IMRS Research
2.38K subscribers
2.14K photos
949 videos
3 files
3.47K links
🟥 Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti

🟥 Институт макроэкономических и региональных исследований

Kanalga ulanish:
https://t.me/ifmr_public

Aloqa uchun: press@imrs.uz

Sayt: https://imrs.uz/
Download Telegram
🟥 Экспертами Института макроэкономических и региональных исследований (ИМРИ) изучено состояние развития внутреннего туризма в Узбекистане: 66,6% опрошенных оценили недостаточную доступность к санитарным услугам

👫 С целью изучения состояния внутреннего туризма в Узбекистане в марте-апреле месяцах 2023 года проведен онлайн-опрос среди 1032 респондентов, в том числе по гендерному составу 46,7% - женщины, 53,3% - мужчины. В исследовании использован метод анкетирования (онлайн-опрос общественного мнения), включающий 20 вопросов.

📗 По результатам онлайн-опросов выявлены следующие особенности внутреннего туризма в стране:

🔎 по частоте путешествий более 1/2 части (58,5%) респондентов хоть раз в год совершает внутренние поездки (в том числе 33,5% - раз в год, 16,6% - раз в 3 месяца, 8,3% - раз в месяц). Вместе с тем 32,3% опрошенных изложили желание путешествовать и увидеть достопримечательности страны;

🔎 сдерживающими факторами, отражающимися на развитии внутреннего туризма и повышении спроса на туристические услуги являются наличие денежных средств (24,7% респондентов) и недостаток свободного времени (27,0%). Причем, если у мужчин недостаток свободного времени обозначен в большей степени ввиду занятости в государственной службе; то у женщин – государственной службе и ухода за ребенком;

🔎 по возрастному признаку внутренний туризм наиболее распространен среди экономически активного населения; активная категория путешествующих внутри страны относится к населению 26-35 лет (33,4% опрошенных), 36-55 лет (33,6%). Эта же возрастная группа отмечается лидирующей среди населения, желающего путешествовать (37,5% и 33,9%, соответственно);

🔎 узбекистанцы предпочитают путешествовать преимущественно с семьей (51,5% опрошенных), с друзьями (26,0%), что обусловлено менталитетом населения и значимостью института семьи в обществе;

🔎 наиболее привлекательными являются паломнический (53,7% опрошенных), горно-курортный (52,7%), культурно-образовательный (36,4%), оздоровительный туризм (35,8%) и солнечный пляж (35,4%). Вместе с тем среди молодежи населения (до 35 лет) возрастает также интерес к экстремальному, спортивному, фестивальному туризму, агротуризму.

📘 Как же население оценивает инфраструктурную составляющую туристической отрасли?

🔎 в туристических поездках сохраняется предпочтение населения путешествовать внутри страны самостоятельно, не прибегая услугам туроператоров и турагентств. Так, 52,6% опрошенных, хоть раз в год совершившие внутренние поездки, обозначили, что в путешествии организуют свой досуг самостоятельно;

🔎 информационное обеспечение становится важным инструментов развития внутреннего туризма. 67,7% респондентов, хоть раз в год совершившие внутренние поездки, в качестве информационных ресурсов при выборе места отдыха обозначили рекомендации знакомых, друзей и родственников, 50,0% - социальные сети, 31,0% - специальные сайты.

📚 Оценка уровня удовлетворенности населения в туристических поездках по Узбекистану позволила сгруппировать факторы по степени важности решения проблемы.

🖌 в I группу наиболее актуальных факторов вошли качество автомобильных дорог, цены на проживание в гостинице и транспортные перевозки, доступ к водоснабжению и санитарным услугам;

🖌 во II группу со средним уровнем неудовлетворенности вошли такие факторы, как
наличие туристических карт и информации, нахождение транспорта, гигиена и санитария в местах общественного питания, доступ к электроснабжению

🖌 III группа с относительно удовлетворительным мнением общественности включает информацию о достопримечательностях в интернете, гостиничный сервис, поиск гостиниц и нахождение мест общественного питания.
🟥 APREL oyida olib borilgan tadqiqotlarning natijalarini quyidagi havola orqali yuklab olishingiz mumkin.
Forwarded from IMRS Economists Club
🟥 MHTI Iqtisodchilar klubining navbatdagi sessiyasida ishtirok etishni xohlaysizmi?

U holda quyidagi havola orqali ro'yxatdan o'ting va
5-may kuni soat 15:00 da bo'lib o'tadigan muhokama jarayonida ishtirok eting.

📚 Unda quyidagi tadqiqotlar ko'rib chiqiladi:

Mirzabek Jamolov:
📦 “Hududlarda eksport salohiyatini reyting baholash”

Behzod Saidaxmatov:
📈 “Fiskal va monetary siyosat orasidagi uyg’unlik”

Umida Mamasalayeva:
📊 "O‘zbekistonda protsiklik fiskal siyosat: uning sabalari va maqroiqtisodiyotga ta’siri".
🟥 Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) ekspertlari mintaqaviy eksportning Germaniya bozoriga yo‘naltirilishini baholadi.

Tadqiqotda RCA (Revealed comparative advantage) va HHI (Herfindahl–Hirschman index) indekslari yordamida raqobat ustunligini aniqlash va eksportni hududiy diversifikatsiya qilish mezonlaridan foydalanildi.

Tadqiqot natijalariga ko‘ra, Germaniya bozorida eksportning raqobat ustunligiga ega bo‘lgan (RCA ≥ 1,000) to‘qimachilik mahsulotlari (2022-yilda 16,6%), kiyim-kechak (15,7%), kimyoviy o‘g‘itlar (12,6%), sabzavot va mevalar (7,2%), rangli metallar (6,9%), noorganik kimyoviy moddalar (3,1%) talab yuqori bo‘lgan mahsulotlar hisoblanadi.

Malumot uchun: Germaniya O‘zbekiston uchun o‘zlashtirilayotgan yangi bozor hisoblanadi. 2018-2022 yillar oralig‘ida O‘zbekiston tovarlari eksporti 1,7 barobardan ko‘proqqa oshdi va 2022-yilda 88,9 mln. AQSh dollarini tashkil etdi (mamlakat eksportining 0,5 foizi).

Hududiy tovar tuzilmasini baholash yuqoridagi tovarlar bo‘yicha hududiy eksportning quyidagi xususiyatlarini aniqlashga imkon berdi:

🔎Oziq-ovqat mahsulotlari va sanoat tovarlarini ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirish tufayli Buxoro, Qashqadaryo, Andijon, Jizzax, Toshkent viloyatlarida eksportning jadal o‘sishiga (2018-2022 yillar) erishildi. Shu bilan birga, Toshkent shahri, Namangan, Toshkent, Jizzax, Farg‘ona viloyatlari mahalliy tovarlarni Germaniya bozoriga eksport qiluvchi yetakchi hududlar (Germaniyaga eksport qilinadigan tovarlarning ½ qismidan ko‘prog‘i) hisoblanadi.

🔎Eksportning nisbiy hududiy diversifikatsiyasiga ega bo‘lgan guruhga (eksport konsentratsiyasi indeksi – ECI => 0) to‘qimachilik iplari, matolar, tayyor mahsulotlar (0,371), kiyim-kechak (0,454), sabzavot va mevalar (0,387) kiradi: to‘qimachilik mahsulotlari (Andijon, Buxoro, Jizzax, Qashqadaryo, Surxondaryo, Sirdaryo, Farg‘ona, Xorazm viloyatlari) va kiyim-kechak (Andijon, Buxoro, Namangan, Samarqand, Toshkent viloyatlari) eksport qiluvchi hududlar iqtisodiyoti aholining tadbirkorlik faoliyati fonida paxta tolasini qayta ishlashga ixtisoslashuvi bilan ajralib turadi.

Ma’lumot uchun: 2021-yilda O‘zbekistonda 6200 turdagi tovarlarni Yevropa Ittifoqi mamlakatlariga boj to‘lovlarisiz eksport qilish imkonini beruvchi GSP+ imtiyozlar tizimi joriy etildi. Natijada 2022-yilda O‘zbekistonning Yevropa Ittifoqiga eksporti 47,2 foizga, shu jumladan Germaniyaga eksporti 23,1 foizga o‘sdi. O‘sishning 85 foizdan ortig‘i to‘qimachilik mahsulotlari hissasiga to‘g‘ri keldi.

🔎Eksportning nisbiy konsentratsiyasi (ECI => 1) bo‘lgan guruhga rangli metallar (0,714), o‘g‘itlar va noorganik kimyoviy moddalar (1,000) kiradi. Rivojlangan yirik biznes fonida mineral xomashyo resurslarining mavjudligi va ulardan foydalanish Toshkent viloyati va Toshkent shahrini ushbu tovarlarning asosiy eksportchisiga aylantirdi.

Umuman olganda, Germaniya bozorida O‘zbekiston hududlari o‘rnining mustahkamlanishi qo‘shimcha imkoniyatlarni izlashga bog‘liq. Bular:

ishlab chiqarishni diversifikatsiya qilish va to‘qimachilik mahsulotlari (Namangan, Samarqand, Toshkent), kiyim-kechaklar (Sirdaryo, Farg‘ona viloyatlari) eksportini kengaytirish, mahalliy mahsulotlarni qo‘shilgan qiymat yaratish global zanjiriga kiritish;

Yevropa Ittifoqi mamlakatlarida talab yuqori bo‘lgan elektr mashinalari, asbob va uskunalar, yo‘l materiallari, sumkalar, charm buyumlar eksportini oshirish (Andijon, Namangan, Toshkent, Farg‘ona viloyatlari, Toshkent shahri);
ikki tomonlama hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va O‘zbekiston-Germaniya qo‘shma korxonalarini farmatsevtika zonalariga joylashtirish orqali eksportga yo‘naltirilgan farmatsevtika mahsulotlarini o‘zlashtirish (masalan, Jizzaxning Zomin-farm, Namanganning Kosonsoy-farm, Sirdaryo viloyatining Sirdaryo-farm korxonalarida) maqsadga muvofiq.

Hududlar uchun yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan istiqbolli o‘rta va yuqori texnologiyali tarmoqlar, shu jumladan axborot texnologiyalari, mikrobiologiya, seleksiya va boshqa yo‘nalishlarga xorijiy investitsiyalarni jalb qilishni rag‘batlantirish muhim ahamiyatga ega.
🟥 Эксперты Института макроэкономических и региональных исследований (ИМРИ) провели оценку позиционирования регионального экспорта на немецкий рынок.

В исследовании использованы критерии выявления конкурентных преимуществ и территориальной диверсификации экспорта с применением индексов RCA (Revealed comparative advantage) и HHI (Herfindahl–Hirschman index).

По результатам исследования наиболее привлекательными товарами, обладающими конкурентными преимуществами экспорта (RCA ≥ 1,000) на рынке Германии определены текстильные изделия (16,6% в 2022 г.), одежда (15,7%), химические удобрения (12,6%), овощи и фрукты (7,2%), цветные металлы (6,9%), неорганические химические вещества (3,1%).

Для справки: Германия является новым осваиваемым рынком для Узбекистана. За 2018-2022 годы экспорт узбекских товаров возрос в более 1,7 раза и в 2022 году составил 88,9 млн.долл США (0,5% общего объема экспорта страны).

Оценка территориально-товарной структуры позволила выявить следующие особенности регионального экспорта по вышеуказанным товарам:

🔎Динамичный рост экспорта в Бухарской, Кашкадарьинской, андижанской, Джизакской, Ташкентской областях (2018-2022 годы) был достигнут за счет расширения производственных мощностей пищевых продуктов и промышленных товаров. При этом ведущими регионами-экспортерами местных товаров на немецкий рынок являются г.Ташкент, Наманганская, Ташкентская, Джизакская, Ферганская области (более ½ части товаров, экспортируемых в Германию).

🔎 в группу с относительной территориальной диверсификацией экспорта (индекс концентрации экспорта – ECI => 0) включены текстильная пряжа, ткани, готовые изделия (0,371), одежда (0,454), овощи и фрукты (0,387): регионы-экспортеры текстильной продукции (Андижанская, Бухарская, Джизакская, Кашкадарьинская, Сурхандарьинская, Сырдарьинская, Ферганская, Хорезмская области) и одежды (Андижанская, Бухарская, Наманганская, Самаркандская, Ташкентская области) характеризуются специализацией экономики на переработке хлопка-волокна на фоне предпринимательской активности населения.

Для справки: В 2021 году в Узбекистане внедрена система преференций GSP+, позволяющая экспортировать в страны Евросоюза 6200 разновидностей товаров без пошлин. В результате этого узбекский экспорт в ЕС возрос на 47,2% в 2022 году, Германию - на 23,1%, причем более 85% роста приходится на текстильную продукцию.

🔎 в группу с относительной концентрацией экспорта (ECI => 1) отнесены цветные металлы (0,714), удобрения и неорганические химические вещества (1,000). Наличие и использование минерально-сырьевых ресурсов на фоне развитого крупного бизнеса предопределили Ташкентскую области и г.Ташкент основными экспортерами данных товаров.

В целом, перспективы поиска дополнительных возможностей укрепления позиций регионов Узбекистана на немецком рынке связаны:

с диверсификацией производства и поиском путей экспорторасширения текстильной продукции (Наманганская, Самаркандская, Ташкентская), одежды (Сырдарьинская, Ферганская области), включения местной продукции в глобальное цепочки создания добавленной стоимости;

с расширением экспорта электрических машин, аппаратов и приборов, дорожных принадлежностей и сумок, кожаных изделий, имеющих широкий спрос в странах ЕС (Андижанская, Наманганская, Ташкентская, Ферганская области, г.Ташкент);

освоением экспортоориентированной продукции фармацевтической продукции на базе организации двухстороннего сотрудничества и размещения совместных узбекско-немецких предприятий в фармацевтических зонах (к примеру, Заамин-фарм Джизакской, Касансай-фарм Наманганской, Сырдарья-фарм Сырдарьинской областей).

Для регионов целесообразным является стимулирование привлечение иностранных инвестиций в перспективные средне- и высокотехнологичные отрасли с высокой добавленной стоимостью, в том числе IT-технологии, микробиологию, селекционирование и пр.
🟥 APREL oyida olib borilgan tadqiqotlarning natijalarini quyidagi havola orqali yuklab olishingiz mumkin.
🟥 Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) mutaxassislari tomonidan "Tashabbusli byudjet"da g’olib bo’lgan loyihalar hududlar kesimida tahlil qilindi.

🗳 Eng faol hududlar: Ovoz berish jarayonlarida eng faol hududlar Qashqadaryo (viloyat aholisining 47%i), Farg'ona (45,8%) va Navoiy (39,7%) bo'lgani aniqlandi. Tuman darajasida esa g'olib loyihalar orasida Yakkabog', O'zbekiston, Uchko'prik, Chiroqchi, Koson tumanlaridagi loyihalarini amalga oshirishga eng ko'p ovoz yig'ilganligi ma'lum bo'ldi.

Ma'lumot uchun: Ovoz berish natijalariga ko‘ra, maktablarni ta’mirlash va jihozlash masalasi fuqarolar uchun eng ustuvor ekani ma'lum bo'ldi. Bu yo'nalishdagi loyihalarni qo'llab jami 4,7 mln. ovoz (jami ovozlarning 39,2%i) to'plangan. Mazkur loyihalarga tashabbusli byudjed uchun ajratilgan mablag'ning 42%i (1,18 trln. so‘m) yo‘naltirilgan. Ustuvorlik darajasi bo'yicha keyingi o'rinlarda ichki yo‘llarni ta’mirlash (3,7 mln), sog‘liqni saqlash muassasalarini ta’mirlash va jihozlash (1,4 mln) hamda maktabgacha ta'lim muassasalari(MTM) holatini yaxshilash (465 ming) bo‘yicha takliflar joy olgan.

🔍 Eng dolzarb sohalar: Umumta'lim maktablarini ta'mirlash va jihozlash, ichki yo'llarni ta'mirlash, sog'liqni saqlash muassasalari holatini yaxshilash tadbirlari tashabbusli byudjetlashtirish loyihalaridagi eng asosiy yo'nalishlar bo'lib, g'olib loyihalarga berilgan umumiy ovozlarining 81,3%i aynan shu sohalarga tegishli:

- umumta'lim maktablari holatini yaxshilash tadbirlari uchun yig'ilgan ovozlar soni bo'yicha yetakchilik qilgan hududlar Namangan (hududiy ovozlarning 63,1%i), Buxoro (54,9%) viloyatlari va Toshkent shahri (61,6%) bo'lgan. Shu bilan birga ushbu soha boshqa hududlarda ham o'zining dolzarbligini yo'qotmagan holda yuqori ulushga ega bo'lgan.

- g'olib loyihalar to'plagan umumiy ovozlarning 30,6% i fuqarolar tomonidan ichki yo'llarni ta'mirlash tadbirlariga berilgan. Bu yo'nalishda eng ilg'or hududlar sifatida Qashqadaryo (hududiy ovozlarning 65,8%i), Farg'ona (44,3%) va Toshkent (36,2%) viloyatlari qayd etilgan.

- sog'liqni saqlash muassasalari holatini yaxshilashga qaratilgan loyihalarga berilgan ovozlar umumiy ovozlarning 11,6% ini tashkil etib, Toshkent shahri (22,9%) hamda Navoiy (20,5%), Buxoro (19,8%) viloyatlari bu sohada yetakchilik qilishgan.

🏙 Sohalar kesimida eng faol tumanlar:

- umumta'lim maktablarini ta'mirlash va moddiy-texnika bazasini yaxshilash bo'yicha: Namangan shahri, Yangiqo'rg'on, Qo'shko'pir, Asaka va Pop tumanlari (ovozlar soni 86,4 mingdan 124,9 minggacha);
- ichki yo'llarni ta'mirlash bo'yicha: Yakkabog', Koson, Chiroqchi, Oltinsoy va O'zbekiston tumanlari (124 mingdan 213 minggacha)
- sog'liqni saqlash muassasalarini ta'mirlash va moddiy-texnik bazasini yaxshilash bo'yicha Samarqand, Buxoro, Namangan, Navoiy va Urganch shaharlari (29,4 mingdan 94,3 minggacha)

🏘 Eng faol mahallalar:

- eng faol mahallalar Qashqadaryo, Farg'ona va Namangan viloyatlaridan ekan;
- eng ovoz ko'p to'plagan mahallalar: Yakkabog' tumanidan Darxon (87,1 ming ovoz), Yangi hayot MFY (80,4 ming) hamda Uchko'prik tumani Katta Qashqar MFY (46 ming);
- eng ko'p loyihada g'olib bo'lgan mahallalar: Shahrisabz tumani Xitoy mahallasi (6 ta), Norin tumani Bo'ston mahallasi (5 ta) hamda Yakkabog' tumani Darxon va Yangi hayot mahallalari (4 ta dan).

📌 Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, tashabbusli byudjet loyihalari uchun to'plangan ovozlar ushbu hududda mavjud muammolarning nechog'lik dolzarb ekanini ko'rsatish bilan birga hududlarda aholining mavjud muammlorga befarq emasligini ham tasdiqlaydi. Umuman olganda, so‘nggi yillarda tashabbusli byudjedlashtirish aholini byudjet mablag‘larini taqsimlash jarayoniga jalb etish orqali muhim ijtimoiy muammolarni hal qilish imkonini beruvchi moliyaviy dastakka aylanib bormoqda.
🟥 Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) ekspertlari O‘zbekiston iqtisodiyotida aylanayotgan pul miqdorining optimal darajasini o‘rgandi.

📊 Iqtisodiy barqarorlikka erishish, iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish va inflyatsiyani pasaytirish zarurati hukumatlar va markaziy banklardan zamonaviy pul-kredit siyosati vositasida pul massasi, kredit shartlari va fiskal siyosatni sinchkovlik bilan tartibga solishni talab qiladi.

❗️ Biroq, Markaziy Osiyo mamlakatlarida pul-kredit siyosatini qat’iylashtirishga moyillik ayrim hollarda biznes, ayniqsa, kichik biznesda likvidlilik inqirozi xavfi tufayli investitsion faollik va iqtisodiy o‘sish sur’atlariga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

🖋 Pulning miqdor nazariyasi - pul massasi, pulning aylanish tezligi, narx va ishlab chiqarish hajmi o‘rtasidagi o'zaro bog‘liqlikni (MV=PY) ifodaylaydi. Klassik maktab vakillari pul massasining har qanday o‘sishi (M) inflyatsiyaning (P) o‘sishiga olib keladi, deb ta’kidlaydi. Keyns maktabi, o‘z navbatida, narxlarning o‘zgarishi birinchi navbatda iqtisodiyotning muomaladagi pul miqdorini o‘zlashtirish qobiliyati (V) bilan belgilanishi va pul massasining o‘sishi (M) narxlarga (P) har doim ham ta’sir ko‘rsatavermasligini ta’kidlaydi. Monetaristlar uchun inflyatsiya har doim va hamma joyda monetar hodisasidir (M). Bank maktabi namoyandalarining ta’kidlashicha, xalq ortiqcha pulni (M) banknotalar ko‘rinishida saqlashni xohlamaydi va uni depozitga qo‘yadi va bu narxlar (P) o‘zgarishiga olib kelmasligi mumkin.

📍 So‘nggi 10 yilda O‘zbekiston iqtisodiyotining monetizatsiya darajasi YIMning 25-28 foizini tashkil etgan bo‘lsa, shu davrda iqtisodiy ko‘lami va aholisi bo‘yicha O‘zbekiston bilan qiyoslash mumkin bo‘lgan ko‘plab rivojlanayotgan mamlakatlarda monetizatsiya o‘rtacha 75-100 foizga yetgan. YIMning barqaror va yuqori o‘sish sur’atlarini ta’minlagan rivojlanayotgan yirik va o‘rtacha kattalikdagi mamlakatlar (yillik o‘rtacha 4-5 foizdan yuqori o‘sgan - Hindiston, Xitoy, Vetnam, Indoneziya va boshqa bir qator davlatlar) ko‘rib chiqilganda, ularning iqtisodiyotida monetizatsiya darajasi 150-180 foizga yetganligi aniqlandi. Bu esa O‘zbekiston real sektori yetarlicha moliyalashtirilmaganidan dalolat berishi mumkin.

‼️ Monetizatsiya darajasi, inflyatsiya va investitsiyalar dinamikasi ko‘rsatkichlarining ekonometrik tahlili natijalari milliy iqtisodiyotning monetizatsiya darajasini oshirish uchun inflyatsion risklar nuqtayi nazaridan maqbul chegaralarni aniqlash va uning investitsion faollik hamda iqtisodiy faollikka qanday ta’sir qilishini aniqlash imkonini berdi:
- monetizatsiya darajasining 1 foiz bandga o‘sishi so‘nggi yillarda asosiy kapitalga investitsiyalar hajmining 0,2 foiz bandga o‘sishiga olib keladi (barchasi YaIMga nisbatan foiz hisobida);
- inflyatsiya ta’siri YIMga nisbatan 43 foizlik pul massasi chegarasigacha sezilarli emas, shundan keyin u 0,3 foiz punktiga oshadi;
- agar iqtisodiyotni boshqarish samaradorligi bo'yicha Vetnam va Indoneziya darajasiga erishilsa, monetizatsiyaning investitsiyalar o‘sishidagi hissasi 0,2 foiz banddan 7,3 foiz bandga yetadi, inflyatsiya esa 0,5 foiz bandga kamayadi.

🔰 Asosiy xulosa: Boshqaruv samaradorligining o‘rtacha darajasi sharoitida iqtisodiyotni monetizatsiya qilishning o‘sishi xo‘jalik yurituvchi subyektlarni investitsiyaviy kreditlashni kengaytirish orqali amalga oshirilishi inflyatsion jarayonlarning tezlashishiga olib kelmaydi. Chunki bunda mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirish va yangilarini yaratish, iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratiladi. Bu esa tovar va xizmatlarning umumiy taklifini oshiradi, ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi raqobatni kuchaytiradi. Shuning uchun narxlar o‘sishini cheklaydi.

👉 Ma'lumotlar bazasi
👉 STATA kodlari
🟥 Эксперты Института макроэкономических и региональных исследований (ИМРИ) проанализировали вопрос об оптимальном уровне монетизации экономики Узбекистана.

📊Для достижения экономической стабильности, стимулирования экономического роста и снижения инфляции современная денежно-кредитная политика требует от правительств и центральных банков тщательного управления денежным предложением, кредитными условиями и налогово-бюджетной политикой.

❗️Однако, предрасположенность к сжатию денежно-кредитной политики в странах Центральной Азии в ряде случаев может негативно сказаться на инвестиционной активности и темпах экономического роста, через риск кризиса ликвидности в бизнесе, особенно в секторе малого частного бизнеса.

🖋Количественная теория денег - это взаимосвязь между деньгами, скоростью обращения, ценой и выпуском (MV=PY). Классическая школа утверждает, что любой рост денежной массы (M) приводит к росту инфляции (P). Кейнсианская школа, в свою очередь, утверждает, что изменения цен определяются прежде всего способностью экономики поглощать количество денег в обращении (V) и рост денежной массы (M) необязательно влияет на цены (P). Для монетаристов инфляция всегда и везде является денежным феноменом (M). Банковская школа говорит, что излишние деньги (M) население не захочет держать в форме банкнот и будет депонировать их и это не обязательно повлияет на цены (P).

📍В последние 10 лет уровень монетизации экономики Узбекистана составлял 25-28% ВВП, в то время, как средние оценки для большинства развивающихся стран, сопоставимых с Узбекистаном по масштабам экономики и численности населения, достигал в этом период от 75-100%. Если же взять крупные и средние развивающиеся страны, добившиеся в этом периоде наиболее высоких и устойчивых темпов роста ВВП (свыше 4-5% в среднегодовом исчислении - Индия, Китай, Вьетнам, Индонезия и ряд других) то уровень монетизации их экономики достигал 150-180%. Это может свидетельствовать как о недофинансировании реального сектора Узбекистана.

‼️Результаты эконометрического анализа индикаторов уровня монетизации, инфляции, динамики инвестиций позволили определить допустимые с точки зрения инфляционных рисков пределы повышения уровня монетизации национальной экономики и как оно скажется на инвестиционной активности с последующим эффектом для экономического роста:
- повышение уровня монетизации на 1 процентный пункт (п.п.) при прочих равных условиях приводил в последние годы к увеличению инвестиций в основной капитал на 0,2 п.п. (все в пересчете в процентах к ВВП);
- инфляция не значимо до пересечения порога показателя денежной массы по отношению к ВВП 43% , после вырастет на 0,3 п.п.;
- при достижении уровня Вьетнама и Индонезии по показателю эффективности управления экономикой вклад монетизации в рост инвестиций повысился бы с 0,2 п.п. до 7,3 п.п., а инфляция сократится на 0,5 п.п.

🔰Основной вывод: в условиях умеренного уровня эффективности управления рост монетизации экономики путем расширения инвестиционного кредитования бизнеса не приводит к ускорению инфляционных процессов, т.к. это создает дополнительные возможности для расширения существующих и созданию новых производственных мощностей, диверсификации экономики, что увеличивает совокупное предложение товаров и услуг, усиливает конкуренцию между товаропроизводителями, а следовательно, ограничивает рост цен.

👉 Информационная база
👉 STATA коды
🟥 APREL oyida olib borilgan tadqiqotlarning natijalarini quyidagi havola orqali yuklab olishingiz mumkin.
🟥 MHTI tadqiqotlari Kembrijda taqdimot qilinadi

Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) katta ilmiy xodimi Nilufar Safarova joriy yilning 26-may kuni Kembrijda O'zbekistonda iqtisodiyotni raqamlashtirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar va buning aholi turmush farovonligiga ta'sirini o'rganish borasida taqdimot qiladi.
📚 Kembrij - Markaziy Osiyo forumi doirasida amalga oshirilayotgan mazkur taqdimotni onlayn kuzatish imkoniyati uchun quyidagi havola orqali ro’yxatdan o’ting va 26-may sanasidagi seminarni tanlang.
👉🏻 Ro'yxatdan o'tish
Forwarded from IMRS Economists Club
🟥 MHTI Iqtisodchilar klubining navbatdagi sessiyasida ishtirok etishni xohlaysizmi?

U holda quyidagi havola orqali ro'yxatdan o'ting va 12-may kuni soat 15:00 da bo'lib o'tadigan muhokama jarayonida ishtirok eting.

📚 Unda quyidagi tadqiqotlar ko'rib chiqiladi:

Suhrob Mahmudov:
🏙 "Hududiy rivojlanish strategiyasi tuzish: hududlarni toifalarga ajratish uslubiyoti”,

Dilyara Sultanova:
⚡️ “Energiyani tejash iqtisodiyotning samaradorligini oshirish usulidir”,

Ilxom Ikromov:
🏫 "O'zbekistondagi maktab ta'lim reformasi va uning turmush tendensiyasiga ta'siri".
Forwarded from IMRS Economists Club
🟥 MHTI Iqtisodchilar klubining 2023-yil 11-May kuni soat 15:00 da bo'lib o'tadigan navbatdagi sessiyasida ishtirok etishni xohlaysizmi?

U holda quyidagi
havola orqali ro'yxatdan o'ting.

🎙 Ma’ruzachi: Valijon Turakulov, PhD

🪧 Mavzu
: Ko'p tomonlama va mintaqaviy savdo bitimlarining O'zbekiston iqtisodiyotiga makroiqtisodiy ta'siri
🟥 «Qo'ng'iroq huquqi»ning iqtisodga ta’siri qanday?

💠 Iqtisodiy rivojlanishning zamonaviy sharoitidagi asosiy muammolardan biri bu korrupsiyadir. U nafaqat pul mablag'larini o'zlashtirish va pora olishda, balki “qo’ng’iroq huquqi” kabi shaklda ham o'zini namoyon qilishi mumkin. Batafsil
🟥 APREL oyida olib borilgan tadqiqotlarning natijalarini quyidagi havola orqali yuklab olishingiz mumkin.
🟥 MHTI ekspertlari oxirgi haftada O’zbekiston supermarketlarida iste'mol tovarlari narxlari o'zgarish holatini tahlil qildi: tadbirkorlar berilgan imtiyozni iste'molchiga o'tkazishda davom etmoqda.

🖋O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023 yil 23 mart PF-41-son Farmoni bilan O‘zbekiston Respublikasi hududiga olib kirishda bojxona bojining vaqtinchalik nol stavkasi qo‘llaniladigan tovarlar ro‘yxati e'lon qilindi.

❗️Tahlil uchun supermarketlardagi 102 turdagi 6726 ta iste’mol tovarlari bo’yicha statistika web-scraping yo’li bilan yuklab olindi. Har bir tovar turi bo’yicha narxlar 2023 yil 20, 28-aprel va 5-may sanalari uchun solishtirildi.

🔍 Natijalar shuni ko’rsatadiki, masalan, 28 turdagi sabzavot mahsulotlari – 28 aprelda 20 aprelga nisbatan o'rtacha 5821 so'm va 5 mayda 28 aprelga nisbatan 1107 so'mga, 110 turdagi yogurt mahsulotlari tegishli ravishda 5 va 36 so'mga, hamda 61 turdagi ko'k choy mahsulotlari 25 va 139 so'mga arzonlagan.
🟥 Dunyodagi har bir xalq tarixi avvalo xotiradan iborat. Milliy qadriyatlarni mustahkamlash, ma’naviy dunyoni boyitish va taraqqiyot sari intilish zamirida ham xotira yotadi.

9-may mamlakatimizda Xotira va qadrlash kuni sifatida nishonlab kelinadi. Bu kunda biz nafaqat fashizmga qarshi kurashda, balki Vatan ozodligi va xalqimiz farovonligi yo‘lida fidoyilik namunalarini ko‘rsatgan barcha mard va jasur yurtdoshlarimizni xotirlaymiz. Ularning hayot yo‘li biz uchun muhabbat va sadoqat timsolidir.

Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) jamoasi ham Xotira va qadrlash kuni munosabati bilan barcha yurtdoshlarimizni muborakbod etadi.
🟥 MHTI tadqiqotlari Kembrijda taqdimot qilinadi

Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti (MHTI) katta ilmiy xodimi Nilufar Safarova joriy yilning 26-may kuni Kembrijda O'zbekistonda iqtisodiyotni raqamlashtirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar va buning aholi turmush farovonligiga ta'sirini o'rganish borasida taqdimot qiladi.
📚 Kembrij - Markaziy Osiyo forumi doirasida amalga oshirilayotgan mazkur taqdimotni onlayn kuzatish imkoniyati uchun quyidagi havola orqali ro’yxatdan o’ting va 26-may sanasidagi seminarni tanlang.
👉🏻 Ro'yxatdan o'tish