🔹️جَواهِر‌ الکَلام🔹️

#معنای_مولا_در_حدیث_غدیر 2⃣

✅ تحقیقی پیرامون واژه مولا در حدیث غدیر

2⃣ پایان حدیث که مى فرماید: «أللّهُمّ والِ من والاه وعاد من عاداه»؛ (خداوندا دوست بدار کسى که او را دوست مى دارد، و دشمن بدار کسى را که با او دشمنى مى کند) و در برخى طرق حدیث این جمله یا قریب به آن نیز آمده است: «وانصُر من نصره و اخْذُل من خذله»؛ (یارى کننده او را یارى، و خوار کننده او را خوار گردان). مى توان براى تأیید اینکه «مولى»، جز با معنى اولویتِ ملازم با امامت، سازگارى ندارد، وجوهى را ذکر کرد:
🔹 الف ـ هنگامى که پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) مقام شامخى را که خداوند به وصیّش واگذار کرده بود (ریاست عامّه بر مردم و امامت مطلقه پس از پیامبر) آشکار ساخت، طبیعتاً مى دانست که تحقیق این امر به ارتش و حامى و اطاعت والیان و استانداران و فرمانداران و کارگزاران نیازمند است. و نیز مى دانست ـ آن گونه که در قرآن(۱) آمده است ـ در میان مردم افرادى هستند که به او حسادت مى ورزند. و نیز حضرت مى دانست کسانى هستند که کینه او را در دل خود پنهان مى کنند و افرادى میان منافقان وجود دارند که به خاطر خون خواهى هاى جاهلى، دشمنى او را دردل پنهان داشته اند و نیز مى دانست که پس از او از سوى آزمندانِ حکومت و مال، فتنه و فسادى برگرفته از حرص و ولع، پدید خواهد آمد و آنان از على خواسته هایى خواهند داشت که شایستگى آن را ندارند و على(علیه السلام) نیز طبق حقّ، عمل کرده خواسته هاى آنان را به خاطر عدم کار آزمودگى و عدم شایستگى شان بر آورده نخواهد ساخت، و در نتیجه آنان سپرهایشان را مقابل او خواهند گرفت، (دشمن او شده و به جنگ با او مى پردازند(۲)) و در برابرش صف آرایى مى کنند. چنان که اجمالاً آن را با این سخن، بیان مى فرماید: «إن تؤمّروا علیّاًـ ولا أراکم فاعلین ـ تجدوه هادیاً مهدیّاً»(۳)؛ (اگر از على فرمانبردارى کنید ـ و من نمى بینم که انجام دهید ـ هر آینه او را رهنما و هدایت شده خواهید یافت)؛ و در عبارتى: «إن تستخلفوا علیّاً ـ و ما أراکم فاعلین ـ تجدوه هادیاً مهدیّاً»(۴)؛ (اگر خلافت على(علیه السلام) را بپذیرید ـ و من فکر نمى کنم بپذیرید ـ او را هدایت کننده و هدایت شده، خواهید یافت).
و چون حضرت وقایع آینده را مى دانست، از این رو شروع کرد به دعا کردن براى دوستدار و یارى کننده او، و نفرین بر دشمن و خوار کننده او، تا باشد که امر خلافت براى او ثابت گردد، و مردم بدانند که محبّت او سبب جلب محبّت خداى سبحان، و دشمنى با او و خوار ساختن او سبب خشم و غضب او خواهد شد، تا در نتیجه مردم به حقّ و اهل آن نزدیک گردند. و چنین دعایى که به صورت عامّ و بدون قید بیان مى شود، مناسب نیست مگر درباره کسى که از چنین مقامى برخوردار است و به همین علّت چنین دعا و کلامى درباره سایر مؤمنان که خداوند محبّت ورزیدن به یکدیگر را بر ایشان واجب ساخته، وارد نشده است، و نفرتِ میان آنان، جزئى است و به این حدّ نمى رسد.
و چنین دعایى هنگامى صادر مى شود که شخص مورد دعا، از ارکان دین و نشانه اسلام و امام امّت باشد، و روگردانى از او سبب شکستن بازوى حقّ و گسستن دستگیره اسلام باشد.

🔸 ب - این دعا ـ به جهت عمومیّتى که از حیث اشخاص به خاطر وجود موصول (مَنْ)، و از حیث زمان و حالات به خاطر حذف متعلّق، دارد ـ بر عصمت امام دلالت مى کند؛ چون چکیده معنایش، این است که در هر حال و در هر زمان و بر هر کسى، دوستى و یارى او واجب، و دشمنى با او و خوار شمردن او حرام است، و این نشان مى دهد که او در همه احوال، داراى صفتى است که مانع صدور معصیت از او مى شود، سخن غیر حقّ نمى گوید، عمل غیر حقّ انجام نمى دهد، و با غیر حقّ همراه نمى باشد؛ زیرا اگر گناهى از او صادر شود، بر هر کسى واجب است که به علّت ارتکاب گناه و براى دست برداشتن از آن، ناراحتى خود را از آن اعلام و دشمنیش را با او آشکار سازد. و چون پیامبر از عموم کلام خود هیچ حالت و زمانى را استثنا نکرده، در مى یابیم که على(علیه السلام) همواره و در همه احوال و در همه اوقات بر همان صفتى بوده است که ذکر کردیم. و دارنده این صفت قطعاً امام است؛ زیرا بر اساس براهین یاد شده در جاى خود، قبیح است که شخص پایین تر از او بر او مقدّم شود و عهده دار امامت شود. و حال که ثابت شد او امام است، پس نسبت به مردم، أولویّت داشته و سزاوارتر از خودشان به خودشان مى باشد.

اعتراف شیخ الاسلام(‼️) ابن تیمیه به مضمون کلام بالا

--------------------------------------------------
🆔 @javaheralklam