🔥ایران سرزمین تمدن🔥
3.09K subscribers
3.87K photos
802 videos
73 files
330 links
Download Telegram
جایگاه #زن در ايران باستان

@iran_sarzamin_tamadon
🌹.... جشن سپندارْمَذْگان، یکی از جشن‌های باستانی ایرانی است. و مانند بسیاری دیگر از جشن‌ های دیگر سرشت و ساختاری آیینی و باورمندانه دارد. سپندارمذ یکی از اَمشاسپندان یا فرشتگان فرّمند و بَرین در آیین‌هاي کهن ایران است.

امشاسپندان شش ویژگی بنیادین و نهادین اهورامزدا هستند. که در شش فرشته‌ مِهین نمادینه شده‌اند. این شش با اهورامزدا هفت‌سپندانْ سپند (مقدس‌ترین مقدس‌ها) را، در سامانه‌ِ آیینی و باور شناختی کهن ايرانيان پدید می‌آورند. در نماد شناسی کهن ایرانی، پنج امشاسپند از این شش: بهمن و اردیبهشت و شهریور و خرداد و امرداد، نرینه‌ اند. و تنها سپندارمذ است، که مادینه شمرده می‌شود. مادینگی این فرشته‌ِ بزرگ از دید نمادشناسی از‌ آنجاست، که این امشاسپند در جهان اَستومند (جسمانی) و پیکرینه در گیتی، نگاهبان زمین است. و زمین به پاس کارپذیری و اثرستانی که ویژگی بنیادین آن است، مادینه باید باشد. در برابر آسمان که کارساز است، و اثرگذار. و از اين‌روي به‌ ناچار، نرینه بشمار مي آيد. بر همین پایه است، که این امشاسپند فرشته‌ِ نگاهبان زنان نیز هست. و جشن بزرگداشت او جشن بزرگداشت زن.

در گا‌ه‌شماری کهن ایرانی، پایه بر روز بوده است. و ماه و سال و هفته از گاه شماری سامی بدین سامانهِ گاه شمارانه راه يافته است. هر سال دوازده ماه دارد. و نام این ماه‌های دوازده‌گانه از سپندترین و گرامی‌ترین نام‌ها برگرفته شده است. به همان‌سان ماه را نیز سی روز است، که هر کدام از آنها نامی دارد، گرامی و سپند.

نام دوازده ماه نیز در میان این نام‌های سی‌گانه، جای گرفته است. از همین روی در هر ماه روزی با آن ماه هم‌نام خواهد بود. نیاکان ما این هم‌نامی را گونه‌ای از سپندینگی (تقدس) دو سویه می ‌دانستند. و آنرا به مُروا و فال نیک می ‌گرفتند. و جشنی بزرگ و باشکوه برپا ميكردند. پنجمین روز از ماه سپندارمذ یا اسفند، سپندارمذگان نامیده می‌شد. و جشن بزرگداشت این امشاسپند، و به همان‌سان جشن بزرگداشت زن ایرانی، در این روز برگزار می شده است.

در این روز دلفروز، زن به‌گونه‌ای آشکار پادشاه خانه بوده است. و خانگیان همه در فرمان وی بوده‌اند. و می‌کوشیدند، که زمینهِ شادمانی و خشنودی او را، به هر شیوه فراهم كنند. در این روز مردان ارمغانی ارزنده به زنانشان می‌دادند. گاه نیز می ‌کوشیدند، که این ارمغان ارمغانی باشد، کمیاب و از گونه‌ای که به آسانی بدست نمی‌آمد. نمونه را، در بوم‌های گرمسیری ایران که در آنها، هوا در اسفندماه گرم بوده است، شوهر با رنج و تلاشی بسیار، بر فراز کوه می‌رفت، تا از برف‌های انباشته بر ستیغ كوه، كمي بردارد، و همراه خود بیاورد. و برای بانوی فرخنده ‌خوی خویش، برفاب بسازد. گاه نیز شوهر و فرزندان، به‌ پاس خشنودی سپندارمذ ایزد زمین، به نام همسر و مادرشان که در روز سپندارمذ شهربانوی خانه دانسته می‌شده است، درختی در باغچه‌ِ سرای خود می‌كاشتند.

من از بن‌ جان فرارسیدن روز و جشن سپندارمذگان را که سپندارمذْ روز از ماه سپندارمذ است، به همه‌ِ زنان ایرانی که نمونه‌هایی نیک و ناب از ویژگی‌های سپندارمذ: مهر و فروتنی و شکیبایی‌‌اند، فرّخباد می‌گویم.

#بن‌مايه؛
يادداشتي از دكتر میرجلال‌الدین کزازی

@iran_ssrzamin_tamadon
🔥🔥🔥🔥🔥🔥🔥🔥🔥🔥