‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی

#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 1 👑

بنام خداوند جان وخرد                    
کزین برتر اندیشه برنگذرد

خداوند نام و خداوند جای 
خداوند روزی ده رهنمای 

خداوند کیهان و گردان سپهر  
فروزنده ماه و ناهید و مهر     

👑 #پادشاهی_کیومرث 

داستان شاهنامه با پادشاهی کیومرث آغاز می شود که در حدود سی سال پادشاهی کرد.

او پادشاه خوبی بود و همه دد و دام و جانوران و هرچه در گیتی بود مطیع اوامر او بودند.

وی پسر زیبایی به نام #سیامک داشت که خیلی مورد توجه و علاقه پدر بود. #اهریمن برآنها حسادت آورد.

پسر اهریمن به ادعای تاج و تخت شورید و با سیامک جنگید و در این جنگ سیامک کشته شد.

فکند آن تن شاهزاده به خاک                    
به چنگال کردش جگرگاه پاک

کیومرث وقتی خبر مرگ پسرش را شنید به سختی متالم شد و به سوگواری پرداخت و ...همچنان کینه کشته شدن پسرش را در دل داشت.

#پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنانه_فردوسی
#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

#پادشاهی_کیومرث

سخن گوی دهقان چه گوید نخست
که نامی بزرگی به گیتی که جست

که بود آنکه دیهیم بر سر نهاد
ندارد کس آن روزگاران به یاد

مگر کز پدر یاد دارد پسر
بگوید ترا یک به یک در به در

که نام بزرگی که آورد پیش
کرا بود از آن برتران پایه بیش

پژوهندهٔ نامهٔ باستان
که از پهلوانان زند داستان

چنین گفت کآیین تخت و کلاه
کیومرث آورد و او بود شاه

چو آمد به برج حمل آفتاب
جهان گشت با فر و آیین و آب

بتابید ازآن سان ز برج بره
که گیتی جوان گشت ازآن یکسره

کیومرث شد بر جهان کدخدای
نخستین به کوه اندرون ساخت جای

سر بخت و تختش برآمد به کوه
پلنگینه پوشید خود با گروه

ازو اندر آمد همی پرورش
که پوشیدنی نو بد و نو خورش

به گیتی درون سال سی شاه بود
به خوبی چو خورشید بر گاه بود

همی تافت زو فر شاهنشهی
چو ماه دو هفته ز سرو سهی

دد و دام و هر جانور کش بدید
ز گیتی به نزدیک او آرمید

دوتا می‌شدندی بر تخت او
از آن بر شده فره و بخت او

به رسم نماز آمدندیش پیش
وزو برگرفتند آیین خویش

پسر بد مراورا یکی خوبروی
هنرمند و همچون پدر نامجوی

سیامک بدش نام و فرخنده بود
کیومرث را دل بدو زنده بود

به جانش بر از مهر گریان بدی
ز بیم جداییش بریان بدی

برآمد برین کار یک روزگار
فروزنده شد دولت شهریار

به گیتی نبودش کسی دشمنا
مگر بدکنش ریمن آهرمنا

به رشک اندر آهرمن بدسگال
همی رای زد تا ببالید بال

یکی بچه بودش چو گرگ سترگ
دلاور شده با سپاه بزرگ

جهان شد برآن دیوبچه سیاه
ز بخت سیامک وزآن پایگاه

سپه کرد و نزدیک او راه جست
همی تخت و دیهیم کی شاه جست

همی گفت با هر کسی رای خویش
جهان کرد یکسر پرآوای خویش

کیومرث زین خودکی آگاه بود
که تخت مهی را جز او شاه بود

یکایک بیامد خجسته سروش
بسان پری پلنگینه پوش

بگفتش ورا زین سخن دربه‌در
که دشمن چه سازد همی با پدر

سخن چون به گوش سیامک رسید
ز کردار بدخواه دیو پلید

دل شاه بچه برآمد به جوش
سپاه انجمن کرد و بگشاد گوش

بپوشید تن را به چرم پلنگ
که جوشن نبود و نه آیین جنگ

پذیره شدش دیو را جنگجوی
سپه را چو روی اندر آمد به روی

سیامک بیامد برهنه تنا
برآویخت با پور آهرمنا

بزد چنگ وارونه دیو سیاه
دوتا اندر آورد بالای شاه

فکند آن تن شاهزاده به خاک
به چنگال کردش کمرگاه چاک

سیامک به دست خروزان دیو
تبه گشت و ماند انجمن بی‌خدیو

چو آگه شد از مرگ فرزند شاه
ز تیمار گیتی برو شد سیاه

فرود آمد از تخت ویله کنان
زنان بر سر و موی و رخ را کنان

دو رخساره پر خون و دل سوگوار
دو دیده پر از نم چو ابر بهار

خروشی برآمد ز لشکر به زار
کشیدند صف بر در شهریار

همه جامه‌ها کرده پیروزه رنگ
دو چشم ابر خونین و رخ بادرنگ

دد و مرغ و نخچیر گشته گروه
برفتند ویله کنان سوی کوه

برفتند با سوگواری و درد
ز درگاه کی شاه برخاست گرد

نشستند سالی چنین سوگوار
پیام آمد از داور کردگار

درود آوریدش خجسته سروش
کزین بیش مخروش و بازآر هوش

سپه ساز و برکش به فرمان من
برآور یکی گرد از آن انجمن

از آن بد کنش دیو روی زمین
بپرداز و پردخته کن دل ز کین

کی نامور سر سوی آسمان
برآورد و بدخواست بر بدگمان

بر آن برترین نام یزدانش را
بخواند و بپالود مژگانش را

وزان پس به کین سیامک شتافت
شب و روز آرام و خفتن نیافت

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی

#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 2 👑
#انتقام_سیامک_توسط_پور_او_هوشنگ


سیامک پوری داشت به نام #هوشنگ که کیومرث او را چون فرزندش دوست می داشت و او را به خونخواهی پدرش تشویق نمود.

هوشنگ به جنگ اهریمن رفت و او را شکست داد.

کشیدش سراپای یک سر دوال                     
سپهبد برید آن سر بی همال

کیومرث چون به آرزویش رسید بعد از مدتی روزگارش سرآمد و مرد و هوشنگ پادشاه شد.

#پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی

#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

#کیومرث_هوشنگ_و_انتقام_سیامک

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

خجسته سیامک یکی پور داشت
که نزد نیا جاه دستور داشت

گرانمایه را نام هوشنگ بود
تو گفتی همه هوش و فرهنگ بود

به نزد نیا یادگار پدر
نیا پروریده مر او را به بر

نیایش به جای پسر داشتی
جز او بر کسی چشم نگماشتی

چو بنهاد دل کینه و جنگ را
بخواند آن گرانمایه هوشنگ را

همه گفتنی ها بدو بازگفت
همه رازها بر گشاد از نهفت

که من لشکری کرد خواهم همی
خروشی برآورد خواهم همی

ترا بود باید همی پیشرو
که من رفتنی‌ام تو سالار نو

پری و پلنگ انجمن کرد و شیر
ز درندگان گرگ و ببر دلیر

سپاهی دد و دام و مرغ و پری
سپهدار پرکین و کندآوری

پس پشت لشکر کیومرث شاه
نبیره به پیش اندرون با سپاه

بیامد سیه دیو با ترس و باک
همی به آسمان بر پراگند خاک

ز هرای درندگان چنگ دیو
شده سست از خشم کیهان خدیو

به هم برشکستند هردو گروه
شدند از دد و دام دیوان ستوه

بیازید هوشنگ چون شیر چنگ
جهان کرد بر دیو نستوه تنگ

کشیدش سراپای یکسر دوال
سپهبد برید آن سر بی‌همال

به پای اندر افگند و بسپرد خوار
دریده برو چرم و برگشته کار

چو آمد مر آن کینه را خواستار
سرآمد کیومرث را روزگار

برفت و جهان مردری ماند ازوی
نگر تا کرا نزد او آبروی

جهان فریبنده را گرد کرد
ره سود بنمود و خود مایه خورد

جهان سربه‌سر چو فسانست و بس
نماند بد و نیک بر هیچ‌کس

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی
#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 2 👑

👑 #پادشاهی_هوشنگ

پادشاهی هوشنگ هم سر رسید و پسرش #طهمورث به جای پدر نشست.

هوشنگ پادشاهی #سخاوتمند_عادل بود و در حدود چهل سال پادشاهی کرد.

در زمان او #آبادانیهای زیادی بوجود آمد.
#آهن شناخته شد و #آهنگری به عنوان پیشه ای بوجود آمد.
#کشت_و_زرع بوجود آمد و تا پیش از آن مردم جز میوه چیزی نمی خوردند و لباسشان برگ درختان بود.
همچنین در زمان هوشنگ #آتش شناخته شد

#داستان_کشف_آتش

بدین ترتیب که :
یکروز شاه به سوی کوه در حرکت بود از دور چیزی دید سیاه و تیره مانند مار که به طرف او میآمد سنگی برداشت و به سوی او پرتاب کرد وسنگ به سنگ دیگری خورد و آتش پدیدار گشت.

هوشنگ از کشف آتش خوشحال شد و گفت این #فروغ_ایزدی است و اهل خرد شایسته است که آنرا بپرستند.

او جشن گرفت و این جشن سرآغاز #جشن_سده بود.

همچنین در زمان هوشنگ از پوست بعضی حیوانات #لباس درست کردند و #گوشتشان به مصرف #خوراک_و_تغذیه می رسید.

#پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی
#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون
 
#پادشاهی_هوشنگ

 
جهاندار هوشنگ با رای و داد
به جای نیا تاج بر سر نهاد

بگشت از برش چرخ سالی چهل
پر از هوش مغز و پر از رای دل

چو بنشست بر جایگاه مهی
چنین گفت بر تخت شاهنشهی

که بر هفت کشور منم پادشا
جهاندار پیروز و فرمانروا

به فرمان یزدان پیروزگر
به داد و دهش تنگ بستم کمر

وزان پس جهان یکسر آباد کرد
همه روی گیتی پر از داد کرد

نخستین یکی گوهر آمد به چنگ
به آتش ز آهن جدا کرد سنگ

سر مایه کرد آهن آبگون
کزان سنگ خارا کشیدش برون
 
یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس همگروه

پدید آمد از دور چیزی دراز
سیه رنگ و تیره‌تن و تیزتاز

دوچشم از بر سر چو دو چشمه خون
ز دود دهانش جهان تیره‌گون

نگه کرد هوشنگ باهوش و سنگ
گرفتش یکی سنگ و شد تیزچنگ

به زور کیانی رهانید دست
جهانسوز مار از جهانجوی جست

برآمد به سنگ گران سنگ خرد
همان و همین سنگ بشکست گرد

فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ

نشد مار کشته ولیکن ز راز
ازین طبع سنگ آتش آمد فراز

جهاندار پیش جهان آفرین
نیایش همی کرد و خواند آفرین

که او را فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه قبله نهاد

بگفتا فروغیست این ایزدی
پرستید باید اگر بخردی

شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه در گرد او با گروه

یکی جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد

ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریار

کز آباد کردن جهان شاد کرد
جهانی به نیکی ازو یاد کرد
 
چو بشناخت آهنگری پیشه کرد
از آهنگری اره و تیشه کرد

چو این کرده شد چارهٔ آب ساخت
ز دریای‌ها رودها را بتاخت

به جوی و به رود آبها راه کرد
به فرخندگی رنج کوتاه کرد

چراگاه مردم بدان برفزود
پراگند پس تخم و کشت و درود

برنجید پس هر کسی نان خویش
بورزید و بشناخت سامان خویش

بدان ایزدی جاه و فر کیان
ز نخچیر گور و گوزن ژیان

جدا کرد گاو و خر و گوسفند
به ورز آورید آنچه بد سودمند

ز پویندگان هر چه مویش نکوست
بکشت و به سرشان برآهیخت پوست

چو روباه و قاقم چو سنجاب نرم
چهارم سمورست کش موی گرم

برین گونه از چرم پویندگان
بپوشید بالای گویندگان

برنجید و گسترد و خورد و سپرد
برفت و به جز نام نیکی نبرد

بسی رنج برد اندران روزگار
به افسون و اندیشهٔ بی‌شمار

چو پیش آمدش روزگار بهی
ازو مردری ماند تخت مهی

زمانه ندادش زمانی درنگ
شد آن هوش هوشنگ بافر و سنگ

نپیوست خواهد جهان با تو مهر
نه نیز آشکارا نمایدت چهر 

#پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی

#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 3 👑

👑 #پادشاهی_طهمورث

طهمورث سی سال پادشاهی کرد در زمان او پیشرفتهای دیگری بوجود آمد از جمله بوجودآمدن #نخ از مو و پشم میش و بره و از نخها #پارچه بوجود آمد .

طهمورث وزیری پاک نهاد به نام #شیداسپ داشت.

اما در این زمان #دیوان دوباره به گردن کشی پرداختند و طهمورث به جنگ آنها رفت و آنها را تارومار کرد.

بعضی از آنها به التماس و لابه افتادند که ما را مکش تا #هنری به تو بیاموزیم.

پادشاه پذیرفت و دیوان به او #نوشتن به #سی_زبان را یاد دادند.

از جمله :#رومی #تازی #پارسی . #سغدی #چینی #پهلوی .

بالاخره روزگار طهمورث هم سرآمد و پسرش #جمشید بر تخت تکیه زد .

#پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی 

#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 3 👑

👑 #پادشاهی_طهمورث


پسر بد مر او را یکی هوشمند
گرانمایه طهمورث دیوبند

بیامد به تخت پدر بر نشست
به شاهی کمر برمیان بر ببست

همه موبدان را ز لشکر بخواند
به خوبی چه مایه سخنها براند

چنین گفت کامروز تخت و کلاه
مرا زیبد این تاج و گنج و سپاه

جهان از بدیها بشویم به رای
پس آنگه کنم درگهی گرد پای

ز هر جای کوته کنم دست دیو
که من بود خواهم جهان را خدیو

هر آن چیز کاندر جهان سودمند
کنم آشکارا گشایم ز بند

پس از پشت میش و بره پشم و موی
برید و به رشتن نهادند روی

به کوشش ازو کرد پوشش به رای
به گستردنی بد هم او رهنمای

ز پویندگان هر چه بد تیزرو
خورش کردشان سبزه و کاه و جو

رمنده ددان را همه بنگرید
سیه گوش و یوز از میان برگزید

به چاره بیاوردش از دشت و کوه
به بند آمدند آنکه بد زان گروه

ز مرغان مر آن را که بد نیک تاز
چو باز و چو شاهین گردن فراز

بیاورد و آموختن‌شان گرفت
جهانی بدو مانده اندر شگفت

چو این کرده شد ماکیان و خروس
کجا بر خروشد گه زخم کوس

بیاورد و یکسر به مردم کشید
نهفته همه سودمندش گزید

بفرمودشان تا نوازند گرم
نخوانندشان جز به آواز نرم

چنین گفت کاین را ستایش کنید
جهان آفرین را نیایش کنید

که او دادمان بر ددان دستگاه
ستایش مراو را که بنمود راه

مر او را یکی پاک دستور بود
که رایش ز کردار بد دور بود

خنیده به هر جای شهرسپ نام
نزد جز به نیکی به هر جای گام

همه روزه بسته ز خوردن دو لب
به پیش جهاندار برپای شب

چنان بر دل هر کسی بود دوست
نماز شب و روزه آیین اوست

سر مایه بد اختر شاه را
در بسته بد جان بدخواه را

همه راه نیکی نمودی به شاه
همه راستی خواستی پایگاه

چنان شاه پالوده گشت از بدی
که تابید ازو فرهٔ ایزدی

برفت اهرمن را به افسون ببست
چو بر تیزرو بارگی برنشست

زمان تا زمان زینش برساختی
همی گرد گیتیش برتاختی

چو دیوان بدیدند کردار او
کشیدند گردن ز گفتار او

شدند انجمن دیو بسیار مر
که پردخته مانند ازو تاج و فر

چو طهمورث آگه شد از کارشان
برآشفت و بشکست بازارشان

به فر جهاندار بستش میان
به گردن برآورد گرز گران

همه نره دیوان و افسونگران
برفتند جادو سپاهی گران

دمنده سیه دیوشان پیشرو
همی به آسمان برکشیدند غو

جهاندار طهمورث بافرین
بیامد کمربستهٔ جنگ و کین

یکایک بیاراست با دیو چنگ
نبد جنگشان را فراوان درنگ

ازیشان دو بهره به افسون ببست
دگرشان به گرز گران کرد پست

کشیدندشان خسته و بسته خوار
به جان خواستند آن زمان زینهار

که ما را مکش تا یکی نو هنر
بیاموزی از ما کت آید به بر

کی نامور دادشان زینهار
بدان تا نهانی کنند آشکار

چو آزاد گشتند از بند او
بجستند ناچار پیوند او

نبشتن به خسرو بیاموختند
دلش را به دانش برافروختند

نبشتن یکی نه که نزدیک سی
چه رومی چه تازی و چه پارسی

چه سغدی چه چینی و چه پهلوی
ز هر گونه‌ای کان همی بشنوی

جهاندار سی سال ازین بیشتر
چه گونه پدید آوریدی هنر

برفت و سرآمد برو روزگار
همه رنج او ماند ازو یادگار

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی
#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

👑 4 👑

👑 #پادشاهی_جمشید

پادشاهی جمشید به هفتصد سال می رسد و جهان از #عدالت او در #آسایش و #داد بود.

#پایه_گذاری_صنایع

در این زمان #لوازم_و_ابزار_جنگ پیشرفت کرد و آهن را نرم کرده و از آن #خوود و #زره و #جوشن و #خفتان و #درع و #برگستوان بوجود آوردند و این حدود پنجاه سال طول کشید.

ز کتان و ابریشم و موی و قز                      
قصب کرد پرمایه دیبا و خز

و بدینسان #ریسیدن و #بافتن را آموختند.

#تقسیم_کار
#طبقات_اجتماعی_بر_اساس_تخصص

✔️ جمشید گروهی را معروف به #کاتوزیان از میان مردم انتخاب کرد که کار آنان #پرستش بود و کوه را جایگاه آنان کرد.

✔️ گروهی دیگر را برای #جنگ برگزید و آنان را #نیساریان نام نهاد.

✔️ گروهی دیگر #نسودی نام داشتند که #میکاشتند_و_میدرویدند و از دسترنجشان میخوردند . آزاده بودند و سرزنش کسی را نمی شنیدند.

✔️ گروه چهارم #اهنوخشینام داشت که اهل اندیشه و بینش بودند.

جمشید به هر گروه #جایگاه_ویژه خود را داد.

#پایه_گذری_معماری

بعد به #دیوان دستور داد آب را به خاک آمیخته #خشت بسازند و #دیوار کشند و #کاخ و #گرمابه درست کنند.
از سنگ #خارا آتش بوجود آورند.

#پایه_گذاری_هنر_و_تزیین_و_جواهرات_هزاران

در زمان او #یاقوت و #بیجاده و #سیم و #زر به چنگ آمد.

بوهای خوش چون #بان و #کافور و #مشک و #عود و #عنبر و #گلاب بوجود آمد.

#پزشکی شکل گرفت.

#کشتی ساخته شد.

جمشید #تختی ساخت و گوهرهایی را زینت آن کرد و مردم به دور تخت او حلقه زدند و شادی کردند و

#جشن_نوروز از آن زمان بوجود آمد.

به جمشید بر گوهر افشاندند                        
مرآن روز را روز نو خواندند

دیوان تخت جمشید را در حالیکه جمشید بر روی آن نشسته بود بلند می کردند و از هامون بر روی ابرها می بردند. مرغان به فرمان او بودند.

بدین سان سیصد سال گذشت و #مرگ_و_میر_هم_از_بین_رفت.


#بحث_اخلاقیات
#اخلاق_پادشاهی
#مفهوم_فر_ایزدی

پادشاه #مغرور شد و سر از رای یزدان پیچید و ناسپاسی کرد.

چنین گفت با سالخورده جهان                  
که جز خویشتن را ندانم جهان

هنر در جهان از من آمد پدید                  
چو من تاجور تخت شاهی ندید

جهان را به خوبی من آراستم                
چنان گشت گیتی که من خواستم

و خلاصه اینکه آرامش و خور و خواب شما از من است و دیهیم شاهی سزاوار من و جز من پادشاهی نیست.
من بودم که مرگ و میر را از جهان برداشتم.
پس هرکس به من نگرود اهریمن است.

گر ایدون که دانید من کردم این            
مرا خواند باید جهان آفرین

چون این سخنان گفته شد
#فر_ایزدی از او گسسته شد
و عده زیادی از او روی برگرداندند.
سپاه پراکنده شد
و روزگار جمشید تیره گشت.
از کارش پشیمان ونادم شد و از دیده خون گریست.

' #پاینده_ایران
#سرفراز_ایرانی

🆔👉 @iran_novin1

‌ [({🔥 @iran_novin1🔥})]

]🔥 ایران نوین 🔥[

#شاهنامه_فردوسی
#پادشاهی_کیومرث_تا_آفریدون

#پادشاهی_جمشید
بخش اول

گرانمایه جمشید فرزند او
کمر بست یکدل پر از پند او

برآمد برآن تخت فرخ پدر
به رسم کیان بر سرش تاج زر

کمر بست با فر شاهنشهی
جهان گشت سرتاسر او را رهی

زمانه بر آسود از داوری
به فرمان او دیو و مرغ و پری

جهان را فزوده بدو آبروی
فروزان شده تخت شاهی بدوی

منم گفت با فرهٔ ایزدی
همم شهریاری همم موبدی

بدان را ز بد دست کوته کنم
روان را سوی روشنی ره کنم

نخست آلت جنگ را دست برد
در نام جستن به گردان سپرد

به فر کیی نرم کرد آهنا
چو خود و زره کرد و چون جوشنا

چو خفتان و تیغ و چو برگستوان
همه کرد پیدا به روشن روان

بدین اندرون سال پنجاه رنج
ببرد و ازین چند بنهاد گنج

دگر پنجه اندیشهٔ جامه کرد
که پوشند هنگام ننگ و نبرد

ز کتان و ابریشم و موی قز
قصب کرد پرمایه دیبا و خز

بیاموختشان رشتن و تافتن
به تار اندرون پود را بافتن

چو شد بافته شستن و دوختن
گرفتند ازو یکسر آموختن

چو این کرده شد ساز دیگر نهاد
زمانه بدو شاد و او نیز شاد

ز هر انجمن پیشه‌ور گرد کرد
بدین اندرون نیز پنجاه خورد

گروهی که کاتوزیان خوانی‌اش
به رسم پرستندگان دانی‌اش

جدا کردشان از میان گروه
پرستنده را جایگه کرد کوه

بدان تا پرستش بود کارشان
نوان پیش روشن جهاندارشان

صفی بر دگر دست بنشاندند
همی نام نیساریان خواندند

کجا شیر مردان جنگ آورند
فروزندهٔ لشکر و کشورند

کزیشان بود تخت شاهی به جای
وزیشان بود نام مردی به پای

بسودی سه دیگر گره را شناس
کجا نیست از کس بریشان سپاس

بکارند و ورزند و خود بدروند
به گاه خورش سرزنش نشنوند

ز فرمان تن‌آزاده و ژنده‌پوش
ز آواز پیغاره آسوده گوش

تن آزاد و آباد گیتی بروی
بر آسوده از داور و گفتگوی

چه گفت آن سخن‌گوی آزاده مرد
که آزاده را کاهلی بنده کرد

چهارم که خوانند اهتو خوشی
همان دست‌ورزان اباسرکشی

کجا کارشان همگنان پیشه بود
روانشان همیشه پراندیشه بود

بدین اندرون سال پنجاه نیز
بخورد و بورزید و بخشید چیز

ازین هر یکی را یکی پایگاه
سزاوار بگزید و بنمود راه

که تا هر کس اندازهٔ خویش را
ببیند بداند کم و بیش را

بفرمود پس دیو ناپاک را
به آب اندر آمیختن خاک را

هرانچ از گل آمد چو بشناختند
سبک خشک را کالبد ساختند

به سنگ و به گچ دیو دیوار کرد
نخست از برش هندسی کار کرد

چو گرمابه و کاخهای بلند
چو ایوان که باشد پناه از گزند

ز خارا گهر جست یک روزگار
همی کرد ازو روشنی خواستار

به چنگ آمدش چندگونه گهر
چو یاقوت و بیجاده و سیم و زر

ز خارا به افسون برون آورید
شد آراسته بندها را کلید

دگر بوی های خوش آورد باز
که دارند مردم به بویش نیاز

چو بان و چو کافور و چون مشک ناب
چو عود و چو عنبر چو روشن گلاب

پزشکی و درمان هر دردمند
در تندرستی و راه گزند

همان رازها کرد نیز آشکار
جهان را نیامد چنو خواستار

گذر کرد ازان پس به کشتی برآب
ز کشور به کشور گرفتی شتاب

چنین سال پنجه برنجید نیز
ندید از هنر بر خرد بسته چیز

همه کردنیها چو آمد به جای
ز جای مهی برتر آورد پای

به فر کیانی یکی تخت ساخت
چه مایه بدو گوهر اندر نشاخت

که چون خواستی دیو برداشتی
ز هامون به گردون برافراشتی

چو خورشید تابان میان هوا
نشسته برو شاه فرمانروا

جهان انجمن شد بر آن تخت او
شگفتی فرومانده از بخت او

به جمشید بر گوهر افشاندند
مران روز را روز نو خواندند

سر سال نو هرمز فرودین
برآسوده از رنج روی زمین

بزرگان به شادی بیاراستند
می و جام و رامشگران خواستند

چنین جشن فرخ ازان روزگار
به ما ماند از ان خسروان یادگار

چنین سال سیصد همی رفت کار
ندیدند مرگ اندران روزگار

ز رنج و ز بدشان نبد آگهی
میان بسته دیوان بسان رهی

به فرمان مردم نهاده دو گوش
ز رامش جهان پر ز آوای نوش

چنین تا بر آمد برین روزگار
ندیدند جز خوبی از کردگار

جهان سربه‌سر گشت او را رهی
نشسته جهاندار با فرهی

یکایک به تخت مهی بنگرید
به گیتی جز از خویشتن را ندید

منی کرد آن شاه یزدان شناس
ز یزدان بپیچید و شد ناسپاس

گرانمایگان را ز لشگر بخواند
چه مایه سخن پیش ایشان براند

چنین گفت با سالخورده مهان
که جز خویشتن را ندانم جهان

هنر در جهان از من آمد پدید
چو من نامور تخت شاهی ندید

جهان را به خوبی من آراستم
چنانست گیتی کجا خواستم

خور و خواب و آرامتان از منست
همان کوشش و کامتان از منست

بزرگی و دیهیم شاهی مراست
که گوید که جز من کسی پادشاست

همه موبدان سرفگنده نگون
چرا کس نیارست گفتن نه چون

چو این گفته شد فر یزدان از وی
بگشت و جهان شد پر از گفت‌وگوی

منی چون بپیوست با کردگار
شکست اندر آورد و برگشت کار

چه گفت آن سخن‌گوی با فر و هوش
چو خسرو شوی بندگی را بکوش

به یزدان هر آنکس که شد ناسپاس
به دلش اندر آید ز هر سو هراس

به جمشید بر تیره‌گون گشت روز
همی کاست آن فر گیتی‌فروز

🆔👉 @iran_novin1