انجمن اقتصاد ایران
4.75K subscribers
136 photos
142 videos
189 files
351 links
Iranian Economic Association
کانال رسمی انجمن اقتصاد ایران (انجمن اقتصاددانان ایران)

www.iea.org.ir - وب‌سایت

ارتباط با رئیس انجمن:
@andayesh230

صفحه اینستا‌‌گرام انجمن را دنبال کنید:
instagram.com/ir_economists_a

ایمیل:
ir.economists.a@gmail.com
Download Telegram
انجمن اقتصاد ایران برگزار می‌کند:

🔰گفتگو علمی  با دکتر زهرا کریمی
عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه مازندران

🔷با موضوع:
علل و پیامدهای تعویق اصلاحات اقتصادی ضروری


🔸زمان:جمعه ۱۰ اسفند ساعت ۲۰ تا ۲۲

🔸به صورت مجازی و صوتی در گروه تلگرامی انجمن اقتصاد ایران
با لینک

https://t.me/+fYJMIx683YwzZmJk

🔶پ.ن: گفتگو از ساعت ۲۰ شروع و ساعت ۲۲ پایان می‌یابد. در این فاصله زمانی به ترتیب ابتدا خانم دکتر کریمی مباحث خود را در ویس های کوتاه و پشت سر هم در گروه بارگذاری می‌کنند، اعضای گروه پس از شنود، سوالات و بحث‌های خود را به صورت ویس کوتاه یا نوشتاری طرح می‌کنند و خانم دکتر کریمی به صورت ویس پاسخ خواهند داد و جمع‌بندی می‌کنند.

◻️برای شرکت در این گفتگو علمی می‌توانید به گروه انجمن اقتصاد ایران با لینک فوق بپیوندید

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
گزارشی برای اقتصادخوانان

گزارش دنیای اقتصاد از گفت‌وگوی دکتر هاشم پسران با دانشجویان اقتصاد در
موسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، ‌‌‌ 25بهمن 1403

🔸پروفسور پسران، استاد تمام بازنشسته دانشگاه کمبریج، عضو پژوهشی پیوسته کالج ترینیتی، استاد تمام دانشگاه کالیفرنیا و عضو پیوسته فرهنگستان بریتانیاست که سابقه استادی در دانشگاه‌‌‌هایی همچون هاروارد، پنسیلوانیا، کالیفرنیای جنوبی، ملی استرالیا و... را نیز دارد.

🔗برای خواندن گزارش اینجا کلیک کنید

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
Audio
این فایل صوتی گفتگوی اکو ایران با فردین یزدانی؛ پژوهشگر اقتصادی، است دربارۀ طرح دارویار. این طرح با هدف حذف یارانۀ ارزی دارو از سال ۱۴۰۱ شروع شد و ادعا این بود که با این طرح ضمن کنترل قیمت دارو، وضعیت صنعت و بازار دارو نیز بهبود می‌یابد و پرداخت از جیب خانوارها نیز ثابت می‌ماند. یزدانی این طرح را در این سال‌ها ارزیابی کرده است. گزارش اول ارزیابی این طرح سال گذشته در روزنامۀ اعتماد منتشر شد.

در این فایل صوتی او پنج نکتۀ مهم را دربارۀ پیامدهای این طرح برمی‌شمارد: ۱. چرخۀ تولید دارو به هم ریخته، ۲. ریسک نقدینگی صنعت دارو به‌شدت افزایش یافته، ۳. گرایش به تولید داروهای دم‌دستی و ارزانتر بیشتر شده، ۴. بخشی از خط تولید دارو به سمت مواد آرایشی و بهداشتی تغییر کرده، و ۵. تودرتویی نهادی موجب شده که عملاً منابع حاصل‌شده از حذف ارز ترجیحی به خود این بخش اختصاص پیدا نکند. مجموعۀ این موارد موجب شده که فشار مالی مضاعفی به سازمان‌های بیمه‌ای وارد شود و پرداخت از جیب خانوارها نیز به‌شدت افزایش یابد.

بررسی لایحۀ بودجۀ ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که طرح دارویار در سال آینده با بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان کسری مواجه است.
@omidi_reza
Audio
💥اپیزود اول پادکست اقتصادی «اکوجنرال» منتشر شد💥


🎙 اپیزود اول و دوم با موضوع نرخ ارز - اسفند  1403

منتظر اپیزود دوم باشید


📌نشریه صوتی عمومی با نظارت انجمن اقتصاد ایران


📝 تحریریه: آریان درخشان،هانیه سامع،آرین شهبازی،فاطمه عطاالهی و نازنین مهدی زاده فرد

🗣 گویندگان: محدثه قاسملو و محمد شکرچیان

👨🏻‍💻تنظیم: حسین بهرامیان

#دانش_همگانی_اقتصادی

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
Forwarded from Fatemeh
⭕️فرصت ویژه برای دانشجویان علاقه‌مند حقوق و علوم سیاسی، روابط‌ بین الملل، اقتصاد و تصمیم‌گیری های مدیریتی⭕️

🌟آغاز پیش‌ثبت‌نام دوره‌های باشگاه شبیه‌سازی ایران

سلام و درود خدمت همراهان گرامی،
با افتخار آغاز پیش‌ثبت‌نام دوره‌های باشگاه شبیه‌سازی ایران را اعلام می‌نماییم.🌱

📌 برنامه دوره‌های شبیه‌سازی سال ۱۴۰۴:

۱. مدل شبیه‌سازی صندوق اوپک (Model of OFID)
🗓 فروردین ماه ۱۴۰۴
۲. مدل شبیه‌سازی سازمان جهانی سرمایه‌گذاری (Model of WAIPA)
🗓 فروردین ماه ۱۴۰۴
۳. مدل شبیه‌سازی سازمان همکاری اقتصادی اکو (Model of ECO)
🗓اواخر فروردین ماه ۱۴۰۴
۴. مدل شبیه‌سازی وزرای ورزش و جوانان سازمان همکاری اسلامی (Model of OIC)
🗓اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
۵. مدل شبیه‌سازی وزرای زنان و خانواده سازمان همکاری اسلامی (Model of OIC)
🗓اردیبهشت ماه ۱۴۰۴


⭕️لطفا در نظر داشته باشید این مرحله تنها پیش‌ثبت‌نام بوده و ثبت‌نام نهایی پس از انجام مصاحبه و اطلاع‌رسانی‌های بعدی انجام خواهد شد. متقاضیان محترم می‌توانند با مراجعه به آدرس‌های زیر نسبت به پیش‌ثبت‌نام اقدام نمایند:

⚪️ایمیل: Iranmoicclub@gmail.com
🟢شماره واتساپ: +989050255305
🔵تلگرام: @SIMULATION_IRAN
🟠ایتا: @SIMULATION_IRAN


توضیحات تکمیلی:

این شبیه‌سازی ها با هدف تربیت و آموزش دانشجویان علاقه‌مند و مستعد برگزار میشوند.

- گواهی حضور  معتبر صادر خواهد شد.

-محدودیت سنی در مرحله پیش ثبت نام زیر چهل سال ‌می‌باشد.

- در این مرحله محدودیت رشته تحصیلی نداریم. علاقه‌مندان از تمامی رشته‌ها می‌توانند پیش‌ثبت‌نام انجام دهند.

-پیش ثبت نام شما به منزله علاقه‌مندی برای شرکت در شبیه سازی ها میباشد. بعد از انجام مصاحبه صلاحیت هر فرد جهت شرکت در هر شبیه سازی مشخص خواهد شد.

-نهاد های همکار کاملا معتبر هستند. وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت ورزش و جوانان، و وزارت امور خارجه از نهادهای اجرا کننده می‌باشند.

- فعلا بنایی بر پرداخت شهریه نیست و دوره‌ها به صورت رایگان می‌باشند.


با آرزوی موفقیت روزافزون💐
⚪️ در باب آزادی (هدیه نوروزی)

📘 یک کتاب رایگان برای فراغت نوروز
زنگار آزادی‌های دروغین را از این واژه بزداییم!

▫️ در باب آزادی
جدیدترین کتاب تیموتی اسنایدر، مورخ خوش‌فکر آمریکایی است. این کتاب برآیند خاطرات دوران کودکی اسنایدر، مشاهدۀ تبعیض‌ها و ستم‌ها در جامعۀ ایالات متحده، سال‌ها زندگی و سفر در اروپای شرقی، بررسی حکومت های خودکامه، نسل‌کشی‌ها و مطالعات شخصی او در مقام مورخ است.

▫️ اسنایدر در این اثر تلاش می‌کند تا زنگار آزادی‌های دروغین را از این واژه بزداید و لوازم و ویژگی‌های آزادی راستین را به خواننده یادآوری کند.

▫️ او در این راه از تجربه و آموزه‌های مبارزان و متفکران بزرگ تاریخ، از افلاطون تا فعالان سیاسی ضدکمونیسم در قرن بیستم وام می‌گیرد.

▫️ او با دسته‌بندی تازه از مفاهیم این حوزه و ساختن اصطلاحات جدید، چارچوب بدیعی برای دقیق‌تر اندیشیدن به موضوع «آزادی» برای خواننده خلق کرده است.

▫️ در باب آزادی در سال ۲۰۲۴ منتشر شد. مترجم کتاب به همراه پویش فکری توسعه تلاش کردند تا فایل رایگان این کتاب آموزنده را در دسترس همۀ فارسی‌زبانان قرار دهند.

▫️ پایان این سال و فراغت ایام نوروز را فرصتی دیدیم تا نگاه تازۀ اسنایدر به این موضوع را به شما هدیه دهیم. امید که با مطالعه این کتاب ارزشمند گامی در جهت تقویت توسعه خواهی برداشته باشیم.

🤝 اگر تمایل دارید به تداوم چنین کارهایی کمک کنید، مشارکت مالی خود را به این شماره کارت واریز کنید:

6104-3389-5036-8031
به نام اصلان قودجانی (مترجم کتاب)

📖 برای دانلود رایگان کتاب «در باب آزادی» کلیک کنید.

@pooyeshfekri
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ویدئو نشست علمی با موضوع:
🔸مشروط سازی حمایت های اجتماعی: ایده‌ای برای هماهنگی و هم افزایی نظام‌های حمایتی، آموزشی و سلامت

سخنران:
🔹دکتر سید هادی موسوی نیک

بحث کننده:
🔹دکتر جعفر خیرخواهان

زمان:
🔸سه‌شنبه ۷ اسفند ۱۴۰۳

برگزار کننده:
🔸 انجمن اقتصاد ایران با همکاری مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
Audio
🔰فایل صوتی گفتگو علمی با دکتر زهرا کریمی
عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه مازندران
در انجمن اقتصاد ایران

🔷با موضوع:
علل و پیامدهای تعویق اصلاحات اقتصادی ضروری

🔸زمان:جمعه ۱۰ اسفند

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
Audio
🔰فایل صوتی بخش پاسخ به سوالات دکتر زهرا کریمی
عضو هیات علمی اقتصاد دانشگاه مازندران
در انجمن اقتصاد ایران

🔷با موضوع:
علل و پیامدهای تعویق اصلاحات اقتصادی ضروری

🔸زمان:جمعه ۱۰ اسفند

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
قانون بودجه 1404.pdf
8.1 MB
قانون بودجه مصوب مجلس سال ۱۴۰۴ همراه با جداول

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
انجمن اقتصاد ایران
قانون بودجه 1404.pdf
نکاتی چند از بودجه 1404

دکتر مصطفی دین محمدی
هیات علمی اقتصاد دانشگاه زنجان

1-مثل همیشه مجلس بودجه را سنگین تر کرد. حدود 5 درصد افزایش مجدد نسبت به لایحه

2- شفافیت اولیه در لایحه دولت کم رنگ تر شد و مجدد ارقام داخل بودجه احیا شد. بودجه دوم نیروهای مسلح حدود 600 همت و هدفمندی یارانه ها حدود 1000 همت مجددا از ارقام بودجه جدا شد.

3- رشد حقوق به عنوان اصلی ترین مصارف بودجه حدود 28 درصد ولی رشد کل مصارف حدود 60 درصد. باقی مانده تمام رشد بودجه صرف تعهدات مانده یا تکلیفی دولت در برنامه هفتم شده است.

4- سهم هزینه های مستقیم تولید کالاهای عمومی و زیر ساخت ها نسبت به پارسال کاهش معنی دار داشته است.

5-پرداختی به صندوق ها و جبران حقوق بازنشستگان حدود 1250 همت است. در مجموع پرداخت های رفاهی و انتقالی دولت حدود یک سوم کل بودجه است. با این ملاک ایران در شمار بالاترین کشورهای با پرداخت یارانه مستقیم  و انتقالی است. یارانه پنهان هم پیشکش. عملا یک ابر کمیته امداد درست شده است.

6-حدود 20 درصد کل بودجه عمومی بودجه دفاعی نظامی و امنیتی است. این بالاترین رکورد هزینه های دفاعی نظامی بعد از جنگ است. از هر چهار بشکه صادارتی، یک بشکه برای نیروهای مسلح اختصاص یافته است. سهم هزینه های نظامی امنیتی هم بالاترین سهم بین امور هزینه ای است.

7- افزایش نرخ تسعیر ارز از مهم ترین منابع افزایش درامدهای دولت است.

8- بودجه مصوب عمرانی کمتر از 9  درصد بودجه ارقامی و داخل احکام است. قطعا تحقق ان کمتر از 5 درصد خواهد شد. با این مفهوم دولت با وظایف توسعه ای زیرساختی در ایران منقضی و تمام شده است.

9- از 6800 همت کل بودجه عمومی (ارقام و احکام) حدود 2400 همت از درامدهای مستقیم و عملیاتی دولت تامین می شود. حدود 1000 تا از فروش اوراق بدهی و دارایی و بقیه همه منشا فروش نفت و گاز به خارج و داخل دارد. یعنی با وجود این همه فشار تحریم ها همچنان وابستگی بنیادی به نفت و کسری بودجه واقعی نه تنها کم نشده بلکه مستحکم تر شده است.

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
دعوت به همکاری روزنامه جهان صنعت و پذیرش یادداشت‌ها و دیدگاههای تخصصی اعضای انجمن اقتصاد ایران
Audio
💥اپیزود دوم پادکست اقتصادی «اکوجنرال» منتشر شد💥


🎙 اپیزود اول و دوم با موضوع نرخ ارز - اسفند  1403

منتظر اپیزود سوم باشید.


📌نشریه صوتی عمومی با نظارت انجمن اقتصاد ایران


📝 تحریریه: آریان درخشان،هانیه سامع،آرین شهبازی،فاطمه عطاالهی و نازنین مهدی زاده فرد

🗣 گویندگان: محدثه قاسملو و محمد شکرچیان

👨🏻‍💻تنظیم: حسین بهرامیان

#دانش_همگانی_اقتصادی


انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
🔶🔶به اطلاع می‌رسد ادمین یا انجمن نقشی در پیام‌های تبلیغاتی انتهای کانال ندارد و ذینفع نیست. این پیام‌ها از طرف تلگرام در همه کانال‌ها ارسال می‌شود و انجمن نمی‌تواند آنها را تایید کند.🔶🔶
۱۷ اقتصاددان به پرسش رئیس جمهور در مورد گرانی و اینکه یقه چه کسی را باید بگیرم، پاسخ دادند.

در صفحه باشگاه اقتصاددانان دنیای اقتصاد دوشنبه 27 اسفند بخوانید

https://B2n.ir/q89610

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
🔰پیشنهاد تشکیل کمیته راهبری اصلاح مالی و بودجه

یعقوب اندایش
رئیس انجمن اقتصاد ایران

روزنامه جهان صنعت دوشنبه ۲۷ اسفند ۱۴۰۳

سیستم تصمیم‌گیری فعلی سالهاست با بن بست مواجه شده و حتی شورای هماهنگی سران قوا نیز نتوانسته است مشکل تصمیم و سیاستگذاری را حل کند.

مهمترین مشکل اقتصادی دولت وضعیت ناترازی مالی بودجه، غیر شفاف بودن و خرج خارج از بودجه و بهره‌وری پایین مخارج بودجه است که موجب تورم و ناکارایی است.

فساد مشکل اساسی دیگری است که بهترین سیاست‌ها را با چالش جدی روبه رو می‌کند و مادامی که وضعیت فساد اینگونه باشد بهترین سیاست هم اگر اجازه تصویب بگیرد با بدترین شکل اجرا می‌شود و منافع آن به جیب عده‌ای سرازیر می‌شود و منافع آن به طور عام توزیع نمی‌شود.

کیفیت ضعیف بروکراسی اداری هم ریشه در فرهنگ کار، نارضایتی اقتصادی کارکنان دولت، فساد اداری و عدم شفافیت و پرداختی بر اساس بهره‌وری است که ارتباط بین حکمرانی و میدان عمل را ضعیف کرده‌ است.

دولت پزشکیان اگر در سال ۱۴۰۴ بیشتر تمرکز خود را بر این سه اولویت قرار دهد و اصلاحات اساسی منطبق بر برنامه تدریجی را انجام رساند می‌تواند اقتصاد کشور را نجات و شیب بحران را به سمت بهبود تغییر دهد.

اما حل این مسایل و دیگر مسائل مثل کمبود انرژی راحت نخواهد بود.
پیشنهاد می شود دولت یک کمیته راهبری اصلاح مالی و بودجه را با اختیارات، انتصاب کند و یک حکم حکومتی برای اصلاحات بگیرد به طوری که با تصمیم این هیات و نظارت هیاتی با نفرات اندک و معتمد حکومت اصلاحات انجام شود و نیاز به گذر از سیستم تصمیم گیری فعلی نداشته باشد و گرنه هیچ تصمیم اصلاحی که به منافع رانتی ضربه بزند یا در سیستم فعلی به جایی نمی‌رسد و یا اجرای درست نخواهد شد و کشور و مردم فقط هزینه‌های آن را می دهند بدون اینکه به منافع بلندمدتی دست یابند.
کمیته راهبری اصلاح مالی و بودجه و حمایت همه جانبه از آن می‌تواند اصلاحات مالی همه‌جانبه‌ای(شامل هر آنچه که بر متغیرهای مالی و پولی اثر دارد و موجب ناکارایی و تورم است که گستره آن بزرگ است ) را در دولت و کل مبادلات مالی در سطح نهادهای حکومتی و کشور انجام دهد و امیدها را زنده کند.
ذینفعان اصلاحات و متضرران شناسایی شوند و فقط از آن دسته متضرران که ممکن است به ابعاد فقر(سلامت، آموزش، غذا، مسکن، اشتغال) دچار شوند حمایت شود.
مشاوران علمی برجسته اقتصادی، مالی، جامعه شناسی، سیاسی و حقوقی می‌توانند به این کمیته مشاوره علمی دهند.
طراحی این کمیته با در نظر گرفتن چالش ها و مسائل بسیار مهم است تا بتواند ضمانت اجرایی داشته باشد.

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
دستمزد ۱۴۰۴ چگونه محاسبه شد؟
احمد میدری توضیح می‌دهد

🔹شرایط کار برای صنایع مختلف، تفاوت بسیاری با یکدیگر دارد و تعیین یک نرخ دستمزد برای همه کارگران چندان علمی و کارشناسی نیست.

🔹کشور نیاز به تعیین دستمزد متفاوت برای صنایع مختلف دارد.

🔹 برای تعیین نرخ دستمزد سه معیار تورم، سبد معیشت و جمعیت خانوار در تعیین نرخ دستمزد موثر است

🔹 بر اساس آماری که وزارت بهداشت اعلام می‌کند، باید رقمی را برای سبد معیشتی لحاظ کرد که بتواند کالری مورد نیاز و کافی برای نیروی کار را تامین کند تا کارگر بتواند با بهره وری در بخش تولید به فعالیت بپردازد.

🔹حرکت به سمت تعیین نرخ دستمزدهای متفاوت برای صنایع گوناگون یک ضرورت است اما متاسفانه اجرا نمی‌شود.

@midarimedia

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📹 هشدار پسران درباره وقت کشی اقتصادی

▫️آیا ایران در وضعیت فروپاشی اقتصادی قرار گرفته است؟ و آیا سیاست فشار حداکثری اعمال شده از سوی ترامپ، می تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؟ پاسخ به این دو پرسش مهم درباره وضعیت اقتصادی ایران از نگاه محمدهاشم پسران منفی است.

▫️استاد تمام دانشگاه کمبریج با مرور وضعیت اقتصادی ایران در چهار دهه گذشته و بررسی میزان اثرگذاری شرایط سختی همچون جنگ و تحریم ها، یک گزاره اصلی را پیش روی سیاست گذاران اقتصاد ایران می گذارد. او معتقد است: قطعا میزان اثرگذاری سیاست فشار حداکثری بر ایران زیاد خواهد بود و بیشترین اثرگذاری آن بر صادرات نفت است، هرچند که این اثرگذاری به معنی صفرشدن صادرات نیست.

▫️به گفته او از نگاه بسیاری ایران هم اکنون در وضعیت جنگ سرد قرار دارد و باید در چنین شرایطی نشان دهد که می تواند مقابله کند. او یک هشدار مهم نیز می دهد: سیاست گذاران ایرانی نباید با وجود این فشارها، اصلاحات اقتصادی را از یاد ببرند.

▫️نسخه کامل گفت وگوی اکوایران با محمدهاشم پسران، در آپارات و وبسایت و یوتیوب اکوایران ببینید.

📺 @ecoiran_webtv

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A
طفیلی‌انگاری مدرسه.pdf
2.2 MB
این گزارش را معاونت راهبردی رییس‌جمهور دربارۀ وضعیت نظام آموزش‌وپرورش ایران منتشر کرده است. بخش‌هایی از گزارش را در ادامه می‌خوانید:

براساس نتایج تیمز و پرلز، ۴۰ درصد دانش‌آموزان ابتدایی و متوسطۀ اول حداقلی‌ترین سطح یادگیری را در خواندن، علوم، و ریاضی کسب نکرده‌اند و بیش از ۷۰ درصد عملکردی پایین‌تر از حد متوسط آزمون داشته‌اند.

از حدود ۷۵۰ هزار معلم که طی ۱۴ سال اخیر جذب شده‌اند، حدود ۵۰۰ هزار نفر آموزش حرفه‌ای معلمی ندیده‌اند. [اخیراً مدیرکل سابق امور تشکیلات وزارت آموزش‌وپرورش در میزگردی در روزنامۀ شرق گفته‌اند در سال ۱۳۸۸ قانونی تصویب شد که براساس آن حدود ۲۹۷ هزار نفر به‌تدریج بدون هیچ آزمون و ارزیابی جذب آموزش‌وپرورش شده‌اند. بیش از ۲۰ درصد این افراد تحصیلات کمتر از دیپلم داشته‌اند که اغلب در مدارس ابتدایی استخدام شده‌اند.]

۶۰ درصد دانش‌آموزان، دورۀ پیش‌دبستانی را نگذرانده‌اند.

درحالی‌که استاندارد ساعات آموزشی برای مقطع ابتدایی در جهان بین ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ ساعت است، زمان آموزش مدارس ابتدایی در ایران کمتر از ۶۰۰ ساعت است.

۲۰ درصد مدارس کشور فضای غیراستاندارد دارند و ۷ درصد در وضعیت بحرانی هستند.
@omidi_reza
چالش‌ها و فرصت‌های ایران در صحنه‌ بین‌الملل
امیر کرمانی (استاد دانشگاه برکلی- آمریکا)
فروردین ۱۴۰۴
✳️ایران در یکی از حساس‌ترین شرایط خود در چهار دهه گذشته قرار دارد. عبور ایمن از این شرایط، نیازمند همفکری دلسوزان ایران به منظور یافتن راهکارهای سنجیده و واقع‌بینانه‌ای است که نه‌تنها کشور را از وضعیت پیچیده و دشوار فعلی خارج کند، بلکه افق‌های جدیدی را پیش‌روی آحاد جامعه بگشاید و ایران را به جایگاه شایسته خود بازگرداند.

✳️در این متن،ابتدا به تحلیل رفتار دولت ترامپ و دولت چین در بستر گسترده‌تر جهانی می‌پردازیم. سپس نقش سایر بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای را تحلیل کرده و در نهایت جایگاه ایران و مذاکرات هسته‌ای را در این معمای پیچیده مورد بررسی قرار می‌دهیم.

✳️در بخش نخست عنوان شد که سه اولویت اصلی دولت ترامپ کاهش کسری بودجه، مقابله با چین و حذف ریسک حمله هسته‌ای است. در مقابل چین به دلیل وابستگی شدید به واردات نفت و غذا و آسیب‌پذیری در تنگه‌های مالاکا و هرمز، تمایل دارد از درگیری‌هایی که اقتصادش را تهدید کند، اجتناب کند. اگر تحریم‌های آمریکا باعث تشدید کنترل‌ها در تنگه مالاکا شود، چین ممکن است واردات نفت از ایران را کاهش جدی دهد یا ایران را به توافق با آمریکا ترغیب کند. همچنین، جنگ اوکراین و رشد اقتصاد هند باعث افزایش تقاضای اروپا و هند برای تامین‌کنندگان جدید نفت و گاز شده است. اما این مشتریان بالقوه نفت ایران نیز تحت تاثیر سیاست‌های تحریمی واشنگتن قرار دارند، بنابراین مذاکره با آنها نمی‌تواند جایگزین حل معضل تحریم‌های آمریکا شود.

✳️در بخش دوم، مزیت‌های رقابتی ایران در عرصه بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفت و عنوان شد که تنها با در نظر گرفتن همزمان سه مزیت اصلی ایران یعنی منابع عظیم هیدروکربنی، نیروی انسانی متخصص در داخل و خارج از کشور، و موقعیت ژئوپولیتیک حساس ایران، می‌توان به تدوین برنامه‌ای متوازن، زمانمند و پایدار برای کاهش تحریم‌ها و حرکت به‌سوی توسعه پایدار دست یافت.

1️⃣نادیده گرفتن منابع عظیم هیدروکربنی، ایران را در سال‌های پیش‌رو از یکی از مهم‌ترین منابع درآمدهای ارزی‌اش محروم خواهد کرد. با‌این‌حال، رشد صرفاً مبتنی بر منابع طبیعی، موقتی بوده و در میان‌مدت، با همراهی نکردن روسیه، کشورهای منطقه و حتی آمریکا در بازگشت ایران به اقتصاد جهانی مواجه می‌شود.

2️⃣در میان‌مدت، این نیروی انسانی متخصص در داخل و خارج کشور است که می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه پایدار و ایجاد توازن قدرت میان مردم و حکومت ایفا کند.

3️⃣همچنین، بهره‌برداری درست از موقعیت ژئوپولیتیک ایران می‌تواند به ابزاری موثر برای جلب همراهی روسیه و دیگر صادرکنندگان نفت منطقه در مسیر توسعه کشور بدل شود.

⬅️در کنار در نظر گرفتن نقش ایران به‌عنوان حلقه اتصال میان روسیه، آسیای میانه، هند و جنوب شرق آسیا، سرمایه‌گذاری‌های مشترک شرکت‌های آمریکایی-هندی، آمریکایی-اروپایی و چینی در توسعه صنعت نفت و گاز ایران نیز می‌تواند زمینه‌ساز حمایت قطب‌های اقتصادی جهان از مسیر توسعه ایران باشد. همچنین در این بخش به نقش تمدن هفت‌هزارساله ایران در تسهیل بازسازی سرمایه اجتماعی در داخل و وجهه بین‌المللی در خارج اشاره شد. در پایان بخش دوم هم به برخی فرصت‌های همکاری مشترک میان ایران و سایر کشورهای منطقه پرداخته شد.

✳️در بخش سوم بر موضوع پرونده هسته‌ای ایران تمرکز شد. در این بخش بیان شد که موفقیت مذاکرات با واشنگتن تابع وضعیت اقتصادی و اجتماعی داخلی، داشتن برنامه توسعه‌ای مشخص برای کشور و توان ترسیم افقی جدید برای نقش ایران در توسعه خودش و منطقه در دوران پس از تحریم و در نهایت سازگاری زمانی مذاکرات است:
1️⃣همان‌گونه که تجربه‌های مذاکرات علنی و محرمانه قبلی نشان ‌داده، شرایط ناپایدار اقتصادی یا اجتماعی داخلی امکان هرگونه توافق را به‌شدت کاهش می‌دهد. در نتیجه در بعد اقتصادی انجام برخی اصلاحات حداقلی در حوزه انرژی و ارز در اسرع وقت اجتناب‌ناپذیر است.

2️⃣همچنین توافق بر سر سازوکاری رسمی برای نحوه هزینه‌کرد درآمدهای ارزی حاصل از رفع تحریم‌ها برای سرمایه‌گذاری -به‌خصوص در بالادست نفت و گاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی- و تعریف پروژه‌های توسعه‌ای مشترک در منطقه نقش مهمی در پیشبرد مذاکرات خواهد داشت.

3️⃣در نهایت سازگاری زمانی مذاکرات نیازمند برنامه مرحله‌به‌مرحله و زمانمند برای افزایش تعهدات هسته‌ای ایران و کاهش تحریم‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در ایران است. در بلندمدت انگیزه‌های اقتصادی نقش مهمی در کاهش پایدار تحریم‌ها خواهند داشت. اما بیش از یک دهه تحریم‌ها موجب شده که اقتصاد ایران حتی در صورت کاهش تحریم‌ها هم آماده ورود یکباره به اقتصاد جهانی نباشد و در نتیجه ایجاد انگیزه‌های اقتصادی برای تداوم کاهش تحریم‌ها فرآیندی زمان‌بر خواهد بود.

انجمن اقتصاد ایران
@IR_Economists_A