#یادداشت_روز

🔸بگذارید کبری غلامی سر درس و مشق و خانه و زندگی اش برگردد

سیمین کاظمی

وقتی کودکی دبستانی بوده، در دعوای میان بچه ها به او می گویند افغانی! تو ایرانی نیستی. او نمی داند افغانی چیست. می گوید نه من افغانی نیستم ایرانی هستم. با بغض و عصبانیت به خانه و مادرش پناه می برد که مامان افغانی چیه؟ چرا بچه ها به من میگن افغانی؟ از آنجا و با پاسخ مادرش است که خودپنداره ی ایرانی اش در هم می شکند و او خود را با واقعیت ترسناک دیگری بودن در جامعه ای که مهاجران را اتباع بیگانه و سربار و مزاحم می بیند، تنها می یابد. بزرگتر که می شود برای ورود به دانشگاه های ایران، بعد از بیست سال مجبور به رفتن به افغانستان دوره جمهوریت می شود تا ویزای دانشجویی ایران را به دست آورد و حق تحصیل به عنوان اتباع بیگانه را درکشوری پیدا کند که از خردسالی آنجا زندگی کرده است.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸خرد، جنگ و سرنوشت ایران

اسمعیل خلیلی

بخش نخست
عقل همیشه وجود داشته است اما نه همیشه به شکلی عقلانی!
کارل مارکس: ۱۸۴۳؛ سومین نامه‌ به آرنولد روگه؛ منتشر شده در کتاب سال آلمانی – فرانسوی، فوریه ۱۸۴۴
خرد
ایرانیان در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود، خالق گونه‌هایی از خرد بوده‌اند که در برخی ویژگیها واجد مشابهت با گونه‌های خرد دیگر جوامع و در برخی ویژگیها خاص و متمایز بوده است. این انواع خاص را علوم اجتماعی با صفاتی مانند «خرد تنظیم‌گر» (Figurative Reason) برشمرده‌اند. برخی نیز مانند احسان یارشاطر و داریوش شایگان آن را «خرد تمدّنی» و «خرد ایرانی» خوانده‌اند. در بررسی سیر تحوّل زندگی اجتماعی پیش و پس از تأسیس دولت در گسترۀ فرهنگی ایران، می‌توان تأیید کرد که در ادوار متمادی کارکرد درجه اوّل این خرد، نه «توسعۀ قدرت»، بل‌که «توسعۀ زندگی و تداوم آن» بوده است.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸خبرنگاری میان مردم

علی ربیعی

هفدهم مرداد، روز خبرنگار است. وجدان جمعی ایرانی، همواره روزنامه نگاران و خبرنگاران را الگوی شرافت، آزادی و زندگی سخت می داند.
به این سالها که نگاه می‌کنم، ارزش‌ها و وجوه نهفته بیشتری از کار دشوار خبرنگاری برایم جلوه‌گر می‌شود.
خصوصا در سال ۱۴۰۱ که بحران‌های اجتماعی فراوانی کشور را در برگرفت، از یک‌سو، نشنیدن صدای مردم و فقدان ارتباطی درست بین دولت و جامعه و مفاهمه‌ای که صورت نگرفت، از سوی دیگر خوانش امنیتی دولت‌ از صداهای مردمی به دور از مفاهمه و درک خواسته‌های آنها و همچنین با پارازیت همراه شدن صدای دولت و حاکمیت، شرایط خاصی را پدید آورد.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸سریال‌های نمایشی خانگی و عادی‌سازی طلاق توافقی

سعید معدنی

ترویج و افزایش "طلاق توافقی" محصول جامعه‌ی مدرن است. در جامعه‌ی سنتی طلاق امری زشت و جزو انحرافات محسوب می‌شود. اما در جامعه‌ی امروزینِ شهری و مدرن سعی می‌شود از آن انحراف‌زدایی شده و به یک شیوه‌ی زیست انتخابی و اختیاری تبدیل شود.
در جامعه‌ی سنتی طلاق اتفاقی نادر بوده و زوجینی که باهم مشکل دارند سعی می‌کنند صرفاً باهم باشند تا از زخم زبان مردم و اطرافیان دور باشند و یا فرزندان آواره نشوند و یا شرایط اقتصادی - بویژه عدم استقلال مالی زن - اجازه طلاق را نمی‌دهد. لذا در خانواده‌ی مشکل‌دار با افکار سنتی، تداوم زندگی مشترک با سردی بوده و اصطلاحاً "طلاق عاطفی" رایج و جاری است. در این خانواده‌ها دائماً بی‌محلی، دعوا و کشمکش وجود دارد و حتی شاید به دعوای فیزیکی، جرح و قتل هم کشیده شود.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸تغییر در شیوه‌ی دین‌داری
"تغییر در سلسله مراتب ترجیحات و ارزش‌های دینی"

علی زمانیان

در هنگام فهم هر جامعه‌ای و تحولات آن، تامل در باب دو مسئله در حوزه‌ی دین‌داری و روند دگرگونی آن، و نیز یافتن علل و اسباب تحول هر یک از این دو، قابل توجه است. آن دو مسئله کدام است؟:
1. کاهش دینداری و فرایند افول دین در جامعه
2. تغییر و تحول در شیوه و روش دین‌داری
در میان انواع تغییر و تحول در ظاهر و چهره‌ی بیرونی دین در جامعه و نیز تغییر در رفتارشناسی دین‌داران، یک گونه تغییر و تحول، کمتر مورد بازبینی و تفسیر واقع شده است. پدیده‌ای که در گام اول، می‌توان از آن به عنوان "آیین به جای ایمان" یاد کرد. و در گام دوم، رخ‌دادی است با عنوان: "آیین مؤمن ساخته" به جای "آیین دین‌ساخته".

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸فاجعه انسانی در جاده‌ها و سکوت نخبگانی

مهدی اصل زعیم

کشته شدن سالانه حدود ۲۰هزار نفر در جاده‌های ایران و ۱۵ تا ۲۰ برابر این تعداد، مصدوم و مجروح در هر جامعه‌‌ای که گوشی برای شنیدن و چشمی برای دیدن داشته باشد می‌تواند فاجعه‌ای انسانی تلقی شود.
سیاست جمهوری اسلامی در صنعت خودرو با رویکرد محدودیت واردات و وضع تعرفه‌های گمرکی سنگین به بهانه حمایت از تولید داخلی و اشتغال مولد در بیش از چهار دهه گذشته نشان از آن دارد که این سیاست‌ها به طور طبیعی به زایش و قوام مافیایی منجر شده که نفع و بقای خود را گویا در ادامه وضع موجود می بیند، هرچند این روند برای ملت ایران گران و جانسوز باشد.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸کودتا درجامعه مایوس

علی ربیعی

تاریکی شب در شعر «نیما» تصویری از کودتا علیه نهضت ملی است.
امروز بسیاری در مورد کودتای ۲۸ مرداد نوشته‌اند. بخشی از این نوشته‌ها حتی متاثر از حال و هوای این روزهای ایران هم هست. در این فرصت، قصد کاوش تاریخی این کودتا را ندارم؛ اما چند تامل ۲۸ مردادی را از زاویه‌ای دیگر مطرح می‌کنم:
۱_ حافظه تاریخی ملت ایران به خوبی به خاطر دارد که دل بستن به قدرت خارجی سرابی بیش نیست. بیگانگان از شرق تا غرب حتی برای کسب منفعتی کوچک، ملت‌های دیگر را درگیر رنج‌های بزرگ خواهند کرد.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸شادی گم‌گشته

احمد بخارایی

نشاط اجتماعی یا شادی اجتماعی پیوند تنگاتنگی با رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی در هر جامعه دارد. در جامعه ما نشاط اجتماعی کمی وجود دارد و از میانگین جهانی آن کم‌تر است. از سال ۲۰۰۵ تاکنون شادمانی ایرانیان بر اساس گزارش سازمان ملل متحد سیر نزولی داشته و در بین ۱۳۵ کشور رتبه ۱۰۰ را داریم. اگر نشاط اجتماعی را در جهان به چهار بخش خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم تقسیم کنیم، ایران جزو گروه چهارم قرار می‌گیرد. به ظاهر شاید بتوان گفت که در جامعه عناصری که نشاط‌بخش باشند وجود دارند؛ از جمله در شهرها فضای سبزهای نسبتاً کم‌وبیش خوبی می‌بینیم که در فرصت‌های کوچکی که نصیب خیلی از خانواده‌ها می‌شود به مسافرت می‌روند. آن‌ها یا به محل زادگاه خود سفر می‌کنند که اغلب مناطق خوش‌آب‌وهوا است یا به مناطق شمالی و جنوبی می‌روند.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸گسترش اعتراضات صنفی و اعتصابات

فریبا نظری

در چند سال گذشته به‌ویژه در نیمه‌ی نخست سال ۱۴۰۳، با گسترش و تنوع گروه‌های معترض روبرو بوده‌ایم. از این میان کارگران و بازنشستگان، پای ثابت گروه‌های معترض هستند. برخی از این گروه‌ها نیز اعتصاب را برای اعتراض و بیان خواسته‌های خود انتخاب کرده‌اند، مانند: کارگران، معلمان، کشاورزان، پرستاران و کادر درمان، کامیون داران، بازاریان، دانشجویان و زندانیان.
اعتصابات صنفی در جوامع، ابزار مدنی مطالبه‌گری گروه‌های متعدد از سطوح مختلف حاکمیت است که در مرحله‌ی نخست، طرح مطالبات و شکایات آن‌ها نادیده گرفته شده و اینک با صدایی رسا و تغییر موقعیت و ترک محیط کار؛ بار دیگر خواسته‌های خود را با مدیران و سیاست گذاران درمیان می‌گذارند؛ به شرط آن‌که شنیده و دیده شوند.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

#یادداشت_روز

🔸خشونت پلیس و برداشت عمومی از پلیس

حسن اميدوار

با توجه به این که دانش جامعه شناسی حول ارضای یک نیاز اجتماعی مهم با کار کرد اجتماعی سازمان یافته است که هدف غایی آن بهبود جامعه است و از آنجا که ویژگی بر جسته جامعه شناسی نیز نقد است ، وظیفه دارد با ارائه ی یافته های پژوهش های معتبر توجه مسئولان ، فرماندهان پلیس و سایر تصمیم سازان نیروهای انتظامی را به پیامدهای منفی اشکال خاصی از بی قانونی ( قساوت و خشونت سازمان یافته دولتی ) بر گروه های اجتماعی معترض و یا افراد را در حین اجرای قانون جلب نماید که با برداشت عمومی از پلیس ( به عنوان مثال ، مشروعیت ، اعتماد به پلیس ، اثر بخشی پلیس و رضایت از عملکرد پلیس ) مرتبط است. پلیس باید بداند ، این که اعضای جامعه چه احساسی نسبت به پلیس دارند بسیار مهم است .

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید