İRS • Azərbaycan
#azerbaycan_tarixi #ermeniler @irs_azerbaijan
«Şuşa qırğını»
#azerbaycan_tarixi #ermeniler
Biz anladıq ki, hay olmaq — hücum edib uduzarkən özünü qurban görsədib başqalarını günahlandırmaqdır.
Azərbaycanlıların qisasını haylar çox vaxt növbəti soyqırımları kimi təqdim edirlər. San ki azərbaycanlılar boş yerdə müdafiəsiz haylara hücum etdilər. Gəlin bu hadisəyə baxaq. Hay tarixçisi Riçard Hovhanisyanın «The Republic of Armenia: From London to Sèvres, February-August, 1920» bətiyində bu barədə 150-152-ci səhifələrində yazılıb. Sizə ən vacib çıxarışları təqdim edirik:
«Nıcde (Njde) Qafana qayıdana kimi Qarabağda hay üsyanı başladı.Martın 21-i Mikayelyan, Mesiyan və Dəli Qazar Daşuşen köyündə görüşdülər, orda da 23-cü martda saat 3-ə qalxma təyin etdilər».
«23-cü mart, tezdən, Qarabağı qalın duman bürüyən vaxtı üsyançılar Dizaqdan tutmuş Cavanşirə kimi stırateji nöqtələri tutdular. Dəli Qazar Əskərandakı azərbaycan qarnizonunu tərkyaraq etdi, Əskərana bitişik yüksəklikləri tutdu, və, Ağdama aparan telefon və teleqraf məftillərini kəsdi».
«Xankəndidəki uğursuzluq Şuşanın süqutunu öncədən təyin etmişdir. Plana uyğun olaraq, Varandanın milisləri 22-ci martın axşamında Şuşaya girdilər, san ki, maaş almağa və general-qubernator Sultanovun Novruz bayramını təbrik etməyə. Həmin gecə 100-ə yaxın yaraqlanmış adam Nerses Azbekyanın başçılığı altında hay qvartalında olan azərbaycan qarnizonunu tərkyaraq etmək üçün şəhərə girdi. Yalnız hər şey başqa cür oldu. Gecənin çox vaxtını Varandanın milisləri yeyib-içirdilər, təyin olunmuş pozisiyalara gecikirdilər. Milislərlə əlaqə qura bilməyib Azbekyanın dəstəsi uzaqdan azərbaycanlıların fortunu atəşə tutmağa başladı, qoşunları oyadıb tələsərək onları yaraqlanmağa göndərdilər».
«Qəzəblənmiş azərbaycan qoşunları şəhər sakinləri ilə qoşulub Şuşanın haylar qalan tərəfini cəhənnəmə döndərdilər. Martın 23-dən 26-na kimi odda 2000-ə yaxın tikinti yandı, o cümlədən kilsələr, məktəblər, bətikxanalar, biznes-seqtor və tacir sinifinin əzəmətli evləri».
Haylar azərbaycanlılara hücum etdilər və öz yanlışlarına görə boğuldular, nəticədə də öz xəyanətlərinin bədəlini ödədilər. Özünüzə fərz edin ki sizin qonşunuz Aşot Novruz bayramı vaxtında sizin evinizə hücum edir, sonra da onun nəslindən biri 100 ildən sonra onu onun həyasızlığına görə öldürdüyünə şikayət edir.
@irs_azerbaijan
#azerbaycan_tarixi #ermeniler
Biz anladıq ki, hay olmaq — hücum edib uduzarkən özünü qurban görsədib başqalarını günahlandırmaqdır.
Azərbaycanlıların qisasını haylar çox vaxt növbəti soyqırımları kimi təqdim edirlər. San ki azərbaycanlılar boş yerdə müdafiəsiz haylara hücum etdilər. Gəlin bu hadisəyə baxaq. Hay tarixçisi Riçard Hovhanisyanın «The Republic of Armenia: From London to Sèvres, February-August, 1920» bətiyində bu barədə 150-152-ci səhifələrində yazılıb. Sizə ən vacib çıxarışları təqdim edirik:
«Nıcde (Njde) Qafana qayıdana kimi Qarabağda hay üsyanı başladı.Martın 21-i Mikayelyan, Mesiyan və Dəli Qazar Daşuşen köyündə görüşdülər, orda da 23-cü martda saat 3-ə qalxma təyin etdilər».
«23-cü mart, tezdən, Qarabağı qalın duman bürüyən vaxtı üsyançılar Dizaqdan tutmuş Cavanşirə kimi stırateji nöqtələri tutdular. Dəli Qazar Əskərandakı azərbaycan qarnizonunu tərkyaraq etdi, Əskərana bitişik yüksəklikləri tutdu, və, Ağdama aparan telefon və teleqraf məftillərini kəsdi».
«Xankəndidəki uğursuzluq Şuşanın süqutunu öncədən təyin etmişdir. Plana uyğun olaraq, Varandanın milisləri 22-ci martın axşamında Şuşaya girdilər, san ki, maaş almağa və general-qubernator Sultanovun Novruz bayramını təbrik etməyə. Həmin gecə 100-ə yaxın yaraqlanmış adam Nerses Azbekyanın başçılığı altında hay qvartalında olan azərbaycan qarnizonunu tərkyaraq etmək üçün şəhərə girdi. Yalnız hər şey başqa cür oldu. Gecənin çox vaxtını Varandanın milisləri yeyib-içirdilər, təyin olunmuş pozisiyalara gecikirdilər. Milislərlə əlaqə qura bilməyib Azbekyanın dəstəsi uzaqdan azərbaycanlıların fortunu atəşə tutmağa başladı, qoşunları oyadıb tələsərək onları yaraqlanmağa göndərdilər».
«Qəzəblənmiş azərbaycan qoşunları şəhər sakinləri ilə qoşulub Şuşanın haylar qalan tərəfini cəhənnəmə döndərdilər. Martın 23-dən 26-na kimi odda 2000-ə yaxın tikinti yandı, o cümlədən kilsələr, məktəblər, bətikxanalar, biznes-seqtor və tacir sinifinin əzəmətli evləri».
Haylar azərbaycanlılara hücum etdilər və öz yanlışlarına görə boğuldular, nəticədə də öz xəyanətlərinin bədəlini ödədilər. Özünüzə fərz edin ki sizin qonşunuz Aşot Novruz bayramı vaxtında sizin evinizə hücum edir, sonra da onun nəslindən biri 100 ildən sonra onu onun həyasızlığına görə öldürdüyünə şikayət edir.
@irs_azerbaijan
Ermənilərin Azərbaycan torpağına köçürülməsi
(Переселение армян на азербайджанские земли)
#azerbaycan_tarixi #ermeniler
«Əlbəttə ki, həm Türkiyə erməniləri həm də İran erməniləri urus dövlətinin torpaqlarına göz dikirdilər. Ermənilərin dalınca seysorlar və müsəlmanlar da düşdülər. Bu yolla sırf bu şahlıqda Güney Qafqaza milyona qədər ermənilər töküldülər və onların axışı artmağa davam edir. Şeremetyevdən sonra, 13 il ərzində daha 300 000 erməni qoşuldu. Əski zamanlarda deyil, bizə yaxın onillərdə biz öz çalışmalarımızla və öz xalq hesabımızla özümüzdə erməni şahlığı yaradırıq, hansı ki ümid var ki güneydə, necə quzeydəki özümüz yaratdığımız balaca İsveç kimi (Finlandiya ləqəbində), rahatsız olmağa vəd edir».
@irs_azerbaijan
(Переселение армян на азербайджанские земли)
#azerbaycan_tarixi #ermeniler
«Əlbəttə ki, həm Türkiyə erməniləri həm də İran erməniləri urus dövlətinin torpaqlarına göz dikirdilər. Ermənilərin dalınca seysorlar və müsəlmanlar da düşdülər. Bu yolla sırf bu şahlıqda Güney Qafqaza milyona qədər ermənilər töküldülər və onların axışı artmağa davam edir. Şeremetyevdən sonra, 13 il ərzində daha 300 000 erməni qoşuldu. Əski zamanlarda deyil, bizə yaxın onillərdə biz öz çalışmalarımızla və öz xalq hesabımızla özümüzdə erməni şahlığı yaradırıq, hansı ki ümid var ki güneydə, necə quzeydəki özümüz yaratdığımız balaca İsveç kimi (Finlandiya ləqəbində), rahatsız olmağa vəd edir».
Qaynaq/Источник: Михаил Меньшиков, «Письма к русской нации»@irs_azerbaijan
Məşhur fransız yazıçısı Aleksandr Düma (1802-1870), 1858-ci ildə Qafqaz səyahətindən sonra qələmə aldığı
"Qafqaz səfəri" adlı əsərin birinci hissəsində bölgədə yaşayan xalqlarla əlaqədər müşahidələrini bu şəkildə dilə
gətirmişdir: "Qafqazda yaşayan hər xalqın özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Fars ipək ticarəti edər, ləzgi xalça satar,
tatar [azərbaycanlı] silah satar; ermənin bir xüsusiyyəti yoxdur, satılan hər şeyi satar, hətta satılmayanı da. Ümumən,
ermənilər yaxşı təəssürat buraxmamışlar. Belə deyildiyini eşidərsiniz:
Əgər tatar başı ilə təsdiq edirsə, ona güvənin.
Əgər fars sizə əlini uzadırsan, ona güvənin.
Əgər hər hansı bir dağlı sizə söz verirsə, ona güvənin.
Əgər, bir erməni ilə anlaşma edəcəksinizsə, ona bir kağız imzaladın və imzasını inkar etməməsi üçün də yanınızda iki
tanıq tutun."
#ermeniler
@irs_azerbaijan
"Qafqaz səfəri" adlı əsərin birinci hissəsində bölgədə yaşayan xalqlarla əlaqədər müşahidələrini bu şəkildə dilə
gətirmişdir: "Qafqazda yaşayan hər xalqın özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Fars ipək ticarəti edər, ləzgi xalça satar,
tatar [azərbaycanlı] silah satar; ermənin bir xüsusiyyəti yoxdur, satılan hər şeyi satar, hətta satılmayanı da. Ümumən,
ermənilər yaxşı təəssürat buraxmamışlar. Belə deyildiyini eşidərsiniz:
Əgər tatar başı ilə təsdiq edirsə, ona güvənin.
Əgər fars sizə əlini uzadırsan, ona güvənin.
Əgər hər hansı bir dağlı sizə söz verirsə, ona güvənin.
Əgər, bir erməni ilə anlaşma edəcəksinizsə, ona bir kağız imzaladın və imzasını inkar etməməsi üçün də yanınızda iki
tanıq tutun."
#ermeniler
Qaynaq: Alexandre Dumas (Pere), Voyage au Caucase, Chapitre I, 1859
———@irs_azerbaijan
Ermənilərin Azərbaycana köçürülməsi haqqında
#ermeniler #azerbaycan_tarixi
«Şəhərin bütün əhalisi Türkiyə ilə olan son müharibədən sonra Bəyazid şəhərindən çıxıb gəlmiş və burada 1850-ci ildə köçmüş ermənilərdən ibarətdir. Bunun nəticəsində isə köçmüşlərin indi yaşadığı yerə «Yeni Bəyazid» adı verilib».
@irs_azerbaijan
#ermeniler #azerbaycan_tarixi
«Şəhərin bütün əhalisi Türkiyə ilə olan son müharibədən sonra Bəyazid şəhərindən çıxıb gəlmiş və burada 1850-ci ildə köçmüş ermənilərdən ibarətdir. Bunun nəticəsində isə köçmüşlərin indi yaşadığı yerə «Yeni Bəyazid» adı verilib».
Qaynaq: Кавказский календарь на 1855 год, səh. 357@irs_azerbaijan
Xristianlar ermənilərə necə baxırdı?
#ermeniler
«Ermənilər. Öz inanclarını yaydıqları ölkənin adını götürən kafirdirlər».
Qaynaq:
#ermeniler
«Ermənilər. Öz inanclarını yaydıqları ölkənin adını götürən kafirdirlər».
Qaynaq:
Пётр Алексеев, «Церковный словарь», часть I, səh. 32
@irs_azerbaijan
İRS • Azərbaycan
Сказка про 1 500 000 убитых армян В 1912 году в Османской империи жило 1 018 000 армян, а в 1914 году число армян дошло до 1 230 007. Учитывая тот период, то прирост в 212 007 человек за два года является нормальным. Но вряд ли с 1914 до 1915 года прирост…
1 500 000 erməniyin öldürülməsi nağılı
#turkiye #ermeniler
1912-ci ildə Osmanlıda 1 018 000 erməni yaşayırdı və 1914-cü ildə ermənilərin sayı 1 230 007-yə çatdı, bu dövrü nəzərə alsaq, iki ildə 212 007 nəfər artması normaldır. Ancaq 1914-cü ildən 1915-ci ilə qədər artımın 270 000 nəfəri keçməsi ehtimalı yoxdur, çünki bu bir ildə mümkün deyil. Yəni, ermənilər 1915-ci ildə 1,5 milyon yox, hətta ən çoxu 1,4 milyondan artıq deyildilər.
Deyək ki, həqiqətən 1915-ci ildə 1,5 milyon erməni var idi. Ancaq İngiltərə səfirliyinin hesabatına görə, 1919-cu ildə Türkiyədən 817 073 erməni köçürülmüş idi və 281 000 nəfər dövlətin özündə yaşayırdı. Ümumilikdə 1 098 073 ermənimiz var, hələ İslamı qəbul edib müsəlman əhali ilə qarışan erməniləri nəzərə almamışıq. İndi isə sualımız var: əgər 1919-cu ildə ermənilər 1,1 milyon insan idilərsə 1,5 milyon öldürülən ermənilər haradadır?
Qaynaqlar:
@irs_azerbaijan
#turkiye #ermeniler
1912-ci ildə Osmanlıda 1 018 000 erməni yaşayırdı və 1914-cü ildə ermənilərin sayı 1 230 007-yə çatdı, bu dövrü nəzərə alsaq, iki ildə 212 007 nəfər artması normaldır. Ancaq 1914-cü ildən 1915-ci ilə qədər artımın 270 000 nəfəri keçməsi ehtimalı yoxdur, çünki bu bir ildə mümkün deyil. Yəni, ermənilər 1915-ci ildə 1,5 milyon yox, hətta ən çoxu 1,4 milyondan artıq deyildilər.
Deyək ki, həqiqətən 1915-ci ildə 1,5 milyon erməni var idi. Ancaq İngiltərə səfirliyinin hesabatına görə, 1919-cu ildə Türkiyədən 817 073 erməni köçürülmüş idi və 281 000 nəfər dövlətin özündə yaşayırdı. Ümumilikdə 1 098 073 ermənimiz var, hələ İslamı qəbul edib müsəlman əhali ilə qarışan erməniləri nəzərə almamışıq. İndi isə sualımız var: əgər 1919-cu ildə ermənilər 1,1 milyon insan idilərsə 1,5 milyon öldürülən ermənilər haradadır?
Qaynaqlar:
1) Stanford J. Shaw, «The Ottoman Census System and Population, 1831-1914», p. 337
2) İkdam, 3 Mart 1335/1919, №7924@irs_azerbaijan
Ermənilərin Bakıya və Dərbəndə köçürülməsi haqqında
«Əgər gələcək yayda tacir və peşə erməniləri ilə kəndlilər Dərbəndə və Bakıya gəlsələr (Tanrı qoysa ona da sahib olacağıq), onları qəbul etmək, və yerləşmək istəsələr, onda Bakı yaxınlığında qəsəbə olaraq və Asalin adasında yerləşsinlər, Bakının özünə isə onları buraxmamaq (və onların tacir və peşələlilərinə həyət və bostan üçün yer ayırmaq, əkinçilərə isə kəndlilərdən fərqli olaraq gərək olduğu qədər həyət və əkin yeri ayırmaq). Dərbəndə isə onları şəhadətnamə ilə buraxmaq, özəl olaraq da əsgərlərin ehtiyaclarını təmin etmək üçün satışa ərzaq və başqalarını gətirən erməniləri qorumaq».
Qaynaq:
#azerbaycan_tarixi #ermeniler
@irs_azerbaijan
«Əgər gələcək yayda tacir və peşə erməniləri ilə kəndlilər Dərbəndə və Bakıya gəlsələr (Tanrı qoysa ona da sahib olacağıq), onları qəbul etmək, və yerləşmək istəsələr, onda Bakı yaxınlığında qəsəbə olaraq və Asalin adasında yerləşsinlər, Bakının özünə isə onları buraxmamaq (və onların tacir və peşələlilərinə həyət və bostan üçün yer ayırmaq, əkinçilərə isə kəndlilərdən fərqli olaraq gərək olduğu qədər həyət və əkin yeri ayırmaq). Dərbəndə isə onları şəhadətnamə ilə buraxmaq, özəl olaraq da əsgərlərin ehtiyaclarını təmin etmək üçün satışa ərzaq və başqalarını gətirən erməniləri qorumaq».
Qaynaq:
Русский вестник [1867]. Т. 68. [№ 3-4. Март-апрель], səh. 596-597#azerbaycan_tarixi #ermeniler
@irs_azerbaijan
«Ermənilər ağ qulların arasında ən pisləridir, necə ki zəncilər qaradərililərin arasında elədir. Onların bədənləri zərif şəkildədir, amma ayaqları çirkindir, utancaqlıq onlarda yoxdur, oğurluq çox yayılıb, acgözlük isə yoxdur. Onları xasiyyəti və dili qabadır. Erməniyi heç olmasa bir saat işsiz buraxsan, onun xasiyyəti pisliyə çəkəcək. O yalnız çubuqdan və qorxudan yaxşı işləyir. Ərincək olduğunu görürsənsə, bu onun üçün zövq almaqdandır , zəiflikdən deyil. Onda bir çubuq götürüb onu döyüb istədiyini etdirmək gərəkdir».
#ermeniler
@irs_azerbaijan
#ermeniler
Qaynaq: Адам Мец, «Мусульманский Ренессанс», səh. 144@irs_azerbaijan
«Ermənilərin eybi: onlar ziyankar, söyüşkən, oğru, həyasız, bir ayağı qaçmaqda olan, itaətsiz, boşboğaz, ikiüzlü, yalanı sevən və ağalarına yağıdırlar. Həqiqətən də onlar başdan-ayağa müsbətdən çox mənfiyə meyllidirlər. Hərçənd onlar tez başa düşən və tapşırıqlarını yaxşı qavrayandırlar».
#ermeniler
@irs_azerbaijan
Qaynaq: Qabus ibn Vəşmgir, «Qabusnamə», 1083-cü il#ermeniler
@irs_azerbaijan
İranın ermənilərə köməyi
«İran açıq şəkildə Ermənistanla ticarət sazişləri imzalamağa başladı. Tehran güc müvazinətinin ənənəvi taktikalarına riayət edərək, mübahisədə daha zəif bir ölkəyə qoşularaq Azərbaycana qarşı müvazinət edirdi. Bu İranı Ermənistan üçün əvəzedilməz etdi. Ermənistanın Baş naziri Bağratyan 1995-ci ilin mayında Tehrana səfər etdi və iqtisadi əməkdaşlıqla bağlı bir sıra sazişlər, o cümlədən 20 il ərzində təbii qaz və elektrik enerjisindən əziyyət çəkən Ermənistanın təminatı ilə bağlı müqavilələr imzaladı. Üç həftədən sonra İran üç yandan Ermənistanın tərəfindən mühasirəyə alınmış Azərbaycan eksklavı Naxçıvana elektrik enerjisinin təminatını dayandırdı».
———
@irs_azerbaijan
«İran açıq şəkildə Ermənistanla ticarət sazişləri imzalamağa başladı. Tehran güc müvazinətinin ənənəvi taktikalarına riayət edərək, mübahisədə daha zəif bir ölkəyə qoşularaq Azərbaycana qarşı müvazinət edirdi. Bu İranı Ermənistan üçün əvəzedilməz etdi. Ermənistanın Baş naziri Bağratyan 1995-ci ilin mayında Tehrana səfər etdi və iqtisadi əməkdaşlıqla bağlı bir sıra sazişlər, o cümlədən 20 il ərzində təbii qaz və elektrik enerjisindən əziyyət çəkən Ermənistanın təminatı ilə bağlı müqavilələr imzaladı. Üç həftədən sonra İran üç yandan Ermənistanın tərəfindən mühasirəyə alınmış Azərbaycan eksklavı Naxçıvana elektrik enerjisinin təminatını dayandırdı».
Qaynaq: James J. Coyle «Russia's Border Wars and Frozen Conflicts», səh. 226-227
#İran #ermeniler———
@irs_azerbaijan
Fransız yazarı Jerman Bapst ermənilər haqqında
«İrəvan quberniyasının erməniləri bu ölkənin yerli əhalisi deyillər. Onlara bura 1828-ci ildə köçüblər, «general Paskeviç» tərəfindən bu vilayətin işğalı çağında».
#ermeniler
@irs_azerbaijan
«İrəvan quberniyasının erməniləri bu ölkənin yerli əhalisi deyillər. Onlara bura 1828-ci ildə köçüblər, «general Paskeviç» tərəfindən bu vilayətin işğalı çağında».
Qaynaq: Germain Bapst, «Ararat», səh. 360#ermeniler
@irs_azerbaijan