محمد بن اسماعیل بخاری 🔟
#متروک_الحدیث
#مدلس

🔹 محمد بن اسماعیل بخاری که #فساد_عقیده‌اش نزد بزرگان اهلسنت محرز شده بود و حتی جناب ذهلی کسی که با بخاری مجالست داشت را در کلاس درسش راه نمیداد !
و بعضی از بزرگان این جماعت حدیث این شیخ #فاسد_العقیده را ترک کرده بودند !
👈همچنین ایشان کتاب صحیح بخاری را هم به دلیل #شهرت و #ریاست تالیف کرد !

🔸 #تدلیس در احادیث از همچین کسی بعید نیست؛ برای نمونه :

▫️در حدیثی، حُمیدی استاد بخاری نقل کرده
زِر‌ بن‌حُبیش به اُبی‌بن‌کعب میگوید:
👈 ابن مسعود دو سوره‌ی معوذتین را از قرآن میخراشد(یعنی آنها را جزء قرآن نمیدانست!)

▫️اما همین روایت را شیخ #فاسد_العقیده (بخاری) در صحیحش سانسور میکند و بصورت مبهم مینویسد :
👈 زِر به ابی‌بن‌کعب میگوید:
همانا ابن مسعود فلان حرف را میزند!

‼️ کتاب چنین شخص #فاسد_العقیده‌ای و #مدلسی نخستین کتاب اهل‌سنت قرار است!

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق
#احمد_بن_زیاد_الهمدانی

▫️جناب آقای سید احمد مددی :

مرحوم صدوق گاهی از «احمد بن زیاد بن جعفر الهمدانی» (الهمدانی بفتح میم. همدان به سکون میم عشیره ایست از یمن که خیلی هم محب امیر المؤمنین علیه السلام بوده اند و این قصه یا حار همدان من یمت یرنی هم از همین عشیره است.) نقل می کند .
او از مشایخ مرحوم صدوق است که ایشان در طریق حج در همدان با او برخورد کرده اند و ما به هیچ وجه ایشان را نمی شناسیم. مرحوم صدوق در همدان ایران از ایشان عده ای از مصادر شیعه را نقل کرده اند. تنها راهی که داریم به ایشان اولا این است که مرحوم صدوق با ترضی از ایشان نقل کرده اند، یعنی رضی الله عنه فرموده اند. و دوم اینکه مرحوم صدوق یک جا دارند که: «لم أسمع هذا الحديث إلا من أحمد بن‏ زياد بن جعفر الهمداني رضي الله عنه بهمدان عند منصرفي من حج‏ بيت الله الحرام و كان رجلا ثقة دينا فاضلا رحمة الله عليه و رضوانه‏» (كمال الدين و تمام النعمة، ج‏2، ص: 369)  الآن شخصیت علمی و حدیث شناسی ایشان را نداریم اما همین جمله مرحوم صدوق منشأ توثیق شده است .

☑️ توضیح :

🔹 از این کلام آقای سید احمد مددی دو براشت میتوان کرد :

👈 اول . ایشان صرفا میخواهند احمد بن زیاد الهمدانی را معرفی کند و بگوید که ایشان توسط شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) توثیق شدند .

👈 دوم . ایشان میخواهند این اشکال را مطرح کنند که احمد بن زیاد همدانی توسط رجالیون توثیق نشده است و ما شناخت چندانی از ایشان نداریم .

🔸 اگر‌ مقصود جناب سید احمد مددی مورد دوم باشد؛ میگوییم که همان طور که خود ایشان نیز اشاره کردند احمد بن زیاد همدانی صراحتا توسط شیخ صدوق توثیق شده است؛ و شیخ صدوق خبره در علم رجال است؛ به دلایل زیر :

1⃣ شیخ طوسی در معرفی شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) ایشان را بصیر به علم رجال معرفی میکند :

▫️يكني أبا جعفر، كان جليلا حافظا للأحاديث 👈 بصيرا بالرجال

📚 فهرست شیخ طوسی صفحه‌ی 158

2⃣ شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) کتابی در علم رجال داشتند که شیخ طوسی نیز به آن اشاره میکند :

▫️و كتاب الرجال و لم يتمه

📚 فهرست شیخ طوسی صفحه‌ی 158

3⃣ شیخ طوسی که خود صاحب نظر و خبره در علم رجال است در مواردی به اقوال رجالی شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) استناد میکند :

▫️اليقطيني ضعيف 👈 استثناه أبو جعفر محمد بن علي بن بابويه عن رجال نوادر الحكمة

📚 فهرست شیخ طوسی صفحه ۱۴۱

✅ بنابراین این اشکال که ما احمد بن زیاد همدانی را فقط از طریق شیخ صدوق میشناشیم اشکال بسیار سستی است چرا که ما خیلی از رجال حدیث را صرفا از طریق شیخ طوسی و نجاشی میشناسیم آیا جناب سید احمد مددی همین اشکال را بر این دسته از راویان هم مطرح میکند ؟!
👈 خصوصا آنکه همان طور که توضیح دادیم شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه به شهادت شیخ طوسی خبره در علم رجال بودند .
جدا از اینکه وقتی یک فقیه رجالی مثل شیخ طوسی برای بیان احوال رجال به کلام شیخ صدوق استناد میکند حکایت از این دارد که شیخ صدوق در علم رجال بی نظیر بوده است .

بنابراین همان گونه که خیلی از راویان حدیث را صرفا از طریق شیخ طوسی میشناسیم؛ احمد بن زیاد همدانی را نیز از طریق شخصی میناشیم که خود شیخ طوسی شهادت به تسلط او در علم رجال میدهد و به نظرات رجالی او نیز استناد میکند .

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق
#احمد_بن_زیاد_الهمدانی

▫️جناب آقای سید احمد مددی :

مطلب دوم که توجه نشده است اینکه ممکن است به لحاظ رجالی با توثیق مرحوم صدوق ایشان را قبول کرد ولی به لحاظ فهرستی مشکل دارد؛ معظم روایات ایشان از علی بن ابراهیم است بلکه شاید همه روایاتش از علی بن ابراهیم باشد و آنچه ایشان نقل می کند از منفردات خودش که هیچ بلکه از منفردات مرحوم صدوق هم هست. این مقداری کار را مشکل می کند .

توضیح :

🔹 ایشان میگویند روایاتی که شیخ صدوق از طریق احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم نقل کرده از منفردات شیخ صدوق و احمد بن زیاد همدانی است❗️

👈 اما کلام ایشان قطعا صحیح نیست؛ روایتی که شیخ صدوق از طریق احمد بن زیاد همدانی نقل میکند به اسناد دیگر در کتب دیگر موجود میباشند؛ مثلا :

▫️روایت زیر را شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه از احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم نقل میکند اما همین روایت با راوی دیگری از علی بن ابراهیم نیز وارد شده است :

🔹 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ اَلْمَوْصِلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلصَّقْرُ بْنُ أَبِي دُلَفَ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: إِنَّ اَلْإِمَامَ بَعْدِي اَلْحَسَنُ اِبْنِي وَ بَعْدَ اَلْحَسَنِ اِبْنُهُ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً.

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج ۲، ص ۳۸۳

🔸 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ حَمْزَةَ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ حَمْزَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ اَلْمَوْصِلِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَلصَّقْرُ بْنُ أَبِي دُلَفَ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَقُولُ: اَلْإِمَامُ بَعْدِي اَلْحَسَنُ اِبْنِي وَ بَعْدَ اَلْحَسَنِ اِبْنُهُ اَلْقَائِمُ اَلَّذِي يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً .

📚 کفاية الأثر في النص على الأئمة الإثنی عشر ج ۱، ص ۲۹۲

☑️ این روایت با اینکه از طریق شیخ صدوق از احمد بن زیاد همدانی نقل شده است اما جزء منفردات شیخ صدوق و استادش نیست؛ برخلاف آنچه آقای سید احمد مددی ادعا کرده بودند !

▫️همچنین در موارد متعددی شیخ صدوق (رحمه‌ الله‌علیه) روایتی را از احمد بن زیاد همدانی نقل میکند و در کتاب دیگر و یا در همان کتاب با طریق دیگری نیز نقل میکند؛ مثلا :

🔹 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ عَنِ اَلصَّادِقِ جَعْفَرِ  بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ قَالَ: اِشْتَرَطَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى جِيرَانِ اَلْمَسْجِدِ شُهُودَ اَلصَّلاَةِ وَ قَالَ لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ لاَ يَشْهَدُونَ اَلصَّلَوَاتِ أَوْ لَآمُرَنَّ مُؤَذِّناً يُؤَذِّنُ ثُمَّ يُقِيمُ وَ آمُرُ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ عَلِيٌّ فَلَيُحْرِقَنَّ عَلَى أَقْوَامٍ بُيُوتَهُمْ بِحَزَمِ اَلْحَطَبِ لِأَنَّهُمْ لاَ يَأْتُونَ اَلصَّلاَةَ .

📚 الأمالی (للصدوق) ج ۱، ص ۴۸۵

🔸 حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اِشْتَرَطَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَلَى جِيرَانِ اَلْمَسْجِدِ شُهُودَ اَلصَّلاَةِ وَ قَالَ لينتهن أقواما [لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ] لاَ يَشْهَدُونَ اَلصَّلاَةَ أَوْ لَآمُرَنَّ مُؤَذِّناً يُؤَذِّنُ ثُمَّ يُقِيمُ ثُمَّ آمُرُ رَجُلاً مِنْ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ عَلِيٌّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَلَيُحْرِقَنَّ عَلَى أَقْوَامٍ بُيُوتَهُمْ تحرز [بِحَزْمٍ] مِنَ اَلْحَطَبِ لاَ يَأْتُونَ اَلصَّلاَةَ .

📚 ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ج ۱، ص ۲۳۲

✅ بنابراین اینکه ادعا شود روایت احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم منفرد است قطعا صحیح نیست؛ و در موارد متعدد شیخ صدوق روایتی را که از احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم نقل میکند با طریق دیگری نیز از علی بن ابراهیم نقل میکند .

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق
#احمد_بن_زیاد_الهمدانی

▫️جناب آقای سید احمد مددی :

این سؤال پیش می آید که مرحوم صدوق که خودشان قمی است  و پدرشان همین طور و پدرشان از ابراهیم بن هاشم نقل می کنند و ...  چه طور می شود مرحوم صدوق کتابهای علی بن ابراهیم را ندارند و می روند همدان از او نقل می کنند که انفراد هم دارد! اگر این روایات واقعاً در کتاب مرحوم علی بن ابراهیم بود خیلی بهتر بود مرحوم کلینی از علی بن ابراهیم نقل می کردند نه با این سند عجیب و غریب! این چه میراث علی بن ابراهیم بوده است که در قم نبوده است و رفته است در همدان !

☑️ توضیح :

اینکه شیخ صدوق (رحمه‌الله‌علیه) روایت علی بن ابراهیم‌ را از طریق احمد بن زیاد همدانی نقل میکند به این معنا نیست که شیخ صدوق طریق دیگری به این روایات ندارد .
👈 شیخ صدوق به کتاب علی بن ابراهیم طرق متعدد دارد و در جاهای متعدد به این نکته اشاره کرده است . مثلا :

🔹 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ وَ أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ وَ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۲، ص ۱۳

🔸 حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ وَ أَحْمَدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ وَ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ اَلرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۲، ص ۱۳

🔹 حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ اَلْوَرَّاقُ وَ اَلْحُسَيْنُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشَامٍ اَلْمُؤَدِّبُ وَ حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ اَلْعَلَوِيُّ وَ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ اَلْهَرَوِيِّ وَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ جَعْفَرُ  بْنُ نُعَيْمِ بْنِ شَاذَانَ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِيسَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ

📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام ج ۲، ص ۱۷۲

✅ وقتی میدانیم که شیخ صدوق به کتاب علی بن ابراهیم طرق متعدد دارد پس اگر ایشان روایتی را از احمد بن زیاد همدانی از علی بن ابراهیم نقل کردند؛ نمیتوان بگوییم که این طریق منفرد است؛ خصوصا آنکه همان طور که اشاره کردیم در موارد متعدد شیخ صدوق روایت احمد بن زیاد همدانی را به طریق دیگر هم نقل کرده است .

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق
#احمد_بن_زیاد_الهمدانی

▫️جناب آقای سید احمد مددی :

ما قبول می کنیم ایشان مرد خوب و عدل و مرضی ولی ظاهرا نسخه شان شاذ باشد. عجیب اینکه مرحوم صدوق روایاتی را که توسط این مرد بزرگوار همدانی نقل می کنند، از هیچ جای دیگر ندارند. شاید شفاهی بوده است یا ... خود مرحوم صدوق توضیحی نداده اند. چرا اینها منفرد است؟ ایشان بالاخره می آیند در قم نسخه شناسی می کنند. این توضیح را ایشان اگر هم انجام داده اند به دست ما نرسیده است.

☑️ توضیح :

🔸 جناب سید احمد مددی میگویند که ممکن است نسخه‌ای که احمد بن زیاد همدانی از کتاب علی بن ابراهیم دارد نسخه‌ای شاذ باشد!

👈 اما اقای مددی دقت ندارند که شیخ صدوق به این نکته التفات دارند و در جایی که احمد بن زیاد همدانی روایت شاذی از علی بن ابراهیم نقل کنند؛ را شیخ صدوق بیان میکنند :

🔹 لم أسمع هذاالحديث إلا من أحمد بن زياد بن جعفر الهمداني رضي الله عنه بهمدان عند منصرفي من حج بيت الله الحرام و كان رجلا ثقة دينا فاضلا رحمة الله عليه ورضوانه

📚 کمال الدین و اتمام النعمه؛ جلد دوم؛ صفحه ۳۷۰

✅ در اینجا شیخ صدوق پس از نقل حدیثی ذیل آن بیان میکند که این حدیث فقط از طریق احمد بن زیاد همدانی وارد شده است .
👈 این کلام شیخ صدوق نشان میدهد که شیوه‌‌ی شیخ صدوق نقل منفردات احمد بن زیاد همدانی نیست به همین دلیل یک بار که نقل کردند؛ ذیل همان حدیث نیز بیان کردند .

▫️اگر طبق گفته‌ی آقای سید احمد مددی همه‌ی روایت احمد بن زیاد همدانی منفرد است معنا نداشت که شیخ صدوق صرفا ذیل همین روایت این نکته را بیان کند .

🔸 اقای سید احمد مددی سپس ادامه میدهند که شیخ صدوق روایت احمد بن زیاد همدانی را به طریق دیگری ندارد !

🔸 این کلام ایشان نیز صحیح نیست؛ در حدیث زیر شیخ صدوق روایتی را احمد بن زیاد همدانی نقل میکند سپس همان روایت را با طریق کاملا متفاوتی نیز نقل میکنند :

🔹 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ  جَعْفَرٍ  اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ زِيَادٍ اَلْكَرْخِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ مَاتَ وَ لاَ يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئاً أَحْسَنَ أَوْ أَسَاءَ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ

📚 التوحيد ج ۱، ص ۱۹

🔸 حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ اَلْحَسَنِ اَلْقَطَّانُ قَالَ حَدَّثَنَا اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ اَلسُّكَّرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا اَلْجَوْهَرِيُّ اَلْبَصْرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا  جَعْفَرُ  بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ  جَعْفَرِ  بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيهِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : مَنْ مَاتَ لاَ يُشْرِكُ بِاللَّهِ شَيْئاً أَحْسَنَ أَوْ أَسَاءَ دَخَلَ اَلْجَنَّةَ

📚 التوحيد ج ۱، ص ۳۰

✅ بنابراین این اشکال نیز ناشی از عدم تتبع کافی در کتب شیخ صدوق و سایر کتب میباشد .

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق
#احمد_بن_زیاد_الهمدانی

📝 نتیجه آنکه :

1⃣ شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه به کتاب علی بن ابراهیم طرق متعدد دارد؛ و اگر جایی یک روایتی را از احمد بن زیاد همدانی نقل کرد به این معنا نیست که طریق این روایت از علی بن ابراهیم محصور در این شخص است .

2⃣ اینکه ادعا شود روایاتی که شیخ صدوق از احمد بن زیاد همدانی نقل کرده از منفردات شیخ صدوق و شیخ او است؛ نادرست میباشد .

3⃣ شیخ صدوق در موارد متعدد روایتی را که از طریق احمد بن زیاد همدانی نقل میکند در کتب دیگرش با طریق دیگری نیز نقل میکند .

4⃣ شیخ صدوق به این نکته التفات دارد که روایت منفرد احمد بن زیاد همدانی را نقل نکند .

🆔 @javaheralklam

محمد بن اسماعیل بخاری 1⃣1⃣
#متروک_الحدیث
#مدلس

خلاصه ای از برخی از مباحثی که در خصوص شیخ المدلسین (محمد بن اسماعیل بخاری) تا کنون مطرح کردیم :

👈 ذهلی محمد بن اسماعیل بخاری را #فاسد_العقیده میداند !

👈 ذهلی محمد بن اسماعیل بخاری را چنان #فاسد_العقیده و گمراه میداند که شرکت در جلسات او را ممنوع میکند❗️

👈 جایگاه ذهلی بین اهسلنت ( که بخاری را گمراه و #فاسد_العقیده میداند )

👈 عده‌ای از بزرگان اهلسنت احادیث بخاری را به دلیل #فساد_عقیده‌اش ترک کردند !

‼️ انگیزه‌ی بخاری از تالیف کتاب خودش❗️

👈 نمونه‌ای از تدلیس در احادیث توسط محمد بن اسماعیل بخاری!

✅ در ادامه نمونه‌ای دیگر از تدلیس و بازی با احادیث توسط #شیخ_المدلسین ( محمد بن اسماعیل بخاری ) را نشان خواهیم داد ان‌شاءالله

🆔 @javaheralklam

▫️ نمونه‌ی دوم از تدلیس بخاری :

🔹 مسلم نیشابوری در صحیح خود در ضمن یک روایت طولانی از عمر بن خطاب نقل می‌کند که خطاب به امیرالمومنین علی (علیه‌السّلام) گفت :

فَلَمَّا تُوُفِّیَ رَسُولُ اللَّهِ -صلی الله علیه وسلم- قَالَ اَبُو بَکْرٍ اَنَا وَلِیُّ رَسُولِ اللَّهِ -صلی الله علیه وسلم- فَجِئْتُمَا تَطْلُبُ مِیرَاثَکَ مِنَ ابْنِ اَخِیکَ وَیَطْلُبُ هَذَا مِیرَاثَ امْرَاَتِهِ مِنْ اَبِیهَا فَقَالَ اَبُو بَکْرٍ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلی الله علیه وسلم- «مَا نُورَثُ مَا تَرَکْنَا صَدَقَةٌ». فَرَاَیْتُمَاهُ کَاذِبًا آثِمًا غَادِرًا خَائِنًا وَاللَّهُ یَعْلَمُ اِنَّهُ لَصَادِقٌ بَارٌّ رَاشِدٌ تَابِعٌ لِلْحَقِّ ثُمَّ

👈 پس از وفات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌ و سلّم ) ابوبکر گفت : من جانشین رسول خدا هستم، شما دو نفر (عباس و امام علی) آمدید و تو‌ ای عباس میراث برادرزاده‌ات را درخواست کردی و تو‌ ای علی میراث فاطمه دختر پیامبر را.

ابوبکر گفت: رسول خدا فرموده است: ما چیزی به ارث نمی‌گذاریم، آن چه می‌ماند صدقه است و شما او را دروغگو، گناهکار، حیله‌گر و خیانت‌کار معرفی کردید و حال آن‌که خدا می‌داند که ابوبکر راستگو، دین‌دار و پیرو حق بود .

🔸 محمد بن اسماعیل بخاری این روایت را در کتاب به اصطلاح صحیحش(‼️) نقل میکند اما همان گونه که در اسکن بالا مشاهده میکنید زحمت میکشد و قسمتی که زیر آن خط کشیده شده است را قیچی میکند!

👈 هدف بخاری از این تقطیع این است که نظر امیرالمومنین علی علیه‌السلام را در خصوص ابوبکر پنهان کند !

👈 زیرا امام علی علیه‌السلام ابوبکر را در مسئله ارث #دروغگو ؛ #گناهکار ؛ #حیله‌گر و #خیانتکار میدانست .

🆔 @javaheralklam

محمد بن اسماعیل بخاری 2⃣1⃣
#متروک_الحدیث
#مدلس

‼️نمونه‌ی سوم از #تدلیس بخاری

▫️در صحیح مسلم به نقل از عایشه روایتی بیان شده که در آن عایشه زیاد سخن گفتن ابوهریره را مذمت میکند :

🔹 أَنَّ عائِشَةَ قَالَتْ : أَلَا يُعْجِبُكَ أَبُو هُرَيْرَةَ جَاءَ فَجَلَسَ إِلَى جَنْبِ حُجْرَتِي يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْه وَسَلَّمَ يُسْمِعُنِي ذَلِكَ وكُنْتُ أُسَبِّحُ فَقَامَ قَبْلَ أَنْ أَقْضِيَ سُبْحَتِي ولَوْ أَدْرَكْتُهُ لَرَدَدْتُ عَلَيْهِ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمْ يَكُنْ يَسْرُدُ الْحَديث كَسَرْدكُم

🔸 عروه میگوید : عایشه گفت : ایا از ابوهریره تعجب نمیکنی ؟ من مشغول خواندن نماز نافله بودم، که او آمد و کنار اتاق من نشست و شروع به بیان احادیث پیامبر کرد طوری که من بشنوم
و قبل از اینکه نمازم تمام شود، برخاست و رفت .
👈 اگر او را می یافتم سخنانش را رد میکردم ( پاسخ او را میدادم) و به او میگفتم رسول خدا مانند شما زیاد و با عجله صحبت نمیکرد .

❗️بخاری وقتی به این حدیث میرسد #تدلیس را به اوج خود میرساند و به جای ابوهریره؛ ابو فلان را می‌آورد ! که در اسکن قابل مشاهده است.

❇️ بسم اللہ الرحمن الرحیم ❇️

🛑 نظر علماۍ اهل سنت درباره صحیح بخارۍ قسمت #سوم

✍👈محمد رشید رضا (عالم سلفی العقیده) و رد کردن و متناقض و مخالف عقل دانستن ده ها حدیث از احادیث صحیح بخاری و مسلم !

❇️مخالفین شیعه تقدس خاصی برای صحیحین (صحیح بخاری و صحیح مسلم) قائل هستند و تمام روایات وارد شده در این دو کتاب را صحیح و غیر قابل مناقشه می دانند.

🔔✍محمد رشید رضا (عالم سلفی العقیده) از جمله افرادی است که با دیدگاه رایج مخالفت کرده و بسیاری از احادیث صحیحین را نه فقط ضعیف که مخالف عقل و متناقض دانسته است 

🌐مشاری سعید المطرفی👤 (محقق سلفی العقیده) می نویسد :

فقام ـ بدعوى البحث العلمی، وتصفیه العقیدة وتنقیة السنة مما علق بها من الإسرائیلیات ـ برد العشرات من الأحادیث الواردة فی الصحیحین کالأحادیث الواردة فی المسیح الدجال وحدیث الجساسة.

👈👈والأحادیث الواردة فی نزول عیسى بن مریم علیه السلام فی آخر الزمان والأحادیث الواردة فی طلوع الشمس من مغربها فی آخر الزمان أیضا وغیرها من الأحادیث الأخرى الکثیرة.

وکل ذلک لا لعلةٍ فی أسانیدها، بل بدعوى التعارض والتناقض فیما بینها، ومخالفتها للسنن الکونیة، وعدم تصدیق العقل لها وغیرها من الأعذار التی فی الحقیقة لا قیمة لها، ولا ترقی إلا رد جملة من الأحادیث الواردة بأصح الأسانید فی أصح الکتب.

🔰تــــرجـــمــہ🔰

پس محمد رشید رضا با ادعای بحث علمی و پاکسازی عقیده و سنت از آن چه که وی آن ها را اسرائیلیات می دانست ، به رد ده ها حدیث از احادیث صحیحین مانند احادیث مسیح دجال و حدیث جساسه پرداخت.

و همچنین احادیث وارد شده در مورد نزول عیسی بن مریم علیه السلام در آخر الزمان و احادیث وارد شده در مورد طلوع خورشید از مشرق در آخر الزمان و همچنین بسیاری از احادیث دیگر را رد کرد.

و همه این ها به دلیل مشکل در سند نبوده است بلکه با ادعای وجود تعارض و تناقض بین این احادیث و مخالفت آن ها با سنت های جهان هستی و عدم قبول آن ها از سوی عقل و بهانه های دیگری که ارزشی ندارند صورت گرفته است و این ها تا جایی پیش می رود که موجب رد بسیاری از احادیث وارد شده با صحیح ترین سند ها در صحیح ترین کتاب ها می شود.


🉐این مطلب نیازۍ بہ شرح ندارد❗️❗️

▪️ روضه امام موسی کاظم علیه‌السلام در مصیبت مادرشان فاطمه زهرا سلام الله علیها ..!

⚫️ حرمت خدا هتک شد❗️

▪️سَيِّدُ بْنُ طَاوُوسٍ نَقْلًا مِنْ كِتَابِ الْوَصِيَّةِ لِلشَّيْخِ عیسی بْنِ الْمُسْتَفَادِ الضَّرِيرِ عَنْ مُوسَى بْنِ جعفر عن أَبِيهِ (صلوات الله علیهم) قَالَ بِمَا حَضَرَتْ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْوَفَاةُ دَعَا الْأَنْصَارَ وَ قَالَ إلَّا أَنْ بَابَهَا بابى وَ بَيْتِهَا بيتى فَمَنْ هَتَكَهُ فَقَدْ هَتَكَ حِجَابَ اللَّهِ قَالَ عِيسَى فَبَكَى ابوالحسن طَوِيلًا وَ قَطَعَ بَقِيَّةَ كَلَامِهِ وَ قَالَ هُتِكَ وَاَللَّهِ حِجَابُ اللَّهِ هُتِكَ وَاَللَّهِ هَتَكَ وَاَللَّهِ حِجَابُ اللَّهِ يَا أُمَّهْ يَا أُمَّهْ.

◾️ سید بن طاووس (رضوان الله علیه) در کتاب الطرائف می نویسد:
عيسى بن مستفاد ضرير از امام كاظم  و آن بزرگوار از پدرش (صلوات الله علیهم) روايت كرد :
كه چون وفات پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرا رسيد؛ انصار را فراخواند و به آنان فرمود:
آگاه باشيد درِ خانه حضرت فاطمه (صلوات الله علیها) درِ منزل من و خانه او خانه من است؛ هر كه حرمتش را بشکند حرمت الهى را شكسته است.
عيسى می‌گوید :
امام کاظم (صلوات الله علیه) شدیدا گریسته و سخنش را قطع کردند و فرمودند:
👈به خدا قسم حجاب الهی هتک شد!
👈به خدا قسم حجاب الهی هتک شد!
👈به خدا قسم حجاب الهی هتک شد!
👈👈واى مادرم! واى مادرم!

📚مأساة الزهراء (عليها السلام) ج 2 ص 67

🏴 سالروز شهادت غریبانه باب الحوائج حضرت امام موسی کاظم علیه‌السلام را به محضر مقدس ولی‌عصر بقیةالله الأعظم عجل الله تعالی فرجه الشریف و شیعیان و محبین آن حضرت تسلیت و تعزیت عرض می‌کنیم.
------------------------------------‐-------

🆔 @javaheralklam

#برسی_ایمان_ابو_طالب

🔹 قسمت اول :
🆔 https://t.me/javaheralklam/206
🔸 قسمت دوم :
🆔 https://t.me/javaheralklam/207
🔹 قسمت سوم :
🆔 https://t.me/javaheralklam/208
🔸 قسمت چهارم :
🆔 https://t.me/javaheralklam/209

#شیخ_صدوق

🔹 کانال وهابی که عادت دارد بحث ها را به صورت نیمه تمام رها کند بدون اینکه بحث در خصوص بن فضال را ادامه دهد و پاسخ ما را نقد کند به سراغ بحث دیگری رفته است !

☑️ آخرین پاسخی که در خصوص بن فضال بیان کردیم و کانال وهابی تا الان نتوانسته آن را نقد کند !

🔸 وهابی بدون اینکه بتواند مطلب اخیر ما در خصوص بن فضال را نقد کند اکنون مدعی شده است که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توثیقی از متقدمین شیعه ندارد و همچنین شیخ صدوق در روایات دستکاری میکرد !

▫️با اینکه ادعای وهابی حقیقتا مضحکه الثکلی هست اما در چند محور پاسخ قاطعی به او خواهیم داد که دهانش را برای همیشه ببندیم ان‌شاءالله

☑️ پاسخ به شبهه‌ی که مدتی قبل کانال وهابی نسبت به شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه مطرح کرد بود‌.

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق

‼️ جناب وهابی گمان کرده است که تنها راه توثیق راویان و اصحاب کتب این است که یکی از متقدمین #لفظ_ثقه را در مورد آنها به کار ببرد!

👈 به همین دلیل مدعی شده است که شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه توثیقی از جانب متقدمین‌ ندارد!

در پاسخ میگوییم‌ که :

🔹 اولا . توثیق #شیخ_المدلسین ( محمد بن اسماعیل بخاری) را با #لفظ_ثقه از معاصرین او به ما نشان دهید !
👈طبق مبنای شما محمد بن اسماعیل بخاری نیز هیچ توثیقی ندارد؛ زیرا #لفظ_ثقه از سوی معاصرین او برایش به کار نرفته است .

🔸 ثانیا . کسی که ادعا کند تنها راه توثیق رجال حدیث #منحصر به بیان #لفظ_ثقه است قطعا یا جاهل است یا احمق!

🔹 راه‌های توثیق رجال حدیث متعدد است که به برخی از آنها‌ مطابق آنچه آیت‌الله سبحانی در کتاب《کلیات فی علم الرجال》 آورده است؛ اشاره میکنیم :

1⃣ نصّ أحد المعصومین علیهم السلام
👈 اینکه امام معصوم علیه‌السلام به وثاقت شخصی شهادت دهد .

2⃣ نص أحد أعلام المتقدمین
👈 یکی از قدماء گواهی به وثاقت راوی دهد .

3⃣ دعوی الاجماع من قبل الأقدمین
👈 ادعای اجماع از سوی قدماء نیز وثاقت راویان حدیث را اثبات میکند
☑️ ادعای اجماع از سوی متاخرین نیز وثاقت راویان را اثبات میکند که در ادامه‌ی بحث آن را بیان خواهیم کرد .

4⃣ المدح الکاشف عن حسن الظاهر
👈 مدحی که کاشفیت از حسن ظاهر داشته باشد .

5⃣ سعی المستنبط علی جمع القرائن
👈 جمع قرائن در خصوص اثبات وثاقت یک شخص

▫️ اکنون موارد بالا را به صورت خلاصه توضیح میدهیم و این موارد را بر شیخ صدوق تطبیق میدهیم ان‌شاءالله

🆔 @javaheralklam

#شیخ_صدوق

1⃣ نص احد المصومین علیهم‌السلام

🔹 اولین و متقن‌ترین راه اثبات وثاقت یک راوی شهادت امام به وثاقت و یا عدالت اوست؛ البته شهادت امام به وثاقت یک شخص باید از طریق معتبر ثابت شود .

🔸 شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه جزء معدود فقهایی است که امام معصوم او را مدح کرده است؛ مدحی که لازمه‌ی آن وجود وثاقت و عدالت در ایشان است .

▫️ توضیح اینکه پدر شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه در عصر غیبت صغرا در زمان نائب سوم میزیست .
ایشان مدتی صاحب فرزند نمیشد به همین دلیل به حسین بن روح نوبختی (نائب سوم) نامه نوشت که از امام بخواهد برای او دعا کند .

پس از این موضوع امام برای پدر شیخ صدوق نامه نوشت که شما صاحب دو فرزند پسر 👈خیر خواهید شد :

▫️ فكتب إليه قد دعونا الله لك بذلك، و سترزق ولدين ذكرين خيرين فولد له أبو جعفر و أبو عبد الله
[رجال نجاشی صفحه ۲۶۲]
▪️امام برای او نامه نوشت که ما برای تو دعا کردیم و به زودی دو فرزند پسر خیر به تو عطا خواهد شد، پس ابوجعفر (شیخ صدوق) و ابو عبدالله (برادر شیخ صدوق) به دنیا آمدند .

▫️خیر به معنای شخص نیکو و برگزیده هست؛ که لازمه‌ی این مدح وجود وثاقت و عدالت در آن شخص است .

⁉️ آیا ممکن است امام معصوم‌ یک شخص را نیکو بداند و آن شخص ثقه و عادل نباشد ؟

✅ بنابراین شیخ صدوق رحمه‌الله‌علیه به توثیق هیچ کدام از قدماء نیازی ندارد وقتی امام معصوم او را توثیق کرده است .

🆔 @javaheralklam

2⃣ نص احد اعلام المتقدمین

🔹 مشهورترین راه توثیق روایان حدیث؛ توثیق آنها توسط متقدمین با #لفظ_ثقه است .
👈 با اینکه این روش مشهورترین راه برای توثیق روات است اما توثیق راویان #منحصر به این روش نمیشود؛ بنابراین اگر در خصوص شیخنا الصدوق رحمه‌الله‌علیه #لفظ_ثقه وارد نشده است به این دلیل است که شیوه‌ی متقدمین این است که معمولا شیوخ و اساتید خود را با مدح‌های دال بر وثاقت توصیف میکنند‌ نه اینکه #لفظ_ثقه را در خصوص آنها به کار ببرند .

▫️علامه شیخ محمد پسر صاحب معالم در شرح استبصار می‌نویسد :
عاده المصنفین عدم توثیق الشیوخ
👈 سیره‌ی مصنفین این است که شیوخ ( خود ) را توثیق نمیکنند .

[الفوائد الرجالية - وحيد بهبهانی - صفحه ٤٥]

🔸 دلیل آن را جناب استاد سید جواد شبیری زنجانی اینگونه بیان میکند :

▫️ افراد معمولاً نسبت به توثیق مشایخ خود ملتزم نیستند. زیرا مشایخ معاصر هستند و وثاقت ایشان برای همه مشخص است .

✅ بنابراین عدم بیان #لفظ_ثقه برای شیخ صدوق توسط نجاشی و شیخ طوسی نقضی بر ایشان نیست؛ چرا که وثاقت ایشان آنچان آشکار و واضح است که نیازی به توثیق کسی ندارد؛ علامه میرداماد استرآبادی اینگونه بیان میکند که مشایخ معروف از زمان شیخ کلینی به بعد نیازی به توثیق ندارند چرا که وثاقت آنها معروف و مشهور است :

▫️ كمشايخنا السالفين ، من عهد الشيخ محمّد بن يعقوب الكليني ، وما بعده إلى زماننا هذا ، لا يحتاج أحد من هؤلاء المشايخ المشهورين إلى تنصيص على تزكية ، ولا بيّنة على عدالة ؛ لما اشتهر في كلّ عصر من ثقتهم وضبطهم وورعهم ، زيادةً على العدالة

🆔 @javaheralklam