‍ ⛈️بارندگی‌های زاهدان به کجا می‌روند؟

شهر زاهدان به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز جمعیتی و اداری در شرق کشور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آمار غیررسمی، جمعیت زاهدان را تا حدود یک میلیون نفر برآورد می‌کند؛ بنابراین، تأمین نیازهای ضروری این جمعیت، از حساسیت زیادی برخوردار است، چرا که کمبود منابع حیاتی مثل آب، می‌تواند ابعاد سیاسی و امنیتی به موضوع ببخشد.

نیاز آبی کل شهر، ۵۲ میلیون مترمکعب در سال است که تا پیش از این از چاه‌نیمه‌های سیستان تأمین می‌شد؛ اما در حال حاضر، با توجه به کمبود آب در سیستان برداشت آب از چاه‌نیمه‌ها کاهس یافته و کمبود نیاز از آب‌های زیرزمینی شهر و حوضه‌های اطراف تأمین می‌گردد.

تغییر سبک زندگی، گسترش شهر و افزایش جمعیت، نیازهای رو به تزایدی را در بخش آب در زاهدان به وجود آورده است. از سوی دیگر، پدیده گرمایش جهانی، تغییرات الگوی بارش و تغییر اقلیم نیز شرایطی را ایجاد کرده‌اند که موضوع آب بایستی با به‌کارگیری عقل محاسبه‌گر و صرفه و صلاح اقتصادی و زیست‌محیطی مدیریت شود.

برای جبران کمبود و پاسخ به نیازهای آبی آینده شهر، پروژه‌های متعدد و هزینه‌بری چون‌: تامین آب ازحرمک، دشتک و شیله در جنوب هامون، تهلاب در میرجاوه، دریای عمان و حفر چاههای متعدد در سطح دشت زاهدان در دستور کار است که هر یک هزینه های ریالی و ارزی بسیار هنگفت و آثار زیست محیطی و اجتماعی متعددی خواهد داشت.

❓پس از بارندگی‌های رگباری بهار امسال در زاهدان، سوال بسیاری از شهروندان این است که این آب کجا می‌رود و برای استفاده مطلوب از آن چه می‌توان کرد؟

برای پاسخ به این سوال، باید اشاره شود که خروجی رواناب‌ها، پساب و بارندگی‌های شهرستان زاهدان به سمت دره لار در شمال شرق شهر است. میزان مساحت حوضه‌های منتهی به دره لار شامل امام‌آباد، غریب‌آباد، منزلاب، ارتفاعات غربی و حوضه شهر بیش از ۴۵۰ هزار هکتار است که با بارندگی ۱۰۰ میلی‌متری، حجم نزولات آن به ۴۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسد و با توجه به میزان و شدت بارندگی، حجم زیادی از آن تبدیل به رواناب می‌شود.

رواناب حاصله به‌همراه پساب تصفیه‌شده تصفیه‌خانه شهر (به‌میزان حداقل ۱۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز) مشابه بیش از ۲۰ خروجی دیگر (در حوزه شهرستان زاهدان) تماماً وارد کشور پاکستان شده و نهایتاً به گودال معروف گودزره در افغانستان زهکش می‌شود.

برآوردها و تجارب گذشته نشان می‌دهند که با برنامه‌ریزی درست سالانه بخش زیادی از این آب قابل استحصال و استفاده مطلوب خواهد بود و چه بسا زاهدان را از پروژه های پرهزینه انتقال آب بی نیاز کند.

خوب است اشاره شود، با توجه به تزریق آب انتقالی از سیستان طی بیش از دو دهه گذشته، آب زیرزمینی شهر غنی است و حتی در چاه‌های نزدیک به انتهای حوضه، سرریز چاه‌ها را شاهدیم.

بنابراین، ضروری است به‌جای پروژه‌های پرخرج و نامطمئن فعلی، ادارات مرتبط (آب منطقه‌ای، آبفا، شهرداری، محیط زیست، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و غیره) با مدیریت استانداری و سازمان برنامه و بودجه برای مهار این رواناب‌ها و استفاده مطلوب از پساب اقدام فوری انجام دهند.

طبعاً این اقدامات در سه بخش می تواند به انجام برسد؛
1️⃣ بخشی از اقدامات شامل مدیریت آب در بالادست خواهد بود چنانکه سه حوضه ابخیز منتهی به شهر زاهدان به نام‌های امام‌آباد، غریب‌آباد و منزل‌آب در سال‌های گذشته توسط آبخیزداری مطالعه و پروژه‌های اجرایی آن احصا گردیده است.
2️⃣ بخش دوم اقدامات مدیریتی مربوط به سطح شهر شامل مهندسی و مدیریت آبراهه‌ها و رودخانه‌ها، ذخیره و استفاده مطلوب و غیره‌ می شود و
3️⃣ نهایتا اقدامات مهمی شامل فراهم کردن امکان تصفیه، شیرین‌سازی، پمپاژ و بازچرخانی آب و غیره بایستی در خروجی حوضه به انجام برسد.

نویسنده: #حسین_سرگزی، رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت خاک اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان

#زاهدان
#آب
#سیل

کانال تغییر اقلیم و آلودگی هوا 🍀🍀🍀
ID: @CC_AP

🎥 بالا آمدن آب تا روی پل تلویزیون اتوبان کلانتری مشهد #سیل
@Akhbar_montakhab

فوت یک مادر و چهار کودکش در #سیل مشهد

آتش‌نشانی مشهد:
🔺یک منزل مسکونی در منطقه سیدی مشهد به دلیل حجم سیلاب دچار آوار شده بود و متاسفانه یک مادر و چهار کودک فوت شده‌اند.
@Akhbar_montakhab

شکسته شدن دیواره ورودی تونل انحرافی رودخانه هفت حوض به سد طرق طی سیلاب بی‌سابقه امروز.
مناسفانه عملا از طریق این تونل سیلابی بسوی مخزن سد طرق هدایت نشد.

رسانه‌ها، از جان‌باختن دو نفر در سیل امروز #مشهد خبر داده‌اند.
فوتی‌ها یک خانم و آقا با حدود سنی ۵۰ سال هستند که پیکرهایشان توسط غواصان آتش‌نشانی از درون خودروی غرق‌شده در سیلاب پل انقلاب مشهد، خارج شده است.
تعداد جان باختگان به عبارتی ۵ تن گفته شده و به عبارتی ۱۰ تن


#خبر #حوادث #اجتماعی #سیل

🟢تحلیل درویش از نقش ساخت و ساز ارتفاعات جنوب مشهد در وقوع سیل!🟢

📚 @darvishnameh

گفتگوی بهار موفقی با محمد درویش که در شماره امروز - ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ - روزنامه خراسان منتشر شده است.

✍️ محمد درویش، کنشگر فعال محیط زیست و عضو هیئت علمی بازنشسته در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در گفت و گو با روزنامه خراسان در ارزیابی علل وقوع سیل اخیر در مشهد بیان می‌کند: وقتی به تاریخ چند دهه اخیر نگاه کنیم، نظیر چنین سیلی که در مشهد آمده است در کلان‌شهرهای دیگر ایران ازجمله تهران، شیراز و شهرهایی چون یزد، قم و... نیز اتفاق افتاده است. همه این‌ها بیشتر مربوط می‌شود به این که کوهستان‌های اطراف این شهرها را به عنوان مهم‌ترین سپرِ حفاظتی که می‌تواند شهرها را از گزند سیل های ویرانگر در امان نگه دارد، به رسمیت نشناختیم. وی می افزاید: ما کوهستان ها را تغییر کاربری دادیم و باعث شدیم سطح برهنه سرزمین و ضریب هرزآب افزایش یابد و مسیرهای طبیعی آبراهه های فصلی در کوهستان ها ماهیت خود را از دست بدهند. بعضا به چند سازه گابیونی و آبخیزداری دل خوش کردیم و فکر کردیم می‌توانیم سیل را مهار کنیم. درویش در توضیح جزئیات بیشتر تصریح می کند: این سازه ها معمولا می شکنند و اصلا امنیتی در پایین دست ایجاد نمی کنند که بخواهیم دیگر در بستر سیلابی رودخانه ها تجاوز نکنیم. بنابراین، این بسترهای سیلابی باید تحت هر شرایطی محفوظ بماند. از همه مهم تر اجازه ساخت و ساز در بستر سیلابی این رودخانه ها را ندهیم. در کوهستان های منطقه جنوب و جنوب غربی مشهد سال هاست که متخصصان آبخیزداری و فعالان محیط زیست هشدار می دهند که این دخل و تصرفی که در نظام آب شناختی  منطقه اتفاق می افتد، می تواند خطرناک باشد و یک سیل با دوربرگشت ۵۰ ساله به بالا می تواند فاجعه بیافریند. درویش خاطرنشان می کند: همین الان شما ببینید چه بلایی سر چهل بازه آورده اند و این رودخانه اصلی را تبدیل به یک پارک شهری کرده اند؟  درویش در ارائه پیشنهادهایی به حوزه مدیریت شهری می گوید: به نظرم خوب است که مدیران شهری مشهد از این  ماجرا درس بگیرند و مسیری را که سیل اتفاق افتاده و به خوبی مشخص است، به سمت به سازی اش بروند،  پوشش های طبیعی را  که در منطقه امکان  سازگاری بدون آبیاری دارند، آن جا مستقر کنند و دیگر اجازه ساخت و ساز ندهند، مسیل های هدایت سیلاب های شهری را مرمت کنند و از این چالش یک فرصت برای تغذیه آبخوان های به شدت خالی دشت مشهد بسازند که طبق آخرین گزارش های سازمان زمین شناسی، بحرانی ترین دشت ایران شده است. این کنشگر فعال محیط زیست ادامه می دهد: همان طور که می دانید تراز منفی تجمعی آبخوان های استان خراسان رضوی بالاترین تراز منفی کشور است و به ۳۳ میلیارد متر مکعب رسیده است. بنابراین مشهد درحال حاضر با بحران جدی روبه روست و کشفرود تبدیل به یک مسیر عبور فاضلاب شده است. در صورتی که همین سیلاب ها را اگر می‌توانستیم خردمندانه به سمت کشف رود مدیریت و هدایت کنیم، هم خسارت ها کاهش می یافت، هم مجالی می شد تا آبخوان های خالی دشت مشهد دوباره تغذیه شود. وی در ادامه راهکارها می افزاید: به نظرم دانشگاه فردوسی مشهد باید ورود جدی به این موضوع  داشته باشد. این مسئله یک عبرت بزرگ است و راحت از آن نگذرند. بنابراین مطالعات دقیق و جدی روی این سیل و مسیرش اتفاق بیفتد و مستندهای جذاب و عبرت‌آموزی درباره این موضوع ساخته شود.

#سیل_مشهد
#روزنامه_خراسان
#محمد_درویش

منطقه الهیه مشهد زیر آب رفت #سیل
@Akhbar_montakhab

🎞 مقصران سیل مشهد؛ از آسمان تا روی زمین

▫️بارش باران در کمتر از چهل دقیقه در مشهد، سیل شد. سیلی که تا 28 اردیبهشت ماه، 8 نفر را کشت و خانه‌های بسیاری را هم تخریب کرد.

▫️محله سیدی، یکی از مناطقی است که نامش بیش از سایر مناطق شهری مشهد، در این سیل سر زبان‌ها افتاده است. برخی ساخت دیوار در این منطقه را یکی از دلایل سیل عنوان می‌کنند. با این حال رییس شورای شهر مشهد، در گفت‌وگو با اکوایران این موضوع را تایید نمی‌کند. او از جلسه‌ای صحبت می‌کند که کمتر از یک ساعت طول کشیده و در آن جمع‌بندی‌هایی برای کاهش ریسک خطر سیل در روزهای آتی صورت گرفته است.

▫️اما موضوع دیگر ساخت و سازهایی است که اغلب ناایمنند و در برخی مناطق شهری مشهد، تعدادشان کم نیست. در این ویدئو، در گفت‌وگو با رییس شورای شهر مشهد و یک کارشناس شهرسازی علل مختلف وقوع سیل در مشهد را بررسی کردیم.

#سیل_مشهد

📺 @ecoiran_webtv

کتاب پارامتر های موثر بر سیل خیزی همراه با آموزش مدل بارش رواناب HEC_HMS

انتشارات :آکادمیک
سال نشر:۱۳۹۵
#سیل

@Climate_Science