكن البناء عليها ان هذه الرواية منقولة من كتاب عيون اخبار الرضا ع ولو تأملنا في العنوان (عيون) تشير الى الشيء النفيس او المنتخب كما لو قلت (عين القوم) يعني الشخص الذي انتخبوه ليكون ناظرا لهم، فكأن تعبير الصدوق بعيون اخبار الرضا يوحي بنائه على اعتبار المرويات التي نقلها في كتابه صدور مرويات الكتاب وبالتالي يوجب هذا المعنى
وبعبارة أخرى قد يكون التعبير بكلمة (العيون) تشير الى ان الصدوق لم يذكر في هذا الكتاب الا خصوص ما يراه صحيحا

🔸عنوان کتاب [ عیون اخبار ] به این نکته اشاره دارد که شیخ صدوق در این کتاب فقط احادیثی را که به نظرش صحیح هستند را می آورد .

🆔 http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/alabidan/qavaed/41/420909/%3D%22%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%20%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86%20%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%20%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7%22

⚠️ ادامه دارد .......

🆔 @javaheralklam

#تصحیح_روایات_عیون_اخبار_الرضا 6⃣

🔹 تا اینجا اثبات کردیم که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در کتاب عیون اخبار الرضا فقط از ثقات نقل حدیث میکند :

👈 کلام آیت‌الله شب‌زنده‌دار
👈 جناب استاد محمد جواد شبیری زنجانی مدرس درس خارج علم‌ رجال

🔸 بنابراین شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در این کتاب فقط روایاتی را نقل میکند که قائل به صحت آنها بود :

👈 فرمایش حضرت آیت‌الله‌سیستانی (حفظه‌الله)
👈 سخن شيخ محمد آل‌ عبیدان‌ القطيفی

☑️ بنابراین حدیثی که از کتاب عیون اخبار الرضا در خصوص مساوی بودن غضب حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها با غضب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله) نقل کردیم‌ به شهادت شیخ صدوق صحیح است و راویان سند این روایات به توثیق ایشان، ثقه هستند :

👈 روایت کتاب عیون اخبار الرضا

🔹علاوه بر نکات بالا اکنون اضافه میکنیم که جناب آقای آصف محسنی در کتاب 《معجم الاحادیث المعتبره》که در این کتاب فقط احادیث معتبر را نقل میکند؛ حدیث بالا را به عنوان حدیثی معتبر در کتاب خود نقل میکند :

🆔 https://lib.eshia.ir/11775/2/210

✅ بنابراین این حدیث صحیح پاسخ قاطع به هر دو تحدی کانال وهابی است :
👈 تحدی اول
👈 تحدی دوم

▫️با اینکه کانال وهابی با #تقطیع و #تدلیس کلام فقهاء جایگاه خود را در بحث علمی نشان داد اما از هر نقد علمی که به مطالب دارد، استقبال میکنیم .

و الحمدالله رب العالمین

🆔 @javaheralklam

✍ ابن عثیمین از علمای بزرگ نزد اهل تسنن در کتاب خود می نویسد :

📄شکی در این نیست که گروهی از صحابه سرقت، شراب‌ خواری، قذف (نوعی دشنام و به معنای متهم‌کردن شخصی به زنا یا لواط است) و زنای محصنه و غیر محصنه انجام دادند.

🔹 متن عربی : و لا شك أنَّه حصل من بعضهم سرقة وشرب خمر و قذف و زنى بإحصان و زنى بغير إحصان

📚 کتاب شرح العقیدة الواسطیة، تألیف محمّد بن صالح العثیمین، جلد ۲، صفحهٔ ۲۹۲، نشر دار ابن‌ الجوزی

✅ اهلسنت همچین اشخاصی را عادل معرفی میکند ❗️

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 1⃣

🔹 ظاهرا مدتی است کانال وهابی تحدی کرده که شیعیان اگر میتوانند حدیث ثقلین را با سند صحیح از کتب خودشان نشان دهند !

✅ پاسخ :

1⃣ حدیث شریف ثقلین در کتب شیعه متواتر است؛ که با برسی مختصری که در کتب شیعه داشتیم حدود 50 طریق برای این حدیث پیدا کردیم❗️

⁉️ آیا حدیثی با همچین تعدد طرقی که قطعا متواتر است نیاز به برسی سندی دارد ؟!

👈 قطعا طرح همچین سوالاتی صرفا جهالت طراح را نشان خواهد داد !
👈 کما اینکه این کانال قبلا هم در بحث حدیث غضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها با #تقطیع و #تدلیس در کلام علماء جهالت خود را نشان داد .

☑️ ان‌شاءالله در ادامه به برخی از طرق این حدیث اشاره خواهد شد که تواتر آن را اثبات کنیم .

2⃣ شیعیان بر صدور این حدیث از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) و اهلبیت (علیهم‌السلام) اجماع و اتفاق دارند :

🔸شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در این خصوص بیان میکند که :

▫️ إن جميع طبقات الزيدية و الإمامية 👈 قد اتفقوا علي أن رسول الله ص قال إني تارك فيكم الثقلين كتاب الله وعترتي أهل بيتي وهما الخليفتان من بعدي وإنهما لن يفترقا حتي يردا علي الحوض 👈و تلقوا هذا الحديث بالقبول

📚 کمال الدین و اتمام النعمه ص ۶۴

☑️ این اجماع قداماء بر تصحیح حدیث از قرائن قطعی برای اخذ حدیث است .


3⃣ این حدیث به سند کاملا صحیح در کتب شیعه وجود دارد :

1⃣ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ اَلنَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ يَحْيَى اَلْحَلَبِيِّ عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ :

🔹 قَدْ بَلَّغَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلَّذِي أُرْسِلَ بِهِ فَالْزَمُوا وَصِيَّتَهُ وَ مَا تَرَكَ فِيكُمْ مِنْ بَعْدِهِ مِنَ اَلثَّقَلَيْنِ كِتَابِ اَللَّهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ اَللَّذَيْنِ لاَ يَضِلُّ مَنْ تَمَسَّكَ بِهِمَا وَ لاَ يَهْتَدِي مَنْ تَرَكَهُمَا

📚 الکافي ج ۳، ص ۴۲۲

☑️ تمام راویان حدیث فوق ثقه هستند .

📚 علامه مجلسی رحمه‌الله‌علیه در کتاب مراه العقول جلد ۱۵، صفحه ۳۶۰ حدیث را صحيح میداند .

📚 صاحب جواهر نیز در جواهر الکلام جلد ۱۱، صفحه‌ی ۲۱۸ این حدیث را صحیح معرفی میکند .

📚 آقای بهبودی این روایت را در کتاب صحیح کافی جلد اول صفحه‌ی ۳۲۴ می آورد .

📚 و آقای آصف محسنی نیز در کتاب معجم الأحاديث المعتبرة جلد 5  صفحه 162 این روایت را می‌آورد .

⁉️ اکنون که مشخص شد حدیث ثقلین با سند صحیح در کتب شیعه وجود دارد آیا وهابی اینقدر تقوا دارد که به شکست خود در این تحدی اعتراف کند ؟!

⚠️ ادامه دارد .....

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 2⃣

▫️در پاسخ به کانال وهابی که ادعا کرده بود حدیث ثقلین در کتب شیعه با سند صحیح وجود ندارد؛ در پست‌های قبل اولین حدیث با سند صحیح را ارائه دادیم و اکنون دومین حدیثِ صحیح به همراه برسی سندی را بیان خواهیم کرد ان‌شاءالله

👈 البته لازم به ذکر است که ما در صدد اثبات تواتر حدیث ثقلین هستیم؛ بنابراین پاسخ اصلی ما به کانال وهابی اثبات تواتر این حدیث از کتب شیعه است ؛ لکن سعی میکنیم به اسناد احادیث نیز اشاره کنیم .
👈 اگر چه با اثبات تواتر این حدیث شریف دیگر نیازی به برسی سندی نخواهد بود .

2⃣ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ اَلْوَلِيدِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ 👈 قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلصَّفَّارُ 👈 عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ أَبِي اَلْخَطَّابِ وَ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ جَمِيعاً 👈 عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ 👈 عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ 👈 عَنْ مَعْرُوفِ بْنِ خَرَّبُوذَ 👈 عَنْ أَبِي اَلطُّفَيْلِ عَامِرِ بْنِ وَاثِلَةَ 👈 عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ أُسَيْدٍ اَلْغِفَارِيِّ قَال :

▫️ شْهَدْتُ اَللَّهَ بِهِ عَلَيْكُمْ فِي يَوْمِكُمْ هَذَا إِذَا وَرَدْتُمْ عَلَيَّ حَوْضِي وَ مَا ذَا صَنَعْتُمْ بِالثَّقَلَيْنِ مِنْ بَعْدِي فَانْظُرُوا كَيْفَ تَكُونُونَ خَلَفْتُمُونِي فِيهِمَا حِينَ تَلْقَوْنِي قَالُوا وَ مَا هَذَانِ اَلثَّقَلاَنِ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ أَمَّا اَلثَّقَلُ اَلْأَكْبَرُ فَكِتَابُ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبَبٌ مَمْدُودٌ مِنَ اَللَّهِ وَ مِنِّي فِي أَيْدِيكُمْ طَرَفُهُ بِيَدِ اَللَّهِ وَ اَلطَّرَفُ اَلْآخَرُ بِأَيْدِيكُمْ فِيهِ عِلْمُ مَا مَضَى وَ مَا بَقِيَ إِلَى أَنْ تَقُومَ اَلسَّاعَةُ وَ أَمَّا اَلثَّقَلُ اَلْأَصْغَرُ فَهُوَ حَلِيفُ اَلْقُرْآنِ وَ هُوَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ عِتْرَتُهُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ

📚 الخصال ج ۱، ص ۶۵

☑️ این حدیث از شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) تا پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) سند متصلی دارد و همه‌ی راویان این روایت شریف تا معروف بن خربوذ همه ثقه هستند و علاوه بر وثاقت از اجلاء و فقهای شیعه هستند، دو راوی بعد از معروف بن خربوذ از اصحاب امیرالمومنین و پیامبر هستند ولی در کتب رجال تصریح به وثاقت آنها نشده است اما روایاتی دال بر مدح آنها موجود است ( بنابراین سند اصلی قِسم حسن قرار میگرد.)
👈 اما برای اثبات صحت این روایت اصلا نیازی به اثبات وثاقت و یا حتی مدح این دو راوی نیست؛ چرا که این روایت با #سند_صحیح بر امام باقر علیه‌السلام عرضه شده است و امام شهادت به صحت و صدور این روایت از پیامبر داده است :

🔸 حدّثنا محمد بن الحسن بن أحمد بن الوليد (رض) قال حدّثنا محمد بن الحسن الصفّار عن محمد بن الحسين بن أبي‌الخطّاب ويعقوب بن يزيد جميعاً عن محمد بن أبي عمير عن عبداللَّه بن سنان قال معروف بن خرّبوذ : فعرضت هذا الكلام على أبي جعفر عليه السلام فقال: صدق أبو الطفيل رحمه اللَّه هذا الكلام وجدناه في كتاب علي وعرفناه

🔹 معروف بن خربوذ می‌گويد : اين حديث را بر امام پنجم عرضه داشتم ، 👈 امام فرمود: ابو الطفيل راست گفته، خدا او را رحمت كند ما اين حديث را در كتاب على «عليه السّلام» يافتيم و شناختيم .

▫️ در پست بعدی ان‌شاءالله سند عرضه این حدیث به امام باقر‌ علیه‌السلام را برسی میکنیم .

⚠️ ادامه دارد ......

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 3⃣

▫️برسی سندی روایت عرضه حدیث ثقلین به امام باقر علیه‌السلام :

1⃣ محمد بن حسن بن احمد بن ولید

☑️ ایشان استاد شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیهما) است و در نقل حدیث آنچنان سختگیر بود که وجود ایشان در طریق روایت به اعتبار روایت می‌افزاید، نجاشی ایشان را با تعابیر بلندی معرفی میکند :

▫️أبو جعفرشيخ القميين، وفقيههم، ومتقدمهم، ووجههم. ويقال إنه نزيل قم، و ما كان أصله منها. ثقة ثقة، عين، مسكون إليه.

📚 رجال نجاشی، صفحه‌ی ۳۸۴

2⃣ محمد بن حسن الصفار

☑️ ایشان صاحب کتاب بصائر الدرجات است، نجاشی ایشان را اینگونه معرفی میکند :

▫️ كان وجها في أصحابنا القميين، ثقة عظيم القدر راجحا قليل السقط في الرواية.

📚 رجال نجاشی، صفحه‌ی ۳۵۵

3⃣ در این طبقه دو راوی وجود دارد که هر کاملا ثقه هستند :

👈 الف . محمد بن حسین بن ابی الخطاب

▫️جليل من أصحابنا، عظيم القدر، كثير الرواية، ثقة، عين، حسن التصانيف، مسكون إلي روايته.

📚 رجال نجاشی، صفحه‌ی ۳۵۵

👈 ب ‌. یعقوب بن زید

▫️ كان ثقة صدوقا.

📚 رجال نجاشی، ۴۵۱

4⃣ محمد بن ابی عمیر

☑️ نجاشی در خصوص ایشان میگوید :

جليل القدر عظيم المنزلة فينا

📚 رجال نجاشی، ۳۲۷

5⃣ عبدالله بن سنان

▫️كوفي، ثقة، من أصحابنا، جليل، لايطعن عليه في شيء

📚 رجال نجاشی، ۲۱۵

6⃣ معروف بن خربوذ

🔹 مرحوم کشی در خصوص ایشان میگوید :

▫️ اجْتَمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْدِيقِ هَؤُلَاءِ الْأَوَّلِينَ مِنْ أَصْحَابِ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) وَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) وَ انْقَادُوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ، فَقَالُوا أَفْقَهُ الْأَوَّلِينَ سِتَّةٌ: زُرَارَةُ وَ مَعْرُوفُ بْنُ خَرَّبُوذَ وَ بُرَيْدٌ وَ أَبُو بَصِيرٍ الْأَسَدِيُّ وَ الْفُضَيْلُ بْنُ يَسَارٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ الطَّائِفِيُّ، قَالُوا وَ أَفْقَهُ السِّتَّةِ زُرَارَةُ، وَ قَالَ بَعْضُهُمْ كَانَ أَبِي بَصِيرٍ الْأَسَدِيِّ أَبُو بَصِيرٍ الْمُرَادِيُّ وَ هُوَ لَيْثُ بْنُ الْبَخْتَرِيُّ.

📚 رجال کشی ، جلد اول، ۲۳۸


☑️ شیخ احمد ماحوزی در جلد اول کتاب خصال ( به تحقیق ایشان) صفحه‌ی ۱۷۶ ذیل این حدیث را به لحاظ سند کاملا #صحیح میداند و میگوید:
👈 و سنده من اصح الاسانید، رجاله ثقات اجلاء عیون عظام

☑️ آقای آصف محسنی در کتاب معجم الأحاديث المعتبرة جلد دوم صفحه 162 این حدیث را می‌آورد .

▫️بنابراین در صحت سند حدیث هیچ شکی نیست .

🆔 @javaheralklam

✨ الحمدالله الذي خلق فاطمة الزهراء سلام‌الله علیها


❤️ أسعد الله أيامكم و لياليكم ❤️


💔 ولادت با سعادت حضرت انسیة الحوراء صدیقه طاهره سلام الله علیها را به محضر نورانی و مقدس حضرت ولیعصر حجة بن الحسن العسكري عجل الله فرجه الشريف و تمامی شیعیان و محبین آن حضرت تبریک و تهنیت عرض مینماییم🌹

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 4⃣

🔹 تا کنون حدیث ثقلین را به دو طریق صحیح نقل کردیم و صحت سندی آن را نیز ثابت کردیم؛ و اکنون پنج طریق دیگر را برای این حدیث بیان خواهیم کرد :

🔸 در کتاب شریف عیون اخبار الرضا حدیث ثقلین حداقل به پنج طریق کاملا مختلف و متصل تا پیامبر نقل شده است :

▫️ اعتبار روایات کتاب شریف عیون اخبار الرضا


☑️ طرق حدیث ثقلین در کتاب عیون اخبار الرضا :

3⃣ حدثنا أبو الحسن محمد بن علي بن الشاه الفقيه المروزي بمرورود في داره قال حدثنا أبوبكر بن محمد بن عبد الله النيسابوري قال حدثنا أبوالقاسم عبد الله بن أحمد بن عامر بن سليمان الطائي بالبصرة قال حدثنا أبي في سنة ستين ومائتين قال حدثني علي بن موسي الرضا ع سنة أربع وتسعين ومائة


4⃣ و حدثنا أبومنصور أحمد بن ابراهيم بن بكر الخوري بنيسابور قال حدثنا أبوإسحاق ابراهيم بن هارون بن محمدالخوري قال حدثنا جعفر بن محمد بن زياد الفقيه الخوري بنيسابور قال حدثنا أحمد بن عبد الله الهروي الشيباني عن الرضا علي بن موسي

5⃣ حدثني أبو عبد الله الحسين بن محمدالأشناني الرازي العدل ببلخ قال حدثنا علي بن محمد بن مهرويه القزويني عن داود بن سليمان الفراء عن علي بن موسي الرضا

▫️در هر سه طریق فوق امام رضا علیه‌السلام حدیث ثقلین را از پدران گرامی‌اش از امیرالمومنین علی علیه‌السلام از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نقل میکند و میفرماید :

👈 حدثني أبي موسي بن جعفر قال حدثني أبي جعفر بن محمد قال حدثني أبي محمد بن علي قال حدثني أبي علي بن الحسين قال حدثني أبي الحسين بن علي قال حدثني بي علي بن أبي طالب ع عن رسول الله (صلَّى‌اللَّه‌عليه‌و‌آله) :

▫️ كَأَنِّي قَدْ دُعِيتُ فَأَجَبْتُ وَ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَكْبَرُ مِنَ اَلْآخَرِ كِتَابُ اَللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ اَلسَّمَاءِ إِلَى اَلْأَرْضِ وَ عِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمَا.

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۲، ص ۳۰

6⃣ حدثنا محمد بن عمر بن محمد بن سلم بن البراء الجعابی قال حدثني أبو محمد الحسن بن عبد الله بن محمد بن العباس الرازی التميمي قال حدثني سيدي علي بن موسي الرضا ع قال حدثني أبي موسي بن جعفر قال حدثني أبي محمد بن علي قال حدثني أبي علي بن الحسين قال حدثني أبي الحسين بن علي قال حدثني أبي علي بن أبي طالب ع قال قال رسول الله :

▫️ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي وَ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ .

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۲، ص ۶۲

7⃣ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: سُئِلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ

▫️ عَنْ مَعْنَى قَوْلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي مَنِ اَلْعِتْرَةُ فَقَالَ أَنَا وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ اَلْأَئِمَّةُ اَلتِّسْعَةُ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ مَهْدِيُّهُمْ وَ قَائِمُهُمْ لاَ يُفَارِقُونَ كِتَابَ اَللَّهِ وَ لاَ يُفَارِقُهُمْ حَتَّى يَرِدُوا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَوْضَهُ .

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۱، ص ۵۷

✅ توضیح دادیم که احادیث کتاب عیون اخبار الرضا همه معتبر هستند؛ اما علاوه بر آن ان‌شاءالله بحثی در خصوص اسناد این روایت خواهیم داشت .

⚠️ ادامه دارد .......

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 5⃣

📝 برسی سندی حدیث شماره‌ی هفت

👈 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ 👉
عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ :

▫️ سُئِلَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ مَعْنَى قَوْلِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي مَنِ اَلْعِتْرَةُ فَقَالَ أَنَا وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ اَلْأَئِمَّةُ اَلتِّسْعَةُ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ مَهْدِيُّهُمْ وَ قَائِمُهُمْ لاَ يُفَارِقُونَ كِتَابَ اَللَّهِ وَ لاَ يُفَارِقُهُمْ حَتَّى يَرِدُوا عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَوْضَهُ .

🔹 برسی سندی حدیث فوق :

1⃣ احمد بن زیاد بن جعفر همدانی :

🔸 شیخ صدوق در كمال الدين پس از ذكر روايتی مي‌گويد :
▫️ لم اسمع هذا الحديث الاّ من احمد بن زياد بن جعفر الهمداني رضي الله عنه بهمدان عند منصرفي من حج بيت الله الحرام، و كان رجلاً ثقة ديّنا فاضلاً رحمة الله عليه و رضوانه

📚 كمال الدين و تمام النعمة، ج‌2، ص: 369.

2⃣ علي بن ابراهيم بن هاشم أبو الحسن القمی

▫️ ثقة في الحديث، ثبت، معتمد، صحيح المذهب

📚 نجاشی، صفحه‌ی ۲۶۱

3⃣ ابراهيم بن هاشم ابو اسحاق القمی :

▫️ در خصوص اثبات وثاقت ایشان در پستی جداگانه بحث خواهیم کرد ان‌شاءالله

4⃣ محمد بن ابی عمیر

▫️ كان من أوثق الناس عندالخاصة والعامة

📚 فهرست ، شیخ طوسی ، صفحه‌ی 50

5⃣ غياث بن ابراهيم التميمي الاسيدی

▫️ بصری، سكن الكوفة، ثقة

📚 رجال نجاشی، صفحه‌ی ۳۰۶

⚠️ ادامه دارد .......

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 6⃣

▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی

📝 قرینه‌ی اول : #کثرت روایت اجلاء

🔹مقدمه‌ی اول :

▫️ به تعبیر آیت‌الله شبیری زنجانی محدثین شیعه سه دسته هستند :
گروه اول: کسانی هستند که در نقل حدیث اهل توسعه هستند هم از ضعیف نقل می کنند و هم از ثقه نقل می کنند 👈 که در کتب رجال به عنوان نقطه ضعف این گروه یاد شده و عبارت یروی عن الضعفاء و یعتمد المراسیل درباره آنها بکار رفته است .
👈 گروه دوم : متعارف افراد هستند که اینها ممکن است گاهی اوقات از ضعفاء روایت کنند ولی #اکثار روایت از ضعفا نمی کنند که معمول محدثین شیعه این چنین بوده اند.
گروه سوم : کسانی که انسان های بسیار دقیقی هستند یعنی نه تنها اکثار روایت از ضعفا نمی کنند بلکه اصلا از ضعفا روایت نمی کنند.

🔸 مقدمه‌ی دوم

▫️در پست قبل کلام نجاشی در خصوص علی بن ابراهیم را بیان کردیم که در معرفی ایشان به چند ویژگی ایشان تصریح میکند :

👈 ثقه فی الحدیث
▫️معمولا ثقه فی الحدیث به کسی گفته میشود امامیه به روایتش عمل کرده‌اند .

👈 ثبت
▫️ثبت یعنی ثابت و محکم البته تاکید بیشتر بر روی ضبط بودن راوی دارد . 

👈 معتمد
▫️به تناسب حکم و موضوع معتمد به کسی اطلاق میشود که بتوان به روایاتی که نقل میکند اعتماد کرد .

👈 صحیح المذهب
▫️ صحیح المذهب نیز به کسی گفته میشود که عقاید صحیح داشته باشد .

🔹 مقدمه‌ی سوم :

▫️در کتب حدیث علی بن ابراهیم که نجاشی با چهار تعبیر فوق او را ستایش میکند ده‌ها حدیث از پدرش یعنی ابراهیم بن هاشم نقل میکند .

☑️ با توجه به آنچه گفته شد میتوان اینگونه بر وثاقت ابراهیم بن هاشم استدلال کرد :

1⃣ علی بن ابراهیم از پدرش ابراهیم بن هاشم اکثار روایت دارد؛ اگر ابراهیم بن هاشم شخصی ضعیف بود باید نجاشی در معرفی علی بن ابراهیم به این نکته اشاره میکرد زیرا شیوه‌ی متقدمینی مثل نجاشی این بوده است که اگر کسی فی نفسه ثقه باشد اما روایت زیادی از افراد ضعیف نقل میکرد؛ این ویژگی را به عنوان یک نقطه ضعف در معرفی او بیان میکردند .

2⃣ نجاشی علی بن ابراهیم را معتمد و ثبت نیز معرفی میکند یعنی کسی که روایاتش مورد قبول امامیه است .

⁉️ آیا کسی که اکثار روایت از ضعفاء دارد روایاتش با الفاظ معتمد و ثبت معرفی میشود ؟

✅ بنابراین اکثار روایت علی بن ابراهیم از پدرش ابراهیم بن هاشم قرینه‌ی قوی بر وثاقت ایشان است .

✅ ما موضوع فوق را به عنوان یک قرینه جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم بیان کردیم نه یک دلیل مستقل؛ پس کسی نمتواند اشکال کند که مرحوم سید خویی این این استدلال را قبول ندارد، زیرا سید خویی این استدلال را به عنوان یک دلیل مستقل قبول ندارد نه عنوان یک قرینه .

⚠️ ادامه دارد .....

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 7⃣

▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی

📝 قرینه‌ی دوم : ابراهیم بن هاشم جزء رجال نوادر الحکمه است .

🔹 کتاب نوادر الحکمه، تألیف محمد بن احمد بن یحیی از اساتید حدیث در قرن سوم هجری است. این کتاب در زمان خودش جامعی روایی محسوب می‌شد همانند کتاب شریف اصول کافی که یک جامع روایی است .
👈 به دلیل مرجعیتی که این کتاب پیدا می‌کند ابن ولید ( استاد شیخ صدوق ) در این کتاب تحقیق می‌کند و روایات افراد ضعیف را از آن استثناء می‌کند؛ پس قاعدتا افرادی که ابن ولید آنها را استثناء نکرده است افرادی ثقه هستند .

👈 شیخ صدوق نیز این مورد را از استاد خود میپذیرد؛ یعنی شیخ صدوق نیز افرادی که استثناء نشدند را موثق میداند .

🔸 نجاشی و شیخ طوسی افراد ضعیفی که استثناء شدند را در کتب خودشان آوردند که ابراهیم بن هاشم جزء آنها نیست با اینکه صاحب نوادر الحمکه بسیار از ابراهیم بن هاشم نقل روایت میکند .
👈 این امر نشان میدهد که ابراهیم بن هاشم نزد ابن ولید و شیخ صدوق ثقه بوده است .

🔹 این توثیق عام رجال نوادر الحکمه و تضعیف یک عده‌ی خاص مورد قبول شیخ طوسی هم واقع شده است و در کتاب فهرست به آن استناد کرده است، شیخ طوسی در فهرست در مورد قطیفی می‌نویسد :

▫️ محمد بن عيسي بن عبيد اليقطيني ضعيف استثناه أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه عن رجال نوادر الحكمة
👈 محمد بن عیسی قطیفی ضعیف است [ زیرا ] شیخ صدوق آن را از رجال نوادر الحکمه استثناء کرده است .

📚 فهرست شیخ طوسی ص ۱۴۱

🔸 بنابرین شیخ طوسی نیز به این تضعیف و توثیق رجال نوادر الحکمه اعتماد کرده است .

☑️ خلاصه کلام اینکه مشایخ مولف کتاب نوادر الحکمه که استثناء نشده‌اند ثقه هستند و این یکی از توثیقات عام است و افرادی که استثناء نشدند توسط ابن ولید و شیخ صدوق و شیخ طوسی توثیق شدند .

▫️جناب ابراهیم بن هاشم نیز از مشایخ بلاواسطه‌ی مولف کتاب نوادر الحکمه است که توسط ابن ولید و شیخ صدوق استثناء نشدند؛ پس هر دوی این بزرگان قائل به ثقه بودن ایشان هستند .
شیخ طوسی نیز که به این شیوه‌ی شیخ صدوق و ابن ولید اعتماد کرده است قاعدتا ابراهیم بن هاشم را ثقه میداند .

☑️ پس جناب ابراهیم بن هاشم حداقل توسط سه نفر از متقدمین توثیق است .

👈 تمام‌ مشایخ بلا واسطه‌ی صاحب کتاب نوادر الحکمه که توسط ابن ولید و شیخ صدوق استثناء نشدند در کتاب أصول علم الرجال، بين النظرية والتطبيق اثر شيخ مسلم داوری جلد اول صفحه‌ی 135 جمع آوردی شده است که اولین آنها ابراهیم بن هاشم است .

☑️ عده‌ی زیادی از بزرگان همچون آیت‌الله شبیری زنجانی، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله سبحانی و استاد محمد جواد شبیری زنجانی این توثیق عام را بپذیرفتند .

⚠️ ادامه دارد .....

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 7⃣

▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی

📝 قرینه‌ی سوم : ادعای اجماع بر وثاقت ابراهیم بن هاشم

🔹 سيد بن طاووس در کتاب فلاح السائل حدیثی نقل میکند که در سند حدیث ابراهيم بن هاشم وجود دارد، سپس در خصوص سند حدیث  میگوید :

▫️ورواة الحديث ثقات بالاتفاق

👈 راویان حدیث به اتفاق [شیعه] ثقه هستند .

📚 فلاح السائل، ص158

☑️ سید ابن طاووس متولد اواخر قرن ششم است و عمده‌ی عمر پر برکت خویش را در قرن هفتم‌ گذراند؛ ایشان کتابخانه‌ی بسیار جامعی داشتند که صدها کتاب در آن وجود داشت که اکثر این کتب متاسفانه در حمله‌ی مغول از بین رفتند .

☑️ به علت دسترسی سید ابن طاووس به کتب متقدمین در واقع ایشان حلقه‌ی اتصال ما با نظرات متقدمین است؛ یعنی نظرات قدماء را باید در کتب ایشان جستجو کرد .

☑️ وقتی ایشان ادعای اجماع بر وثاقت ابراهیم بن هاشم میکند هر چند این اجماع ممکن است حدسی و اجتهادی باشد لکن چون مبنی بر کتب قدماء است اجتهاد ایشان قرینه‌ی قوی برای وثاقت ابراهیم بن هاشم خواهد بود .

▫️ دقت کنید که ایشان برای وثاقت ابراهیم بن هاشم ادعای اجماع میکند نه اینکه صرفا نظر خودش را بیان کند .

⚠️ ادامه دارد ......

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 7⃣

▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی

📝 قرینه‌ی سوم : اعتماد مکتب قم به روایات او

🔹 نجاشی و شیخ طوسی هر دو در خصوص ایشان بیان میکنند که امامیه در خصوص او معتقد هستند که :
▫️ أول من نشر حديث الكوفيين بقم
👈 اولین کسی که احادیث کوفه را در قم‌ منتشر کرد ابراهیم بن هاشم است .

📚 رجال نجاشی صفحه‌ی 17
📚 فهرست شیخ طوسی صفحه‌ی 5

☑️ توضیح اینکه مکتب قم در قرون اولیه در اخذ حدیث شدیدا سخت گیر بود و فقهای قم اجازه‌ی نقل روایت به اشخاص غیر موثق را نمیدانند تا جایی که بزرگان فقهای مکتب قم بعضی از محدثین را به دلیل اکثار نقل از ضعفاء از قم اخراج کردند! (یعنی خود شخص ثقه بود اما به دلیل اکثار نقل از ضعفا او را از قم اخراج کردند)
👈 پس اینکه گفته میشود مکتب قم صرفا افراد غالی را اجازه‌ی نشر حدیث نمیداد قطعا صحیح نیست .

☑️ اینکه ابراهیم بن هاشم اعتماد فقهای مکتب قم را کسب کرده بود قرینه‌‌ای برای توثیق ایشان است؛ مرحوم سید خویی نیز به همین نکته اشاره میکند :
▫️ أنه أول من نشر حديث الكوفيين بقم و القميون قد اعتمدوا علي رواياته، و فيهم من هو مستصعب في أمر الحديث، فلو كان فيه شائبة الغمز لم يكن يتسالم علي أخذ الرواية عنه، و قبول قوله
📚 معجم‌رجال الحدیث جلد اول ص ۲۹۲

🔸 نتیجه‌ی‌ بحث اینکه :

👈 اعتماد شخصی جلیل القدر مثل علی بن ابراهیم به ایشان و نقل صدها روایت از ایشان
👈 اعتماد شیخص صدوق و ابن ولید به روایات ایشان
👈 نقل اجماع توسط سید ابن طاووس بر وثاقت ایشان
👈 نشر حدیث کوفه در قم

✅ این قرائن و دیگر قرائن که برای طولانی نشدن بحث ذکر نکردیم اطمینان به وثاقت ایشان برای ما حاصل میکند .

✅ عده‌ی که با مباحث علمی آشنایی ندارند گمان کردند تنها راه توثیق رجال حدیث صرفا توثیق متقدمین است❗️
👈 کسی که اندک آشنایی با مباحث علمی داشته باشد به سستی و بی اعتباری این قول پی میرد .

🆔 @javaheralklam

🔹 تا اینجا هفت طریق مختلف برای #حدیث_ثقلین را بیان کردیم و سه طریق از آنها را نیز برسی رجالی کردیم .

🔸 البته استدلال اصلی ما جهت اثبات صدور حدیث ثقلین از پیامبر ( صلی‌الله‌علیه‌وآله)؛ تعدد طرق این حدیث است .

👈 چرا که با اثبات #تواتر این حدیث در کتب شیعه دیگر نیازی به برسی سندی نیز نمیباشد .

▫️ لکن این سه روایت را صرفا برای اینکه اثبات کنیم حدیث ثقلین به سند صحیح نیز نقل شده است؛ بیان کردیم .

⚠️ در پست‌های آینده طرق دیگر حدیث ثقلین را نیز بیان خواهیم کرد ان‌شاءالله

🆔 @javaheralklam

#حدیث_ثقلین 8⃣

🔹 تا کنون هفت طریق برای حدیث ثقلین نقل کردیم که پنج طریق آنها به روایت امام علی علیه‌السلام از پیامبر است .

🔸 و اکنون چهار طریق را برای این حدیث شریف بیان میکنیم که به نقل از امام علی علیه‌السلام از پیامبر است :

1⃣ حَدَّثَنَا بِهِ أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ :
👈 إِنِّي مُخَلِّفٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي فَإِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ كَهَاتَيْنِ وَ ضَمَّ بَيْنَ سَبَّابَتَيْهِ فَقَامَ إِلَيْهِ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيُّ وَ قَالَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ مَنْ عِتْرَتُكَ قَالَ عَلِيٌّ وَ اَلْحَسَنُ وَ اَلْحُسَيْنُ وَ اَلْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ اَلْحُسَيْنِ إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ .

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج ۱، ص ۲۴۴

2⃣ حَدَّثَنَا أَبِي وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَلْحَسَنِ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمَا قَالاَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبَانِ بْنِ أَبِي عَيَّاشٍ عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ اَلْهِلاَلِيِّ قَالَ
👈 تَعْلَمُونَ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ قَامَ خَطِيباً لَمْ يَخْطُبْ بَعْدَ ذَلِكَ فَقَالَ أَيُّهَا اَلنَّاسُ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي فَتَمَسَّكُوا بِهِمَا لِئَلاَّ تَضِلُّوا

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج ۱، ص ۲۷۴

3⃣ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ حَمْدَانَ اَلْقُشَيْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحُسَيْنُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَخِي اَلْحَسَنُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ ثَابِتٍ اَلدَّهَّانُ قَالَ حَدَّثَنِي سَعَّادٌ وَ هُوَ اِبْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ عَنِ اَلْحَارِثِ عَنْ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ :
👈 إِنِّي اِمْرُؤٌ مَقْبُوضٌ وَ أَوْشَكَ أَنْ أُدْعَى فَأُجِيبَ وَ قَدْ تَرَكْتُ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ أَحَدُهُمَا أَفْضَلُ مِنَ اَلْآخَرِ كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي فَإِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ .

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج ۱، ص ۲۳۵

4⃣ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنِي اَلْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلتَّمِيمِيِّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي سَيِّدِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِم قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ :
👈 إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ  كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ .

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج ۱، ص ۲۳۹

☑️ بنابراین این حدیث حداقل به نه طریق مختلف از امیرالمومنین علی علیه‌السلام از پیامبر نقل شده است 👈 بنابراین این حدیث به شکل مستفیض از امام علی علیه‌السلام از پیامبر نقل شده است . ( حدیث ثقلین به صورت کلی متواتر است اما طرق این حدیث از امام علی علیه‌السلام از پیامبر مستفیض است )

▫️در جلسات آینده این حدیث شریف را به نقل از سایر صحابه نقل میکنیم که تواتر این حدیث در کتب شیعه بر همه ثابت شود .

🆔 @javaheralklam