🔴 معادله جدید قدرت در منطقه
👈 هفت پیامد راهبردی درگیری ایران و اسراییل
✍ آرش رئیسی‌نژاد
اول، تغیر بنیادین در راهبرد نظامی-امنیتی
بنیان استراتژی امنیت ملی و نظامی ایران که بر متحدان نظامی غیردولتی متکی بود، به صورت تدریجی به سمت نوع جدیدی از بازدارندگی پیش می‌رود. این تحول عمیق را می‌توان در نحوه جایگزینی چهره‌های کلیدی در سازمان نظامی ایران مشاهده کرد: از سردار «قاسم سلیمانی»، که مسئول عملیات نظامی برون‌مرزی ایران در منطقه بود، به سردار «امیرعلی حاجی‌زاده»، فرمانده نیروی هوافضای سپاه. این تغییر نشان می‌دهد که استراتژی «منطقه خاکستری» ایران که درگیری غیرمستقیم از طریق متحدان غیردولتی مانند حماس و حزب‌الله را در اولویت قرار داده بود، اکنون به راهبرد مکمل بدل شده است.
دوم، عبور از راهبرد صبر استراتژیک به اقدامات تلافی‌جویانه
ایران از موضع خود مبنی بر «صبر استراتژیک» صرف نظر کرده است. از پایان جنگ خونین هشت ساله با عراق، استراتژی نهان رهبران نظامی ایران بر جذب ضربه‌های کاری و تلافی آن‌ها در زمان مناسب، استوار بود. با این حال، خرابکاری مداوم اسرائیل در خاک ایران در طول ده‌ها سال، راهبرد «ابهام استراتژیک» ایران را به «صبر استراتژیک منفعلانه» تقلیل داده بود که مشخصه آن عدم انجام اقدام تلافی‌جویانه بود.
سوم، قدرت موشکی نقطه اتکای امنیت ملی
ایران اکنون در زمینه بازدارندگی، آشکارا سیاست متمایزی پیش گرفته است. اقدام تلافی‌جویانه شدید سپاه، اراده و توانایی ایران برای انجام حملات مخرب علیه اسرائیل را به نمایش گذاشت. برخلاف حمله اول در ماه آوریل که بیشتر موشک‌ها و پهپادهای ایرانی رهگیری شده بودند، حمله موشکی دوم موفق‌تر بود و از سد سیستم‌های دفاعی پیشرفته اسرائیل عبور کرد. فضای هوایی اسرائیل یکی از محافظت‌شده‌ترین فضاهای هوایی جهان است و اسرائيل به پیشرفته‌ترین فناوری ضدموشکی مجهز است. با همه این‌ها چندین موشک ایرانی به پایگاه‌های هوایی کلیدی در اسرائیل اصابت کردند.
چهارم، خاک ایران خط قرمز اسرائيل
خط قرمز جدید ایران در قبال اسرائیل نیز تعریف شده است. تل‌آویو نزدیک به 15 سال، حملات تخریبی به پایگاه‌های نظامی ایران در سوریه ترتیب داده و حتی ژنرال‌های ارشد ایرانی را مستقیما هدف گرفته است. با این حال، با بمباران کنسولگری ایران در دمشق در اوایل آوریل، اسرائیل از یک مرز حساس رد شد و ایران را وادار کرد دو هفته بعد با شلیک انبوهی از موشک‌ها و پهپادهای کمتر پیشرفته به اسرائیل پاسخ دهد. این رویداد نشان‌دهنده فروپاشی خطوط قرمز سنتی ایران در قبال اسرائیل بود. ایران در پاسخ به اقدامات مداوم اسرائیل، از جمله ترور رهبر حماس در تهران و رهبر حزب‌الله در بیروت، برای بازگرداندن سطحی از بازدارندگی اقدامی تلافی‌جویانه انجام داد. این بار، ایران از دو خط قرمز مهم عبور کرد و از داخل مرزهای خود به خاک اسرائیل حمله کرد و کشوری را که به سلاح هسته‌ای دسترسی دارد، هدف گرفت.
پنجم، افزایش نفوذ در میان همسایگان عرب
به نظر می‌رسد نفوذ ایران در جوامع عربی افزایش یافته است. دستاوردهای حمله اخیر ایران در زمینه قدرت نرم می‌تواند به بازسازی محبوبیت ایران در جهان اسلام کمک کند، محبوبیتی که با حمایت بی‌دریغ تهران از رژیم اسد در سوریه آسیب دیده بود. از زمان جنگ حماس در غزه، ایران در میان فلسطینی‌ها و جوامع عربی حامیان بیشتری پیدا کرده است.
ششم، نزدیک شدن ایران به سلاح هسته‌ای در صورت حمله اسرائيل
عملیات تلافی‌جویانه اسرائیل علیه ایران می‌تواند سیاست هسته‌ای تهران را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. صداهای قدرتمندی در ایران، عمدتا از صف تندروها بلند می‌شود که از پیگیری قدرت هسته‌ای به عنوان ابزاری راهبردی برای بازگرداندن بازدارندگی کامل کشور حمایت می‌کنند. این حامیان استدلال می‌کنند که موثرترین ابزار ایران برای بازدارندگی در مقابل تجاوز اسرائیل در تصمیمی استراتژیک برای توسعه کامل سلاح‌های هسته‌ای نهفته است.
هفتم، نبرد تکنولوژی و ژئوپلیتیک
این درگیری تضاد میان قدرت تکنولوژیک و قدرت ژئوپلیتیک را برجسته می‌کند. در شرایطی که ایران از مزایای ژئوپلیتیکی قابل‌توجهی برخوردار است، نقطه‌ضعف اسرائیل دقیقا آسیب‌پذیری ژئوپلیتیکی آن است؛ قلمرو اسرائیل به یک منطقه کوچک میان رود اردن و دریای مدیترانه محدود است. در حالی که ایران انجام عملیات در «منطقه خاکستری» با حمایت شبکه‌ای از متحدان غیردولتی را ترجیح می‌دهد، اسرائیل به استراتژی ضربه اولیه و پیش‌دستانه خود که مبتنی بر برتری تکنولوژیک است، تکیه کرده است. اگرچه تکنولوژی تاثیر روزافزونی بر انقلاب‌های نظامی دارد، عوامل ژئوپلیتیک همچنان در ترسیم مسیر رقابت‌های منطقه‌ای نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. تکنولوژی ممکن است از وزن واقعیت‌های ژئوپلیتیک کاسته باشد اما هرگز نمی‌تواند آن‌ها را به‌طور کامل از بین ببرد.
#ایران
#جهان
@industromy
👈 هفت پیامد راهبردی درگیری ایران و اسراییل
✍ آرش رئیسی‌نژاد
اول، تغیر بنیادین در راهبرد نظامی-امنیتی
بنیان استراتژی امنیت ملی و نظامی ایران که بر متحدان نظامی غیردولتی متکی بود، به صورت تدریجی به سمت نوع جدیدی از بازدارندگی پیش می‌رود. این تحول عمیق را می‌توان در نحوه جایگزینی چهره‌های کلیدی در سازمان نظامی ایران مشاهده کرد: از سردار «قاسم سلیمانی»، که مسئول عملیات نظامی برون‌مرزی ایران در منطقه بود، به سردار «امیرعلی حاجی‌زاده»، فرمانده نیروی هوافضای سپاه. این تغییر نشان می‌دهد که استراتژی «منطقه خاکستری» ایران که درگیری غیرمستقیم از طریق متحدان غیردولتی مانند حماس و حزب‌الله را در اولویت قرار داده بود، اکنون به راهبرد مکمل بدل شده است.
دوم، عبور از راهبرد صبر استراتژیک به اقدامات تلافی‌جویانه
ایران از موضع خود مبنی بر «صبر استراتژیک» صرف نظر کرده است. از پایان جنگ خونین هشت ساله با عراق، استراتژی نهان رهبران نظامی ایران بر جذب ضربه‌های کاری و تلافی آن‌ها در زمان مناسب، استوار بود. با این حال، خرابکاری مداوم اسرائیل در خاک ایران در طول ده‌ها سال، راهبرد «ابهام استراتژیک» ایران را به «صبر استراتژیک منفعلانه» تقلیل داده بود که مشخصه آن عدم انجام اقدام تلافی‌جویانه بود.
سوم، قدرت موشکی نقطه اتکای امنیت ملی
ایران اکنون در زمینه بازدارندگی، آشکارا سیاست متمایزی پیش گرفته است. اقدام تلافی‌جویانه شدید سپاه، اراده و توانایی ایران برای انجام حملات مخرب علیه اسرائیل را به نمایش گذاشت. برخلاف حمله اول در ماه آوریل که بیشتر موشک‌ها و پهپادهای ایرانی رهگیری شده بودند، حمله موشکی دوم موفق‌تر بود و از سد سیستم‌های دفاعی پیشرفته اسرائیل عبور کرد. فضای هوایی اسرائیل یکی از محافظت‌شده‌ترین فضاهای هوایی جهان است و اسرائيل به پیشرفته‌ترین فناوری ضدموشکی مجهز است. با همه این‌ها چندین موشک ایرانی به پایگاه‌های هوایی کلیدی در اسرائیل اصابت کردند.
چهارم، خاک ایران خط قرمز اسرائيل
خط قرمز جدید ایران در قبال اسرائیل نیز تعریف شده است. تل‌آویو نزدیک به 15 سال، حملات تخریبی به پایگاه‌های نظامی ایران در سوریه ترتیب داده و حتی ژنرال‌های ارشد ایرانی را مستقیما هدف گرفته است. با این حال، با بمباران کنسولگری ایران در دمشق در اوایل آوریل، اسرائیل از یک مرز حساس رد شد و ایران را وادار کرد دو هفته بعد با شلیک انبوهی از موشک‌ها و پهپادهای کمتر پیشرفته به اسرائیل پاسخ دهد. این رویداد نشان‌دهنده فروپاشی خطوط قرمز سنتی ایران در قبال اسرائیل بود. ایران در پاسخ به اقدامات مداوم اسرائیل، از جمله ترور رهبر حماس در تهران و رهبر حزب‌الله در بیروت، برای بازگرداندن سطحی از بازدارندگی اقدامی تلافی‌جویانه انجام داد. این بار، ایران از دو خط قرمز مهم عبور کرد و از داخل مرزهای خود به خاک اسرائیل حمله کرد و کشوری را که به سلاح هسته‌ای دسترسی دارد، هدف گرفت.
پنجم، افزایش نفوذ در میان همسایگان عرب
به نظر می‌رسد نفوذ ایران در جوامع عربی افزایش یافته است. دستاوردهای حمله اخیر ایران در زمینه قدرت نرم می‌تواند به بازسازی محبوبیت ایران در جهان اسلام کمک کند، محبوبیتی که با حمایت بی‌دریغ تهران از رژیم اسد در سوریه آسیب دیده بود. از زمان جنگ حماس در غزه، ایران در میان فلسطینی‌ها و جوامع عربی حامیان بیشتری پیدا کرده است.
ششم، نزدیک شدن ایران به سلاح هسته‌ای در صورت حمله اسرائيل
عملیات تلافی‌جویانه اسرائیل علیه ایران می‌تواند سیاست هسته‌ای تهران را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. صداهای قدرتمندی در ایران، عمدتا از صف تندروها بلند می‌شود که از پیگیری قدرت هسته‌ای به عنوان ابزاری راهبردی برای بازگرداندن بازدارندگی کامل کشور حمایت می‌کنند. این حامیان استدلال می‌کنند که موثرترین ابزار ایران برای بازدارندگی در مقابل تجاوز اسرائیل در تصمیمی استراتژیک برای توسعه کامل سلاح‌های هسته‌ای نهفته است.
هفتم، نبرد تکنولوژی و ژئوپلیتیک
این درگیری تضاد میان قدرت تکنولوژیک و قدرت ژئوپلیتیک را برجسته می‌کند. در شرایطی که ایران از مزایای ژئوپلیتیکی قابل‌توجهی برخوردار است، نقطه‌ضعف اسرائیل دقیقا آسیب‌پذیری ژئوپلیتیکی آن است؛ قلمرو اسرائیل به یک منطقه کوچک میان رود اردن و دریای مدیترانه محدود است. در حالی که ایران انجام عملیات در «منطقه خاکستری» با حمایت شبکه‌ای از متحدان غیردولتی را ترجیح می‌دهد، اسرائیل به استراتژی ضربه اولیه و پیش‌دستانه خود که مبتنی بر برتری تکنولوژیک است، تکیه کرده است. اگرچه تکنولوژی تاثیر روزافزونی بر انقلاب‌های نظامی دارد، عوامل ژئوپلیتیک همچنان در ترسیم مسیر رقابت‌های منطقه‌ای نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. تکنولوژی ممکن است از وزن واقعیت‌های ژئوپلیتیک کاسته باشد اما هرگز نمی‌تواند آن‌ها را به‌طور کامل از بین ببرد.
#ایران
#جهان
@industromy
Foreign Policy
Iran’s Israel Strategy Has Already Changed
Even if a broader war never breaks out, the region will never again be the same.
🔴 برندگان نوبل اقتصاد 2024
👈 آکادمی سلطنتی علوم سوئد پنجاه‌وششمین جایزه نوبل اقتصاد را به دارون عجم‌‌‌اوغلو، اقتصاددان ترک‌تبار آمریکایی و استاد دانشگاه MIT؛ جیمز رابینسون، اقتصاددان انگلیسی و استاد دانشگاه شیکاگو و سایمون جانسون، اقتصاددان انگلیسی و استاد دانشگاه MIT اعطا کرد.
این سه اقتصاددان با بررسی نهادهای سیاسی و اقتصادی در کشورهای مختلف، به رابطه بین نهادها و رفاه اقتصادی پی بردند و نشان دادند که نهادهای بهره‌کش، که در دوران استعمار برای کنترل منابع و قدرت توسط نخبگان ایجاد شدند، مانع از رشد بلندمدت و کاهش نابرابری می‌شوند.
با این حال، امکان تغییر و اصلاح نهادها از طریق دموکراسی و حاکمیت قانون وجود دارد و مثال بارز این موضوع، دو نیمه شهر نوگالس در آمریکا و مکزیک است؛ جایی که تفاوت‌های نهادی منجر به شرایط اقتصادی و اجتماعی متفاوتی در دو سوی حصار شده است.
این تحقیقات تأکید دارند که نهادهای فراگیر سیاسی و اقتصادی نقش کلیدی در توسعه اقتصادی دارند و جوامع باید برای اصلاح نهادهای خود تلاش کنند تا از تله نابرابری و بهره‌کشی رها شوند.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy
👈 آکادمی سلطنتی علوم سوئد پنجاه‌وششمین جایزه نوبل اقتصاد را به دارون عجم‌‌‌اوغلو، اقتصاددان ترک‌تبار آمریکایی و استاد دانشگاه MIT؛ جیمز رابینسون، اقتصاددان انگلیسی و استاد دانشگاه شیکاگو و سایمون جانسون، اقتصاددان انگلیسی و استاد دانشگاه MIT اعطا کرد.
این سه اقتصاددان با بررسی نهادهای سیاسی و اقتصادی در کشورهای مختلف، به رابطه بین نهادها و رفاه اقتصادی پی بردند و نشان دادند که نهادهای بهره‌کش، که در دوران استعمار برای کنترل منابع و قدرت توسط نخبگان ایجاد شدند، مانع از رشد بلندمدت و کاهش نابرابری می‌شوند.
با این حال، امکان تغییر و اصلاح نهادها از طریق دموکراسی و حاکمیت قانون وجود دارد و مثال بارز این موضوع، دو نیمه شهر نوگالس در آمریکا و مکزیک است؛ جایی که تفاوت‌های نهادی منجر به شرایط اقتصادی و اجتماعی متفاوتی در دو سوی حصار شده است.
این تحقیقات تأکید دارند که نهادهای فراگیر سیاسی و اقتصادی نقش کلیدی در توسعه اقتصادی دارند و جوامع باید برای اصلاح نهادهای خود تلاش کنند تا از تله نابرابری و بهره‌کشی رها شوند.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy
🔴 مقایسه قدرت آمریکا و چین
👈 ایالات‌متحده و چین در بسیاری از شاخص‌های کلان قدرت با یکدیگر در رقابت هستند ولی آمریکا در موارد بسیاری، با فاصله جلوتر است و چین هنوز هم در موقعیت ضعف، قرارگرفته است.
درحال‌حاضر میزان قدرت جهانی توسط شاخص‌هایی چون آموزش، نوآوری و فناوری، رقابت‌پذیری، قدرت نظامی، تجارت، خروجی اقتصادی، مرکزیت مالی و شرایط ارز ملی، ارزیابی می‌گردد که در مورد آمریکا و چین، به طور قابل‌توجهی متفاوت است.
منهای شاخص‌های رقابت‌پذیری و تجارت، ایالات‌متحده در همه موارد از چین جلوتر بوده و در شاخص‌هایی چون مرکزیت مالی، قدرت ارز ملی و توان نظامی، فاصله بسیاری با چین دارد.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy
👈 ایالات‌متحده و چین در بسیاری از شاخص‌های کلان قدرت با یکدیگر در رقابت هستند ولی آمریکا در موارد بسیاری، با فاصله جلوتر است و چین هنوز هم در موقعیت ضعف، قرارگرفته است.
درحال‌حاضر میزان قدرت جهانی توسط شاخص‌هایی چون آموزش، نوآوری و فناوری، رقابت‌پذیری، قدرت نظامی، تجارت، خروجی اقتصادی، مرکزیت مالی و شرایط ارز ملی، ارزیابی می‌گردد که در مورد آمریکا و چین، به طور قابل‌توجهی متفاوت است.
منهای شاخص‌های رقابت‌پذیری و تجارت، ایالات‌متحده در همه موارد از چین جلوتر بوده و در شاخص‌هایی چون مرکزیت مالی، قدرت ارز ملی و توان نظامی، فاصله بسیاری با چین دارد.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy
🔴 هزینه‌های نظامی در کشورهای منطقه
👈 طی دو دهه گذشته، هزینه‌های نظامی اسرائیل نسبت به ایران، مصر و حتی ترکیه، افزایش بسیار بیشتری داشته است.
#جهان
#ایران
@industromy
👈 طی دو دهه گذشته، هزینه‌های نظامی اسرائیل نسبت به ایران، مصر و حتی ترکیه، افزایش بسیار بیشتری داشته است.
#جهان
#ایران
@industromy
🔴 تاثیر ترامپ بر اقتصاد اروپا
👈 آمار نشان می‌دهد که صادرات اروپا به ایالات‌متحده در دوران بایدن بیشتر شده و پیروزی ترامپ می‌تواند صادرات را کاهش داده و باعث کاهش رشد اقتصادی اروپا گردد.
این درحالیست که اروپا شرایط خیلی سخت‌تری نسبت به دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ دارد و مدیران کسب‌وکارهای اروپایی اعتقاد دارند که تهدید تعرفه‌ها، روی مخارج مصرف‌کننده‌ها نیز تاثیر خواهد گذاشت.
علاوه بر رشد اقتصادی، کارشناسان انتخاب ترامپ را خطری برای افزایش تورم هم می‌دانند، زیرا با تضعیف یورو در برابر دلار، تورم می‌تواند از محل گران شدن کالاهای وارداتی، افزایش پیدا کند.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy
👈 آمار نشان می‌دهد که صادرات اروپا به ایالات‌متحده در دوران بایدن بیشتر شده و پیروزی ترامپ می‌تواند صادرات را کاهش داده و باعث کاهش رشد اقتصادی اروپا گردد.
این درحالیست که اروپا شرایط خیلی سخت‌تری نسبت به دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ دارد و مدیران کسب‌وکارهای اروپایی اعتقاد دارند که تهدید تعرفه‌ها، روی مخارج مصرف‌کننده‌ها نیز تاثیر خواهد گذاشت.
علاوه بر رشد اقتصادی، کارشناسان انتخاب ترامپ را خطری برای افزایش تورم هم می‌دانند، زیرا با تضعیف یورو در برابر دلار، تورم می‌تواند از محل گران شدن کالاهای وارداتی، افزایش پیدا کند.
#اقتصادجهان
#جهان
@industromy