💠🔸#اسم مصدر ( حاصل مصدر ) ⬇️⬇️:

در زبان فارسی علاوه بر مصدر اسمهائی وجود دارند که اگر چه نشانه های مصدری ندارند ، اما حاصل معنی و مفهوم مصدر را می رسانند .

🔸مانند : 👇👇 
   دانش : دانستن          
ستایش : ستودن         
دیدار : دیدن
به این گونه واژه ها اسم مصدر یا حاصل مصدر می گوئیم .

🔸🔸معروفترین اقسام و نشانه های اسم مصدر ( حاصل مصدر ) :⬇️⬇️

🔸 _ ش  در آخر بن مضارع👇👇

کاهش  ،  خواهش  ،  کوشش ،  آموزش ،  نکوهش  ، بینش ،

🔸   _ شت در آخر بن مضارع👇👇

برشت  ،  کنشت  ،   خورشت 

🔸 -  ار در آخر بن ماضی

رفتار  ،  نوشتار  ،  گفتار  ، کردار

🔸_ه   بیان حرکت در آخر بن مضارع👇👇

خنده    ، گریه   ، مویه   ، اندیشه  

🔸 -  ی در آخر صفت و گاهی اسم و بعضی وقتها در کلمات دیگر👇👇

دوری ،   نزدیکی   ، بزرگی   ، روشنی ،   استادی   ، پدری  

🚨💠وقتی کلمه به "ه بیان حرکت" ختم شود به جای ی به آخر آن ، گی اضافه می شود .
💢تشنه   که می شود تشنگی راننده که می شود رانندگی

🔸 – ان در آخر بن مضارع برخی از فعلهای مرکب و بعضی وفتها در آخر فعل ساده👇👇

گذران   ،   راه بندان  ،  شیرینی خوران   ،   آشتی کنان

راه  + بند + ان = راه بندان

گذر + ان = گذران

🔸 -  یت  ( با تشدید روی   ی ) در آخر بعضی از اسمها و صفتهای عربی

عربیت ،   انسانیت   ، قابلیت ،  آدمیت ،  ضدیت

🔸و همچنین در کلمات غیر عربی که در فارسی مصطلح هستند مانند :👇👇

برتریت ، خوبیت ، خواهانیت ، منیت

🔸– بن ماضی فعل به تنهائی یا همراه کلمه بیا جز دیگر :👇👇

رفت و آمد ، عقب گرد  ، نشست و برخاست ، ساخت

🔸 – بن مضارع یک فعل با دو فعل جداگانه :👇👇

پندار ، ورانداز ، جنب و جوش ، کشاکش

🔸– بن ماضی یک فعل با بن مضارع همان فعل یا فعلی دیگر :👇👇

جست و جو : جستجو        گفتگو : گفت و گو   دوخت و دوز   رفت و روب

🔸– بن ماضی یا مضارع فعل به اضافه پسوند ان :👇👇

ساختمان ، زایمان ( بخش فعل بن ماضی – بن مضارع )

🔸– از تکرار ساخت امر یک فعل یا ترکیب ساخت امر دو فعل جداگانه :👇👇

بزن بزن ،   بزن بکوب ،   بگیر ببند ،   بکش بکش ،   بخور بخور ،   بده بستان

🆔 @jamshidfarahmand

#نکته‌های_دستوری
#اسم_مصدر_ها_ی_جعلی

منظور از اسم مصدرهای جعلی، اسم مصدرهایی است که برخلافِ قواعد دستور زبان فارسی ساخته شده‌اند. این نوع اسم مصدرها را از نظر ساختاری می‌توان به چهار نوع تقسیم کرد:
۱. اسم مصدرهایی که ازترکیبِ واژه‌های فارسی یا غیرعربی با «یّت» ساخته شده‌اند؛ مانند:
آشناییت، آگاهیت، ایرانیت، بربریت، برتریت، خریت، خوبیت، داراییت، دوییت، مردمیت، زنیت، منیت و...

۲. اسم مصدرهایی که از ترکیب غیرِ فعل با «-ِ ش» ساخته شده‌اند؛ مانند:
گرمایش، سرمایش، پیدایش، گنجایش، والایش و... .
در این موارد هم باید از به‌کار بردنِ این نوع اسم مصدرهای جعلی پرهیز کنیم، ولی «پیدایش» و «گنجایش» را به سبب اینکه در آثار استادان زبان فارسی به‌کار رفته است و «گرمایش» و «سرمایش» را از آن جهت که به‌صورتِ اصطلاح علمی به‌کار می‌رود، نمی‌توان غلط دانست.
_ «از آغاز پیدایش غزل فارسی سخنوران بزرگ این کشور بعضی از انتقادات اجتماعی و اخلاقی خود را با مضامین عاشقانه آمیختند» (خانلری، هفتاد سخن۲۷۱/۳).
در متون معتبر فارسی به‌جایِ «پیدایش» و «گنجایش» واژه‌های «پیدایی» و «گنجایی» به‌کار رفته است.امروزه ه برخی از استادان زبان فارسی این واژه‌ها را به‌کار می‌برند.
_ «در ماورای آن عشقی است که برای همه‌کس قابل‌ادراک نیست و حالتی روانی است که در محدودهٔ روان‌شناسی عادی گنجایی ندارد»
(زرین‌کوب، حکایت همچنان باقی، ص ۴۸۲).

۳. اسم مصدرهایی که مصدر آن‌ها نامعلوم است؛ مانند: منش، رامش، نرمش، نیایش و... .
این نوع اسم مصدرها هم در متون معتبر قدیمی و هم آثار استادان معاصر به‌کار رفته است و منعی برای استعمال آن وجود ندارد.

۴. اسم مصدرهایی که از زبان‌های دیگر گرفته شده است، مانند «کُرنش» و «چالش» که از زبان ترکی مأخوذ شده است. به‌کار بردن این اسم مصدرها به‌دلیلِ شیوع آن‌ها و به‌کار رفتن آن‌ها در آثار معاصران مانعی ندارد.

(موسسه نجوای قلم )

برای اطلاع بیشتر به فرهنگ درست نویسی سخن دکتر یوسف عالی عباس آباد و دکتر انوری مراجعه شود.

🆔 @jamshidfarahmand