📝📝« شلیک تیر خلاص به مناسک نیایش گروهی »


✏️ گرچه سال‌هاست آیین و مناسک نیایش گروهی #نماز_جمعه، به همه‌ی مسلمانان این سرزمین تعلق ندارد و فقط در انحصار بخشی از جامعه بنام خودی‌هاست اما از آغاز سال ۱۴۰۳، با حضور یک متهم اقتصادی به عنوان پیشوای این نیایش جمعی و اصرار و اراده بر تداوم این حضور؛ تیر خلاص بر پیکر نیمه جان آن شلیک شد.
پیکری که بخشی از جان و روحش را در طی دهه‌های شصت و هفتاد و نیمه‌ی هشتاد از دست داده بود و البته عمده‌ی جانش هم در سال ۱۳۸۸ پس از #انتخابات ریاست جمهوری دولت دهم، از کالبدش بیرون رفت و نفس‌های آخرش را می‌کشید، اکنون دیگر جان ندارد و به تمام معنا مرده است.
حیرت انگیز آن‌که این پدیده، برون‌داد حکومتی دینی با یک قرائت خاص سیاسی و ایدئولوژیک است که جامعه را به دو بخش بزرگ خودی و غیرخودی تقسیم کرده و #غیریت_انگاری از راهبردهای اساسی آن شمرده می‌شود.

✏️درک و تفسیر نقش و کارکرد مناسک دینی همواره از نظر جامعه شناسان مختلف کلاسیک و معاصر، قابل تأمل بوده است.

⬅️ امیل دورکیم بر مناسک دینی برای تقویت اخلاق و وجدان جمعی در جامعه، جایگاهی ویژه در نظر دارد. وی معتقد است مناسک دینی موجب در کنارهم جمع شدن مردم جامعه شده و پیوندهای آنان بایکدیگر را مستحکم نموده و درنهایت سبب همبستگی اجتماعی آنان می‌شود. دورکیم اعتقاد دارد اجرای مراسم‌ و سنت‌ها، موجب زنده ماندن و تداوم باورها و پیوندهای جوامع انسانی است.

⬅️ کلیفورد گیرتز انسان شناس معاصر نیز از جمله افرادی است که بر اساس رویکرد تفسیری خود، تحلیلی از مناسک ارائه داده است. از منظر وی مناسک موقعیت و زمینه‌ای به وجود می‌آوردند که سبب حفظ و تقویت باورهای دینی و نیز انسجام اجتماعی جامعه می‌شوند و از سوی دیگر زمینه‌ی تقویت ارتباط فرد با امر مقدس را نیز فراهم می آورد. 

💢 به نظر می‌رسد آن‌چه بر باورهای دینی مردم #ایران در طی پنج دهه‌ی گذشته‌ی حاکمیت دینی و ایدئولوژیک رفته است، منبع جدیدی از واقعیات و داده‌هایی است که می‌تواند در کلاس‌های درس رشته‌هایی هم‌چون تاریخ، علوم‌سیاسی، و جامعه‌شناسی؛ تدریس و تفسیر شود و از سوی پژوهش‌گران حوزه‌های مختلف مورد واکاوی و مطالعه قرار گیرد که:
چگونه ممکن است مناسکی که قرار بوده موجب تقویت باورهای دینی و انسجام اجتماعی مردمان جامعه شود، این چنین سبب زدودن باورهای دینی و کاهش انسجام اجتماعی آنان شده است؟

✍️ فریبا نظری
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳


#نماز_جمعه
#نیایش_گروهی
#مناسک_دینی
#متهم_اقتصادی
#حکومت_دینی_ایدئولوژیک_و_سیاست‌زده
#امیل_دورکیم
#کلیفورد_گیرتز



https://t.me/Sociologyofsocialgroups