#мухим_мавзу

Ашъарий ва Мотуридий ақийда мазҳаблари ва уларга мансуб уламолар ҳақида

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Сўнги пайтларда минг йилдан бери аҳли сунна ва жамоанинг ақийда мадрасаларида деб эътироф этиб келинган эътиқод мазҳабларини ўзича танқид қилиб, аҳли суннадан ташқари деб давъо қиладиганлар кўпайиб қолди. Айрим ўзини билмаганлар бутун уммат имоми деб тан олган зотларни чаласаводларча танқид қилиб, таҳлил қилиб, омманинг бошини айлантиришга тушди. Табиийки, бу ҳақда ҳеч қандай маълумотга эга бўлмаган одамлар билиб-билмай нотўғри тушунчага эга бўлиб, ҳатто ўзи аҳл бўлмаган масалаларда бировлар билан тортишадиган бўлиб қолди. Ундан ҳам хатарлиси бундай ножўя ташвиқотлар кишиларнинг қалбига ўз эътиқодари, устозлари, имомларига нисбатан шубҳа тушишига олиб келмоқда. Бу жуда ҳам хатарли ҳолат бўлиб, фақат ва фақат Ислом душманларини хурсанд қилади. Бу ҳолатлар ушбу мавзуда илмий, асосли хулосаларни кўпчилик эътиборига тақдим қилиш заруратини етилтирди. Қуйидаги сатрлар шу мақсадга қаратилган бўлиб, мазкур мавзуда кўпчилигимиз учун салмоқли билим бўлади деган умиддаман.

Аввало ақийда илми билан калом илми ўртасидаги фарқни эслаб ўтсак. Ақийда илми деганда Исломдаги эътиқодга, ишончга оид масалаларни ўргатадиган илм тушунилади. Бу илмнинг манбаси Қуръон ва Суннатдир. Бошқача қилиб айтганда, Китобу Суннатдаги эътиқодга оид мавзулар ақийда илмида ўрганилади ва бунда ушбу илоҳий манбаларда келган маълумотлар билан чекланилади. Калом илмида эса айнан ушбу илмни ақлий далиллар билан қувватлаш, бу борада тарқатилган шубҳаларга ақлий қоидалар асосида мантиқий жавоблар бериш назарда тутилади. Тўғри, калом илмининг ғайримуслимлардан олинган, уларнинг манҳажларига асосланган ва ақлга ортиқча эрк берилганидан, залолатга олиб кетувчи кўриниши ҳам бор бўлиб, у номақбулдир. Калом илмини қоралаган олимлар мана шундай калом илмини, уни ёқлаганлар эса Қуръон ва Суннатдан олинган калом илмини кўзда тутишган. Зеро, умматнинг етакчи уламолари ҳеч қачон Китобу Суннатга зид илмни ёқламайди. Буни фарқлаш лозим. Бироқ, айрим кишилар ушбу ҳақиқатни тушунмасдан калом илмини бир йўла танқид қилишга тушиб кетишади ва, табиийки, хатога йўл қўйишади. Оқибатда, тўғри эътиқодни хато деб, гапни яхши уқмагай, аҳли сунна уламолари бир овоздан таъкидлаган масалаларда хилофга тушиб қолади.

Салафи солиҳлар даврида калом илмида айрим ҳаракатлар бўлган эса-да, асослари, чегаралари белгилаган мазҳаб ёки мадрасага айланмаган эди. Аҳли сунна ақийдасида калом илми икки буюк имом Абу Мансур Мотуридий ва Абу Ҳасан Ашъарий раҳматуллоҳи алайҳим қўлида камолига етиб, мазҳаб шаклида намоён бўлди. Бу икки имом Исломга, салафлар йўлига бирор янгилик киритишгани йўқ, балки Қуръон ва Суннатдаги ақийда мавзуларини салафи солиҳлар тушунчасига кўра баён қилиб, уларни тўғри англаш учун керакли қоидалар ва асоосларни тақдим қилишди ҳамда уларни тартибга солиб таълим беришди. Бу асосларнинг илдизи Китобу Суннат ва салафи солиҳларнинг илмларига бориб тақалади.

Бу икки мазҳаб аҳли сунна ва жамоанинг энг катта ақийда мадрасалари ҳисобланади. Улар Ислом дини ва ўтган салафи солиҳларнинг ақидаларини соғлом мантиқ услублари ҳамда калом илми воситасида ҳимоя қилишган. Бу икки тоифанинг манҳажи, яъни дастурлари нақл ва ақлга суянган бўлиб, нақл бунда ақлдан устун туради. 

Улар Қуръони Карим ва саҳиҳ ҳадисларда айтилган Аллоҳ таолонинг ва пайғамбарларнинг сифатларини исбот қиладилар. Қиёмат куни ва унга тегишли бўлган ҳисоб-китоб, савоб-азоб ва шунга ўхшаш масалаларни ҳам айни Китобу Суннатда келган шаклида тасдиқлайдилар. Шу билан бирга, нақлий далилларни келтиргач, ақлий далиллар ва мантиқий ҳужжатларни ишга соладилар. Шу йўл билан улар Қуръон ва Суннатда келган хабарларга ақлларни ҳам қаноатлантирганлар. Бу эса мўмин-мусулмонларнинг дин таълимотларига тараддудсиз, қалб сокинлиги билан инонишларига, амал қилишларига сабаб бўлган.

Ашъарийлар ва Мотуридийларнинг энг муҳим ютуқлари ‒ улар икки йўлнинг ўртасини танлашган: баъзи фалсафачилар ва мўътазилилар каби Аллоҳ

#илм_олиш
#мухим_мавзу

«Илмни тартиб билан олиш керак!»

Аллоҳ таолога ҳамду санолар, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга дуруду салавотлар бўлсин!

Аллоҳ таоло борлиқни тартиб-интизом асосида яратган. Шундай экан, У Зотнинг динини ўрганиш ҳам тартибли равишда бўлиши лозим. Ана шунда иш баркамол ва мақсадга мувофиқ бўлади. Мисол учун, инсон эътиқодини ростламай туриб, шариат аҳкомларига тўғри ва изчил амал қила олмайди. Араб тилининг балоғатини ўрганмай туриб, Қуръоннинг фасоҳатини англашнинг имкони йўқ. Фиқҳдан баҳраланмаган одам Қуръон ва Суннатнинг мақсадини тушунмаслиги аниқ. Тасаввуфнинг таъмини тотмаган одам кўпгина оят-ҳадисларнинг мазасини туймайди. Ушбу таомил бузилганда нималар содир бўлгани ва бўлаётганини бугун ҳаммамиз кўриб турибмиз. Шу боис, Ислом уламолари ёш авлодга илмларни тартиб билан ўргатишга алоҳида эътибор берганлар. Ҳатто бир муаллифнинг асарларини ўрганишда ҳам маълум тартибларни тавсия қилишган. Биз ҳам ушбу анъанага кўра, ҳозирда юртимизда китоблари энг кўп чоп қилинган мусаннифимиз, буюк олимимиз, устозлар устози шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳматуллоҳи алайҳнинг асарларини ўрганиш тартибини тақдим қилмоқчимиз.

Юртимизда қадимдан буюк алломалар етишиб чиққан. Улар ўзларининг илмий асарлари орқали дунё тамаддунига, жаҳон маданиятига, хусусан, исломий илмлар ривожига бемисл ҳисса қўшганлар. Ана шундай буюк дарғаларнинг сўнгги вакили шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳматуллоҳи алайҳ бўлдилар. Очиғини айтишимиз керак, охирги асрларда олимлар, фузалолар кўп ўтган бўлса-да, улар катта илмий асарлар қолдиришга кўп эътибор бермаганлар. Эҳтимол, бу ҳол улар яшаган давр ва шароит тақозоси бўлгандир. Нима бўлганда ҳам, бу нарса тарихий воқеликдир. Яна бир ҳақиқат шуки, ўшандай илмий ҳаракатлар олиб борган баъзи уламоларнинг асарлари кенг оммага тарқамай қолиб ҳам кетган. Хусусан, худосизлик тузуми ҳукм сурган пайтларда халқимиз ўз динини ўрганишдан буткул маҳрум бўлиб қолди, диний адабиётлар батамом тугатилди. Ушбу катта бўшлиқни тўлдириш эса устоз раҳматуллоҳи алайҳга муяссар бўлди. У киши исломий илмларнинг деярли барча йўналишларида қалам тебратиб, халқимизнинг диний савиясини оширишга, маънавий хазинасини бойитишга улкан ҳисса қўшдилар. Бугун бу ҳақиқатни илму фаросатли, қалб кўзи очиқ, инсофи бор ҳар бир инсон яхши билади, тасдиқлайди.

Шайх ҳазратларининг асарларига халқимизнинг муҳаббати ва иштиёқи ниҳоятда баланд. Бугун бу асарлар кирмаган ўзбек хонадони жуда кам бўлса керак. Мухлис кишилар у зотнинг деярли барча китобларини жамлаган. Аммо бу китоблар турли мавзуларда, турли ҳажмларда бўлгани боис, кўпчилик ўқувчилар ўзлари ёки фарзандлари бу асарларни қайси биридан бошлаб, қай тартибда ўқиш мақсадга мувофиқ бўлишини сўраб, мурожаатлар қилишмоқда. Бу ниҳоятда тўғри фикр. Зеро, Ҳазрат динни тартибли равишда ўрганиш лозимлигини доимо таъкидлар эдилар, барча тушунмовчиликлар ушбу таомилга амал қилмасликдан келиб чиқаётганини уқтирар эдилар. Хуллас, мазкур мурожаатлар, хусусан, фарзандларига шу асарларни ўқитиб, авлодларини илм-маърифатли қилиб тарбиялаш илинжида савол йўллаган ака-ука, опа-сингилларимизнинг ҳаракатлари туртки бўлиб, шу мазмундаги саволларга жавоб тариқасида қуйидаги жадвални омма эътиборига ҳавола қилишни маъқул топдик. Ўйлаймизки, бу камтарона уринишимиз фойдадан холи бўлмайди.

Ҳар бир ишда тартиб зарур. Тартибли ишнинг самараси мўл бўлади, ўзи бардавом бўлади. Шунинг учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Амалларнинг энг афзали – оз бўлса ҳам, давомий бўлганидир», деганлар.

Рўйхатда китоблар мазмуни ва долзарблигига кўра босқичларга ажратилди. Ҳар бир босқичда тахминий тартиб бор бўлса-да, уларни ҳар бир ўқувчи ўз қизиқиши ва имкониятидан келиб чиқиб, ўзи учун тартиблаб олиши мумкин. Айниқса, бунда китобхоннинг ёши ҳам эътиборлидир. Ўқувчи толиқмаслиги учун мураккаброқ китоблар ўртасида тушуниш осонроқ бўлган кичикроқ асарлар тавсия қилинди. Бу китобларнинг ҳар бири мустақил асар бўлса-да, уларни тартибли равишда ўрганиш ўқув самарасини ошириб, инсонга илм талаб қилишда ғайрат-шижоат беради.

Айни пайтда, ҳар бир одамга айни дамда кундалик ҳаётида долзарб б

#мухим_мавзу

ЯХОВА НИМА?

САВОЛ:

Ассалому алайкум! Ман якка тартибдаги тадборкорман, ҳозиргина ёнимга яхова ташкилотиданман одамларга тўғри динни танлашни йўлни кўрсатамиз деб 2 та қиз келди. Билишимча ҳаммани дўконига кирип, уйма-уй яхова ҳақида гапивотти. Бу қанақа ташкилот? Улар манга шубҳали туюлди, шунчун силадан аниқ маълумот беришилани илтимос қиламан?

ЖАВОБ:

– Ва алайкум ассалом! Улар мушрика аёллар, улар ширкка чақиришади. Уларга ишонганлар муртад бўлишади.

Яҳва шоҳидлари

Дунё бўйлаб тарқалган «Яҳва (Иогова) шоҳидлари» ташкилотининг бош идораси Ню йорк штати, Ворвик шаҳрида жойлашган.
Бу оқим 1870 йилда Америкада, Чарлз Тейз Рассел раҳбарлигида Инжилни ўрганувчилар тўгараги сифатида ташкил топган.
«Яҳва (Тангри) шоҳидлари» оқимининг дунё бўйлаб 8,5 миллион аъзоси ва 120 мингдан ортиқ жамоат марказлари бор. Ўзларини ҳақиқий насроний деб билиб, Католик, Проваслав ва Протестант насронийларини адашган тоифа дейишади. Муқаддас учликни, насроний байрамларни тан олмайди. Секта аъзолари Инжилни ўзгача талқин қилиши, шунингдек, қиёмат ҳақидаги башоратлари билан танилган.
Улар хонадонма-хонадон эшик қоқиб юришдан эринмайди. Худонинг сўзларини ва Инжилнинг ўзгача талқинини шу тариқа етказишга ҳаракат қилишади.
Улар ер юзида Ийсо алайҳиссалом бошчилигидаги адолат, тинчлик ва фаравон ҳаёт ҳукм сурадиган жамиятнинг бўлишлигига, охирзамон яқин эканлигига, Яҳвачиларининг бурчи Тангри ва унинг ҳақиқатини тарғиб қилиш эканлигига ишонадилар.
Бу оқимни насронийликнинг энг катта уч мазҳаби Католик, Проваслав ва Протестантлар тан олишмайди ва адашган оқим дея тариф беришади.
«Яҳва шоҳидлари» оқими дунёнинг кўплаб мамлакатларида тақиқ остидадир. Бир неча мамлакатда уларнинг фаолияти ман этилган ёки чекланган. Россияда гуруҳ экстремист деб тамғаланган, Жанубий Корея ва Эритреяда унинг аъзоларини қамоқ жазоси билан жазоланади.
Ўзбекистон Республикасида миссионерлик фаолияти қонун билан таъқиқланган. “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги Қонуннинг 5-моддаси, Жиноят кодексининг 145, 216, 216-1, 217, 244-3-моддалари ва Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 184-2, 201, 202-1, 240 ва 241-моддаларига кўра республикада миссионерлик ҳаракати ман этилади.
Уларга эргашиб Ислом динидан қайтган кимса устида қуйидаги шаръий ҳукмлар жорий бўлади:
1. У билан хотини (аёл киши бўлса, эри) орасидаги никоҳ бузилади.
2. Болалари унинг қарамоғидан чиқади.
3. Жамият аъзолигидан маҳрум бўлади.
4. Унга диндан қайтганлик ҳукми эълон қилинади.
5. Ўлса ювилмайди, кафанланмайди, унга жаноза ўқилмайди, мусулмонлар қабристонига кўмилмайди ва меросдан маҳрум бўлади.
6. Ўша ҳолида ўлса дўзахий бўлади. Валлоҳу аълам!

«Зикр аҳлидан сўранг» ҳайъати

•┈┈•❈••✾••❈•┈┈•

Имом Аъзам Абу Ҳанифа
диний-маърифий канал
@imomiazamhanafiiy

•┈┈•❈••✾••❈•┈┈•

Имом Аъзам Абу Ҳанифа
диний-маърифий гуруҳ
(эркаклар учун)
@imomiazamxanafiy

•┈┈•❈••✾••❈•┈┈•

Аъзо бўлиш учун мана шу ҳаволани босинг:
@imomiazamxanafiy
@imomiazamxanafiy
https://t.me/imomiazamxanafiy

•┈┈•❈••✾••❈•┈┈•

#мухим_мавзу
#ҳалол_ҳаром

МУСЛИМА АЁЛНИНГ ҒАЙРИДИНГА ТУРМУШГА ЧИҚИШИ

CАВОЛ:

Охирги пайтларда муслима аёл-қизлар ғайридин эркакларга турмушга чиқиб кетаётганини тез-тез эшитиб қоляпмиз. Бу иш шариатимизда мумкинми?

ЖАВОБ:

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Муслима аёлнинг мусулмон бўлмаганга турмушга чиқиши Қуръони карим, суннат, ижмоъ ва ақлий далиллар билан ҳаром ва ботил амалдир.
Қуръони каримдан далил: Аллоҳ таоло айтади:
وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آَيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (البقرة:221)
“Мушрик эркакларга, то имон келтирмагунларича, (мўмина қизларни) никоҳлаб бермангиз. Зеро, ҳур мушрикдан кўра имонли қул яхшироқдир, гарчи у (мушрик) сизларга манзур туюлса ҳам. Улар (мушриклар) дўзахга чорлайдилар. Аллоҳ (эса) ўз изни билан жаннатга ва мағфиратга чорлайди ва эслатма олишлари учун одамларга ўз оятларини баён этади” (Бақара, 221-оят).
Машҳур муфассир олим Абу Жаъфар Табарий айтадилар: “Аллоҳ таоло мўмина аёлларга мушрикка, у ким бўлишидан қатъий назар ва қандай ширкда бўлса ҳам турмушга чиқишини ҳаром қилди” (“Тафсири Табарий” китоби). Имом Қуртубий айтадилар: “Ушбу оятда “Муслима аёлни мушрикка турмушга берманг”, дейилмоқда. Ислом уммати мушрик эркак ҳеч қандай йўл билан мўмина аёлнинг эри бўла олмаслигига ижмо қилган. Зеро, мушрикнинг муслимага эрлик қилишида Исломни хорлаш бор!”. Аллоҳ таоло айтади:
فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَاهُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ (الممتحنة:10)
“Эй, мўминлар! Қачонки, сизларга (Макка кофирлари томонидан) мўмина аёллар ҳижрат қилиб келсалар, уларни имтиҳон қилиб кўрингиз! Аллоҳ уларнинг имонларини (бор ёки йўқлигини) яхшироқ билувчидир. Бас, агар уларнинг (ҳақиқатан) мўмина аёллар эканини билсангиз, у ҳолда уларни кофирларга қайтармангиз! Булар (улар) учун ҳалол эмас ва улар булар учун ҳалол эмасдир”.
Мазкур оятдаги “Булар (улар) учун ҳалол эмас ва улар булар учун ҳалол эмасдир” жумласида ғайри дин эркак муслима аёлга ҳалол эмаслиги такрорланмоқда ва мўмина аёл ва мушрик эркак ўртасидаги алоқани узиш муҳимлиги эслатилмоқда. “Уларга сарфлаган маҳрларини эрларига (қайтариб) берингиз!” – деб кофир эр мусулмон бўлган аёлига сарфлаган нафақасини мусулмонлар қайтариб беришларини буюрмоқда. Аллоҳ таоло айтади:
وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا (النساء:141).
“Аллоҳ кофирлар учун (қиёмат куни) мўминларга қарши сира йўл бермайди” (Нисо сураси 141-оят).
Эр учун хотин устида валийлик ва раҳбарлик ҳаққи бор. Лекин бу ҳақлар кофир эркак учун муслима аёлнинг устида мавжуд эмас. Ибн Қудома айтадилар: “Илм аҳлининг ижмоси (якдил фикри)га кўра кофир киши учун ҳеч қайси ҳолатда муслиманинг устида эгалик йўқдир”.
Суннатдан далил: Пайғамбаримиз алайҳиссалом барча эри мусулмон бўлмаган муслималарни турмушдан ажратганлар. Жумладан, қизлари Зайнабни эри Абул Ос ибн Рабиъдан ажратдилар. Кейинчалик у киши мусулмон бўлгач, яна қизларини қайтариб бердилар.
Ижмоъдан далил: Уламолар куфр аҳлининг муслима аёл билан никоҳи ботил эканига, никоҳ мутлақо боғланмаслигига ижмо қилганлар. Буни Ибн Мунзир, Ибн Абдулбар, Ибн Қудома, Шавконий ва бошқа уламоларимиз нақл қилишган.
Ақлий далил: Муслима аёл куфр аҳлига хотин бўлиш билан ғайридинга итоат қилиши, ўзини паст олиши вожиб бўлиб қолади. Кофир эр унинг хўжасига айланади. Қолаверса, ғайридин муслима аёлнинг динини ҳурмат қилмайди, балки дини сабабли аёлни хўрлайди.
Хулоса қилиб айтганда, Ислом шариатига кўра бирор аёл ғайри динга турмушга чиқиши ҳаром амалдир. Агар аёл буни билсаю, уни ўзига ҳалол санаб, ўзга дин вакилига турмушга чиқса, у муртад ҳисобланади (Аллоҳ сақласин). Агар ўзига ҳалол санамасдан турмушга чиққан бўлса, никоҳи ботил саналади ва ўша аёл бегона эркак билан зино қилаётган ҳукмида бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

•┈┈• ❀ 🍃🕋🍃 ❀ •┈┈•

@imomiazamxanafiy
@imomiazamhanafiiy

#мухим_мавзу

🗯 МУСЛИМА АЁЛНИНГ ҒАЙРИДИНГА ТУРМУШГА ЧИҚИШИ

❓Охирги пайтларда муслима аёл-қизлар ғайридин эркакларга турмушга чиқиб кетаётганини тез-тез эшитиб қоляпмиз. Бу иш шариатимизда мумкинми?

✅ Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Муслима аёлнинг мусулмон бўлмаганга турмушга чиқиши Қуръони карим, суннат, ижмоъ ва ақлий далиллар билан ҳаром ва ботил амалдир.
Қуръони каримдан далил: Аллоҳ таоло айтади:

وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آَيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (البقرة:221)

“Мушрик эркакларга, то имон келтирмагунларича, (мўмина қизларни) никоҳлаб бермангиз. Зеро, ҳур мушрикдан кўра имонли қул яхшироқдир, гарчи у (мушрик) сизларга манзур туюлса ҳам. Улар (мушриклар) дўзахга чорлайдилар. Аллоҳ (эса) ўз изни билан жаннатга ва мағфиратга чорлайди ва эслатма олишлари учун одамларга ўз оятларини баён этади” (Бақара, 221-оят).
Машҳур муфассир олим Абу Жаъфар Табарий айтадилар: “Аллоҳ таоло мўмина аёлларга мушрикка, у ким бўлишидан қатъий назар ва қандай ширкда бўлса ҳам турмушга чиқишини ҳаром қилди” (“Тафсири Табарий” китоби). Имом Қуртубий айтадилар: “Ушбу оятда “Муслима аёлни мушрикка турмушга берманг”, дейилмоқда. Ислом уммати мушрик эркак ҳеч қандай йўл билан мўмина аёлнинг эри бўла олмаслигига ижмо қилган. Зеро, мушрикнинг муслимага эрлик қилишида Исломни хорлаш бор!”. Аллоҳ таоло айтади:

فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَاهُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ (الممتحنة:10)

“Эй, мўминлар! Қачонки, сизларга (Макка кофирлари томонидан) мўмина аёллар ҳижрат қилиб келсалар, уларни имтиҳон қилиб кўрингиз! Аллоҳ уларнинг имонларини (бор ёки йўқлигини) яхшироқ билувчидир. Бас, агар уларнинг (ҳақиқатан) мўмина аёллар эканини билсангиз, у ҳолда уларни кофирларга қайтармангиз! Булар (улар) учун ҳалол эмас ва улар булар учун ҳалол эмасдир”.
Мазкур оятдаги “Булар (улар) учун ҳалол эмас ва улар булар учун ҳалол эмасдир” жумласида ғайри дин эркак муслима аёлга ҳалол эмаслиги такрорланмоқда ва мўмина аёл ва мушрик эркак ўртасидаги алоқани узиш муҳимлиги эслатилмоқда. “Уларга сарфлаган маҳрларини эрларига (қайтариб) берингиз!” – деб кофир эр мусулмон бўлган аёлига сарфлаган нафақасини мусулмонлар қайтариб беришларини буюрмоқда. Аллоҳ таоло айтади:

وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا (النساء:141).

“Аллоҳ кофирлар учун (қиёмат куни) мўминларга қарши сира йўл бермайди” (Нисо сураси 141-оят).
Эр учун хотин устида валийлик ва раҳбарлик ҳаққи бор. Лекин бу ҳақлар кофир эркак учун муслима аёлнинг устида мавжуд эмас. Ибн Қудома айтадилар: “Илм аҳлининг ижмоси (якдил фикри)га кўра кофир киши учун ҳеч қайси ҳолатда муслиманинг устида эгалик йўқдир”.
Суннатдан далил: Пайғамбаримиз алайҳиссалом барча эри мусулмон бўлмаган муслималарни турмушдан ажратганлар. Жумладан, қизлари Зайнабни эри Абул Ос ибн Рабиъдан ажратдилар. Кейинчалик у киши мусулмон бўлгач, яна қизларини қайтариб бердилар.
Ижмоъдан далил: Уламолар куфр аҳлининг муслима аёл билан никоҳи ботил эканига, никоҳ мутлақо боғланмаслигига ижмо қилганлар. Буни Ибн Мунзир, Ибн Абдулбар, Ибн Қудома, Шавконий ва бошқа уламоларимиз нақл қилишган.
Ақлий далил: Муслима аёл куфр аҳлига хотин бўлиш билан ғайридинга итоат қилиши, ўзини паст олиши вожиб бўлиб қолади. Кофир эр унинг хўжасига айланади. Қолаверса, ғайридин муслима аёлнинг динини ҳурмат қилмайди, балки дини сабабли аёлни хўрлайди.
Хулоса қилиб айтганда, Ислом шариатига кўра бирор аёл ғайри динга турмушга чиқиши ҳаром амалдир. Агар аёл буни билсаю, уни ўзига ҳалол санаб, ўзга дин вакилига турмушга чиқса, у муртад ҳисобланади (Аллоҳ сақласин). Агар ўзига ҳалол санамасдан турмушга чиққан бўлса, никоҳи ботил саналади ва ўша аёл бегона эркак билан зино қилаётган ҳукмида бўлади. Валлоҳу аълам.

© Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати

•┈• ❀ 🍃🕋🍃 ❀ •┈•

Имом Аъзам Абу Ҳанифа
диний-маърифий канал
@imomiazamhanafiiy
https://t.me/imomiazamxanafiy