#شیخ_صدوق
‼️ جناب وهابی گمان کرده است که تنها راه توثیق راویان و اصحاب کتب این است که یکی از متقدمین #لفظ_ثقه را در مورد آنها به کار ببرد!
👈 به همین دلیل مدعی شده است که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توثیقی از جانب متقدمین ندارد!
در پاسخ میگوییم که :
🔹 اولا . توثیق #شیخ_المدلسین ( محمد بن اسماعیل بخاری) را با #لفظ_ثقه از معاصرین او به ما نشان دهید !
👈طبق مبنای شما محمد بن اسماعیل بخاری نیز هیچ توثیقی ندارد؛ زیرا #لفظ_ثقه از سوی معاصرین او برایش به کار نرفته است .
🔸 ثانیا . کسی که ادعا کند تنها راه توثیق رجال حدیث #منحصر به بیان #لفظ_ثقه است قطعا یا جاهل است یا احمق!
🔹 راه‌های توثیق رجال حدیث متعدد است که به برخی از آنها مطابق آنچه آیت‌الله سبحانی در کتاب《کلیات فی علم الرجال》 آورده است؛ اشاره میکنیم :
1⃣ نصّ أحد المعصومین علیهم السلام
👈 اینکه امام معصوم علیه‌السلام به وثاقت شخصی شهادت دهد .
2⃣ نص أحد أعلام المتقدمین
👈 یکی از قدماء گواهی به وثاقت راوی دهد .
3⃣ دعوی الاجماع من قبل الأقدمین
👈 ادعای اجماع از سوی قدماء نیز وثاقت راویان حدیث را اثبات میکند
☑️ ادعای اجماع از سوی متاخرین نیز وثاقت راویان را اثبات میکند که در ادامه‌ی بحث آن را بیان خواهیم کرد .
4⃣ المدح الکاشف عن حسن الظاهر
👈 مدحی که کاشفیت از حسن ظاهر داشته باشد .
5⃣ سعی المستنبط علی جمع القرائن
👈 جمع قرائن در خصوص اثبات وثاقت یک شخص
▫️ اکنون موارد بالا را به صورت خلاصه توضیح میدهیم و این موارد را بر شیخ صدوق تطبیق میدهیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
‼️ جناب وهابی گمان کرده است که تنها راه توثیق راویان و اصحاب کتب این است که یکی از متقدمین #لفظ_ثقه را در مورد آنها به کار ببرد!
👈 به همین دلیل مدعی شده است که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توثیقی از جانب متقدمین ندارد!
در پاسخ میگوییم که :
🔹 اولا . توثیق #شیخ_المدلسین ( محمد بن اسماعیل بخاری) را با #لفظ_ثقه از معاصرین او به ما نشان دهید !
👈طبق مبنای شما محمد بن اسماعیل بخاری نیز هیچ توثیقی ندارد؛ زیرا #لفظ_ثقه از سوی معاصرین او برایش به کار نرفته است .
🔸 ثانیا . کسی که ادعا کند تنها راه توثیق رجال حدیث #منحصر به بیان #لفظ_ثقه است قطعا یا جاهل است یا احمق!
🔹 راه‌های توثیق رجال حدیث متعدد است که به برخی از آنها مطابق آنچه آیت‌الله سبحانی در کتاب《کلیات فی علم الرجال》 آورده است؛ اشاره میکنیم :
1⃣ نصّ أحد المعصومین علیهم السلام
👈 اینکه امام معصوم علیه‌السلام به وثاقت شخصی شهادت دهد .
2⃣ نص أحد أعلام المتقدمین
👈 یکی از قدماء گواهی به وثاقت راوی دهد .
3⃣ دعوی الاجماع من قبل الأقدمین
👈 ادعای اجماع از سوی قدماء نیز وثاقت راویان حدیث را اثبات میکند
☑️ ادعای اجماع از سوی متاخرین نیز وثاقت راویان را اثبات میکند که در ادامه‌ی بحث آن را بیان خواهیم کرد .
4⃣ المدح الکاشف عن حسن الظاهر
👈 مدحی که کاشفیت از حسن ظاهر داشته باشد .
5⃣ سعی المستنبط علی جمع القرائن
👈 جمع قرائن در خصوص اثبات وثاقت یک شخص
▫️ اکنون موارد بالا را به صورت خلاصه توضیح میدهیم و این موارد را بر شیخ صدوق تطبیق میدهیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
👍8
#شیخ_صدوق
1⃣ نص احد المصومین علیهم‌السلام
🔹 اولین و متقن‌ترین راه اثبات وثاقت یک راوی شهادت امام به وثاقت و یا عدالت اوست؛ البته شهادت امام به وثاقت یک شخص باید از طریق معتبر ثابت شود .
🔸 شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه جزء معدود فقهایی است که امام معصوم او را مدح کرده است؛ مدحی که لازمه‌ی آن وجود وثاقت و عدالت در ایشان است .
▫️ توضیح اینکه پدر شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در عصر غیبت صغرا در زمان نائب سوم میزیست .
ایشان مدتی صاحب فرزند نمیشد به همین دلیل به حسین بن روح نوبختی (نائب سوم) نامه نوشت که از امام بخواهد برای او دعا کند .
پس از این موضوع امام برای پدر شیخ صدوق نامه نوشت که شما صاحب دو فرزند پسر 👈خیر خواهید شد :
▫️ فكتب إليه قد دعونا الله لك بذلك، و سترزق ولدين ذكرين خيرين فولد له أبو جعفر و أبو عبد الله
[رجال نجاشی صفحه ۲۶۲]
▪️امام برای او نامه نوشت که ما برای تو دعا کردیم و به زودی دو فرزند پسر خیر به تو عطا خواهد شد، پس ابوجعفر (شیخ صدوق) و ابو عبدالله (برادر شیخ صدوق) به دنیا آمدند .
▫️خیر به معنای شخص نیکو و برگزیده هست؛ که لازمه‌ی این مدح وجود وثاقت و عدالت در آن شخص است .
⁉️ آیا ممکن است امام معصوم یک شخص را نیکو بداند و آن شخص ثقه و عادل نباشد ؟
✅ بنابراین شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه به توثیق هیچ کدام از قدماء نیازی ندارد وقتی امام معصوم او را توثیق کرده است .
🆔 @javaheralklam
1⃣ نص احد المصومین علیهم‌السلام
🔹 اولین و متقن‌ترین راه اثبات وثاقت یک راوی شهادت امام به وثاقت و یا عدالت اوست؛ البته شهادت امام به وثاقت یک شخص باید از طریق معتبر ثابت شود .
🔸 شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه جزء معدود فقهایی است که امام معصوم او را مدح کرده است؛ مدحی که لازمه‌ی آن وجود وثاقت و عدالت در ایشان است .
▫️ توضیح اینکه پدر شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در عصر غیبت صغرا در زمان نائب سوم میزیست .
ایشان مدتی صاحب فرزند نمیشد به همین دلیل به حسین بن روح نوبختی (نائب سوم) نامه نوشت که از امام بخواهد برای او دعا کند .
پس از این موضوع امام برای پدر شیخ صدوق نامه نوشت که شما صاحب دو فرزند پسر 👈خیر خواهید شد :
▫️ فكتب إليه قد دعونا الله لك بذلك، و سترزق ولدين ذكرين خيرين فولد له أبو جعفر و أبو عبد الله
[رجال نجاشی صفحه ۲۶۲]
▪️امام برای او نامه نوشت که ما برای تو دعا کردیم و به زودی دو فرزند پسر خیر به تو عطا خواهد شد، پس ابوجعفر (شیخ صدوق) و ابو عبدالله (برادر شیخ صدوق) به دنیا آمدند .
▫️خیر به معنای شخص نیکو و برگزیده هست؛ که لازمه‌ی این مدح وجود وثاقت و عدالت در آن شخص است .
⁉️ آیا ممکن است امام معصوم یک شخص را نیکو بداند و آن شخص ثقه و عادل نباشد ؟
✅ بنابراین شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه به توثیق هیچ کدام از قدماء نیازی ندارد وقتی امام معصوم او را توثیق کرده است .
🆔 @javaheralklam
👍8
2⃣ نص احد اعلام المتقدمین
🔹 مشهورترین راه توثیق روایان حدیث؛ توثیق آنها توسط متقدمین با #لفظ_ثقه است .
👈 با اینکه این روش مشهورترین راه برای توثیق روات است اما توثیق راویان #منحصر به این روش نمیشود؛ بنابراین اگر در خصوص شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه #لفظ_ثقه وارد نشده است به این دلیل است که شیوه‌ی متقدمین این است که معمولا شیوخ و اساتید خود را با مدح‌های دال بر وثاقت توصیف میکنند نه اینکه #لفظ_ثقه را در خصوص آنها به کار ببرند .
▫️علامه شیخ محمد پسر صاحب معالم در شرح استبصار مینویسد :
عاده المصنفین عدم توثیق الشیوخ
👈 سیره‌ی مصنفین این است که شیوخ ( خود ) را توثیق نمیکنند .
[الفوائد الرجالية - وحيد بهبهانی - صفحه ٤٥]
🔸 دلیل آن را جناب استاد سید جواد شبیری زنجانی اینگونه بیان میکند :
▫️ افراد معمولاً نسبت به توثیق مشایخ خود ملتزم نیستند. زیرا مشایخ معاصر هستند و وثاقت ایشان برای همه مشخص است .
✅ بنابراین عدم بیان #لفظ_ثقه برای شیخ صدوق توسط نجاشی و شیخ طوسی نقضی بر ایشان نیست؛ چرا که وثاقت ایشان آنچان آشکار و واضح است که نیازی به توثیق کسی ندارد؛ علامه میرداماد استرآبادی اینگونه بیان میکند که مشایخ معروف از زمان شیخ کلینی به بعد نیازی به توثیق ندارند چرا که وثاقت آنها معروف و مشهور است :
▫️ كمشايخنا السالفين ، من عهد الشيخ محمّد بن يعقوب الكليني ، وما بعده إلى زماننا هذا ، لا يحتاج أحد من هؤلاء المشايخ المشهورين إلى تنصيص على تزكية ، ولا بيّنة على عدالة ؛ لما اشتهر في كلّ عصر من ثقتهم وضبطهم وورعهم ، زيادةً على العدالة
🆔 @javaheralklam
🔹 مشهورترین راه توثیق روایان حدیث؛ توثیق آنها توسط متقدمین با #لفظ_ثقه است .
👈 با اینکه این روش مشهورترین راه برای توثیق روات است اما توثیق راویان #منحصر به این روش نمیشود؛ بنابراین اگر در خصوص شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه #لفظ_ثقه وارد نشده است به این دلیل است که شیوه‌ی متقدمین این است که معمولا شیوخ و اساتید خود را با مدح‌های دال بر وثاقت توصیف میکنند نه اینکه #لفظ_ثقه را در خصوص آنها به کار ببرند .
▫️علامه شیخ محمد پسر صاحب معالم در شرح استبصار مینویسد :
عاده المصنفین عدم توثیق الشیوخ
👈 سیره‌ی مصنفین این است که شیوخ ( خود ) را توثیق نمیکنند .
[الفوائد الرجالية - وحيد بهبهانی - صفحه ٤٥]
🔸 دلیل آن را جناب استاد سید جواد شبیری زنجانی اینگونه بیان میکند :
▫️ افراد معمولاً نسبت به توثیق مشایخ خود ملتزم نیستند. زیرا مشایخ معاصر هستند و وثاقت ایشان برای همه مشخص است .
✅ بنابراین عدم بیان #لفظ_ثقه برای شیخ صدوق توسط نجاشی و شیخ طوسی نقضی بر ایشان نیست؛ چرا که وثاقت ایشان آنچان آشکار و واضح است که نیازی به توثیق کسی ندارد؛ علامه میرداماد استرآبادی اینگونه بیان میکند که مشایخ معروف از زمان شیخ کلینی به بعد نیازی به توثیق ندارند چرا که وثاقت آنها معروف و مشهور است :
▫️ كمشايخنا السالفين ، من عهد الشيخ محمّد بن يعقوب الكليني ، وما بعده إلى زماننا هذا ، لا يحتاج أحد من هؤلاء المشايخ المشهورين إلى تنصيص على تزكية ، ولا بيّنة على عدالة ؛ لما اشتهر في كلّ عصر من ثقتهم وضبطهم وورعهم ، زيادةً على العدالة
🆔 @javaheralklam
👍7
3⃣ دعوا الاجماع من قبل الاقدمین
🔹یکی دیگر از شیوه‌های احراز وثاقت راوی حدیث بیان اجماع بر وثاقت ایشان از زبان قدماء است .
👈 بلکه بیان اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی حتی اگر از سوی متاخرینی مثل سید ابن طاووس باشد نیز حجت است .
🔸 توضیح اینکه حجیت توثیق متاخرین بین فقهاء یک مبنای اجتهادی و اختلافی است؛ اگر چه خیلی از بزرگان توثیق متاخرین خصوصا متاخرینی مثل ابن طاووس را حجت میدانند :
▫️ ایت‌الله سید طباطبایی قمی پس از بیان مباحثی این گونه بیان میکند :
فتحصل ممّا تقدم انه لا وجه للتفريق بين المتقدمين و المتأخرين من هذه الجهة و اللّه العالم
👈 پس از آنچه بیان کردیم واضح میشود که فرقی بین توثیق متقدمین و متاخرین از جهت حسی یا حدسی بودن شهادات نیست .
📚 عمدة المطالب في التعليق علي المكاسب، ج ۴، ص ۲۰۵
🔹 در مقابل فقهایی هستند که توثیقات متاخرین حتی ابن طاووس را حجت نمیدانند مانند مرحوم سید خویی
👈 اما همین فقهاء بین توثیق متاخرین و نقل اجماع مبنی بر توثیق یک شخص توسط متاخرین؛ تفاوت قائل میشوند؛ و اینگونه استدلال میکنند که صرف توثیق توسط متاخرین حدسی و اجتهادی است بنابراین حجت نیست اما نقل اجماع توسط متاخرینی مثل سید ابن طاووس از روی حس است بنابراین حجت است .
👈 استاد شهیدی از برجسته‌ترین فقهای درس خارج فقه و اصول این نکته را اینگونه توضیح میدهد :
ابن طاووس در کتاب فلاح السائل فرموده اند: در مورد وثاقت محمد بن موسی بن متوکل اتفاق بر وثاقت وجود دارد. با این تعبیر این طاووس ، وثاقت قابل استفاده خواهد بود؛ چون اگر ابن طاووس صرفا تعبیر «ثقة» را به کار برده باشد، چه بسا احتمال اجتهادی بودن توثیق او داده شود، اما وقتی تعبیر او اتفاق به وثاقت باشد، خبر حسی از اتفاق خواهد بود .
👈 همین نکته را آیت‌الله خویی نیز بیان میکند و با اینکه توثیق متاخرین را حجت نمیداند اما نقل اجماع توسط متاخرین را حجت میداند :
▫️بل أن دعوي الإجماع علي الوثاقة يعتمد عليها حتي إذا كانت الدعوي من المتأخرين، كما اتفق ذلك في إبراهيم بن هاشم، فقد ادعي ابن طاوس الاتفاق علي وثاقته، فإن هذه الدعوي تكشف عن توثيق بعض القدماء لا محالة، و هو يكفي في إثبات الوثاقة
📚معجم‌رجال الحدیث الرواه، ج ۱، ص، ۴۷
👈 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز یکی از شیوه‌های اثبات وثاقت را بیان اجماع از سوی متاخرین میداند :
▫️بل یمکن الاعتماد علی مثل تلک الاجماعات المنقولة حتّی إذا کانت فی کلمات المتأخّرین، فإنّه یکشف أیضا عن توثیق بعض القدماء لا محالة
📚 کلیات فی علم رجال؛ سبحانی، ۱۵۸
👈 آیت الله سیستانی نیز ادعای اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی توسط سید ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میداند :
[محمد بن موسی بن المتوکل] إنه قد وقع في إسناد رواية ادعي ابن طاوس في فلاح السائل الإجماع علي وثاقة رواتها مما يكشف عن توثيق بعض المتقدمين له علي أقل تقدير
📚 قاعدة لا ضرر و لا ضرار (للسيستاني) صفحه‌ی 15
🆔 @javaheralklam
🔹یکی دیگر از شیوه‌های احراز وثاقت راوی حدیث بیان اجماع بر وثاقت ایشان از زبان قدماء است .
👈 بلکه بیان اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی حتی اگر از سوی متاخرینی مثل سید ابن طاووس باشد نیز حجت است .
🔸 توضیح اینکه حجیت توثیق متاخرین بین فقهاء یک مبنای اجتهادی و اختلافی است؛ اگر چه خیلی از بزرگان توثیق متاخرین خصوصا متاخرینی مثل ابن طاووس را حجت میدانند :
▫️ ایت‌الله سید طباطبایی قمی پس از بیان مباحثی این گونه بیان میکند :
فتحصل ممّا تقدم انه لا وجه للتفريق بين المتقدمين و المتأخرين من هذه الجهة و اللّه العالم
👈 پس از آنچه بیان کردیم واضح میشود که فرقی بین توثیق متقدمین و متاخرین از جهت حسی یا حدسی بودن شهادات نیست .
📚 عمدة المطالب في التعليق علي المكاسب، ج ۴، ص ۲۰۵
🔹 در مقابل فقهایی هستند که توثیقات متاخرین حتی ابن طاووس را حجت نمیدانند مانند مرحوم سید خویی
👈 اما همین فقهاء بین توثیق متاخرین و نقل اجماع مبنی بر توثیق یک شخص توسط متاخرین؛ تفاوت قائل میشوند؛ و اینگونه استدلال میکنند که صرف توثیق توسط متاخرین حدسی و اجتهادی است بنابراین حجت نیست اما نقل اجماع توسط متاخرینی مثل سید ابن طاووس از روی حس است بنابراین حجت است .
👈 استاد شهیدی از برجسته‌ترین فقهای درس خارج فقه و اصول این نکته را اینگونه توضیح میدهد :
ابن طاووس در کتاب فلاح السائل فرموده اند: در مورد وثاقت محمد بن موسی بن متوکل اتفاق بر وثاقت وجود دارد. با این تعبیر این طاووس ، وثاقت قابل استفاده خواهد بود؛ چون اگر ابن طاووس صرفا تعبیر «ثقة» را به کار برده باشد، چه بسا احتمال اجتهادی بودن توثیق او داده شود، اما وقتی تعبیر او اتفاق به وثاقت باشد، خبر حسی از اتفاق خواهد بود .
👈 همین نکته را آیت‌الله خویی نیز بیان میکند و با اینکه توثیق متاخرین را حجت نمیداند اما نقل اجماع توسط متاخرین را حجت میداند :
▫️بل أن دعوي الإجماع علي الوثاقة يعتمد عليها حتي إذا كانت الدعوي من المتأخرين، كما اتفق ذلك في إبراهيم بن هاشم، فقد ادعي ابن طاوس الاتفاق علي وثاقته، فإن هذه الدعوي تكشف عن توثيق بعض القدماء لا محالة، و هو يكفي في إثبات الوثاقة
📚معجم‌رجال الحدیث الرواه، ج ۱، ص، ۴۷
👈 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز یکی از شیوه‌های اثبات وثاقت را بیان اجماع از سوی متاخرین میداند :
▫️بل یمکن الاعتماد علی مثل تلک الاجماعات المنقولة حتّی إذا کانت فی کلمات المتأخّرین، فإنّه یکشف أیضا عن توثیق بعض القدماء لا محالة
📚 کلیات فی علم رجال؛ سبحانی، ۱۵۸
👈 آیت الله سیستانی نیز ادعای اجماع مبنی بر وثاقت یک راوی توسط سید ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میداند :
[محمد بن موسی بن المتوکل] إنه قد وقع في إسناد رواية ادعي ابن طاوس في فلاح السائل الإجماع علي وثاقة رواتها مما يكشف عن توثيق بعض المتقدمين له علي أقل تقدير
📚 قاعدة لا ضرر و لا ضرار (للسيستاني) صفحه‌ی 15
🆔 @javaheralklam
👍9
🔹 واضح است که آن دسته از فقهاء که توثیق متاخرین را حجت میدانند نقل اجماع ابن طاووس برای آنها برای اثبات وثاقت کافی است .
👈 و آن دسته از فقها که توثیقات متاخرین را حجت نمیدانند معمولا نقل اجماع بر وثاقت توسط متاخرین را میپذیرند .
☑️ پس مشهور فقهاء اجماع نقل شده توسط ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میدانند؛ بنابراین یکی از راه‌های مورد قبول برای اثبات وثاقت نقل اجماع بر وثاقت توسط ابن طاووس است .
▫️پس از توضیح این نکته میگوییم که ابن طاووس بر عدالت شیخ صدوق ادعای اجماع میکند :
الشيخ المتفق على علمه و عدالته أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه فإننا روينا عنه في كتاب الخصال صحة ذلك
📚 فرج المهموم ج۱ ص۱۲۹
✅ بنابراین طبق این مبنا نیز وثاقت شیخ صدوق اثبات میشود .
✅بنابراین تا کنون #توثیق و #عدالت شیخ صدوق را بر اساس دو مبنا ثابت کردیم :
اول . مدح شیخ صدوق توسط امام
دوم . نقل اجماع توسط ابن طاووس مبنی بر عدالت ایشان
▫️ ان‌شاءالله در آینده وثاقت ایشان را بر اساس سایر مبانی دیگر بیان میکنیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
👈 و آن دسته از فقها که توثیقات متاخرین را حجت نمیدانند معمولا نقل اجماع بر وثاقت توسط متاخرین را میپذیرند .
☑️ پس مشهور فقهاء اجماع نقل شده توسط ابن طاووس را برای اثبات وثاقت کافی میدانند؛ بنابراین یکی از راه‌های مورد قبول برای اثبات وثاقت نقل اجماع بر وثاقت توسط ابن طاووس است .
▫️پس از توضیح این نکته میگوییم که ابن طاووس بر عدالت شیخ صدوق ادعای اجماع میکند :
الشيخ المتفق على علمه و عدالته أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه فإننا روينا عنه في كتاب الخصال صحة ذلك
📚 فرج المهموم ج۱ ص۱۲۹
✅ بنابراین طبق این مبنا نیز وثاقت شیخ صدوق اثبات میشود .
✅بنابراین تا کنون #توثیق و #عدالت شیخ صدوق را بر اساس دو مبنا ثابت کردیم :
اول . مدح شیخ صدوق توسط امام
دوم . نقل اجماع توسط ابن طاووس مبنی بر عدالت ایشان
▫️ ان‌شاءالله در آینده وثاقت ایشان را بر اساس سایر مبانی دیگر بیان میکنیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
👍7👎1
#شیخ_صدوق
4⃣ المدح الکاشف عن حسن الظاهر
🔹 چهارمین شیوه برای احراز وثاقت رجال حدیث این است که توسط قدماء مدح شده باشند؛ البته مدحی که لازمه‌ی آن وثاقت و عدالت باشد .
🔸 شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توسط قدماء با بلندترین عبارات مدح شده است :
▫️نجاشی ایشان را اینگونه توصیف میکند :
أبو جعفر نزيل الري شيخنا وفقيهنا و وجه الطائفة بخراسان
🔹 یکی از تعابیری که نجاشی در خصوص شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه بیان میکند؛ وجه الطائفه است .
👈 وجه، یعنی چهره؛ پس وجه الطائفه یعنی چهره‌ی مذهب شیعه
☑️ فقهاء این نوع مدح را مدحِ دال بر وثاقت میدانند؛ برای مثال :
1⃣ استاد برجسته‌ی مباحث مهدویت جناب ایت الله طبسی :
👈 من وجوه الطائفه این عبارت خود توثیق است .
2⃣ جناب ایت الله سبحانی در خصوص دو تعبیر عین و وجه‌الطائفه این گونه مینویسد:
▫️ و السابر في الكتب الرجالية يقف على أنّ اللفظين يدلان على جلالة الرجل أزيد من كونه إماميّاً عادلاً، و أنّهم يستعملون هذين الوصفين في موارد يعدّ الرجل من الطبقة المثلى في الفضل والفضيلة معربين عن أنّ مكانة الرجل بين الطائفة مكانه الوجه والعين في كونهما محور الجمال والبهاء.
👈 کسی که منابع رجالی را مورد بررسی قرار دهد، در می‌یابد که این دو واژه فراتر از امامی و عادل‌بودن راوی، دلالت بر جلالت راوی نیز دارد. و رجالیون این دو وصف را در مواردی بکار می‌برند که شخص جزء طبقه برجسته در فضل و فضیلت باشد و این امر نشان میدهد که او در میان طائفه از نظر وجاهت جایگاه و ارزش به مثابه چهره و چشم است.
3⃣ صاحب قوانین الاصول نیز وجه‌الطائفه را دال بر توثیق میداند :
▫️ قولهم عين و وجه فقيل انهما يفيدان التوثيق و أقوى
🔸 همچنین شیخ طوسی؛ شیخ صدوق را با لفظ عماد الدین توصیف میکند :
▫️ و ما ذكرته عن محمد بن الحسن بن الوليد والفقيه علي بن الحسين بن موسى ابن بابويه رضي‌الله‌عنهما فقد أخبرني به الشيخ المفيد أبو عبد الله عن عماد الدين أبي جعفر محمد بن علي بن الحسين بن موسى بن بابويه عن أبيه ومحمد بن الحسن الوليد رض
📚 الاستبصار ج۴ ص ۳۲۷
☑️ عماد الدین یعنی اساس و ستون دین؛ این تعبیر بسیار بالاتر از #لفظ_ثقه است که در مورد اکثر راویان به کار رفته است .
⁉️ آیا ممکن است همچین مدحی دلالت بر وثاقت نداشته باشد ؟
❗️به همین دلیل در ابتدای بحث گفتیم اگر کسی ادعا کند شیخ صدوق از جانب متقدمین توثیق نشده است یا جاهل است یا احمق !
🆔 @javaheralklam
4⃣ المدح الکاشف عن حسن الظاهر
🔹 چهارمین شیوه برای احراز وثاقت رجال حدیث این است که توسط قدماء مدح شده باشند؛ البته مدحی که لازمه‌ی آن وثاقت و عدالت باشد .
🔸 شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توسط قدماء با بلندترین عبارات مدح شده است :
▫️نجاشی ایشان را اینگونه توصیف میکند :
أبو جعفر نزيل الري شيخنا وفقيهنا و وجه الطائفة بخراسان
🔹 یکی از تعابیری که نجاشی در خصوص شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه بیان میکند؛ وجه الطائفه است .
👈 وجه، یعنی چهره؛ پس وجه الطائفه یعنی چهره‌ی مذهب شیعه
☑️ فقهاء این نوع مدح را مدحِ دال بر وثاقت میدانند؛ برای مثال :
1⃣ استاد برجسته‌ی مباحث مهدویت جناب ایت الله طبسی :
👈 من وجوه الطائفه این عبارت خود توثیق است .
2⃣ جناب ایت الله سبحانی در خصوص دو تعبیر عین و وجه‌الطائفه این گونه مینویسد:
▫️ و السابر في الكتب الرجالية يقف على أنّ اللفظين يدلان على جلالة الرجل أزيد من كونه إماميّاً عادلاً، و أنّهم يستعملون هذين الوصفين في موارد يعدّ الرجل من الطبقة المثلى في الفضل والفضيلة معربين عن أنّ مكانة الرجل بين الطائفة مكانه الوجه والعين في كونهما محور الجمال والبهاء.
👈 کسی که منابع رجالی را مورد بررسی قرار دهد، در می‌یابد که این دو واژه فراتر از امامی و عادل‌بودن راوی، دلالت بر جلالت راوی نیز دارد. و رجالیون این دو وصف را در مواردی بکار می‌برند که شخص جزء طبقه برجسته در فضل و فضیلت باشد و این امر نشان میدهد که او در میان طائفه از نظر وجاهت جایگاه و ارزش به مثابه چهره و چشم است.
3⃣ صاحب قوانین الاصول نیز وجه‌الطائفه را دال بر توثیق میداند :
▫️ قولهم عين و وجه فقيل انهما يفيدان التوثيق و أقوى
🔸 همچنین شیخ طوسی؛ شیخ صدوق را با لفظ عماد الدین توصیف میکند :
▫️ و ما ذكرته عن محمد بن الحسن بن الوليد والفقيه علي بن الحسين بن موسى ابن بابويه رضي‌الله‌عنهما فقد أخبرني به الشيخ المفيد أبو عبد الله عن عماد الدين أبي جعفر محمد بن علي بن الحسين بن موسى بن بابويه عن أبيه ومحمد بن الحسن الوليد رض
📚 الاستبصار ج۴ ص ۳۲۷
☑️ عماد الدین یعنی اساس و ستون دین؛ این تعبیر بسیار بالاتر از #لفظ_ثقه است که در مورد اکثر راویان به کار رفته است .
⁉️ آیا ممکن است همچین مدحی دلالت بر وثاقت نداشته باشد ؟
❗️به همین دلیل در ابتدای بحث گفتیم اگر کسی ادعا کند شیخ صدوق از جانب متقدمین توثیق نشده است یا جاهل است یا احمق !
🆔 @javaheralklam
👍8
5⃣ سعی المستنبط علی جمع القرائن
🔹 یکی دیگر از طرق اثبات وثاقت راویان حدیث جمع قرائن است .
👈 همان روشی که در خصوص جناب ابراهیم بن هاشم نیز بیان کردیم .
🔸 آیت‌الله سبحانی این روش را یکی از موثق‌ترین راه‌های اثبات وثاقت میداند :
▫️ إنّ سعی المستنبط علی جمع القرائن و الشّواهد المفیدة للاطمئنان علی وثاقة الرّاوی أو خلافها، من أوثق الطّرق و أسدّها
📚 کلیات فی علم الرجال؛ صفحه‌ی 157
☑️ مطابق این شیوه نیز وثاقت شیخ صدوق قابل اثبات است؛ چرا که قرائن مختلفی برای اثبات وثاقت ایشان وجود دارد؛ از جمله :
1⃣ نجاشی در معرفی شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه بیان میکند که ایشان وقتی وارد بغداد شد شیوخ طائفه در مجلس درس او شرکت میکردند در حالی که او به لحاظ سنی جوان بود .
▫️ كان ورد بغداد سنة خمس وخمسين وثلاثمائة، و سمع منه شيوخ الطائفة و هوحدث السن
📚 رجال نجاشی؛ صفحه‌ی 390
⁉️ شیوخ الطائفه به تعبیری امروزی یعنی مراجع شیعه؛ آیا امکان دارد مراجع تشیع در کلاس درس جوانی غیر موثق حاضر شوند ؟!
👈 در واقع این مسئله از برجستگی‌های فوق‌العاده‌ی شیخ صدوق است که شیوخ و مراجع تشیع در زمانی‌که او جوان بود در کلاس درسش حاضر میشدند .
2⃣ شیخ طوسی در موارد متعدد برای بیان احوال رجال به نظرات شیخ صدوق استناد میکند؛ مانند :
اليقطيني ضعيف استثناه أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه عن رجال نوادر الحكمة و قال لاأروي مايختص بروايته
📚 فهرست شیخ طوسی؛ صفحه‌ی 124
⁉️ ایا ممکن است برای توثیق یا تضعیف یک شخص به سخن یک شخصِ غیر موثق استناد کرد ؟
✅ بنابراین قرائن مختلف نیز بر وثاقت شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه دلالت میکند .
🆔 @javaheralklam
🔹 یکی دیگر از طرق اثبات وثاقت راویان حدیث جمع قرائن است .
👈 همان روشی که در خصوص جناب ابراهیم بن هاشم نیز بیان کردیم .
🔸 آیت‌الله سبحانی این روش را یکی از موثق‌ترین راه‌های اثبات وثاقت میداند :
▫️ إنّ سعی المستنبط علی جمع القرائن و الشّواهد المفیدة للاطمئنان علی وثاقة الرّاوی أو خلافها، من أوثق الطّرق و أسدّها
📚 کلیات فی علم الرجال؛ صفحه‌ی 157
☑️ مطابق این شیوه نیز وثاقت شیخ صدوق قابل اثبات است؛ چرا که قرائن مختلفی برای اثبات وثاقت ایشان وجود دارد؛ از جمله :
1⃣ نجاشی در معرفی شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه بیان میکند که ایشان وقتی وارد بغداد شد شیوخ طائفه در مجلس درس او شرکت میکردند در حالی که او به لحاظ سنی جوان بود .
▫️ كان ورد بغداد سنة خمس وخمسين وثلاثمائة، و سمع منه شيوخ الطائفة و هوحدث السن
📚 رجال نجاشی؛ صفحه‌ی 390
⁉️ شیوخ الطائفه به تعبیری امروزی یعنی مراجع شیعه؛ آیا امکان دارد مراجع تشیع در کلاس درس جوانی غیر موثق حاضر شوند ؟!
👈 در واقع این مسئله از برجستگی‌های فوق‌العاده‌ی شیخ صدوق است که شیوخ و مراجع تشیع در زمانی‌که او جوان بود در کلاس درسش حاضر میشدند .
2⃣ شیخ طوسی در موارد متعدد برای بیان احوال رجال به نظرات شیخ صدوق استناد میکند؛ مانند :
اليقطيني ضعيف استثناه أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه عن رجال نوادر الحكمة و قال لاأروي مايختص بروايته
📚 فهرست شیخ طوسی؛ صفحه‌ی 124
⁉️ ایا ممکن است برای توثیق یا تضعیف یک شخص به سخن یک شخصِ غیر موثق استناد کرد ؟
✅ بنابراین قرائن مختلف نیز بر وثاقت شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه دلالت میکند .
🆔 @javaheralklam
Telegram
🔹️جَواهِر الکَلام🔹️
#حدیث_ثقلین 6⃣
▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی
📝 قرینه‌ی اول : #کثرت روایت اجلاء
🔹مقدمه‌ی اول :
▫️ به تعبیر آیت‌الله شبیری زنجانی محدثین شیعه سه دسته هستند :
گروه اول: کسانی هستند که در نقل حدیث اهل توسعه هستند هم از ضعیف نقل می…
▫️ تجمیع قرائن جهت اثبات وثاقت ابراهیم بن هاشم قمی
📝 قرینه‌ی اول : #کثرت روایت اجلاء
🔹مقدمه‌ی اول :
▫️ به تعبیر آیت‌الله شبیری زنجانی محدثین شیعه سه دسته هستند :
گروه اول: کسانی هستند که در نقل حدیث اهل توسعه هستند هم از ضعیف نقل می…
👍7
🔹️جَواهِر الکَلام🔹️
محمد بن اسماعیل بخاری 2⃣1⃣ #متروک_الحدیث #مدلس ‼️نمونه‌ی سوم از #تدلیس بخاری ▫️در صحیح مسلم به نقل از عایشه روایتی بیان شده که در آن عایشه زیاد سخن گفتن ابوهریره را مذمت میکند : 🔹 أَنَّ عائِشَةَ قَالَتْ : أَلَا يُعْجِبُكَ أَبُو هُرَيْرَةَ جَاءَ فَجَلَسَ…
محمد بن اسماعیل بخاری 3⃣1⃣
#متروک_الحدیث
#مدلس
‼️ نمونه‌ی چهارم از #تدلیس بخاری این بار در دفاع از یک ناصبی!
▫️مسلم در صحیح خودش روایتی را نقل میکند که شخصی ناصبی از آل مروان امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) را سب و لعن کرد !
👈 بخاری برای دفاع از آل مروان کل روایت را تغییر میدهد !
🔹 روایت به نقل از صحیح مسلم :
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ يَعْنِي ابْنَ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ: اسْتُعْمِلَ عَلَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ مِنْ آلِ مَرْوَانَ قَالَ: فَدَعَا سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ، فَأَمَرَهُ أَنْ يَشْتِمَ عَلِيًّا قَالَ: فَأَبَى سَهْلٌ فَقَالَ لَهُ: أَمَّا إِذْ أَبَيْتَ فَقُلْ: لَعَنَ اللهُ أَبَا التُّرَابِ فَقَالَ
🔸 همین روایت صحیح بخاری نیز آمده است :
📚صحيح البخاری/بَابُ نَوْمِ الرِّجَالِ فِي المَسْجِدِ
‼️ #شیخ_المدلسین (محمد بن اسماعیل بخاری) زحمت میکشد و کل قسمتِ زرد رنگ که در اسکن مشاهده میکند را حذف میکند !
به نظر میرسد اسم کتاب را به جای صحیح بخاری باید غلط بخاری نام گذاری کنیم !
🆔 @javaheralklam
#متروک_الحدیث
#مدلس
‼️ نمونه‌ی چهارم از #تدلیس بخاری این بار در دفاع از یک ناصبی!
▫️مسلم در صحیح خودش روایتی را نقل میکند که شخصی ناصبی از آل مروان امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) را سب و لعن کرد !
👈 بخاری برای دفاع از آل مروان کل روایت را تغییر میدهد !
🔹 روایت به نقل از صحیح مسلم :
حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ يَعْنِي ابْنَ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ: اسْتُعْمِلَ عَلَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ مِنْ آلِ مَرْوَانَ قَالَ: فَدَعَا سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ، فَأَمَرَهُ أَنْ يَشْتِمَ عَلِيًّا قَالَ: فَأَبَى سَهْلٌ فَقَالَ لَهُ: أَمَّا إِذْ أَبَيْتَ فَقُلْ: لَعَنَ اللهُ أَبَا التُّرَابِ فَقَالَ
🔸 همین روایت صحیح بخاری نیز آمده است :
📚صحيح البخاری/بَابُ نَوْمِ الرِّجَالِ فِي المَسْجِدِ
‼️ #شیخ_المدلسین (محمد بن اسماعیل بخاری) زحمت میکشد و کل قسمتِ زرد رنگ که در اسکن مشاهده میکند را حذف میکند !
به نظر میرسد اسم کتاب را به جای صحیح بخاری باید غلط بخاری نام گذاری کنیم !
🆔 @javaheralklam
👍4😁1
❗️وهابی برای تضعیف جناب زراره بن اعین به یک سری روایات استناد کرده است!
🔹 همان گونه که اشاره کردیم یکی از راه‌های توثیق و یا تضعیف راویان حدیث نص یکی از معصومین است؛ البته به شرط آنکه روایت نقل شده از معصوم صحیح و معتبر باشد همان گونه که مرحوم سید خویی نیز بیان میکنند :
▫️ مما تثبت به الوثاقة أو الحسن أن ينص علي ذلك أحد المعصومين علیهم‌السلام و هذا لا إشكال فيه إلا أن ثبوت ذلك يتوقف علي إحرازه بالوجدان، أو برواية معتبرة
📚 معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، ج ۱، ص: ۴۰
🔸 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز به این نکته اشاره میکند :
▫️ لا یمکن إثبات وثاقة الرّجل بالرّوایة الضّعیفة، فإنّ الروایة إذا لم تکن قابلة للاعتماد کیف تثبت بها وثاقة الرّجل؟
📚 کلیات فی علم الرجال صفحه‌ی 152
▫️ همه‌ی روایت مورد استناد وهابی ضعیف است که در پست بعد آنها را برسی خواهیم کرد ان‌شاءالله
✅ بعد از اینکه وهابی ضعف اسناد روایات را فهمید ممکن است بگوید که روایات ذم جناب زراره تعدد طرق دارد؛ پس معتبر است!
👈 اگر وهابی این اشکال را مطرح کرد ان‌شاءالله پاسخ دندان شکنی به او خواهیم داد !
🆔 @javaheralklam
🔹 همان گونه که اشاره کردیم یکی از راه‌های توثیق و یا تضعیف راویان حدیث نص یکی از معصومین است؛ البته به شرط آنکه روایت نقل شده از معصوم صحیح و معتبر باشد همان گونه که مرحوم سید خویی نیز بیان میکنند :
▫️ مما تثبت به الوثاقة أو الحسن أن ينص علي ذلك أحد المعصومين علیهم‌السلام و هذا لا إشكال فيه إلا أن ثبوت ذلك يتوقف علي إحرازه بالوجدان، أو برواية معتبرة
📚 معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، ج ۱، ص: ۴۰
🔸 همچنین آیت‌الله سبحانی نیز به این نکته اشاره میکند :
▫️ لا یمکن إثبات وثاقة الرّجل بالرّوایة الضّعیفة، فإنّ الروایة إذا لم تکن قابلة للاعتماد کیف تثبت بها وثاقة الرّجل؟
📚 کلیات فی علم الرجال صفحه‌ی 152
▫️ همه‌ی روایت مورد استناد وهابی ضعیف است که در پست بعد آنها را برسی خواهیم کرد ان‌شاءالله
✅ بعد از اینکه وهابی ضعف اسناد روایات را فهمید ممکن است بگوید که روایات ذم جناب زراره تعدد طرق دارد؛ پس معتبر است!
👈 اگر وهابی این اشکال را مطرح کرد ان‌شاءالله پاسخ دندان شکنی به او خواهیم داد !
🆔 @javaheralklam
👍7
🔹 سند روایتی که شاهد اصلی وهابی برای تضعیف جناب زراره است :
▫️حدّثني أبو جعفر محمدبن قولويه قال حدّثني محمد بن أبي القاسم أبو عبداللَّه المعروف بما جيلويه، عن زياد بن ابي الحلال قال
☑️ رجال سند فوق همه از ثقات هستند لکن بین محمد بن ابی القاسم و زیاد بن‌ابی هلال حداقل یک واسطه حذف شده است؛ زیرا با توجه به طبقات این دو راوی امکان روایت مستقیم محمد بن‌ابی القاسم از زیاد ابن‌ابی حلال وجود ندارد .
👈 پس روایت مرسل است .
شیخ آصف محسنی در معجم الاحادیث المعتبره همین نکته را بیان میکند :
ان سند الرواية رغم نفي الامتراء في صحته كما عن بعض السادة الرجاليين مرسل غير معتبر، فان محمد بن ابي القاسم صهر احمد بن محمد البرقي على بنته فكيف يمكن ان يروي عن اصحاب ابي عبداللَّه عليه السلام ؟
🔸 وهابی پس از بیان روایت فوق که گمان‌کرده سند آن صحیح است؛ سه روایت دیگر را به عنوان شاهد بیان میکند که سند هر سه روایت ضعیف است؛ البته ظاهرا خود وهابی به ضعف سند این سه روایت واقف است به همین دلیل آنها را صرفا به عنوان شاهد ذکر کرده است .
👈 در هر صورت ما به صورت خلاصه اسناد این سه روایت را برسی میکنیم :
1⃣ حدثني حمدويه بن نصير، قال: حدثني محمد بن عيسي، عن عمار بن المبارك، قال: حدثني الحسن بن كليب الأسدي، عن أبيه كليب الصيداوي، أنهم كانوا جلوسا و معهم عذافر الصيرفي و عدة من أصحابهم معهم أبو عبد الله علیه‌السلام قال:
☑️ در سند روایت عمارا بن مبارک مهمل و حسن بن کلیب مجهول است 👈 پس سند روایت ضعیف است .
2⃣ بهذا الإسناد عن يونس، عن إبراهيم المؤمن، عن عمران الزعفراني، قال :
[ با توجه به روایت قبلی منظور از بهذا الاسناد
مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنِي جِبْرِيلُ بْنُ أَحْمَدَ، عَنِ الْعُبَيْدِيِّ میباشد ]
☑️ سند این روایت نیز شدیدا ضعیف است زیرا جبرئيل بن احمد و ابراهيم مومن و عمران، هر سه مجهول هستند .
3⃣ حدَّثني حمْدويْه، قَال حدّثني محمّد بْن عیسى، عنْ يونسَ، عنْ مِسْمعٍ كردین أبي سيار، قال سمعْت ابَا عبدِ اللَّه علیه السلام
☑️ در سند روایت محمد بن عیسی وجود دارد؛ نجاشی او را توثیق کرده است :
📚 رجال نجاشی صفحه‌ی ۳۳۴
👈 در مقابل شیخ صدوق و استادش ابن ولید او را ضعیف میدانند و شیخ طوسی نیز بر قول شیخ صدوق اعتماد کرده و او را ضعیف میداند و هچنین غلو او را نیز نقل کرده است :
📚 فهرست شیخ طوسی صفحه‌ی ۱۴۲
☑️ به همین دلیل علامه حلی میفرماید علماء در خصوص محمد بن عیسی اختلاف کردند :
محمد بن عيسي بن عبيد بن يقطين مولي بني أسد بن خزيمة أبو جعفرالعبيدي اليقطيني يونسي. اختلف علماؤنا في شأنه
📚 رجال علامه حلی صفحه ۱۴۲
▫️ بنابراین در سند این روایت محمد بن عیسی وجود دارد؛ ایشان هم مختلف فیه است .
👈 پس این روایت نیز معتبر نیست .
🆔 @javaheralklam
▫️حدّثني أبو جعفر محمدبن قولويه قال حدّثني محمد بن أبي القاسم أبو عبداللَّه المعروف بما جيلويه، عن زياد بن ابي الحلال قال
☑️ رجال سند فوق همه از ثقات هستند لکن بین محمد بن ابی القاسم و زیاد بن‌ابی هلال حداقل یک واسطه حذف شده است؛ زیرا با توجه به طبقات این دو راوی امکان روایت مستقیم محمد بن‌ابی القاسم از زیاد ابن‌ابی حلال وجود ندارد .
👈 پس روایت مرسل است .
شیخ آصف محسنی در معجم الاحادیث المعتبره همین نکته را بیان میکند :
ان سند الرواية رغم نفي الامتراء في صحته كما عن بعض السادة الرجاليين مرسل غير معتبر، فان محمد بن ابي القاسم صهر احمد بن محمد البرقي على بنته فكيف يمكن ان يروي عن اصحاب ابي عبداللَّه عليه السلام ؟
🔸 وهابی پس از بیان روایت فوق که گمان‌کرده سند آن صحیح است؛ سه روایت دیگر را به عنوان شاهد بیان میکند که سند هر سه روایت ضعیف است؛ البته ظاهرا خود وهابی به ضعف سند این سه روایت واقف است به همین دلیل آنها را صرفا به عنوان شاهد ذکر کرده است .
👈 در هر صورت ما به صورت خلاصه اسناد این سه روایت را برسی میکنیم :
1⃣ حدثني حمدويه بن نصير، قال: حدثني محمد بن عيسي، عن عمار بن المبارك، قال: حدثني الحسن بن كليب الأسدي، عن أبيه كليب الصيداوي، أنهم كانوا جلوسا و معهم عذافر الصيرفي و عدة من أصحابهم معهم أبو عبد الله علیه‌السلام قال:
☑️ در سند روایت عمارا بن مبارک مهمل و حسن بن کلیب مجهول است 👈 پس سند روایت ضعیف است .
2⃣ بهذا الإسناد عن يونس، عن إبراهيم المؤمن، عن عمران الزعفراني، قال :
[ با توجه به روایت قبلی منظور از بهذا الاسناد
مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنِي جِبْرِيلُ بْنُ أَحْمَدَ، عَنِ الْعُبَيْدِيِّ میباشد ]
☑️ سند این روایت نیز شدیدا ضعیف است زیرا جبرئيل بن احمد و ابراهيم مومن و عمران، هر سه مجهول هستند .
3⃣ حدَّثني حمْدويْه، قَال حدّثني محمّد بْن عیسى، عنْ يونسَ، عنْ مِسْمعٍ كردین أبي سيار، قال سمعْت ابَا عبدِ اللَّه علیه السلام
☑️ در سند روایت محمد بن عیسی وجود دارد؛ نجاشی او را توثیق کرده است :
📚 رجال نجاشی صفحه‌ی ۳۳۴
👈 در مقابل شیخ صدوق و استادش ابن ولید او را ضعیف میدانند و شیخ طوسی نیز بر قول شیخ صدوق اعتماد کرده و او را ضعیف میداند و هچنین غلو او را نیز نقل کرده است :
📚 فهرست شیخ طوسی صفحه‌ی ۱۴۲
☑️ به همین دلیل علامه حلی میفرماید علماء در خصوص محمد بن عیسی اختلاف کردند :
محمد بن عيسي بن عبيد بن يقطين مولي بني أسد بن خزيمة أبو جعفرالعبيدي اليقطيني يونسي. اختلف علماؤنا في شأنه
📚 رجال علامه حلی صفحه ۱۴۲
▫️ بنابراین در سند این روایت محمد بن عیسی وجود دارد؛ ایشان هم مختلف فیه است .
👈 پس این روایت نیز معتبر نیست .
🆔 @javaheralklam
👍9
🔹 پس از بیان ضعف سندی هر چهار روایت جناب وهابی سعی کرده از روایت استنادی خویش دفاع کند .
🔸 اما هر چه جلوتر بریم ضعف استدلال او آشکار‌تر خواهد شد !
در ادامه پاسخ متن بالا را بیان میکنیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
🔸 اما هر چه جلوتر بریم ضعف استدلال او آشکار‌تر خواهد شد !
در ادامه پاسخ متن بالا را بیان میکنیم ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
👍6
🔹 جناب وهابی میگویید که روایت محمد بن ابی القاسم از زیاد بن‌ابی حلال منقطع نیست !
و استناد به قول برخی فقهاء کرده است .
‼️ برای اینکه محمد بن ابی‌القاسم بلاواسطه از زیاد بن ابی حلال روایت نقل کند؛ حداقل بن ابی حلال باید 136 سال عمر کرده باشد !
1⃣ زیاد بن ابی‌حلال مطابق نقل شیخ طوسی از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهم‌السلام است :
▫️و عده في رجاله من أصحاب الباقر ع و في أصحاب الصادق
📚 معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، ج ۸، ص: ۳۱۳
☑️ اگر بگوییم زیاد بن ابی حلال در زمان شهادت امام باقر علیه‌السلام ده سال داشتند با توجه به اینکه امام باقر در سال ۱۱۴ به شهادت رسیدند؛ ایشان حدودا متولد سال ۱۰۴ خواهد بود .
2⃣ محمد بن ابی القاسم مطابق نقل نجاشی داماد صاحب کتاب محاسن است .
[احمد بن ابی عبدالله برقی همان صاحب محاسن است؛ که در سال ۲۰۰ الی ۲۸۰ زندگی میکرد.]
▫️محمد بن أبي القاسم عبيد الله بن عمران الجنابي البرقي أبو عبد الله، الملقب ماجيلويه، و أبوالقاسم يلقب بندار، سيد من أصحابنا القميين، ثقة، عالم، فقيه، عارف بالأدب والشعر والغريب، و هوصهر أحمد بن أبي عبد الله البرقي علي ابنته، وابنه علي بن محمدمنها
📚رجال نجاشی صفحه‌ی ۳۵۴
☑️ با توجه به اینکه محمد بن ابی القاسم داماد صاحب محاسن است؛ حداکثر باید در سال ۲۳۰ به دنیا آمده باشد .
👈 اگر بگوییم محمد بن ابی القاسم در ده سالگی حدیث را از زیاد بن ابی حلال شنید؛ یعنی زیاد بن ابی حلال باید ۱۳۶ سال عمر کرده باشد !
‼️ حالا جناب وهابی روایت یک کودک ده ساله را از یک شخص ۱۳۶ ساله بعید نمیداند !
✅ در خصوص رجال نوادر الحکمه نیز توضیحاتی بیان خواهیم کرد ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
و استناد به قول برخی فقهاء کرده است .
‼️ برای اینکه محمد بن ابی‌القاسم بلاواسطه از زیاد بن ابی حلال روایت نقل کند؛ حداقل بن ابی حلال باید 136 سال عمر کرده باشد !
1⃣ زیاد بن ابی‌حلال مطابق نقل شیخ طوسی از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهم‌السلام است :
▫️و عده في رجاله من أصحاب الباقر ع و في أصحاب الصادق
📚 معجم رجال الحديث و تفصيل طبقات الرواه، ج ۸، ص: ۳۱۳
☑️ اگر بگوییم زیاد بن ابی حلال در زمان شهادت امام باقر علیه‌السلام ده سال داشتند با توجه به اینکه امام باقر در سال ۱۱۴ به شهادت رسیدند؛ ایشان حدودا متولد سال ۱۰۴ خواهد بود .
2⃣ محمد بن ابی القاسم مطابق نقل نجاشی داماد صاحب کتاب محاسن است .
[احمد بن ابی عبدالله برقی همان صاحب محاسن است؛ که در سال ۲۰۰ الی ۲۸۰ زندگی میکرد.]
▫️محمد بن أبي القاسم عبيد الله بن عمران الجنابي البرقي أبو عبد الله، الملقب ماجيلويه، و أبوالقاسم يلقب بندار، سيد من أصحابنا القميين، ثقة، عالم، فقيه، عارف بالأدب والشعر والغريب، و هوصهر أحمد بن أبي عبد الله البرقي علي ابنته، وابنه علي بن محمدمنها
📚رجال نجاشی صفحه‌ی ۳۵۴
☑️ با توجه به اینکه محمد بن ابی القاسم داماد صاحب محاسن است؛ حداکثر باید در سال ۲۳۰ به دنیا آمده باشد .
👈 اگر بگوییم محمد بن ابی القاسم در ده سالگی حدیث را از زیاد بن ابی حلال شنید؛ یعنی زیاد بن ابی حلال باید ۱۳۶ سال عمر کرده باشد !
‼️ حالا جناب وهابی روایت یک کودک ده ساله را از یک شخص ۱۳۶ ساله بعید نمیداند !
✅ در خصوص رجال نوادر الحکمه نیز توضیحاتی بیان خواهیم کرد ان‌شاءالله
🆔 @javaheralklam
👍7🔥2
🔹 وهابی دو اشکال به پاسخ ما مطرح کرده است :
⁉️ میگوید چه اشکال دارد فاصله‌ی سنی محمد بن ابی‌القاسم با صاحب محاسن (پدر زنش) فقط 15 سال باشد؟!
✅ برای اینکه دل این بنده خدا نشکند همین کلام ایشان را مبنا قرار میدهیم که در این صورت محمد بن ابی‌القاسم متولد سال 215 خواهد بود و اگر در سن 10 سالگی از زیاد بن ابی حلال حدیث شنیده باشد؛ پس میبایست بن‌ابی حلال 121 سال عمر کرده باشد !
👈 عادتا همچین امری ممکن نیست و بین این دو راوی انقطاع قطعی است .
⁉️ اشکال دوم ایشان این است که زیاد بن ابی‌حلال جزء اصحاب امام باقر علیه‌السلام نیست بلکه جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام است !
✅ با اینکه برقی و غیره تصریح کردند که ایشان جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام است؛ اما شیخ طوسی صراحتا ایشان را هم جزء اصحاب امام باقر علیه‌السلام میداند و هم جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام
👈 و این امری کاملا عادی است که شخصی جزء اصحاب دو امام باشد .
‼️ جالب اینجاست که جناب وهابی روایت کودکی ده ساله از شخصی 121 ساله را قبول میکند اما اینکه شخصی جزء اصحاب دو امام باشد را نمیپذیرد !
❗️و این جزء عجایب روزگار است !
🆔 @javaheralklam
⁉️ میگوید چه اشکال دارد فاصله‌ی سنی محمد بن ابی‌القاسم با صاحب محاسن (پدر زنش) فقط 15 سال باشد؟!
✅ برای اینکه دل این بنده خدا نشکند همین کلام ایشان را مبنا قرار میدهیم که در این صورت محمد بن ابی‌القاسم متولد سال 215 خواهد بود و اگر در سن 10 سالگی از زیاد بن ابی حلال حدیث شنیده باشد؛ پس میبایست بن‌ابی حلال 121 سال عمر کرده باشد !
👈 عادتا همچین امری ممکن نیست و بین این دو راوی انقطاع قطعی است .
⁉️ اشکال دوم ایشان این است که زیاد بن ابی‌حلال جزء اصحاب امام باقر علیه‌السلام نیست بلکه جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام است !
✅ با اینکه برقی و غیره تصریح کردند که ایشان جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام است؛ اما شیخ طوسی صراحتا ایشان را هم جزء اصحاب امام باقر علیه‌السلام میداند و هم جزء اصحاب امام صادق علیه‌السلام
👈 و این امری کاملا عادی است که شخصی جزء اصحاب دو امام باشد .
‼️ جالب اینجاست که جناب وهابی روایت کودکی ده ساله از شخصی 121 ساله را قبول میکند اما اینکه شخصی جزء اصحاب دو امام باشد را نمیپذیرد !
❗️و این جزء عجایب روزگار است !
🆔 @javaheralklam
👍7
🔹 و اما اینکه ایشان میگوید بزرگان شیعه این روایت را تصحیح کردند؛ میگوییم :
اولا . در مقابل عده‌ی از فقهای رجالی نیز تصریح به مرسل بودن روایت کردند؛ که برای نمونه کلام شیخ آصف محسنی را ذیل روایت بیان کردیم، علاوه بر آن شهید ثانی نیز این روایت را مرسل میداند :
▫️ ذكره الكشی في حق زرارة أحاديث تزيد على العشرين تقتضی ذمّه كلّها ضعيفة السند جدّا و في أكثرها محمد بن عيسى العبيدي إلا حديثا واحدا طريقه صحيح إلاّ أنّه مرسل
🔸 خلاصه ترجمه : شهید ثانی پس از اینکه تمام روایات ذم زراره را ضعیف میداند؛ بیان میکند که روایت محمد بن ابی‌القاسم از زیاد بن‌ابی حلال مرسل است .
🆔 https://lib.eshia.ir/10510/28/114
▫️جدای از بحث فوق؛ محمد بن ابی القاسم تا جایی که در منابع شیعه اعم از کتب اربعه و غیر آن جستجو کردیم هیچ روایت مستقیمی از زیاد بن ابی‌حلال ندارد!
و سایر روایات خود را با چندین واسطه از اصحاب امام صادق علیه‌السلام نقل میکند .
‼️ بنابراین جناب وهابی را به بحثی که خود ایشان مدتی پیش داشتند و عکس آن را مشاهده میکنید ارجاع میدهیم !
🆔 @javaheralklam
اولا . در مقابل عده‌ی از فقهای رجالی نیز تصریح به مرسل بودن روایت کردند؛ که برای نمونه کلام شیخ آصف محسنی را ذیل روایت بیان کردیم، علاوه بر آن شهید ثانی نیز این روایت را مرسل میداند :
▫️ ذكره الكشی في حق زرارة أحاديث تزيد على العشرين تقتضی ذمّه كلّها ضعيفة السند جدّا و في أكثرها محمد بن عيسى العبيدي إلا حديثا واحدا طريقه صحيح إلاّ أنّه مرسل
🔸 خلاصه ترجمه : شهید ثانی پس از اینکه تمام روایات ذم زراره را ضعیف میداند؛ بیان میکند که روایت محمد بن ابی‌القاسم از زیاد بن‌ابی حلال مرسل است .
🆔 https://lib.eshia.ir/10510/28/114
▫️جدای از بحث فوق؛ محمد بن ابی القاسم تا جایی که در منابع شیعه اعم از کتب اربعه و غیر آن جستجو کردیم هیچ روایت مستقیمی از زیاد بن ابی‌حلال ندارد!
و سایر روایات خود را با چندین واسطه از اصحاب امام صادق علیه‌السلام نقل میکند .
‼️ بنابراین جناب وهابی را به بحثی که خود ایشان مدتی پیش داشتند و عکس آن را مشاهده میکنید ارجاع میدهیم !
🆔 @javaheralklam
👍8
🔹 روایت پنجمی که وهابی به آن استناد کرده است حال و روزی بدتر از چهار روایت دیگر دارد !
▫️سند روایت این است :
▫️حدثنا محمد بن مسعود ، قال حدثنا جبريل بن أحمد الفاريابي ، قال : حدثني العبيدى محمد بن عيسى ، عن يونس بن عبد الرحمن ، عن ابن مسكان
1⃣ جبرئیل بن احمد هیچ توثیقی از جانب متقدمین ندارد؛ توثیق متاخرین هم اجتهادی است .
2⃣ میدانیم که توثیق متاخرین اجتهادی است؛ و منابعی که متاخرین بر اساس آنها شخصی را توثیق کردند در اختیار ما هستند و میتوانیم این ادله و منابع را برسی کنیم .
👈 بعضی از متاخرین که جبرئیل بن احمد را توثیق کردند؛ مبنا و دلیل آنها اعتماد جناب کشی بر اوست؛ اما کشی از ضعفاء نقل روایت میکرد و ظاهرا بر ضعفاء نیز اعتماد میکرد؛ کما اینکه نجاشی نیز به این نکته اشاره میکند :
▫️ محمد بن عمر بن عبدالعزيز الكشي أبوعمرو
كان ثقة، عينا، وروي عن الضعفاء كثيرا
📚 رجال نجاشی صفحه ۳۷۳
☑️ بنابراین صرف اعتماد جناب کشی بر کسی به هیچ عنوان باعث وثاقت کسی نمیشود .
3⃣ صرف اینکه کسی ممدوح باشد باعث قبولی روایت او نمیشود؛ بلکه مدح باید مسلتزم وثاقت باشد.
👈 کما اینکه توضیح دادیم .
✅ پس این روایت نیز ضعیف است .
▫️سند روایت این است :
▫️حدثنا محمد بن مسعود ، قال حدثنا جبريل بن أحمد الفاريابي ، قال : حدثني العبيدى محمد بن عيسى ، عن يونس بن عبد الرحمن ، عن ابن مسكان
1⃣ جبرئیل بن احمد هیچ توثیقی از جانب متقدمین ندارد؛ توثیق متاخرین هم اجتهادی است .
2⃣ میدانیم که توثیق متاخرین اجتهادی است؛ و منابعی که متاخرین بر اساس آنها شخصی را توثیق کردند در اختیار ما هستند و میتوانیم این ادله و منابع را برسی کنیم .
👈 بعضی از متاخرین که جبرئیل بن احمد را توثیق کردند؛ مبنا و دلیل آنها اعتماد جناب کشی بر اوست؛ اما کشی از ضعفاء نقل روایت میکرد و ظاهرا بر ضعفاء نیز اعتماد میکرد؛ کما اینکه نجاشی نیز به این نکته اشاره میکند :
▫️ محمد بن عمر بن عبدالعزيز الكشي أبوعمرو
كان ثقة، عينا، وروي عن الضعفاء كثيرا
📚 رجال نجاشی صفحه ۳۷۳
☑️ بنابراین صرف اعتماد جناب کشی بر کسی به هیچ عنوان باعث وثاقت کسی نمیشود .
3⃣ صرف اینکه کسی ممدوح باشد باعث قبولی روایت او نمیشود؛ بلکه مدح باید مسلتزم وثاقت باشد.
👈 کما اینکه توضیح دادیم .
✅ پس این روایت نیز ضعیف است .
👍6
🔹 جناب وهابی همان گونه که مشاهده میکنید مدتی پیش ادعا میکرد که مبنای شیعه عدم حجیت توثیقات متاخرین است !
‼️ لکن در حال حاضر ما را به مبنای متاخرین ملتزم میکند !
👈 ظاهرا در این مدت کم مبنای شیعه تغییر کرده است !
⁉️ اگر بر ایشان میداند که مبانی شیعه عدم حجیت مبنای متاخرین است؛ چرا اکنون به آن استناد میکند ؟
⁉️ و اگر مبنای متاخرین میتواند حجت باشد؛ چرا در بحث ابراهیم بن هاشم همه‌ی آنها را قبول نکرد ؟
#انصاف_علمی این جماعت همین اندازه است!
🆔 @javaheralklam
‼️ لکن در حال حاضر ما را به مبنای متاخرین ملتزم میکند !
👈 ظاهرا در این مدت کم مبنای شیعه تغییر کرده است !
⁉️ اگر بر ایشان میداند که مبانی شیعه عدم حجیت مبنای متاخرین است؛ چرا اکنون به آن استناد میکند ؟
⁉️ و اگر مبنای متاخرین میتواند حجت باشد؛ چرا در بحث ابراهیم بن هاشم همه‌ی آنها را قبول نکرد ؟
#انصاف_علمی این جماعت همین اندازه است!
🆔 @javaheralklam
👍8
🔹️جَواهِر الکَلام🔹️
🔹 روایت پنجمی که وهابی به آن استناد کرده است حال و روزی بدتر از چهار روایت دیگر دارد ! ▫️سند روایت این است : ▫️حدثنا محمد بن مسعود ، قال حدثنا جبريل بن أحمد الفاريابي ، قال : حدثني العبيدى محمد بن عيسى ، عن يونس بن عبد الرحمن ، عن ابن مسكان 1⃣ جبرئیل بن…
#تکمیلی
🔹 در خصوص روایت پنجم که جناب وهابی به آن استناد کرده است؛ علاوه بر توضیحات فوق که بیان کردیم؛ برادر بزرگوارم در مجوعه‌ی 《انصار العقیده فی الاهواز 》 نیز توضیخات بسیار کاملی را بیان کردند .
🔸 پیشنهاد میشود حتما به لینک زیر رجوع کنید و مطلب ایشان را مطالعه کنید .
🆔 https://t.me/ansar_alaghidah/6389
🆔 @javaheralklam
🔹 در خصوص روایت پنجم که جناب وهابی به آن استناد کرده است؛ علاوه بر توضیحات فوق که بیان کردیم؛ برادر بزرگوارم در مجوعه‌ی 《انصار العقیده فی الاهواز 》 نیز توضیخات بسیار کاملی را بیان کردند .
🔸 پیشنهاد میشود حتما به لینک زیر رجوع کنید و مطلب ایشان را مطالعه کنید .
🆔 https://t.me/ansar_alaghidah/6389
🆔 @javaheralklam
Telegram
کانال رسمی مجموعه انصارالعقیده فی الاهواز
┄┅━🜋𖣐﴾﷽﴿𖣐🜋 ━┅┄
💢 استناد ناصبی جهت اثبات ذم حضرت زراره رضوان الله علیه به این روایت است ⏬
[ حدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنَا جِبْرِيلُ بْنُ أَحْمَدَ الْفَارَيَابِيُّ، قَالَ حَدَّثَنِي الْعُبَيْدِيُّ مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى، عَنْ يُونُسَ…
💢 استناد ناصبی جهت اثبات ذم حضرت زراره رضوان الله علیه به این روایت است ⏬
[ حدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنَا جِبْرِيلُ بْنُ أَحْمَدَ الْفَارَيَابِيُّ، قَالَ حَدَّثَنِي الْعُبَيْدِيُّ مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى، عَنْ يُونُسَ…
👍5