⭕️ #گزارش_بررسی_کانون_دیده_بانان_زمین_از_180_منطقه_حفاظت_شده_در_اکوسیستمهای_کوهستانی_و_تالابی_کشو_در_قالب_هفت_ناحیه_جغرافیایی

#ادامه_ناحیه_شش
#جلگه_خوزستان

#بررسی_8_منطقه_به_اصطلاح_حفاظت_شده_جلگه_خوزستان

#منطقه1و2_جلگه_خوزستان
#پارک_ملی_و_منطقه_حفاظت_شده_دز

IRAN-Dez National park & Protected Area  

قسمت اول بخش چهارم :

🔸 منطقه حفاظت شده دز چهل و نه سال پیش ( 1346) حفاظت شده اعلام شد .
این منطقه دربرگیرنده حدود 162 کیلومتر از پیچان رودخانه دز در جلگه خوزستان است، همراه کرانه های  جنگلی اطراف آن که از 18کیلومتری جنوب دزفول( 7کیلومتری شرق شوش ) تا حدود 35 کیلومتری شمال اهواز( محل ورود رودخانه دز به رودخانه کارون -بند قیر )تعیین شده است .

 در سال 1354بخش میانی این منطقه  به پناهگاه حیات وحش ارتقاء یافت و در سال 1389همین بخش  به پارک ملی ارتقاء یافت. برپایه آخرین آمار اعلام شده ( نقشه مناطق حفاظت شده سال 1391 )مساحت این دو منطقه 22013 هکتار است که 19 درصد  پارک ملی (4118هکتار).و81درصد منطقه حفاظت شده (17895هکتار) است.

پارک ملی و منطقه حفاظت شده دز در شرق پارک ملی و منطقه حفاظت شده کرخه قرار دارد. اتوبان اندیمشک -اهواز و راه آهن تهران-جنوب  و همچنین رودخانه شاهور (شاوور ) در فاصله  این دو منطقه قرار دارد.

رودخانه دز با طول 515 کیلومتر و وسعت حوزه ای معادل 21100 کیلومتر مربع ( کتاب رود ها و رودنامه های ایران –گیتا شناسی چاپ 1376) ابر سازه های آب ساز طبیعی زاگرس شمالی و زاگرس مرکزی در  محدوده شهر هایی جون بروجرد، الیگودرز، ازنا، درود،  و...سفر خود را به جلگه خوزستان آغاز می کند . از زیر شاخه های تشکیل دهنده رودخانه دز  قبل از ورود به جلگه باستانی  خوزستان می توان از رودهایی چون

آب سرده،
تیره،
ماربره،
گهر رود،
چم چید،
شباندر،
شصت ماهرو،
آب زز،
آب سرخ،
کرناس،
آب میدانک،
آب زالکی،
سرخاب،
بختیاری،
مازو،
گلال تنگسر،
بالارود ، و....نام برد.

 رودخانه دز با ورود به جلگه خوزستان به دلیل شیب کم  با آبرفت گذاری فراوان از ره آورد ابر سازه های زاگرس و با تشکیل پیچان رودهایی(مآندر) بسیار، به سوی  منزل آخر یعنی پیوستن به رودخانه کارون جریان دارد و هم از این روست که در این مسیر  طی هزاره ها بستری غنی در محدوده آن فراهم می شود با جنگل های انبوه از گونه های
گز،
پده،
کهور،
تمشک،
سریم،
بنگله، و...
و زیستگاه غنی   برای
گوزن زرد ایرانی،
گربه وحشی،
گراز، و... 
زیستگاه هایی امن برای انواع پرندگان کنارآب زی  چون
باکلان،
حواصیل خاکستری،
اردک مرمری،
درنا  ، ،و...
و زیستگاه هایی برای تیز پروازانی چون
مرغ حق،
شاه باز، و...  
و در کرانه های همین منطقه غنی زیستی است که شهرهای تاریخی در آن رشد کرده اند با آثار محدودی که از آن دوران تاکنون کاوش شده است چون :

*-  #زیگورات_چغازنبیل ( در کرانه های غربی  پارک ملی دز و در حدود 10 کیلومتری ناحیه صنعتی هفت تپه ) اولین اثر تاریخی ایران که در سال 1979 در فهرست جهان یونسکو جای گرفت.
زیگورات چغازنبیل معبد عظیمی است بجا مانده از دوران عیلامی ها در 1250 سال پیش از میلاد. در محدوده آن تا کنون بقایایی چند حصار شهری به طول حدود چهار کیلومترکاوش شده است که  کاخ های شاهی در آن قرار داشته است .

*- #محوطه_باستانی_هفت_تپه در شمال غربی چغازنبیل ( حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش ) که شهر تیکنی یا کابناک از تمدن عیلامی  را درخود جای داده‌است.
شرکت هفت تپه نیز در همینجاساخته شده

*- #دژپل قدیمی ترین پل جهان بر روی رودخانه دز برای مرتبط کردن جندی شاپور به دشت اروند (بین النهرین ) در زمان ساسانیان که بعدها رابط دو شهر دزفول و اندیمشک می شود .

*-  #وندر_شاور یا #گندی_شاپور که در  دوره ساسانیان و در زمان شاپور پسر اردشیر ساخته شد که تا سده ها کانون معتبر پزشکی جهان و بزرگترین مرکز علمی و تحقیقی فلسفه، نجوم و ریاضیات جهان آن روز گاران بود.

*- و.....

ادامه دارد 👇👇