ТАҲОРАТНИНГ ФАРЗ ВА СУННАТЛАРИ:
#фиқҳ #таҳорат

1. Юзни ювиш
2. Икки қўлни тирсаклари билан ювиш
3. Бошга масҳ тортиш (камида тўртдан бирига)
4. Оёқларни тўпиқлари билан ювиш.
Мана шу тўрт амал таҳоратнинг фарзлари бўлиб, булардан бири қолиб кетса, ёки тўлиқ қилинмаса, таҳорат дуруст бўлмайди.

Таҳоратнинг суннатлари:

1. Таҳоратни "Бисмиллаҳ" билан бошлаш
2. Икки қўлни (билак ва кафт қўшилган) бўғими билан ювиш
3. Мисвок ишлатиш
4. Оғизни чайиш
5. Бурунни чайиш
6. Соқол ораларига хилол қилиш
7. Оёқ ва қўл бармоқларини хилол қилиш (яъни, бармоқ ораларига сув етказиш)
8. Ювиладиган ҳар бир аъзони уч мартадан ювиш
9. Бошнинг ҳамма жойига масҳ тортиш
10. Қулоққа масҳ тортиш
11. Ният қилиш
12. Аъзоларни Қуръонда келган тартиб билан ювиш
13. Пайдар-пай ювиш (бир аъзо қуримасдан иккинчисини ювиш)

Таҳоратнинг мустаҳаблари:

1. Бўйинга масҳ тортиш
2. Аъзоларни ювишни ўнгдан бошлаш

Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров таржимаси

Яқинларингизга улашинг!
👇👇👇👇👇👇
https://t.me/isxoqxon_tora_ibrat

ТАҲОРАТГА ДОИР МАСАЛАЛАР:
давоми...
#фиқҳ #таҳорат #жароҳат
#масҳ_тортиш

19. Бир кишининг оёғи синиб унга тахтакач боғланса ёки таҳорат аъзоси йиринглаб, ўша жойни тахтакач билан боғланган бўлса, уларнинг ҳукми ҳам ўтган масала каби бўлади. Яъни, агар жароҳат жойи ёки йиринглаган жойга мато қўйилиб, кейин устидан тахтакач боғланган бўлса, зарари бўлмаса тахтакач ечилиб, жароҳат устидаги матога масҳ тортилади. Тахтакачни ечиш мумкин бўлмаса ёки машаққат туғдирса, тахтакачнинг устидан масҳ тортади.

20. Яхшиси (таҳорат аъзосини ёпиб турган) тахтакач ёки боғловнинг ҳаммасига масҳ тортишдир. Уларнинг аксар қисмига масҳ тортса ҳам таҳорати жоиз. Ярми ёки ундан камига масҳ тортса, таҳорати жоиз бўлмайди.

21. Тахтакач ҳали жароҳат тузалмасдан боғланган жойидан тушиб кетса, қайта боғлайди ва қайта масҳ қилиши вожиб эмас. Жароҳат тузалгандан кейин (таҳорати бўлган ҳолатда) боғлов тушиб кетса ёки олиб ташланса, унинг устига тортилган масҳ бузилади, унинг остини ювиш вожиб бўлади, таҳоратни янгилаш шарт эмас.

(Шайх Ашраф Али Таҳонавий, “Ал-Мутасар фил фиқҳил ҳанафий” китоби асосида).

Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров таржимаси

Саволлар бу ерга жўнатилади ⬇️
📲 @SavollarHikmatullohDomlaUzbot

Яқинларингизга улашинг!
👇👇👇👇👇👇
https://t.me/isxoqxon_tora_ibrat

#Рамазон2023
#Таҳорат #Қуръон

❓Қазо намозлари қандай адо этилади?

Отабек домла Мамадиев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook

🔗 Улашинг: @diniysavollar

Muslim.uz | @muslimuzportal

#таҳорат

Саловат ва истиғфор айтиб юришим учун таҳоратли бўлишим керакми?

Саидаҳмад домла Сайдаралиев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси

YouTube | Instagram | Facebook

🔗 Улашинг: @diniysavollar @muslimuzportal | @Muftiy_Nuriddin_domla |

#аудио
#таҳорат

Таҳоратсиз ҳолда телефондан Қуръон ўқиса бўладими?

Муҳаммад Айюб домла ҲОМИДОВ

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази етакчи мутахассиси,
Тошкент ислом институти катта ўқитувчиси

YouTube | Instagram | Facebook

🔗 Улашинг: @diniysavollar

СОҲИБИ УЗР КИМ?
#намоз #таҳорат
#соҳиби_узр

❓1125-CАВОЛ: Динимизда кимни соҳиби узр дейилади?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Соҳиби узр (узрли одам) – тўлиқ бир фарз намозининг вақтича ёки ундан кўпроқ вақт бетаҳоратлик етиб турган кишидир. Бу ҳақида “Мухтасарул-виқоя” китобида шундай дейилган:

"ومن لم يَمضِ عليه وقتُ فرضٍ إلاَّ وبه حدَثٌ من استحاضةٍ أو رُعافٍ أو نحوِهما يتوضَّأُ لِوَقتِ كلِّ فرضٍ له ويُصلِّي به فيه ما شاء فرضاً ونفلاً ويَنقُضُه خروجُ الوقتِ كطلوعِ الشمس لا دخولُه كالزَّوالِ"

Яъни: “Кимга тўлиқ бир фарз намозининг вақти истиҳоза (касаллик қони), бурундан қон келиши ёки шуларга ўхшаш таҳоратни синдирувчи нарсалар билан ўтса, ҳар бир фарз намозининг вақти учун алоҳида таҳорат қилади ва ушбу таҳорати билан ўша намоз вақтида истаганича фарз ва нафл намозларини ўқийверади. Соҳиби узрнинг таҳоратини вақтнинг чиқиши бузади, масалан қуёш чиқиши каби. Вақтнинг кириши унинг таҳоратини бузмайди, масалан завол каби” (“Таҳорат боби”).

Демак, соҳиби узрга айланиш учун тўлиқ бир фарз намозининг вақти миқдорича бетаҳоратлик давом этиши шарт бўлиб, масалан: бир кишининг бурни ёки тиши ёки бошқа жойи пешин намозининг аввалги вақтида қонашни бошласа ва пешиннинг охирги вақтига бориб тўхтаб қолса, у соҳиби узр саналмайди. Чунки бетаҳоратлик тўлиқ бир намознинг вақтини ўз ичига олмади. Аммо ушбу ҳолатда қон асрнинг вақти кирганидан кейин ҳам давом этиб, аср вақтини тўлиқ қопласа, у ҳолда мазкур одам соҳиби узрга айланади. чунки узр тўлиқ бир фарз намозини яъни асрнинг вақтини ўз ичига олди.

Бир киши соҳиби узрга айланганидан кейин, унинг узри бир фарз намозининг вақти ичида бир марта содир бўлса ҳам, соҳиби узрликдан чиқмайди. Қачонки тўлиқ бир фарз намозининг вақтида узри тўлиқ йўқ бўлса, кейин соҳиби узрликдан чиқади. Бу ҳақида “Мухтасарул-Қудурий”нинг шарҳи “Лубоб” китобида шундай баён қилинган:

ثم يشترط لثبوت العذر أن يستوعبه العذر تمام وقت صلاة مفروضة، وذلك بأن لا يجد في جميع وقتها زمناً يتوضأ ويصلي فيه خالياً عن العذر ولو بالاقتصار على المفروض، وهذا شرط ثبوت العذر في الابتداء، ويكفي في البقاء في كل وقت، ولو مرة. وفي الزوال يشترط استيعاب الانقطاع وقتاً كاملاً بأن لا يوجد في جزء منه أصلاً.

Яъни: “Сўнг узрнинг собит бўлиши учун узр бир фарз намозининг вақтини тўлиқ ўз ичига олиши шартдир. Яъни бир фарз намозининг вақти ичида таҳорат қилиб, шу таҳорати билан гарчи фарзларни ўзига чекланиб бўлса ҳам узридан холи бўлган ҳолда намоз ўқишга қодир бўлмаса, соҳиби узрга айланади. Бу аввалда узрнинг собит бўлишининг шарти бўлиб, унинг давом этиши учун эса, бир фарз намозининг вақтида бир марта бўлса ҳам содир бўлиши кифоя қилади. Узрнинг йўқ бўлиши учун эса, мазкур узрнинг бир фарз намозининг вақтида бир марта бўлса ҳам содир бўлмаслиги шарт қилинади”.

Соҳиби узр ҳар бир фарз намоз вақти учун янги таҳорат олади ва ушбу таҳорати билан мазкур фарз намозининг вақтида истаганича намоз ўқийверади. Қачонки ушбу намознинг вақти чиқса, унинг таҳорати синган ҳисобланади ва кейинги фарз намози учун яна қайтадан таҳорат олади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Telegram | Instagram | Facebook

МУСҲАФНИ ҒИЛОФ БИЛАН УШЛАШ МАСАЛАСИ
#Қуръони_каримни_ушлаш
#таҳорат

❓1131-CАВОЛ: Ғилофи матодан бўлган Қуръони каримни таҳоратсиз ҳолда ушлаш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Бу борада Ҳанафий уламоларимизнинг икки хил фатвоси бор. Аксар уламолар таҳоратсиз шахслар Қуръони каримни халтача-алоҳида ғилофсиз ушлаши мутлақо жоиз эмаслигини айтган бўлсалар, баъзилари ўша ғилоф китобга ёпиштирилмаган, қўшиб тикилмаган бўлса, таҳоратсиз ҳолда ҳам ушлаш жоиз бўлади, деганлар.

Ҳанафий мазҳабининг мўътабар манбааларида бу борада шундай дейилади:

لَا يَجُوزُ لَهُمَا وَلِلْجُنُبِ وَالْمُحْدِثِ مَسُّ الْمُصْحَفِ إلَّا بِغِلَافٍ مُتَجَافٍ عَنْهُ كَالْخَرِيطَةِ وَالْجِلْدِ الْغَيْرِ الْمُشَرَّزِ لَا بِمَا هُوَ مُتَّصِلٌ بِهِ ، هُوَ الصَّحِيحُ.

яъни “Ҳайз ёки нифос кўрган аёллар, жунуб бўлганлар ва таҳоратсиз кишилар мусҳафни ушлаши жоиз эмас. Фақат халтача каби (китобдан) ажралувчи ғилоф яъни китобга қўшиб тикилмаган жилд, мусҳафга ёпишмаган нарса билангина ушлашлари мумкин. Шу гап саҳиҳдир” (“Оламгирия” китоби).

Аллома Ибн Обидин раҳимаҳуллоҳ:

فَالْمُرَادُ بِالْغِلَافِ مَا كَانَ مُنْفَصِلًا كَالْخَرِيطَةِ وَهِيَ الْكِيسُ وَنَحْوُهَا

яъни “бу ерда ғилофдан мурод халтача каби (мусҳафдан) алоҳида бўлган, махсус идиш ва шунга ўхшаш нарсадир” – деганлар (“Раддул муҳтор” китоби).

Демак, агар мусҳафни халтача каби махсус ғилофи бўлса, шу ғилоф билан ушлаш афзал. Аммо шу китоб учун махсус халтача бўлмаса, китоб муқовасига ёпишмаган, ечиб олса бўладиган, ҳозирги кунимиздаги теридан ёки матодан тикилган жилд билан ушлаш ҳам жоиз бўлади.

Шунингдек, таҳоратсиз киши Қуръони каримни енг билан ушлаши ҳам макруҳ ҳисобланади. Бу борада барча фиқҳий китобларимизда қуйидагича иборалар келади:

( وكُرِهَ) أي المَسُّ (بالكُمّ) أي بشيءٍ من الثوب الذي على الماسِّ، لأنه تَبَعٌ له فلا يَصيرُ حائلاً بينه وبين المصحف...

яъни “Енг билан (яъни мусҳафни ушлашни қасд қилган киши кийган кийимининг бир қисми билан) ушлаши макруҳ ҳисобланади. Чунки кийимнинг бир қисми ҳам уни кийган кишига тобедир. Шу сабабли енг таҳоратсиз киши билан мусҳаф ўртасини тўсувчи бўлмайди” (“Фатҳу бобил иноя” китоби). Аммо Қуръони каримни кийимга алоқадор бўлмаган, масалан сочиқ, рўмолча каби алоҳида бирор мато билан ушлашнинг кароҳияти йўқ. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

Telegram | Instagram | Facebook

ТЕЛЕФОНДА ҚУРЪОН ЎҚИГАНДА ТАҲОРАТ БЎЛИШИ КЕРАКМИ?
#Қуръон #таҳорат

❓719-CАВОЛ: Телефонимда Қуръон ўқисам ҳам таҳоратли бўлишим керакми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қуръони каримни таҳоратли ҳолда ушлаш вожиб амал саналади. Қуръонни ёддан ўқишда ёки китобни ушламасдан, унга қараб ўқишда таҳорат бўлиши афзал бўлса-да, таҳоратсиз ҳам ўқишга рухсат берилган.

Замонамиз уламолари телефон каби электрон жиҳозларда Қуръони карим иловалари очиқ ҳолда турганда ўша жиҳоз Қуръон ҳукмида бўлиши борасида турли фикр билдирганлар. "Миср фатво уйи" уламолари томонидан электрон жиҳоз орқали Қуръон оятларини ушлаш жоиз деб фатво берилган.

Иордания фатво ҳайъати уламолари, Шайх доктор Луай ал-Халилий ва бошқа бир қатор уламолар эса, телефонда Қуръон иловаси очиқлик пайтида, у ҳам Қуръон ҳукмида бўлиши, шундан келиб чиқиб, ўша ҳолатда уни таҳоратсиз ушлаб бўлмаслигини айтмоқдалар.

Қуръони каримнинг ҳурматини сақлаш учун электрон жиҳоз экранида Қуръон иловаси очиқ ҳолда чиқиб турган бўлса, саҳифаларни ўтказишда бетаҳорат қўл билан ушламаган маъқул. Аммо, телефоннинг махсус қалами ёки бирор восита ёрдамида таҳоратсиз саҳифаларни ўтказиш мумкин.

Чунки “Табйинул-ҳақоиқ” китобида қуйидагича келтирилган:
يجوز للمحدث الذي يقراء في المصحف تقليب الاوراق بقلم او سكين

яъни: "Таҳоратсиз Қуръон ўқиётган киши вароқларни қалам ёки пичоқ ёрдамида очиши мумкин". (1-жуз, 166-бет). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати. @diniysavollar

Савол йўллаш
📲 @SavollarMuslimUzBot

YouTube | Instagram | Facebook | Tiktok

​​ЗАМЗАМ СУВИДА ТАҲОРАТ ВА ҒУСЛ ҚИЛИШ МУМКИНМИ?
#замзам #сув #таҳорат #ғусл

❓1220-CАВОЛ: Замзам сувида таҳорат олиш ёки ғусл қилиш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Замзам суви билан бетаҳорат кишининг таҳорат олиши, истинжо қилиши, нопок кишининг ғусл қилиши, нопок кийимни поклаши макруҳ экани айтилган. Аммо таҳорати бор инсон табаррук мақсадида замзам билан таҳорат олиши ёки пок кишининг ғусл қилиши макруҳ эмас. Бу ҳақда “Ғунятун носик” китобида шундай дейилган:
ویجوز الاغتسال والتوضي بماء زمزم علی وجه التبرک، ولایستعمل إلا علی شيء طاهر، فلاینبغی أن یغتسل به جنب أو محدث ولا في مکان نجس"
“Замзам суви билан табаррук мақсадида таҳорат ва ғусл қилиш жоиздир. Шунингдек фақат пок нарсага ишлатилади. Жунуб киши замзам суви билан ғусл қилиши, бетаҳорат киши таҳорат олиши ва уни нажосат бор жойда ишлатиш мумкин эмас”.
(ويجوز الاغتسال والتوضؤ بماء زمزم على وجه التبرك) أي لا بأس بما ذكر، الا انه ينبغي أن يستعمله على قصد التبرك بالمسح أو الغسل أو التجديد في الوضوء (ولا يستعمل إلا على شيء طاهر) فلا ينبغي ان یغسل به ثوب نجس ولا أن يغتسل به جنب ولا محدث ولا في مكان نجس (ويكره الإستنجاء به) و كذا إزالة النجاسة الحقیقیة من ثوبه أو بدنه، حتى ذكر بعض العلماء تحريم ذالك، ويقال: إنه استنجى به بعض الناس فحدث به الباسور
“Табаррук мақсадида замзам суви билан ғусл ва таҳорат олиш мумкин. Яъни фақат суртиш, ғусл қилиш ёки таҳорат устига таҳорат қилиш каби табаррук мақсадида ишлатиш лозим. Шунингдек фақат пок нарсага ишлатилади. У билан нажас кийимни ювиш, жунуб ғусл қилиши, бетаҳорат киши таҳорат қилиш каби ишларни қилмаслик керак. У билан истинжо қилиш макруҳдир. Шунингдек замзам билан бадан ёки кийимдаги нажосатни кетказиш макруҳдир. Айрим уламолар буни ҳаром деган. Айтилишича, бир одам замзам билан истинжо қилиб, бавосир(геморрой) касалига учраган”. (“Иршодус сорий ила маносики мулла Али қори” китоби).
Бир неча ҳадиси шарифларда замзам сувининг фазилатлари: очга таом, ташнага сув, беморга шифо бўлиши ҳақида айтилган. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

YouTube | Instagram | Facebook |Ummalife

🔗 Улашинг: @diniysavollar