‍‍ ⭕️ #فیک_نیوز_دقیقاً_چیست؟ #و_چگونه_آن_را_شناسایی_کنیم؟

✍جیمز تیتکامب، جیمز کارسون
ترجمه‌: جویا آروین

#قسمت_دوم.

#تأثیر_روسیه_انتخابات۲۰۱۶در_آمریکا و #ترامپ

#حباب_فیلترها

پیدایش رسانه‌های اجتماعی هم خودش یک عامل اصلی در این زمینه بود. تارنماهایی چون فیسبوک متهم هستند که باعث می‌شوند #حباب‌_فیلترها (filter bubble) پدید آید، یعنی به افراد فقط چیزهایی نشان داده ‌شود که می‌پسندند یا موافق نظر آنان است و آن چیزهایی که نمی‌پسندند و یا مخالف نظرشان است از آنان پنهان می‌ماند.

حباب‌ فیلتر اصطلاحاً به شکلی از فیلتر شدن محتوا گفته می‌شود که معمولاً در شبکه‌های اجتماعی روی می‌دهد. سازوکار این نوع فیلتر شدن به این صورت است اجازه نمی‌دهد دیدگاه‌های مخالف دیدگاه ما به ما برسد، بلکه باعث می‌شود ما در حصار اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مشابه خودمان گرفتار شویم.

منتقدان فیسبوک و توییتر معتقد‌اند که این تارنماها به این هدف ساخته شده‌اند که اطلاعات جعلی منتشر کنند و دایره‌ی گسترش خبرهای جعلی وابسته است به اینکه بتواند به‌ شکل ویروسی انتشار یابد و این اغلب بیش از آنکه به راست بودن خبر بستگی داشته باشد به احساسات و واکنش‌های عاطفی بستگی دارد.

سرخط‌های خبری مثل «پاپ از ترامپ حمایت کرد»، «هیلاری به داعش سلاح فروخته است»، «مأمور اف‌بی‌آی که در فاش شدن ماجرای ایمیل‌های هیلاری مظنون بود کشته شد» در هنگام انتخابات به‌طور ویروسی بر روی فیسبوک منتشر شد و انبوهی از همرسانی‌ها را پدید آورند.

اما #فیک_نیوز_محدود_به_آمریکا_نیست.

بر طبق پژوهشی که بنیاد خانه‌ی آزادی انجام داده، در سال ۲۰۱۷، ۳۰ حکومت به نظرسازان پول داده‌اند تا تبلیغات آنلاین را برایشان ارتقا دهند. نمودار زیر این مطلب را نشان می‌دهد.

#فیک‌_نیوز_دقیقاً_چیست؟

وقتی می‌خواهیم درباره‌ی فیک نیوز کاری بکنیم یکی با این مشکل روبه‌رو خواهیم شد که فیک نیوز در شکل‌های گوناگون و از سوی عامل‌های گوناگون و با انگیزه‌های گوناگون منتشر می‌شود.
در زیر چند تا از این شکل‌ها و عامل‌ها و انگیزه‌ها را بازگو می‌کنیم:

#محتوای_احساسی_با انگیزه‌ی_تجاری:

خبرهایی که انگیزه‌ی ایدئولوژیک ندارند اما اغلب هیچ مبنایی در واقعیت ندارند.

هدف اصلی این نوع از فیک نیوز این است که ترافیک شبکه را بالا برده و در نتیجه درآمد تبلیغاتی کسب کنند.

برای مثال بیش‌ترِ وبسایت‌هایی که خودبه‌خود بالا می‌آیند (pop-up) در این دسته جای می‌گیرند.

#اطلاعات_جعلی_که_از_سوی_حکومت‌ها_پشتیبانی_می‌شوند:

در اینجا هدف درآمد نیست، بلکه تأثیرگذاری است.
مراکزی مثلاً در روسیه یا دیگر کشورها ممکن است در سطح داخلی یا بین‌المللی به تولید محتوا بپردازند تا بر افکار عمومی تأثیر بگذارند و یا چنددستگی پدید آورند و یا این توهم را ایجاد کنند که از یک کاندید یا دیدگاه خاص پشتیبانی می‌کنند.
خبرهای جعلی ممکن است با خبرهای راست و احساس‌برانگیز آمیخته شوند.

#وبسایت‌های_بسیار_جانب‌دار:

این وبسایت‌ها می‌توانند واقعیت را با ظن و گمان در هم ‌آمیزند و آشکارا از یک دیدگاه یا حزب سیاسی دفاع می‌کنند و اغلب خود را جایگزینی برای رسانه‌های جریان اصلی معرفی می‌کنند.

#شبکه‌های_اجتماعی:

دسته‌های روبات‌های توییتری که تصویرهای ناروشن یا گمراه‌ کننده منتشر می‌کنند، تبلیغاتی که با حمایت مالی، مثلاً از سوی سازمان اطلاعات روسیه، بر روی فیسبوک منتشر می‌شوند، ویدئوهایی که در یوتیوب منتشر می‌شود و رخدادهای تروریستی را شوخی قلمداد می‌کند—اینها همه بخشی از شبکه‌های اجتماعی هستند.

#هجو_یا_طنز:

مطالب غیرجدی و فکاهی که بر روی اینترنت منتشر می‌شوند—برای مثال، وبسایت‌های چون The Onion و Daily Mash –ممکن است فیک نیوز عرضه کنند.

بر اینها باید افزود خبرهایی که از سوی رسانه‌های اصلی منتشر می‌شوند و فریب‌آمیز یا دروغ هستند اما با خوش‌نیتی انتشار می‌یابند.

و البته هستند کسانی چون دونالد ترامپ که همواره خبرگزاری‌هایی چون سی‌ان‌ان و نیویورک‌ تایمز را فیک نیوز می‌دانند. همچنین در دولت او بود که اصطلاح « #واقعیت‌های_جایگزین »‌ وضع شد وقتی شواهدی از حضور کم‌جمعیت مردم در مراسم آغاز به کار او نشان داده شد.

پاسخ و واکنش به فیک نیوز به‌دلیل تعریف‌ها و انگیزه‌های گوناگونی که دارد به‌غایت دشوار است.
می‌توان از راه محدود کردن تبلیغات با برخی از انواع فیک‌ نیوز، برای مثال فیک‌ نیوز با انگیزه‌ی تجاری، مقابله کرد.
اما با این کار نمی‌توان با کارزارهایی که برای اطلاعات جعلی بر پا شده‌اند مقابله کرد.
فیسبوک هشدارهایی برای احتمال فیک نیوز بودن راه‌اندازی کرده است، ولی این کار چندان کمکی به ما نمی‌کند که با محتوایی که بر روی خود این سایت هست مقابله کنیم.

طبق گزارش خانه‌ی آزادی، جدول زیر ۳۰ کشوری را نشان می‌دهد که در آنها حکومت برای تولید محتوا به سود خود بر روی اینترنت هزینه می‌کند👇

ادامهدر قسمت سوم👈

‍‍ ⭕️ #فیک_نیوز_دقیقاً_چیست؟ #و_چگونه_آن_را_شناسایی_کنیم؟

✍جیمز تیتکامب، جیمز کارسون
ترجمه‌: جویا آروین

#قسمت_سوم

🆘 #آیا_فیک_نیوز_تأثیری_داشته_است؟

پاسخ دادن به این پرسش دشوار است.

مدیر عامل فیسبوک مارک زوکربرگ، بار اول گفت که :
اینکه اطلاعات جعلی بر روی فیسبوک بر انتخابات آمریکا اثرگذار بوده است «نظری احمقانه‌» است،

اما بعد حرفش را پس گرفت و از این گفته‌اش ابراز تأسف کرد.

بر طبق آمارهای خودِ فیسبوک و توییتر— #دو_میلیارد کاربر در فیسبوک و ۳۳۰ میلیون کاربر در توییتر — و ساعت‌هایی که در هر هفته در این دو شبکه‌ی اجتماعی صرف شده است، باید گفت بسیاری از کاربران با خبرهای دروغین و کارزارهای اطلاعات جعلی تماس یافته‌اند.

بر طبق پژوهشی که دانشگاه استنفورد انجام داده:

وبسایت‌هایی که فیک نیوز تولید کرده‌اند در طول ماه انتخابات آمریکا در سال گذشته ۱۵۹ میلیون بازدید داشته‌اند
و دیگر پژوهش‌ها نشان داده‌اند که :

خبرهایی که در طول انتخابات بیش از همه همرسانی شده‌اند دروغ و جعلی بوده‌اند. جالب است که اکثرِ این خبرهای دروغین و جعلی لَه و موافقِ ترامپ بوده‌اند.

👇 #درباره‌ی_نقش_فیک_نیوز_در_انگلستان در زمان انتخابات #برگزیت و انتخابات سراسری در همین سال شواهد کم‌تری در دست هست، گرچه شواهدی هست که در هردو روبات‌های اینترنتی به کار رفته است.

‼️ با این حال، #تفاوتی هست میان #تماس_با_کاربران و #تأثیر_بر_آنان.

دومی را به‌سختی می‌توان اندازه‌گیری کرد و این چیزی ست که همیشه درباره‌ی همه‌ی رسانه‌ها صادق بوده‌ است.

❓ پرسش این است که :

رسانه تا #چه_اندازه ممکن است در مخاطب #باورهایی شکل دهد و تا چه اندازه #خود_بازتابِ_باورها است؟

شاید اثری که کم‌تر قابل اندازه‌گیری است این است که:
❓ آیا کمیت خبرهای دروغ و جعلی #اعتماد به رسانه‌های #جریان_اصلی را کاهش داده است
— مردم اگر شکاکیت‌شان نسبت به آنچه در صفحات اینترنت می‌خوانند افزایش یابد، ممکن است ندانند چه چیز را باید باور کنند.
در چنین وضعیتی مردم گرایش دارند قضاوت‌های خودشان را نگه دارند.


📊 نمودار زیر میزان اعتماد مردم به رسانه‌های مختلف را بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ نشان می‌دهد.👇

❓◀️ #چه_اقداماتی_در_مقابله_با_فیک_نیوز_انجام_می‌شود؟

پس از نقدهای گسترده مبنی بر اینکه شرکت‌های مرتبط در مقابله با فیک نیوز ناموفق هستند، #توییتر و #فیسبوک و #گوگل هر کدام سنجه‌های سخت‌گیرانه‌ای برای مقابله با اطلاعات جعلی به کار بستند.

#مدیران_فیسبوک، وبسایتی که بیش‌تر از دیگر وبسایت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است، گفته‌اند که در حال به کار گرفتن ابزارهایی برای #چک_کردن_فکت‌ها هستند تا خبرهای مورد مناقشه را نشان‌دار کنند و مسیرها به وبسایت‌های فیک نیوز را ببندند و تبلیغاتی را که روی سایت می‌آید به‌تر بررسی کنند.

#مدیران_توییتر هم می‌گویند این وبسایت اکنون بهتر می‌تواند #ربات‌های_اینترنتی را شناسایی کند و #مدیران_گوگل هم قول #الگوریتم‌های بهتر برای #کنترل_یوتیوب را داده‌اند.

با این حال، منتقدان همچنان استدلال می‌کنند که این کارها کافی نیست و شرکت‌های فناوری چندان میلی به اقدام مؤثر ندارند، چون می‌ترسند جانبدار تلقی شوند یا می‌ترسند که از این کار برداشت شود که آنها پذیرفته‌اند که تولید محتوا می‌کنند.

فیسبوک در حال حاضر قدرت‌مندترین رسانه در جهان به شمار می‌آید، اما مدیران فیسبوک بارها گفته‌اند که #فیسبوک_یک_شرکت_رسانه‌ای_نیست.

اما وقتی ترس‌های سیاسی تشدید شود، موضوع ممکن است از دست مسئولان این رسانه‌ها در برود.

ترزا می‌به ولادیمیر پوتین این اتهام را زده که برای ضربه زدن به غرب دروغ‌پراکنی کرده است.

سیاست‌مداران هم در انگلستان و هم در ایالات متحده درباره‌ی دخالت روسیه در انتخابات تحقیقاتی انجام داده‌اند.

ادامه در قسمت چهارم👈

چگونه فیک نیوز را شناسایی کنیم ؟

‼️ این قسمت را از فردا دست ندهید

‍‍ ⭕️ #فیک_نیوز_دقیقاً_چیست؟ #و_چگونه_آن_را_شناسایی_کنیم؟

✍جیمز تیتکامب، جیمز کارسون
ترجمه‌: جویا آروین

#قسمت_چهارم

❓ #چگونه_فیک_نیوز_را_شناسایی_کنیم:

شناسایی فیک نیوز آسان نیست:

پژوهشی که در دانشگاه استنفورد در سال گذشته انجام شده نشان می‌دهد که دانشجویان در تفاوت گذاشتن میان محتواهای آنلاین گوناگون − محتوایی که با پول ساخته می‌شود، محتوای جعلی، و محتوای معتبر − بسیار بد عمل می‌کنند.

فیسبوک فهرستی از ترفندها برای شناساییِ فیک نیوز ارائه داده که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

۱.  به #سرخط‌_خبرها_با_دیده‌ی_شک_بنگرید. 
سرخط خبرهای جعلی اغلب جالب هستند و با حروف بزرگ و علامت تعجب می‌آیند.
اگر سرخط خبر باورناپذیر باشد این احتمال هست که خبر جعلی باشد.

۲. به #نشانیِ_وبسایت_با_دقت_بیش‌تر_توجه_کنید.

بسیاری از وبسایت‌هایی که خبرهای جعلی منتشر می‌کنند از نشانی اینترنتی مشابه منابع موثق استفاده می‌کنند؛ آنها نشانی وبسایت‌های معتبر را کمی‌ تغییر می‌دهند. شما می‌توانید با مقایسه‌ی نشانیِ وبسایت‌ها این نکته را دریابید.

۳. #منبع_خبر_را_نگاه_کنید.

مطمئن شوید که خبر از منبعی خوش ‌آوازه به دست شما می‌رسد.

اگر خبر از وبسایتی به دست شما رسیده که برایتان آشنا نیست درباره‌ی آن وبسایت اطلاعات کسب کنید.

۴. به #فرمت‌های_نامتعارف_توجه_کنید.

بسیاری از خبرهای جعلی در خود خطاهای املایی و گرامری دارند و فرمت ظاهریشان هم غیرعادی است.

۵. به #عکس‌ها_توجه_کنید.

گزارش‌های خبریِ جعلی اغلب با عکس‌ها یا ویدئوهای دستکاری‌شده همراه هستند.

گاهی عکس مورد نظر معتبر است، اما در جایی غیر از پیش‌زمینه‌ی خودش به کار رفته است.

می‌توانید عکس را در اینترنت جستجو کنید تا دریابید از کجا آمده است.

۶. به #تاریخ‌ها_توجه_کنید.

گزارش‌های خبریِ جعلی ممکن است زمان‌بندی‌هایی داشته باشند که بی‌معنا باشد یا ممکن است در آنها زمان رخدادها تغییر داده شده باشد.

۷. #شواهد_را_چک_کنید.

منابعی که در آنها نام نویسنده آمده است را بررسی کنید.

نبود هیچ منبعی یا بی‌نام بودن نویسنده می‌تواند نشانه‌ی جعلی بودنِ خبر باشد.

۸. به #دیگر_گزارش‌ها_هم_توجه_کنید.

اینکه هیچ منبع دیگری آن خبر را گزارش نکرده است، می‌تواند نشانه‌ی جعلی بودن خبر باشد.

۹. #آیا_خبر_طنز_است.

گاهی دشوار است میان خبر جعلی و مطلب فکاهی تمایز بگذاریم.

بررسی کنید که آیا منبع خبر به مطالب طنز معروف است و آیا جزئیات خبر و آهنگ خبر نشان از طنز بودن دارد.

۱۰.  #برخی_خبرها_عمدا_دروغ_هستند.

با نگاهی انتقادی درباره‌ی خبرهایی که می‌خوانید بیندیشید و فقط آنهایی را همرسانی کنید که می‌دانید موثق هستند.

❗️ در پایان باید گفت گزارش‌های خبری معمولاً چنان خوب روایت می‌شوند که نشان می‌دهد ساختگی نیستند و همین امتیازی است که یک گزارش خبریِ خوب دارد.
اما بد نیست درباره‌ی هر خبری #کمی_شکاک باشیم و از خود بپرسیم:

#آیا_این_واقعا_اتفاق_افتاده_است؟