Forwarded from دکترمهدي زارع: زلزله، سيل تغييراقليم ، ریسک سوانح و ترویج علم (Mehdi Zare)
نقشه پراکنش و همه گیری #ویروس_کرونا در 83 کشور جهان، تا 15-12-98 ، و سطح هشدار بر اساس اعلام#سازمان_بهداشت_جهانی (به موقعیت #ایران توجه شود). مرجع : سایت #روزنامه #نیویورک_تایمز 5مارس2020 t.me/mehdi_zare_notes
Forwarded from واحد امنیت غذایی مؤسسه مصاف
⭕️ چگونه از زمین در مقابل سیلاب ها محافظت کنیم+ویدئو
🔹باتوجه به جاری شدن سیلاب های فراوان مخرب در سال های اخیر در ایران، لازم است با اتخاذ روش هایی مانند نفوذ دادن آب به زمین در محل بارش و شروع سیلاب، می توان ضمن مخافظت از تخریب زمین در مقابل سیلاب، از آب ذخیره شده در فعالیت های تولیدی و اشتغال زا استفاده کرد.
🔹#ایران کشوری در ناحیه خشک و نیمهخشک جهان است و این بدان معناست که منابع آبی در دسترس در ایران از میانگین جهانی کمتر است. مهمترین منبع تأمین آب شیرین کره زمین، باران است که در ایران، میزان بارندگیهای سالیانه تقریباً یکسوم بارش سالانه جهانی است و قدرت تبخیر آفتاب سهبرابر! با این حال، علیرغم بارشهای کمتر از متوسط جهانی، هرساله وقوع سیلابه ای مخرب و سهمگین در کشورمان باعث تلفات جانی و مالی شده و پس از هر رخداد سیل، حجم عظیمی از آب شیرین نیز به هدر میرود. هدررفت ناشی از تبخیر و سیلاب در کشورمان بیش از 70% از باران را شامل میشود که فرسایش خاک، از بین رفتن حاصلخیزی برخی اراضی و در نهایت خشکی و تخریب محیطزیست گوشههای دیگری از پیامدهای آن است.
🔹همچنین منابع آبهای شیرین جهان محدود است و با روند افزایش جمعیت و آلودگی بیش از پیش این منابع، میزان دسترسی بشر به آب سالم و شیرین روزبهروز دشوارتر میشود. این درحالی است که نیاز بشر امروزی به آب، با توجه به تغذیه بیشتر و بهتر نسبت به گذشته، ارتقاء سطح بهداشت فردی و مصرف کالاهای صنعتی آببر، بهمراتب بیشتر از نیاز آبی اجداد اوست. روند کاهشی منابع آب قابل استفاده در کنار روند افزایشی تقاضا، ضرورت چارهاندیشی درباره آینده را گوشزد میکند.
🖋نفوذ دادن آب به زمین ، روشی موثر در حفاظت از زمین
🔹روشهای مختلفی بهمنظور حفاظت از زمین در برابر سیل و روانابهای حاصل از بارشهای سهمگین وجود دارد که مؤثرترین روش، پیشگیری از روان شدن و قدرت تخریبی پیدا کردن آب با نفوذ باران به درون زمین در نقطه بارش است. در این روش، آب شیرین زیادی ذخیره شده و از تبخیر حاصل از تابش آفتاب نیز در امان میماند. کشورمان ظرفیت آن را دارد که با همین روش هدایت بارانهای سیلابی، سالانه بیش از 40 میلیارد مترمکعب آب را که معادل با 5 سال مصارف آب بخش شرب و بهداشت کل کشور است، ذخیره نماید.
🖋رونق کشاورزی و جلوگیری از تلفات جانی و مالی، یک تیتر و دونشان نفود آب در زمین
🔹تغذیه باران به درون زمین بهمنظور جلوگیری از هدررفت ناشی از تبخیر و خسارتهای سیل، نقش ویژهای در حفاظت خاک، تأمین آب سالم برای شرب، رونق تولیدات کشاورزی و بهبود کیفیت محیطزیست دارد. این شیوه در بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجراست. کشورهایی نظیر چین، آمریکا، آلمان، کانادا و برخی کشورهای آفریقایی بهخوبی از این روش استفاده کرده و از فواید آن نظیر کاهش خسارات و تلفات سیل، رونق کسبوکارهای روستایی، کاهش مهاجرتهای اجباری و حاشیهنشینی منتفع شدهاند.
🔹لازمه تداوم حیات بر روی زمین، پاک و سالم ماندن آن است. در شرایطی بارندگیهای کمتر از میانگین جهانی نیز امکان وقوع سیلهای مخرب وجود دارد. از طرفی باید به سیل به چشم فرصت نگریست، نه تهدید. با نفوذ باران به درون زمین و سفرههای زیرزمینی، ضمن محافظت از کره خاکی، تأمین نیاز آبی آینده بشر نیز امکانپذیر خواهد بود.
#بحران_مدیریت_آب
#آبخیزداری
✅ @masaf_Foods
🔹باتوجه به جاری شدن سیلاب های فراوان مخرب در سال های اخیر در ایران، لازم است با اتخاذ روش هایی مانند نفوذ دادن آب به زمین در محل بارش و شروع سیلاب، می توان ضمن مخافظت از تخریب زمین در مقابل سیلاب، از آب ذخیره شده در فعالیت های تولیدی و اشتغال زا استفاده کرد.
🔹#ایران کشوری در ناحیه خشک و نیمهخشک جهان است و این بدان معناست که منابع آبی در دسترس در ایران از میانگین جهانی کمتر است. مهمترین منبع تأمین آب شیرین کره زمین، باران است که در ایران، میزان بارندگیهای سالیانه تقریباً یکسوم بارش سالانه جهانی است و قدرت تبخیر آفتاب سهبرابر! با این حال، علیرغم بارشهای کمتر از متوسط جهانی، هرساله وقوع سیلابه ای مخرب و سهمگین در کشورمان باعث تلفات جانی و مالی شده و پس از هر رخداد سیل، حجم عظیمی از آب شیرین نیز به هدر میرود. هدررفت ناشی از تبخیر و سیلاب در کشورمان بیش از 70% از باران را شامل میشود که فرسایش خاک، از بین رفتن حاصلخیزی برخی اراضی و در نهایت خشکی و تخریب محیطزیست گوشههای دیگری از پیامدهای آن است.
🔹همچنین منابع آبهای شیرین جهان محدود است و با روند افزایش جمعیت و آلودگی بیش از پیش این منابع، میزان دسترسی بشر به آب سالم و شیرین روزبهروز دشوارتر میشود. این درحالی است که نیاز بشر امروزی به آب، با توجه به تغذیه بیشتر و بهتر نسبت به گذشته، ارتقاء سطح بهداشت فردی و مصرف کالاهای صنعتی آببر، بهمراتب بیشتر از نیاز آبی اجداد اوست. روند کاهشی منابع آب قابل استفاده در کنار روند افزایشی تقاضا، ضرورت چارهاندیشی درباره آینده را گوشزد میکند.
🖋نفوذ دادن آب به زمین ، روشی موثر در حفاظت از زمین
🔹روشهای مختلفی بهمنظور حفاظت از زمین در برابر سیل و روانابهای حاصل از بارشهای سهمگین وجود دارد که مؤثرترین روش، پیشگیری از روان شدن و قدرت تخریبی پیدا کردن آب با نفوذ باران به درون زمین در نقطه بارش است. در این روش، آب شیرین زیادی ذخیره شده و از تبخیر حاصل از تابش آفتاب نیز در امان میماند. کشورمان ظرفیت آن را دارد که با همین روش هدایت بارانهای سیلابی، سالانه بیش از 40 میلیارد مترمکعب آب را که معادل با 5 سال مصارف آب بخش شرب و بهداشت کل کشور است، ذخیره نماید.
🖋رونق کشاورزی و جلوگیری از تلفات جانی و مالی، یک تیتر و دونشان نفود آب در زمین
🔹تغذیه باران به درون زمین بهمنظور جلوگیری از هدررفت ناشی از تبخیر و خسارتهای سیل، نقش ویژهای در حفاظت خاک، تأمین آب سالم برای شرب، رونق تولیدات کشاورزی و بهبود کیفیت محیطزیست دارد. این شیوه در بسیاری از کشورهای دنیا در حال اجراست. کشورهایی نظیر چین، آمریکا، آلمان، کانادا و برخی کشورهای آفریقایی بهخوبی از این روش استفاده کرده و از فواید آن نظیر کاهش خسارات و تلفات سیل، رونق کسبوکارهای روستایی، کاهش مهاجرتهای اجباری و حاشیهنشینی منتفع شدهاند.
🔹لازمه تداوم حیات بر روی زمین، پاک و سالم ماندن آن است. در شرایطی بارندگیهای کمتر از میانگین جهانی نیز امکان وقوع سیلهای مخرب وجود دارد. از طرفی باید به سیل به چشم فرصت نگریست، نه تهدید. با نفوذ باران به درون زمین و سفرههای زیرزمینی، ضمن محافظت از کره خاکی، تأمین نیاز آبی آینده بشر نیز امکانپذیر خواهد بود.
#بحران_مدیریت_آب
#آبخیزداری
✅ @masaf_Foods
Telegram
attach📎
Forwarded from دکترمهدي زارع: زلزله، سيل تغييراقليم ، ریسک سوانح و ترویج علم (Mehdi Zare)
مطالعه #زلزلههای #تاریخی فلات #ایران ؛ #روزنامه #شرق ٢١-٢-٩٥
مهدی زارع . May 10, 2020
با گراميداشت ياد زنده يادان استاد علي اكبر #معين_فر و استاد نيكلاس #آمبرسيز و زحماتي كه براي مطالعه زلزله هاي ايران كشيدند اين يادداشت در صفحه اول روزنامه شرق، ٢١-٢-٩٥ بازنشر ميشود
https://bit.ly/2SRJKn4
مهدی زارع . May 10, 2020
با گراميداشت ياد زنده يادان استاد علي اكبر #معين_فر و استاد نيكلاس #آمبرسيز و زحماتي كه براي مطالعه زلزله هاي ايران كشيدند اين يادداشت در صفحه اول روزنامه شرق، ٢١-٢-٩٥ بازنشر ميشود
https://bit.ly/2SRJKn4
Telegraph
مطالعه زلزلههای تاریخی فلات ایران ؛ روزنامه شرق ٢١-٢-٩٥
با گراميداشت ياد زنده يادان استاد علي اكبر معين فر و استاد نيكلاس آمبرسيز و زحماتي كه براي مطالعه زلزله هاي ايران كشيدند اين يادداشت در صفحه اول روزنامه شرق، ٢١-٢-٩٥ بازنشر ميشود مطالعه بنیادی برای زلزلههای تاریخی فلات ایران در بیش از نیمقرن اخیر مطالعه…
Forwarded from کانال رسمی جمعیت هلال احمر
⭕️جمعیت هلال احمر با هماهنگی وزارت رفاه شرایطی را فراهم کرده که مبلغ کفاره به کارت بانکی سرپرستان خانوار خانواده های نیازمند واریز شده و آنها با این مبلغ صرفا می توانند از دستگاه پوز نانوایی ها نان خریداری کنند.
▪️طبق فتوای اغلب مراجع مبلغ کفاره صرفا باید در زمینه خرید نان (قوت غالب) هزینه شود.
#دست_یار #ایران_همدل
🆔 @RedNews_IR
▪️طبق فتوای اغلب مراجع مبلغ کفاره صرفا باید در زمینه خرید نان (قوت غالب) هزینه شود.
#دست_یار #ایران_همدل
🆔 @RedNews_IR
Forwarded from دکترمهدي زارع: زلزله، سيل تغييراقليم ، ریسک سوانح و ترویج علم (Mehdi Zare)
خبرآنلاین
وضعیت ایران و تهران در خسارت زمینلرزهها
ابرشهر تهران در دامنه جنوبی کوههای البرز واقع شده است. البرز در اثر برخورد ابرقاره گوندوانا به اوراسیا در تریاس پسین (235 تا 200 میلیون سال قبل) تشکیل شده است.
Forwarded from IranIndex
📈 شاخص نسبت جمعیت شهرنشین ایران (۱۳۹۹)
در سال ۱۳۹۹، ۷۵ درصد جمعیت کشور در شهرها و یک-چهارم در روستاها سکونت دارند.
استانهای به ترتیب قم، تهران، البرز، اصفهان و یزد دارای بالاترین و استانهای به ترتیب سیستان و بلوچستان، گلستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و خراسان شمالی دارای پایین ترین نسبت جمعیت شهرنشین هستند.
#ایران_ایندکس #جامعه
@IranIndexes
در سال ۱۳۹۹، ۷۵ درصد جمعیت کشور در شهرها و یک-چهارم در روستاها سکونت دارند.
استانهای به ترتیب قم، تهران، البرز، اصفهان و یزد دارای بالاترین و استانهای به ترتیب سیستان و بلوچستان، گلستان، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و خراسان شمالی دارای پایین ترین نسبت جمعیت شهرنشین هستند.
#ایران_ایندکس #جامعه
@IranIndexes
Forwarded from IranIndex
✅ شاخص فوت استانها (۱۳۹۸)
🌀 میزان مرگ و میر کشور ۴.۸ در هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۸ است (سال ۱۳۹۶: ۴.۶).
منظور از میزان مرگ و میر، میزان مرگ و میر خام است. یعنی نسبت متوفیان به کل جمعیت (بر حسب هزار نفر جمعیت)
🔸 استانهای به ترتیب گیلان، همدان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی و خراسان شمالی دارای بالاترین میزان مرگ و میر در سطح استانها هستند (نرخ بالاتر از ۵.۵ در هزار نفر جمعیت).
🔸 استانهای به ترتیب هرمزگان، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد و البرز دارای کمترین میزان مرگ و میر در سطح استانها هستند (نرخ ۴ یا پایینتر در هزار نفر جمعیت).
#ایران_ایندکس #جامعه #سلامت
@IranIndexes
🌀 میزان مرگ و میر کشور ۴.۸ در هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۸ است (سال ۱۳۹۶: ۴.۶).
منظور از میزان مرگ و میر، میزان مرگ و میر خام است. یعنی نسبت متوفیان به کل جمعیت (بر حسب هزار نفر جمعیت)
🔸 استانهای به ترتیب گیلان، همدان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی و خراسان شمالی دارای بالاترین میزان مرگ و میر در سطح استانها هستند (نرخ بالاتر از ۵.۵ در هزار نفر جمعیت).
🔸 استانهای به ترتیب هرمزگان، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد و البرز دارای کمترین میزان مرگ و میر در سطح استانها هستند (نرخ ۴ یا پایینتر در هزار نفر جمعیت).
#ایران_ایندکس #جامعه #سلامت
@IranIndexes
Forwarded from IranIndex
✅ شاخص ولادت استانها (۱۳۹۸)
🌀 میزان تولد کشور ۱۴.۴ در هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۸ است.
منظور از میزان تولد، میزان تولد خام است، یعنی نسبت تعداد متولدین به کل جمعیت.
🔸استان سیستان و بلوچستان با ۲۹ تولد در هزار نفر جمعیت دارای بالاترین میزان تولد کشور در سال ۱۳۹۸ است. پس از این استان، استانهای به ترتیب خوزستان، خراسان جنوبی، هرمزگان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، چهار محال بختیاری، آذربایجان غربی و کهگیلویه و بویراحمد با میزان تولد ۱۶ تا ۲۰ در هزار نفر جمعیت قرار دارند.
🔸 میزان تولد جمعیت استانهای به ترتیب گیلان ۹، مازندران، البرز و مرکزی ۱۰ و سمنان و تهران ۱۱ در هزار نفر جمعیت است.
💡در شرایطی که کم و بیش استانهای برخوردار از ثروت، درآمد یا منابع دارای میزان تولد پایین هستند، میزان تولد محروم ترین استان ایران بالاتر از میانگین کشور است. این روند در آینده منجر به ایجاد بحران یا مهاجرت گسترده مردم این استانها خواهد شد.
#ایران_ایندکس #جامعه #سلامت
@IranIndexes
🌀 میزان تولد کشور ۱۴.۴ در هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۸ است.
منظور از میزان تولد، میزان تولد خام است، یعنی نسبت تعداد متولدین به کل جمعیت.
🔸استان سیستان و بلوچستان با ۲۹ تولد در هزار نفر جمعیت دارای بالاترین میزان تولد کشور در سال ۱۳۹۸ است. پس از این استان، استانهای به ترتیب خوزستان، خراسان جنوبی، هرمزگان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، چهار محال بختیاری، آذربایجان غربی و کهگیلویه و بویراحمد با میزان تولد ۱۶ تا ۲۰ در هزار نفر جمعیت قرار دارند.
🔸 میزان تولد جمعیت استانهای به ترتیب گیلان ۹، مازندران، البرز و مرکزی ۱۰ و سمنان و تهران ۱۱ در هزار نفر جمعیت است.
💡در شرایطی که کم و بیش استانهای برخوردار از ثروت، درآمد یا منابع دارای میزان تولد پایین هستند، میزان تولد محروم ترین استان ایران بالاتر از میانگین کشور است. این روند در آینده منجر به ایجاد بحران یا مهاجرت گسترده مردم این استانها خواهد شد.
#ایران_ایندکس #جامعه #سلامت
@IranIndexes
Forwarded from IranIndex
📈 شاخص بعد خانوار استانها (۱۳۹۹)
در سال ۱۳۹۰ بعد خانوارهای شهری (میانگین تعداد افراد خانوارها) ۳.۱ نفر و خانوارهای روستایی ۳.۴ نفر است. در این سال استانهای به ترتیب سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، ایلام و خوزستان دارای بزرگترین و استانها به ترتیب مازندران، گیلان، تهران، البرز و آذربایجان شرقی دارای کوچکترین بعد خانوار هستند.
#ایران_ایندکس #جامعه
@IranIndexes
در سال ۱۳۹۰ بعد خانوارهای شهری (میانگین تعداد افراد خانوارها) ۳.۱ نفر و خانوارهای روستایی ۳.۴ نفر است. در این سال استانهای به ترتیب سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، ایلام و خوزستان دارای بزرگترین و استانها به ترتیب مازندران، گیلان، تهران، البرز و آذربایجان شرقی دارای کوچکترین بعد خانوار هستند.
#ایران_ایندکس #جامعه
@IranIndexes
Forwarded from دکترمهدي زارع: زلزله، سيل تغييراقليم ، ریسک سوانح و ترویج علم (Mehdi Zare)
#روزنامه_اعتماد 12-12-99 آسیب پذیری #ایران از نظر #تلفات در #زمینلرزه ها
دکتر #مهدی_زارع
ایران «یک منطقه پر خطر برای زلزله» است. دلیل آن وجود و پویایی چندین ورقه زمین ساختی در محدوده کشور ماست. بیشتر زمین لرزه ها در ایران در ژرفای بین ۵ تا ۲۵ کیلومتری رخ می دهند، بنابراین از بخت بد ما، بیشتر زلزله های ایران کم ژرفا هستند و بنابراین زلزله های ایران به ویژه آنها که در نواحی پرجمعیت شهری رخ می دهند (مانند زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم) بسیار پرتلفات هستند.
در خلیج عمان، یک ورقه اقیانوسی به زیر ورقه دیگر- قاره ای- می رود، به همین دلیل است که «زمین لرزه های عمیق» در این منطقه رخ می دهد. اما اینها همچنین می توانند تاثیرات مخربی روی سطح زمین داشته باشند.
ورقه عربی در جنوب غربی ایران از قسمت های قاره ای و اقیانوسی تشکیل شده است. در منطقه زاگرس در غرب ایران، دو ورقه زمین ساختی با پوسته قاره ای به هم می رسند و یک منطقه بزرگ برخورد فرورانشی را تشکیل می دهند.
هر ساله حدود ۲۰هزار زمین لرزه در سراسر کره زمین یا تقریبا ۵۵ بار در روز زلزله ثبت می شود. در نتیجه پیشرفت در ارتباطات اکنون مردم با زلزله سریع تر از گذشته آشنا می شوند.
طبق سوابق بلندمدت زمین (از حدود سال ۱۹۰۰)، انتظار داریم که در هر سال حدود ۱۶ زمین لرزه بزرگ داشته باشیم. این شامل ۱۵ زمین لرزه با بزرگای ۷ تا ۸ و یک زمین لرزه با بزرگی ۸.۰ یا بیشتر است. در ۵۰-۴۰ سال گذشته، سوابق نشان می دهد که حدود دوازده برابر از متوسط تعداد طولانی مدت زلزله های بزرگ فراتر رفته ایم.
سال ۲۰۱۰، با ۲۴ زمین لرزه بزرگ تر یا مساوی با بزرگای ۷.۰، سال شاخصی بود. در سال های دیگر کل این رقم کاملا کمتر از میانگین سالانه طولانی مدت ۱۶ زمین لرزه بزرگ بوده است. سال ۱۹۸۹ تنها ۶ زمین لرزه بزرگ و ۱۹۸۸ تنها ۷ زمین لرزه در این اندازه داشته است.
با این آمار مشاهده می کنیم که ما الزاما لرزه خیز ترین کشور دنیا نیستیم ولی از نظر شاخص تلفات یکی از بدترین وضع ها را در جهان در بین کشور های لرزه خیز داریم.
در کشور ما همچنان نسبت تلفات در زلزله ها نسبت به جمعیت تحت تاثیر بسیار بالاست.
توجه کنیم که در تمامی زلزله هایی که در پنجاه سال اخیر تلفات بیش از ۵۰۰ هزار نفر در ایران رخ داده است (به ویژه در زمین لرزه های ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ طبس، زمین لرزه ۳۱ خرداد ۶۹ منجیل و زلزله ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم و زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ ازگله سرپل ذهاب) کل جمعیت تحت تاثیر در هر کدام از کانون های این زمین لرزه ها کمتر از ۱۲۰ هزار نفر بوده است.
یعنی در بدترین حالت که زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم بود و ما حدود ۳۰درصد جمعیت شهر را از دست دادیم، کل جمعیت ساکن شهر در هنگام زلزله به ۱۰۰ هزار نفر نمی رسید.
بدین ترتیب لازم است که از این پس به وضع کلانشهر های ایران توجه کنیم.
در ایران شهر های مهمی مانند تهران و تبریز داریم که در آنها خطر زلزله بسیار بالاست و البته جمعیت میلیونی ساکن هستند (تبریز کمابیش وضعیت تهران را دارد، ولی در ابعاد ۶ برابر کوچک تر). بنابراین اینکه تا امروز ما ۲درصد از زلزله های دنیا ولی ۶درصد از تلفات زلزله های دنیا را تجربه کرده ایم الزاما بدترین حالت ممکنه برای ما نبوده است.
سناریوهای بدتری هم می تواند در پیش باشد. باید توان انسانی و زیرساختی خود را برای چنان سناریو های پیچیده تری آماده کنیم.
https://www.magiran.com/article/4155864
دکتر #مهدی_زارع
ایران «یک منطقه پر خطر برای زلزله» است. دلیل آن وجود و پویایی چندین ورقه زمین ساختی در محدوده کشور ماست. بیشتر زمین لرزه ها در ایران در ژرفای بین ۵ تا ۲۵ کیلومتری رخ می دهند، بنابراین از بخت بد ما، بیشتر زلزله های ایران کم ژرفا هستند و بنابراین زلزله های ایران به ویژه آنها که در نواحی پرجمعیت شهری رخ می دهند (مانند زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم) بسیار پرتلفات هستند.
در خلیج عمان، یک ورقه اقیانوسی به زیر ورقه دیگر- قاره ای- می رود، به همین دلیل است که «زمین لرزه های عمیق» در این منطقه رخ می دهد. اما اینها همچنین می توانند تاثیرات مخربی روی سطح زمین داشته باشند.
ورقه عربی در جنوب غربی ایران از قسمت های قاره ای و اقیانوسی تشکیل شده است. در منطقه زاگرس در غرب ایران، دو ورقه زمین ساختی با پوسته قاره ای به هم می رسند و یک منطقه بزرگ برخورد فرورانشی را تشکیل می دهند.
هر ساله حدود ۲۰هزار زمین لرزه در سراسر کره زمین یا تقریبا ۵۵ بار در روز زلزله ثبت می شود. در نتیجه پیشرفت در ارتباطات اکنون مردم با زلزله سریع تر از گذشته آشنا می شوند.
طبق سوابق بلندمدت زمین (از حدود سال ۱۹۰۰)، انتظار داریم که در هر سال حدود ۱۶ زمین لرزه بزرگ داشته باشیم. این شامل ۱۵ زمین لرزه با بزرگای ۷ تا ۸ و یک زمین لرزه با بزرگی ۸.۰ یا بیشتر است. در ۵۰-۴۰ سال گذشته، سوابق نشان می دهد که حدود دوازده برابر از متوسط تعداد طولانی مدت زلزله های بزرگ فراتر رفته ایم.
سال ۲۰۱۰، با ۲۴ زمین لرزه بزرگ تر یا مساوی با بزرگای ۷.۰، سال شاخصی بود. در سال های دیگر کل این رقم کاملا کمتر از میانگین سالانه طولانی مدت ۱۶ زمین لرزه بزرگ بوده است. سال ۱۹۸۹ تنها ۶ زمین لرزه بزرگ و ۱۹۸۸ تنها ۷ زمین لرزه در این اندازه داشته است.
با این آمار مشاهده می کنیم که ما الزاما لرزه خیز ترین کشور دنیا نیستیم ولی از نظر شاخص تلفات یکی از بدترین وضع ها را در جهان در بین کشور های لرزه خیز داریم.
در کشور ما همچنان نسبت تلفات در زلزله ها نسبت به جمعیت تحت تاثیر بسیار بالاست.
توجه کنیم که در تمامی زلزله هایی که در پنجاه سال اخیر تلفات بیش از ۵۰۰ هزار نفر در ایران رخ داده است (به ویژه در زمین لرزه های ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ طبس، زمین لرزه ۳۱ خرداد ۶۹ منجیل و زلزله ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم و زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ ازگله سرپل ذهاب) کل جمعیت تحت تاثیر در هر کدام از کانون های این زمین لرزه ها کمتر از ۱۲۰ هزار نفر بوده است.
یعنی در بدترین حالت که زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم بود و ما حدود ۳۰درصد جمعیت شهر را از دست دادیم، کل جمعیت ساکن شهر در هنگام زلزله به ۱۰۰ هزار نفر نمی رسید.
بدین ترتیب لازم است که از این پس به وضع کلانشهر های ایران توجه کنیم.
در ایران شهر های مهمی مانند تهران و تبریز داریم که در آنها خطر زلزله بسیار بالاست و البته جمعیت میلیونی ساکن هستند (تبریز کمابیش وضعیت تهران را دارد، ولی در ابعاد ۶ برابر کوچک تر). بنابراین اینکه تا امروز ما ۲درصد از زلزله های دنیا ولی ۶درصد از تلفات زلزله های دنیا را تجربه کرده ایم الزاما بدترین حالت ممکنه برای ما نبوده است.
سناریوهای بدتری هم می تواند در پیش باشد. باید توان انسانی و زیرساختی خود را برای چنان سناریو های پیچیده تری آماده کنیم.
https://www.magiran.com/article/4155864