‍‍ ‍‍ ⭕️ #گزارش_بررسی_کانون_دیده_بانان_زمین_از180منطقه_حفاظت_شده_در_اکوسیستم_های_کوهستانی_و_تالابی_کشور_در_قالب_هفت_ناحیه_جغرافیایی

#ادامه_بررسی_ناحیه_یک
- مناطق حفاظت شده تالابی
#دریای_خزر

#بخش_دوم
#قسمت_سوم

#منطقه1
◀️ ذخیره گاه زیستکره،تالاب بین المللی و پناهگاه حیات وحش میانکاله

#مراکز_جمعیتی_محدوده_شبه_جزیره_میانکاله:
از شرق به غرب عبارتند از :
- روستای آشوراده بزرگ
- روستای خزینی
- روستای شالاش(چالاش)
- روستای نیاز آباد
- روستایمیان قلعه
- روستای لعله بنگه
- روستای قزل آخر
- بندر امیرآباد
- روستای گاواسطل
- صیدگاه بندرگز
- صید گاه تازه آباد
- صید گاه کمینه
- روستای چهارکومه
- روستای قلعه پلنگان و...

#جزیره_آشوراده  با وسعت 1200هکتار در امتداد شبه جزیره میانکاله، جزیره ای که پیشروی و پسروی آب دریا خزر نقش انکارناپذیر در گذشته تاریخی آن داشته. گاه جزیره ای مستقل بوده مثل امروز و گاه امتدادی از  شبه جزیره میانکاله.

#تنگه_باریک_چپق‌اوغلی( چفقلی ) آبراهی در شرق جزیره آشوراه فاصله آبی جزیره آشوراده با ساحل بندرترکمن است و کانال طبیعی خزینی فاصله آبی جزیره آشوراده با شبه جزیره میانکاله.
این دو آبراه خلیج گرگان را با  آبهای دریای خزر پیوند می دهد .

87 سال پیش( 1307)رضاشاه در بندر شاه(بندرترکمن امروز )اسکله ای بزرگ  در همین منطقه احداث کرد و قصد داشت تا آن را به بندر تجاری بزرگی تبدیل کند و به همین علت آن را مبداء ایستگاه راه آهن سراسری به بندر شاپور(بندر امام خمینی فعلی)قرار داد . در آن زمان کشتیهای بزرگ در کنار این بندر پهلو میگرفتند، ولی 35 سال بعد از آن  دیگر حتی کشتیهای سبک نیز مانند " بارکاز Barcaz " به زحمت می توانستند در 3 کیلومتری آن پهلو بگیرند.

 در کتاب گرگان و دشت تالیف اسدالله معینی- انتشار 1344 ص 34 در مورد آشوراده آمده است :
"در گذشته آشوراده ها به صورت جزیره ای بودند که از پشت آنها مخرجی به دریای خزر وجود داشت، ولی به علت پایین رفتن آب دریای خزر به هم و با میانکاله مربوط شده و تشکیل یک شبه جزیره را به طول 80 کیلومتر و عرض بین 10 تا 15 کیلومتر را داده اند. و به همین علت دیگر جزایری بنام آشوراده بزرگ و کوچک و میانه هم نداریم... "
و این یعنی در حدود پنجاه سال پیش جزیره آشوراده کاملا به خشکی شبه جزیره میانکاله متصل بوده است.  

در دهه پنجاه و  شصت بدون توجه به شرایط طبیعی غیر ثابت و حساس این جزیره، در آن مدرسه، مغازه، مسجد و حسینیه و... ساخته شد و جمعیت آن به هزار نفر رسید، اما  با وقوع سیل سال 1372 و ضربات آن، این جزیره خالی از سکنه شد.

#خلیج_گرگان بزرگترین خلیج  دریای خزر، در طول حدود 60 کیلومتر در جنوب شبه جزیره میانکاله قرار دارد، با وسعتی حدود23 هزار و 800  هکتار ( کتاب راهنمای تالابهای ایرانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر- 1382) با حداکثر عمق ۴ متر.
خلیج گرگان شکل نامتقارن دارد به گونه ای که عرض ساحل شرقی آن در حد فاصل بندر ترکمن تا مصب رودخانه قره سو حدود 13کیلومتر است، ولی هرچه به سمت غرب می رود نه تنها از عرض آن کاسته می شود، بلکه به دلیل نفوذ خشکی در این منطقه، به دو زبانه تقسیم می شود.
زبانه بلندتر آن که حالت یک خلیج کوچک دیگری را پیدا میکند و به خلیج میانکاله  مشهور است تا جنوب روستای قلعه پلنگان که آخرین نقطه تعیین شده غرب پناهگاه حیات وحش میانکاله نیز می باشد، امتداد دارد.
این نقطه که تنها حدود دو کیلومتر با بندر امیرآباد فاصله دارد، عرض و عمق آن بسیار کم شده و پیوند می خورد با زمینهای باتلاقی نسبتا وسیع جنوب این منطقه.
گفتنی است جزیره کوچک "اسماعیل سای"  نیز در همین بخش غربی خلیج قرادارد، تقریبا در جنوب روستای "گاواسطل"  .

خلیج گرگان نیز مشابه جزیره آشوراده طی سالیان گذشته متاثر از پیش روی و پس روی آب دریای خزر بوده است. به عنوان مثال بندرگز در ضلع جنوب شرقی آن حتی پیش از احداث بندر شاه ( بندر ترکمن امروز )، بندر گاه مهمی بوده و کشتیهای بزرگی در نزدیک آن پهلو می گرفتند و از همین بندرگاه کالاهای مازندران، گرگان و شاهرود به روسیه وکالاهای روسیه به ایران حمل می شد و یا بهشهر با نام اشرف که در زمان صفویه بندرگاه مهمی در کنار خلیج  گرگان بود ولی اکنون حدود ده کیلومتر با خلیج گرگان فاصله دارد.

ادامه بخش بعد 👈