Forwarded from دفتر يادداشت - پدرام سلطانى
🖌 یادداشتی از پدرام سلطانی
"باز هم چین" (بخش دوم)
4️⃣ نکته ى چهارم اینکه اقتصاد ما امروز بسیار به چین وابسته است، بیش از هر کشور صنعتی دیگری. ما در کاهش تنگناهای کار اقتصادی با چین باید بسیار جدی و پی گیر باشیم، که نیستیم. البته این را هم بدانیم که چین هزینه ى حل مشکلات ما را نخواهد داد. چین حاضر نخواهد بود که ریسک تعاملات بانکی با ایران را بردارد، چین علاقه ای ندارد که در دور جدید فشارهای آمریکا بر ما خودش را درگیر کند، چین در تقابل عربستان و اسرائیل با ما، کاملاٌ دیپلماتیک برخورد خواهد کرد و منافع خود را پایش و جستجو می کند. افزایش این مخاطرات چینیها را بیشتر در کار با ایران محتاط و سختگیر خواهد کرد.
5️⃣ نکته ى پنجم اینکه چین در درون مرزهای خود هنوز یک کشور ایدئولوژیک است. اکثر مردم چین هنوز خود را کمونیست می دانند و خداناباور هستند. اما این چین ایدئولوژیک، در عرصه بین الملل کاملاٌ پراگماتیک عمل مى كند، ایدئولوژی را در خانه نگه داشته و منافعش را با کیاست در دنیا دنبال می کند. چین ستیز ایدئولوژیک با هیچ کشوری ندارد. چین ارتشی قوی دارد اما نظامیان چینی احساس نمی شوند، دیده نمی شوند، اظهار نظر نمی کنند. آنها هم سرشان به کار خودشان گرم است و قدرت نظامی چین هم بدون هیاهو در حال بیشتر شدن است.
ما چون ملت آینده نگری نیستیم، نشانه های آینده را خیلی دیر می گیریم. حسگرهایمان نسبت به ریسکها و حوادث احتمالی آینده حساس نیستند. شاید یک روش جایگزین برای این ضعف تاریخی و فرهنگی ما این باشد که خود را در آیینه ى آینده شناسان ببینیم. ما شاید بتوانیم موانع پیش آمده در تعامل تجاری و اقتصادی با چین را کمی کمتر کنیم، اما مهمتر از آن این است که در چرایی رفتارهای چین بیشتر اندیشه کنیم تا مشکلات را بصورت ریشه ای شناسایی کنیم. ننشینیم تا پیش بینی های چین محقق شود و بعد علتها خود آشکار شوند. شاید آنزمان دیگر خیلی دیر شده باشد...
"آینه چون نقش تو بنمود راست / خود شکن، آیینه شکستن خطاست"
https://t.me/pedram_soltani
"باز هم چین" (بخش دوم)
4️⃣ نکته ى چهارم اینکه اقتصاد ما امروز بسیار به چین وابسته است، بیش از هر کشور صنعتی دیگری. ما در کاهش تنگناهای کار اقتصادی با چین باید بسیار جدی و پی گیر باشیم، که نیستیم. البته این را هم بدانیم که چین هزینه ى حل مشکلات ما را نخواهد داد. چین حاضر نخواهد بود که ریسک تعاملات بانکی با ایران را بردارد، چین علاقه ای ندارد که در دور جدید فشارهای آمریکا بر ما خودش را درگیر کند، چین در تقابل عربستان و اسرائیل با ما، کاملاٌ دیپلماتیک برخورد خواهد کرد و منافع خود را پایش و جستجو می کند. افزایش این مخاطرات چینیها را بیشتر در کار با ایران محتاط و سختگیر خواهد کرد.
5️⃣ نکته ى پنجم اینکه چین در درون مرزهای خود هنوز یک کشور ایدئولوژیک است. اکثر مردم چین هنوز خود را کمونیست می دانند و خداناباور هستند. اما این چین ایدئولوژیک، در عرصه بین الملل کاملاٌ پراگماتیک عمل مى كند، ایدئولوژی را در خانه نگه داشته و منافعش را با کیاست در دنیا دنبال می کند. چین ستیز ایدئولوژیک با هیچ کشوری ندارد. چین ارتشی قوی دارد اما نظامیان چینی احساس نمی شوند، دیده نمی شوند، اظهار نظر نمی کنند. آنها هم سرشان به کار خودشان گرم است و قدرت نظامی چین هم بدون هیاهو در حال بیشتر شدن است.
ما چون ملت آینده نگری نیستیم، نشانه های آینده را خیلی دیر می گیریم. حسگرهایمان نسبت به ریسکها و حوادث احتمالی آینده حساس نیستند. شاید یک روش جایگزین برای این ضعف تاریخی و فرهنگی ما این باشد که خود را در آیینه ى آینده شناسان ببینیم. ما شاید بتوانیم موانع پیش آمده در تعامل تجاری و اقتصادی با چین را کمی کمتر کنیم، اما مهمتر از آن این است که در چرایی رفتارهای چین بیشتر اندیشه کنیم تا مشکلات را بصورت ریشه ای شناسایی کنیم. ننشینیم تا پیش بینی های چین محقق شود و بعد علتها خود آشکار شوند. شاید آنزمان دیگر خیلی دیر شده باشد...
"آینه چون نقش تو بنمود راست / خود شکن، آیینه شکستن خطاست"
https://t.me/pedram_soltani
بشر چقدر پول خلق کرده است؟
https://youtu.be/WhI72CFrqEk
https://youtu.be/WhI72CFrqEk
YouTube
How Much Money Have Humans Created?
Ever wonder how much money exists? This video compares the world's richest people, the biggest companies, physical currency, the gold market, the stock market, global debt, and other things to give you a sense of the size of how much money actually exists.…
اینفوگرافی: همه پول و بازار جهانی در یک نگاه (به روز رسانی شده در سال ۲۰۱۷)
http://www.visualcapitalist.com/worlds-money-markets-one-visualization-2017/
http://www.visualcapitalist.com/worlds-money-markets-one-visualization-2017/
Visual Capitalist
All of the World’s Money and Markets in One Visualization
Our most famous visualization, updated for 2020 to show all global debt, wealth, money, and assets in one massive and mind-bending chart.
نرخ تورم و نرخ رشد اقتصادی در ایران پس از انقلاب
▪️تهیه نمودار: دکتر علی حیات نیا
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
▪️تهیه نمودار: دکتر علی حیات نیا
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
Forwarded from راهبرد (Amir Hossein Khaleqi)
بر خلاف تصور غالب سرمایه داری (اقتصاد بازار آزاد) محیط زیست را نابود نمی کند! کشورهای آزادتر از نظر اقتصادی عملکرد زیست محیطی بهتری نشان می دهند.
کانال راهبرد
@Rahbordchannel
کانال راهبرد
@Rahbordchannel
Forwarded from وقایع اقتصادیه - پویا ناظران
مصرف نان هر عضو خانواده میانگین، در ۲۰ سال گذشته پیوسته رو به کاهش بوده (مطالعه سالانه بانکمرکزی)
خوشبینانه: کاهش اسراف
بدبینانه: گسترش فقر
توضیح واقع بینانه چیست؟
@Economics_and_Finance
خوشبینانه: کاهش اسراف
بدبینانه: گسترش فقر
توضیح واقع بینانه چیست؟
@Economics_and_Finance
Forwarded from وقایع اقتصادیه - پویا ناظران
کاهش مصرف اقلام غذایی در بودجه خانوار رو چجوری تحلیل کنیم؟
@Economics_and_Finance
@Economics_and_Finance
اقتصاد ایران
مصرف نان هر عضو خانواده میانگین، در ۲۰ سال گذشته پیوسته رو به کاهش بوده (مطالعه سالانه بانکمرکزی) خوشبینانه: کاهش اسراف بدبینانه: گسترش فقر توضیح واقع بینانه چیست؟ @Economics_and_Finance
تفسير دلايل كاهش مصرف نان
✍دکتر لطفعلي بخشي
درباره کاهش مصرف نان، برخی از دوستان یکی از دلایل این امر را افزايش فقر فرض كرده اند كه اين موضوع نيازمند كار تحقيقاتي بيشتري است.
من موارد زير را از دلايل كاهش مصرف نانهاي سنتي در كشور ميدانم :
١-با افزايش قيمت ، مصرف كالا كم ميشود ليكن با افزايش قيمت نان شاهد كاهش دور ريز نان كه زماني بيش از ٣٠ درصد براورد ميشد بوديم
بعد از هدفمندي يارانه ها در سال ٨٩ تقريبا شاهد كاهش محسوس فعاليت نان خشك جمع كنها در سطح شهر بوديمً كه از كاهش نان خشك گله داشتند و اين بمعني كاهش دورريز نان بود نه كاهش مصرف واقعي و گاوداريها نيز كه نان خشك يكي از اقلام اصلي غذاييشان بود به اين موضوع اذعان داشتند
٢- ماكاروني غذايي است كه در سالهاي اخير در سفره ايرانيان جا باز كرده و مصرف ان رو به افزايش است كه ميتواند يكي از دلايل كاهش مصرف نان باشد
توليد بالاي ماكاروني در كشور در سالهاي اخير دليل خوبي بر اين امر است
٣- برنج نيز از اقلامي است كه افزايش مصرف ان موجب كاهش مصرف نان ميشود و ميدانيم كه در دانشگاهها و ادارات و شركتها و پادگانها اعلب برنج بعنوان غذاي اصلي سرو ميشود و نان مصرف كمي دارد
ارقام برنج وارداتي ميتواند در اين مورد كمك كند
٤- شايد (شايدعرض ميكنم )افزايش مراسم و نذورات غذاي مذهبي در كشور كهً معمولا فقط برنج غذاي اصلي ان را تشكيل ميدهد بتواند اثر گذار باشد
٥- افزايش مصرف فست فودها و پيتزا در كشور ميتواند يكي از دلايل كاهش مصرف نان باشد
٥- افزايش مصرف نانهاي صنعتي و حجيم و نيمه حجيمً كه متاسفانه امار دقيقي از مصرف ان در دست نيست ليكن مصرف ان رو به افزايش است و ما در اغلب سوپرماركتها شاهد عرضه ان هستيم نيز قطعا يكي از دلايل است
البته دلايل فرعي ديگري وجود دارد كه بعدا ميتوان به ان پرداخت
بنابراين قبل از استخراج امار و اطلاعات فوق ، تفسير دلايل كاهش مصرف نان دشوار است.
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
✍دکتر لطفعلي بخشي
درباره کاهش مصرف نان، برخی از دوستان یکی از دلایل این امر را افزايش فقر فرض كرده اند كه اين موضوع نيازمند كار تحقيقاتي بيشتري است.
من موارد زير را از دلايل كاهش مصرف نانهاي سنتي در كشور ميدانم :
١-با افزايش قيمت ، مصرف كالا كم ميشود ليكن با افزايش قيمت نان شاهد كاهش دور ريز نان كه زماني بيش از ٣٠ درصد براورد ميشد بوديم
بعد از هدفمندي يارانه ها در سال ٨٩ تقريبا شاهد كاهش محسوس فعاليت نان خشك جمع كنها در سطح شهر بوديمً كه از كاهش نان خشك گله داشتند و اين بمعني كاهش دورريز نان بود نه كاهش مصرف واقعي و گاوداريها نيز كه نان خشك يكي از اقلام اصلي غذاييشان بود به اين موضوع اذعان داشتند
٢- ماكاروني غذايي است كه در سالهاي اخير در سفره ايرانيان جا باز كرده و مصرف ان رو به افزايش است كه ميتواند يكي از دلايل كاهش مصرف نان باشد
توليد بالاي ماكاروني در كشور در سالهاي اخير دليل خوبي بر اين امر است
٣- برنج نيز از اقلامي است كه افزايش مصرف ان موجب كاهش مصرف نان ميشود و ميدانيم كه در دانشگاهها و ادارات و شركتها و پادگانها اعلب برنج بعنوان غذاي اصلي سرو ميشود و نان مصرف كمي دارد
ارقام برنج وارداتي ميتواند در اين مورد كمك كند
٤- شايد (شايدعرض ميكنم )افزايش مراسم و نذورات غذاي مذهبي در كشور كهً معمولا فقط برنج غذاي اصلي ان را تشكيل ميدهد بتواند اثر گذار باشد
٥- افزايش مصرف فست فودها و پيتزا در كشور ميتواند يكي از دلايل كاهش مصرف نان باشد
٥- افزايش مصرف نانهاي صنعتي و حجيم و نيمه حجيمً كه متاسفانه امار دقيقي از مصرف ان در دست نيست ليكن مصرف ان رو به افزايش است و ما در اغلب سوپرماركتها شاهد عرضه ان هستيم نيز قطعا يكي از دلايل است
البته دلايل فرعي ديگري وجود دارد كه بعدا ميتوان به ان پرداخت
بنابراين قبل از استخراج امار و اطلاعات فوق ، تفسير دلايل كاهش مصرف نان دشوار است.
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
Forwarded from کلینیک اقتصاد - دكتر على سعدوندى
ترافیک، تورم، قدغن: با ارز چه باید کرد؟
مجموع خودروهای داخل یک شهر را در نظر بگیرید. این خودرو ها یا در تردد اند ویا پارک شده اند. تبدیل وضعیت از پارک به تردد و به عکس از تردد به پارک به آسانی مقدور است. با این وجود فقط یکی از دو وضعیت تردد یا پارک برای هر خودرو ممکن است و وقوع همزمان هر دو ناممکن.
حال فرض کنید به ناگهان به دلیل زلزله همه شهروندان تصمیم بگیرند شهر را ترک کنند. تمامی خودروهای پارک شده به حرکت درمی آیند. نتیجه اینکه از حالت تعادلی که بخشی از خودروها پارک و مابقی در حال تردد بودند خارج شده و به تعادل جدید می رسیم که همه خودروها در تردد هستند. این تعادل جدید شدیدا ناکاراست چون شهر به دلیل ترافیک قفل شده و معابر هم به پارکینگ تبدیل می شوند. عکس حالت فوق نیز ممکن است که مثلا برای کنترل ترافیک، حکومت خروج هر گونه خودرو را تا اطلاع ثانوی قدغن کند. طبیعی است در دوران قدغن، ترافیک صفر خواهد بود ولی تقاضای سفر در طول این دوران جمع شده و پس از آزادسازی، با هجوم خودروها به معابر مجددا به تعادل ناکارای قفل شدگی می رسیم.
پول وسیله ای است در اختیار شهروندان که کارکردی شبیه خودرو در مثال فوق دارد. پول ممکن است در حسابهای هزینه زا یا غیردیداری بانکها پارک شود که در این حالت به آن سود تعلق می گیرد. برخی اقتصاددانان این نوع خاص از پول را تحت عنوان "شبه پول" می شناسند. در حالت دیگر پول در اقتصاد گردش می کند. این گردش ممکن است فیزیکی باشد که شامل اسکناس و مسکوک می شود یا در حسابهای جاری بانکها جابه جا شود که به آنها حسابهای دیداری نیز می گویند. برخی اقتصاددانان تنها مجموع پول فیزیکی و مانده حسابهای دیداری را "پول" می نامند. نکته مهم در این است تبدیل پول به شبه پول و عکس آن به سادگی ممکن است. در اقتصاد تعادلی میان حجم پول و شبه پول برقرار است که اگر به هر دلیل این تعادل به هم بخورد شاهد بحران خواهیم بود.
در اقتصاد ایران برای سالیان متمادی تعادلی میان "پول" و "شبه پول" حاکم بود. تا اینکه سیاستگذار اقتصادی دولت امید برای مقابله با ازدحام پولی (تورم) تصمیم به حبس منابع در حسابهای هزینه زا (دیداری) بانکها گرفت. طبیعی است که در سالهای قدغن پولی که به مدد نرخهای بهره بالا و ایجاد رکود کاذب در بازار ممکن گشت از ترافیک پولی (تورم) خبری نبود. ولی روزی که به هر بهانه ای قدغن بشکند تقاضای انباشته مبادلاتی به بازار خواهد آمد و آنگاه نه تورم معمولی که قفل شدگی را شاهد خواهیم بود.
در روزهای اخیر ارز نقش کاتالیزور یا محلل را برای تغییر مسیر کارکرد پول از "ذخیره ارزش" (پارک شده در حسابهای غیردیداری) به "ابزار مبادله" (تردد میان حسابهای دیداری) بازی کرده است. در این شرایط تعادل میان دو کارکرد پول به هم خورده و شرایط بغرنجی را برای اقتصاد شاهد خواهیم بود.
با این حال این آخر ماجرا نیست. در اینجا نه تنها رقابتی میان حسابهای دیداری و غیردیداری شکل می گیرد بلکه میان "پول ملی" و "ارز خارجی" نیز رقابتی در گرفته است. در این حالت آحاد اقتصادی به ارز خارجی به چشم ملجاء برای "ذخیره ارزش" نگریسته و به پول ملی را تنها "ابزار مبادله" می دانند. به زبان علمی سرعت گردش "ارزخارجی" در بازار داخلی به صفر میل کرده و در مقابل سرعت گردش پول ملی میان حسابهای دیداری شدیدا افزایش می یابد. در این حالت دیگر نمی توان رابطه معنا داری میان کل نقدینگی داخلی و ارز خارجی در دسترس در بازار داخل برقرار نمود. چرا که افراد به محض یافتن ارز اقدام به خرید و انباشت آن می کنند . عرضه ارز خارجی هر روز کمتر و تقاضای مبادلاتی پول ملی هر روز بیشتر خواهد شد. در این زمان بخش عمده شبه پول به پول تبدیل خواهد شد. پس نرخ ارز و نرخ تورم همزمان رو به فزونی خواهد گذارد که البته هیچیک از این دو علت دیگری نیست. بلکه مشکل ناشی از اختناق و قدغن و حکومت نظامی چندساله پولی بود که اکنون انرژی عظیم خود را آزاد کرده است.
درس سوییسی
چاره کار کشتن هر گونه انگیزه سوداگرانه در بازار است. چگونه؟ فاما برنده جایزه نوبل بازاری را کارا می داند که به اطلاعات فورا واکنش نشان می دهد. بازاری که به آرامی خود را با اطلاعات موجود وفق می دهد نه عادلانه است و نه کارا. سه سال پیش در چنین روزهایی وقتی بانک مرکزی سوییس به ناگهان سیاست سقف 1.20 را در برابر یورو برداشت وضعیت هولناکی در بازارهای ارز پیش آمد. درعرض چند ساعت ارزش فرانک سوییس در برابر یورو 30 درصد (بله درست است 30 درصد و نه 3 درصد یا 3/0 درصد) بالا رفت. اما از روز بعد آرامش در بازارها حکم فرما شد. اگر روش ایرانی (مماشات با مشکل) را به کار می گرفتند نیروهای سوداگرایانه دربازارهای ارز به کار می افتاد و تلاطمات تا مدتها ادامه می یافت که خسارات جبران ناپذیری را به نظام اقتصادی سوییس وارد می آورد.
مجموع خودروهای داخل یک شهر را در نظر بگیرید. این خودرو ها یا در تردد اند ویا پارک شده اند. تبدیل وضعیت از پارک به تردد و به عکس از تردد به پارک به آسانی مقدور است. با این وجود فقط یکی از دو وضعیت تردد یا پارک برای هر خودرو ممکن است و وقوع همزمان هر دو ناممکن.
حال فرض کنید به ناگهان به دلیل زلزله همه شهروندان تصمیم بگیرند شهر را ترک کنند. تمامی خودروهای پارک شده به حرکت درمی آیند. نتیجه اینکه از حالت تعادلی که بخشی از خودروها پارک و مابقی در حال تردد بودند خارج شده و به تعادل جدید می رسیم که همه خودروها در تردد هستند. این تعادل جدید شدیدا ناکاراست چون شهر به دلیل ترافیک قفل شده و معابر هم به پارکینگ تبدیل می شوند. عکس حالت فوق نیز ممکن است که مثلا برای کنترل ترافیک، حکومت خروج هر گونه خودرو را تا اطلاع ثانوی قدغن کند. طبیعی است در دوران قدغن، ترافیک صفر خواهد بود ولی تقاضای سفر در طول این دوران جمع شده و پس از آزادسازی، با هجوم خودروها به معابر مجددا به تعادل ناکارای قفل شدگی می رسیم.
پول وسیله ای است در اختیار شهروندان که کارکردی شبیه خودرو در مثال فوق دارد. پول ممکن است در حسابهای هزینه زا یا غیردیداری بانکها پارک شود که در این حالت به آن سود تعلق می گیرد. برخی اقتصاددانان این نوع خاص از پول را تحت عنوان "شبه پول" می شناسند. در حالت دیگر پول در اقتصاد گردش می کند. این گردش ممکن است فیزیکی باشد که شامل اسکناس و مسکوک می شود یا در حسابهای جاری بانکها جابه جا شود که به آنها حسابهای دیداری نیز می گویند. برخی اقتصاددانان تنها مجموع پول فیزیکی و مانده حسابهای دیداری را "پول" می نامند. نکته مهم در این است تبدیل پول به شبه پول و عکس آن به سادگی ممکن است. در اقتصاد تعادلی میان حجم پول و شبه پول برقرار است که اگر به هر دلیل این تعادل به هم بخورد شاهد بحران خواهیم بود.
در اقتصاد ایران برای سالیان متمادی تعادلی میان "پول" و "شبه پول" حاکم بود. تا اینکه سیاستگذار اقتصادی دولت امید برای مقابله با ازدحام پولی (تورم) تصمیم به حبس منابع در حسابهای هزینه زا (دیداری) بانکها گرفت. طبیعی است که در سالهای قدغن پولی که به مدد نرخهای بهره بالا و ایجاد رکود کاذب در بازار ممکن گشت از ترافیک پولی (تورم) خبری نبود. ولی روزی که به هر بهانه ای قدغن بشکند تقاضای انباشته مبادلاتی به بازار خواهد آمد و آنگاه نه تورم معمولی که قفل شدگی را شاهد خواهیم بود.
در روزهای اخیر ارز نقش کاتالیزور یا محلل را برای تغییر مسیر کارکرد پول از "ذخیره ارزش" (پارک شده در حسابهای غیردیداری) به "ابزار مبادله" (تردد میان حسابهای دیداری) بازی کرده است. در این شرایط تعادل میان دو کارکرد پول به هم خورده و شرایط بغرنجی را برای اقتصاد شاهد خواهیم بود.
با این حال این آخر ماجرا نیست. در اینجا نه تنها رقابتی میان حسابهای دیداری و غیردیداری شکل می گیرد بلکه میان "پول ملی" و "ارز خارجی" نیز رقابتی در گرفته است. در این حالت آحاد اقتصادی به ارز خارجی به چشم ملجاء برای "ذخیره ارزش" نگریسته و به پول ملی را تنها "ابزار مبادله" می دانند. به زبان علمی سرعت گردش "ارزخارجی" در بازار داخلی به صفر میل کرده و در مقابل سرعت گردش پول ملی میان حسابهای دیداری شدیدا افزایش می یابد. در این حالت دیگر نمی توان رابطه معنا داری میان کل نقدینگی داخلی و ارز خارجی در دسترس در بازار داخل برقرار نمود. چرا که افراد به محض یافتن ارز اقدام به خرید و انباشت آن می کنند . عرضه ارز خارجی هر روز کمتر و تقاضای مبادلاتی پول ملی هر روز بیشتر خواهد شد. در این زمان بخش عمده شبه پول به پول تبدیل خواهد شد. پس نرخ ارز و نرخ تورم همزمان رو به فزونی خواهد گذارد که البته هیچیک از این دو علت دیگری نیست. بلکه مشکل ناشی از اختناق و قدغن و حکومت نظامی چندساله پولی بود که اکنون انرژی عظیم خود را آزاد کرده است.
درس سوییسی
چاره کار کشتن هر گونه انگیزه سوداگرانه در بازار است. چگونه؟ فاما برنده جایزه نوبل بازاری را کارا می داند که به اطلاعات فورا واکنش نشان می دهد. بازاری که به آرامی خود را با اطلاعات موجود وفق می دهد نه عادلانه است و نه کارا. سه سال پیش در چنین روزهایی وقتی بانک مرکزی سوییس به ناگهان سیاست سقف 1.20 را در برابر یورو برداشت وضعیت هولناکی در بازارهای ارز پیش آمد. درعرض چند ساعت ارزش فرانک سوییس در برابر یورو 30 درصد (بله درست است 30 درصد و نه 3 درصد یا 3/0 درصد) بالا رفت. اما از روز بعد آرامش در بازارها حکم فرما شد. اگر روش ایرانی (مماشات با مشکل) را به کار می گرفتند نیروهای سوداگرایانه دربازارهای ارز به کار می افتاد و تلاطمات تا مدتها ادامه می یافت که خسارات جبران ناپذیری را به نظام اقتصادی سوییس وارد می آورد.
Forwarded from کلینیک اقتصاد - دكتر على سعدوندى
چاره چیست؟
1. دولت منابع محدود و با ارزش ارزی خود را در قیمتهایی که پایین تر از ارزش ذاتی است هدر ندهد. اگر چنین کند به دلیل محدودیت منابع ارز، درست زمانی که نرخ ارز سقف انتظارات را می شکند حمایت از تعادل جدید نا ممکن خواهد شد.
2. در یک روز بانک مرکزی نرخ ارز را تک نرخی کرده و در نرخی اندکی بالاتر از سقف انتظارات تثبیت کند. طبیعی است که چون محملی برای سوداگری باقی نمی ماند سپرده ها در حسابهای غیردیداری بانکها تا مدتی دیگر باقی خواهد ماند. نرخ ارز بالا نیز به ناگهان تولید ملی را به جریان انداخته و صادرات را قوت می بخشد. اگر چنین نکنید و سوداگران نرخ ارز را به سقف انتظارات برسانند این سقف جدید تبدیل به وضعیت نرمال جدید (New Normal) شده و بازار مجددا سقف جدیدی برای خود تعریف می کند. وقوع سیلاب را در نطفه باید خفه کرد.
3. در وضعیت جدید و با فرض درآمدهای ارزی حداقل 50 میلیارد دلاری در سال آینده، دولت به حدود 150 هزار میلیارد تومان منابع جدید دست خواهد یافت. پیشنهاد می شود از محل این ثروت باد آورده میزان یارانه نقدی به 120 هزار تومان برای هر نفر افزایش یابد. باید دانست که از مهمترین دلایل مقاومت نظام در برابر تحریمهای ظالمانه فلج کننده یارانه نقدی بود که در اوایل دهه 90 بخشی از فشار به بودجه خانوار را خنثی نمود.
4. شاید بتوان اقتصاددانان با تجربه و کارکشته ای در دنیا یافت که حاضر باشند در این شرایط ویژه توصیه های لازم را برای برونرفت از بحران ارائه نمایند. از مشورت با ایشان دریغ نورزید و گر نه در نهایت ممکن است مجبور به اطاعت از اوامر صندوق بین المللی پول شوید. حکمرانی عرصه سعی و خطا و زمین بازی کودکان نیست. از تجارب بشری درس بگیرید پیش از آنکه برای دیگران درس عبرت شوید.
https://t.me/Neekgoftaar
1. دولت منابع محدود و با ارزش ارزی خود را در قیمتهایی که پایین تر از ارزش ذاتی است هدر ندهد. اگر چنین کند به دلیل محدودیت منابع ارز، درست زمانی که نرخ ارز سقف انتظارات را می شکند حمایت از تعادل جدید نا ممکن خواهد شد.
2. در یک روز بانک مرکزی نرخ ارز را تک نرخی کرده و در نرخی اندکی بالاتر از سقف انتظارات تثبیت کند. طبیعی است که چون محملی برای سوداگری باقی نمی ماند سپرده ها در حسابهای غیردیداری بانکها تا مدتی دیگر باقی خواهد ماند. نرخ ارز بالا نیز به ناگهان تولید ملی را به جریان انداخته و صادرات را قوت می بخشد. اگر چنین نکنید و سوداگران نرخ ارز را به سقف انتظارات برسانند این سقف جدید تبدیل به وضعیت نرمال جدید (New Normal) شده و بازار مجددا سقف جدیدی برای خود تعریف می کند. وقوع سیلاب را در نطفه باید خفه کرد.
3. در وضعیت جدید و با فرض درآمدهای ارزی حداقل 50 میلیارد دلاری در سال آینده، دولت به حدود 150 هزار میلیارد تومان منابع جدید دست خواهد یافت. پیشنهاد می شود از محل این ثروت باد آورده میزان یارانه نقدی به 120 هزار تومان برای هر نفر افزایش یابد. باید دانست که از مهمترین دلایل مقاومت نظام در برابر تحریمهای ظالمانه فلج کننده یارانه نقدی بود که در اوایل دهه 90 بخشی از فشار به بودجه خانوار را خنثی نمود.
4. شاید بتوان اقتصاددانان با تجربه و کارکشته ای در دنیا یافت که حاضر باشند در این شرایط ویژه توصیه های لازم را برای برونرفت از بحران ارائه نمایند. از مشورت با ایشان دریغ نورزید و گر نه در نهایت ممکن است مجبور به اطاعت از اوامر صندوق بین المللی پول شوید. حکمرانی عرصه سعی و خطا و زمین بازی کودکان نیست. از تجارب بشری درس بگیرید پیش از آنکه برای دیگران درس عبرت شوید.
https://t.me/Neekgoftaar
Forwarded from کلینیک اقتصاد - دكتر على سعدوندى
درس های فراموش شده: نرخ فرانک سوییس در برابر یورو در 15 ژانویه 2015 پس از رهاسازی سیاست سقف ارزی
وجدان آسوده!
✍پویا جبل آملی، روزنامه دنیای اقتصاد
▪️میگویند هنری پولسون، وزیر اسبق خزانهداری آمریکا، در اوج بحران مالی سال ۲۰۰۸ و زمانی که لمان برادرز اعلام ورشکستگی کرد، از شدت ناراحتی دچار بیخوابی شد. او نمیتوانست بار سقوط چهارمین بانک بزرگ سرمایهگذاری در آمریکا را تاب آورد و از آینده نامطمئن بازار مالی وحشتزده بود. اگر اقتصاد آمریکا با وجود گستردگی بحران مالی، دچار رکود بزرگ نشد و راه بهبود در پی گرفت، حس مسوولیتپذیری تصمیمگیرانش بود.
▪️پولسون هم میتوانست با خیال راحت بخوابد و بگوید، آنچه رخ داده بهدلیل باز کردن دست بانکها در عقد قراردادهای رهنی و ایجاد اوراق بهادار بر مبنای آن و مقرراتزدایی بوده که بیش از دو دهه سابقه داشته و او عاملش نبوده است. یا اگر میخواست نشان دهد بهعنوان وزیر خزانهداری بر مساله اشراف دارد، یک سخنرانی تمام عیار از علت مساله بیان کند و قولهایی بدهد و وجدانش را آرام کند؛ اما این کاری نبود که از وزیر خزانهداری انتظار میرفت. هر عاملی هم که موجب بحران بود، از مسوولیت پولسون کم نمیکرد و او باید مانع بحران میشد.
✍️ نمیگوییم مسوولان نخوابند؛ اما وقتی خود میگویند اقتصاد ایران دچار ابرچالشهاست، چه کسی باید این ابرچالشها را مرتفع سازد؟ باقی ماندن بر مسند فلان وزارتخانه، به این معناست که صاحب آن، ایمان دارد میتواند مشکلات را برطرف کند و در جهت اصلاح امور گام بردارد.
✍️ شاید آنان بر این نظرند که اگر وضعیت را بدتر نکنند، حق داشتن کرسی مسوولیت را دارند؛ اما این برداشت فینفسه اشتباه است؛ زیرا از یکسو روند تحولات چالشها، ایستا نیست و به مرور زمان مشکل عمیقتر میشود و هم از سوی دیگر، رایدهندگان به امید تغییر، به ریاست محترم جمهوری رای دادهاند، نه باقی ماندن در وضعیت موجود.
✍️ اصلاحات اقتصادی امروز نیازمند افرادی است که تا به نتیجه نرسیدن اصلاح، خواب بر چشم نگیرند. آنانی که بودن در مسند را برای جنگیدن هر روزه در راستای تحقق اصلاح اقتصادی، بخواهند و وجدانشان وقتی میدانند دیگر بودنشان تغییری ایجاد نمیکند، چنان دردمند باشد که برای آسودگیاش، با جان و دل حاضر به تحویل دادن مسوولیت باشند.
✍️ سیل مسائل اقتصادی آن چنان نزدیک شده است که اگر اصلاح صورت نگیرد، حتی معلوم نیست، این دوره دولت نیز به سلامتی طی شود و اگر اینگونه است، دولت نیازمند مبارزانی است که برای نجات اقتصاد، روز و شب نداشته باشند. بهراستی دولت چند مبارز دارد؟
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
✍پویا جبل آملی، روزنامه دنیای اقتصاد
▪️میگویند هنری پولسون، وزیر اسبق خزانهداری آمریکا، در اوج بحران مالی سال ۲۰۰۸ و زمانی که لمان برادرز اعلام ورشکستگی کرد، از شدت ناراحتی دچار بیخوابی شد. او نمیتوانست بار سقوط چهارمین بانک بزرگ سرمایهگذاری در آمریکا را تاب آورد و از آینده نامطمئن بازار مالی وحشتزده بود. اگر اقتصاد آمریکا با وجود گستردگی بحران مالی، دچار رکود بزرگ نشد و راه بهبود در پی گرفت، حس مسوولیتپذیری تصمیمگیرانش بود.
▪️پولسون هم میتوانست با خیال راحت بخوابد و بگوید، آنچه رخ داده بهدلیل باز کردن دست بانکها در عقد قراردادهای رهنی و ایجاد اوراق بهادار بر مبنای آن و مقرراتزدایی بوده که بیش از دو دهه سابقه داشته و او عاملش نبوده است. یا اگر میخواست نشان دهد بهعنوان وزیر خزانهداری بر مساله اشراف دارد، یک سخنرانی تمام عیار از علت مساله بیان کند و قولهایی بدهد و وجدانش را آرام کند؛ اما این کاری نبود که از وزیر خزانهداری انتظار میرفت. هر عاملی هم که موجب بحران بود، از مسوولیت پولسون کم نمیکرد و او باید مانع بحران میشد.
✍️ نمیگوییم مسوولان نخوابند؛ اما وقتی خود میگویند اقتصاد ایران دچار ابرچالشهاست، چه کسی باید این ابرچالشها را مرتفع سازد؟ باقی ماندن بر مسند فلان وزارتخانه، به این معناست که صاحب آن، ایمان دارد میتواند مشکلات را برطرف کند و در جهت اصلاح امور گام بردارد.
✍️ شاید آنان بر این نظرند که اگر وضعیت را بدتر نکنند، حق داشتن کرسی مسوولیت را دارند؛ اما این برداشت فینفسه اشتباه است؛ زیرا از یکسو روند تحولات چالشها، ایستا نیست و به مرور زمان مشکل عمیقتر میشود و هم از سوی دیگر، رایدهندگان به امید تغییر، به ریاست محترم جمهوری رای دادهاند، نه باقی ماندن در وضعیت موجود.
✍️ اصلاحات اقتصادی امروز نیازمند افرادی است که تا به نتیجه نرسیدن اصلاح، خواب بر چشم نگیرند. آنانی که بودن در مسند را برای جنگیدن هر روزه در راستای تحقق اصلاح اقتصادی، بخواهند و وجدانشان وقتی میدانند دیگر بودنشان تغییری ایجاد نمیکند، چنان دردمند باشد که برای آسودگیاش، با جان و دل حاضر به تحویل دادن مسوولیت باشند.
✍️ سیل مسائل اقتصادی آن چنان نزدیک شده است که اگر اصلاح صورت نگیرد، حتی معلوم نیست، این دوره دولت نیز به سلامتی طی شود و اگر اینگونه است، دولت نیازمند مبارزانی است که برای نجات اقتصاد، روز و شب نداشته باشند. بهراستی دولت چند مبارز دارد؟
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
✅ جشنواره «بانک محبوب من» همه ساله با هدف ایجاد تعامل بیشتر میان مشتریان و بانک ها، معرفی خدمات ویژه بانک ها و ایجاد فضای رقابتی مثبت میان بانک ها و افزایش کیفیت خدمت رسانی آنها برگزار می شود. امسال نیز چهارمین دوره این جشنواره از تاریخ 5 دی ماه آغاز به کار کرده است و تا پانزدهم بهمن ماه به کار خود ادامه خواهد داد.
✅ هدف سایت بانکی از برگزاری چنین جشنواره ای، سنجش رضایت مشتریان از بانکها و ایجاد مزیتهای رقابتی در آنها است.
✅ در سومین جشنواره «بانک محبوب من» که سال گذشته برگزار شد، بانک ملت با رای مردم عنوان «محبوبترین بانک ایران» را از آن خود کرد.
✅ در جشنواره امسال «بانک محبوب من» که با حمایت مالی روکولند و دلیچی برگزار می شود، همه بانکهای خصوصی و دولتی کشور شرکت کردهاند و در پایان جشنواره به قید قرعه جوایز نقدی، بن خرید لباس و سفر خارج از کشور به شرکت کنندگان در جشنواره بانک محبوب من اهدا خواهد شد.
✅ شما هم برای شرکت در این جشنواره می توانید به آدرس زیر مراجعه کنید.
www.festival.banki.ir
✅ هدف سایت بانکی از برگزاری چنین جشنواره ای، سنجش رضایت مشتریان از بانکها و ایجاد مزیتهای رقابتی در آنها است.
✅ در سومین جشنواره «بانک محبوب من» که سال گذشته برگزار شد، بانک ملت با رای مردم عنوان «محبوبترین بانک ایران» را از آن خود کرد.
✅ در جشنواره امسال «بانک محبوب من» که با حمایت مالی روکولند و دلیچی برگزار می شود، همه بانکهای خصوصی و دولتی کشور شرکت کردهاند و در پایان جشنواره به قید قرعه جوایز نقدی، بن خرید لباس و سفر خارج از کشور به شرکت کنندگان در جشنواره بانک محبوب من اهدا خواهد شد.
✅ شما هم برای شرکت در این جشنواره می توانید به آدرس زیر مراجعه کنید.
www.festival.banki.ir
Forwarded from 🔴 آکادمی علوم انسانی
وقتی فتحعلی شاه از قائم مقام فراهانی در مورد جنگ روس رای خواست،
قائم مقام به طریق سوال گفت: اعلیحضرت از رعایای خود چه مبلغ مالیات دریافت می فرمایند؟
شاه جواب داد: قریب به شش کرور
قائم مقام گفت: آیا به اعلیحضرت عرض کرده اند که دولت روس چه مبلغ حاصل مالیاتی دارد؟
شاه گفت: می شنوم ششصد کرور
قائم مقام عرض کرد: به قانون حساب، کسی که شش کرور مالیات می گیرد، با کسی که ششصد کرور عایدات دارد از در جنگ در نمی آید.
📕ساسانی، خان ملک، سیاستگران دوره قاجار
🔴⚫️ کانال علوم انسانی
📕 @humansciences
قائم مقام به طریق سوال گفت: اعلیحضرت از رعایای خود چه مبلغ مالیات دریافت می فرمایند؟
شاه جواب داد: قریب به شش کرور
قائم مقام گفت: آیا به اعلیحضرت عرض کرده اند که دولت روس چه مبلغ حاصل مالیاتی دارد؟
شاه گفت: می شنوم ششصد کرور
قائم مقام عرض کرد: به قانون حساب، کسی که شش کرور مالیات می گیرد، با کسی که ششصد کرور عایدات دارد از در جنگ در نمی آید.
📕ساسانی، خان ملک، سیاستگران دوره قاجار
🔴⚫️ کانال علوم انسانی
📕 @humansciences
سرمایه گذاری بدون محاسبه
یکی از داغترین بحثها همیشه #نرخ دلار است. با وجودیکه رییس #بانک مرکزی به مردم هشدار میدهد دلار نخرند چون قیمت آن در چند ماه آینده پایین خواهد آمد، اما معلوم نیست چرا کسی نمیتواند یا نمیخواهد این توصیهها را جدی بگیرد. حتی مثالهای ساده نیز انگار نمیتوانند نگرانیها را کاهش دهند؛ اگر در چهار سال قبل با فرض نرخ ۳۰۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا در ارز سرمایهگذاری کرده بودید یا همان میزان ریال در بانک با سود سپرده ۱۵٪ گذاشته بودید، سرمایهگذاری دوم برایتان سودآورتر بوده است. ۱۰۰ دلار به نرخ ۳۰۰۰ تومان در چهار سال قبل، پس از چهار سال دریافت سود ۱۵٪ (به این شرط که به سود آن دست نزنید و آن را مجددا سرمایهگذاری کنید)، امروز معادل ۵۲۴۷۰۲ تومان بوده است، یعنی بازده ۷۵٪ درصدی. نرخ ارز در بازار آزاد امروز همان ۴۷۰۰ تومان هم که فرض کنیم، بازده آن نسبت به چهارسال قبل معادل ۵۵٪ میگردد. اما چرا حتی مثال به این واضحی رییس بانک مرکزی هم #اعتماد مردم را جلب نمیکند؟ شاید یکی از علل آن به نوع این سرمایهگذاریهاست. وقتی در بانک حساب سپرده باز میکنیم، تقریبا همیشه سود آن را خرج میکنیم، حتی بخشی از آن را نیز دوباره سرمایهگذاری نمیکنیم و طبیعی است که بعد از چهار سال، ۳۰۰ هزار تومان سابقمان دیگر ۱۰۰ دلار نمیارزد! اما در مورد سرمایهگذاری در #ارز و یا #سکه، نمیتوانیم گوشهای از دلار یا چند میلیگرم از سکه را در طول ماه و سال خرج کنیم و لذا این سرمایهگذاری بر روی هم انباشته میشود. طبیعی است که اگر نمیتوانیم به اعداد اعتماد کنیم، نمیتوانیم #استراتژی سرمایهگذاری درستی نیز داشته باشیم.
📍مقالات اقتصادی بینالمللی را در سایت ما ببینید:
http://fa.ieb.today/1425
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
یکی از داغترین بحثها همیشه #نرخ دلار است. با وجودیکه رییس #بانک مرکزی به مردم هشدار میدهد دلار نخرند چون قیمت آن در چند ماه آینده پایین خواهد آمد، اما معلوم نیست چرا کسی نمیتواند یا نمیخواهد این توصیهها را جدی بگیرد. حتی مثالهای ساده نیز انگار نمیتوانند نگرانیها را کاهش دهند؛ اگر در چهار سال قبل با فرض نرخ ۳۰۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا در ارز سرمایهگذاری کرده بودید یا همان میزان ریال در بانک با سود سپرده ۱۵٪ گذاشته بودید، سرمایهگذاری دوم برایتان سودآورتر بوده است. ۱۰۰ دلار به نرخ ۳۰۰۰ تومان در چهار سال قبل، پس از چهار سال دریافت سود ۱۵٪ (به این شرط که به سود آن دست نزنید و آن را مجددا سرمایهگذاری کنید)، امروز معادل ۵۲۴۷۰۲ تومان بوده است، یعنی بازده ۷۵٪ درصدی. نرخ ارز در بازار آزاد امروز همان ۴۷۰۰ تومان هم که فرض کنیم، بازده آن نسبت به چهارسال قبل معادل ۵۵٪ میگردد. اما چرا حتی مثال به این واضحی رییس بانک مرکزی هم #اعتماد مردم را جلب نمیکند؟ شاید یکی از علل آن به نوع این سرمایهگذاریهاست. وقتی در بانک حساب سپرده باز میکنیم، تقریبا همیشه سود آن را خرج میکنیم، حتی بخشی از آن را نیز دوباره سرمایهگذاری نمیکنیم و طبیعی است که بعد از چهار سال، ۳۰۰ هزار تومان سابقمان دیگر ۱۰۰ دلار نمیارزد! اما در مورد سرمایهگذاری در #ارز و یا #سکه، نمیتوانیم گوشهای از دلار یا چند میلیگرم از سکه را در طول ماه و سال خرج کنیم و لذا این سرمایهگذاری بر روی هم انباشته میشود. طبیعی است که اگر نمیتوانیم به اعداد اعتماد کنیم، نمیتوانیم #استراتژی سرمایهگذاری درستی نیز داشته باشیم.
📍مقالات اقتصادی بینالمللی را در سایت ما ببینید:
http://fa.ieb.today/1425
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
اقتصاد جهان در هفته
سرمایهگذاری بدون محاسبه
یکی از داغترین بحثها همیشه نرخ دلار است. با وجودیکه رییس بانک مرکزی به مردم هشدار میدهد دلار نخرند چون قیمت آن در چند ماه آینده پایین خواهد آمد، اما معلوم نیست چرا کسی نمیتواند یا نمیخواهد این توصیهها را جدی بگیرد. حتی مثالهای ساده نیز انگار نمیتوانند…
شوخی با مفهوم مقدس عدالت در حکومت نوکیسگان
✍احتسام غفورزاده
زمانی که به جای فرزانگی نوکیسگی باب شود با مفاهیم آن قدر کودکانه بازی می کنند که واژه های مستعمل برای آن مفاهیم نخ نما می شود،یکی از این واژه ها عدالت و مفهوم عدل است.
گاه تساوی به جای عدل قرار می گیرد و گاه توانمند ستیزی و گاه تعاریف اشتراکی ولی واقعیت مفهوم عدل این است که هر چیز در جایی باشد که بهترین خیر و سعادت را برای جامعه پدید آورد، برای نمونه بحث داغ امروز عدالت آموزشی که گویا از این مفهوم واقعا کاریکاتوری بیش نمانده است.
متصدیان امر گویا نمی دانند که عدالت آموزشی این است که فضای محیا برای رشد و پرورش علمی فراهم آورند نه این که در مراحل گزینشی ضعفا را بر اقویا ترجیح دهند، مفهومی به نام سهمیه یعنی ترجیح ضعیف بر قوی نه عدالت و این عین ظلم است، در آیه ی 135 نسا ترجیح ضعیف بر قوی و قوی بر ضعیف بدون توجه به موضع عدل مردود است.
زمانی که نهال در حال تبدیل به درخت است می توان آن را صاف کرد نه زمانی که درخت تنومند کج در آمد ، نمی توان در مرحله گزینش که مرحله آخر است جور ظلمی که در ابتدا روا داشته شده است را کشید، آیا آن کسی که در مناطق محروم درس خوانده است در مرحله گزینش در حالی که سطح پایین تر علمی نسبت به یک شهر نشین دارد ارجحیت دارد و پزشک و وکیل و مهندس و ... بهتری می شود؟ آیا برعکس نباید در ابتدا فضای آموزشی را اصلاح کرد و در آخر یک گزینش عادلانه برگزار کرد. گرچه آزمون های سراسری در جمیع مقاطع خود نمایان گر بار علمی نیست اما با همین شاخص پر مشکل هم این گونه برخورد روا به نظر نمی رسد.
تا بداند کافر و گبر و یهود
اندر این صندوق جز لعنت نبود
#احتسام_غفورزاده
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan
✍احتسام غفورزاده
زمانی که به جای فرزانگی نوکیسگی باب شود با مفاهیم آن قدر کودکانه بازی می کنند که واژه های مستعمل برای آن مفاهیم نخ نما می شود،یکی از این واژه ها عدالت و مفهوم عدل است.
گاه تساوی به جای عدل قرار می گیرد و گاه توانمند ستیزی و گاه تعاریف اشتراکی ولی واقعیت مفهوم عدل این است که هر چیز در جایی باشد که بهترین خیر و سعادت را برای جامعه پدید آورد، برای نمونه بحث داغ امروز عدالت آموزشی که گویا از این مفهوم واقعا کاریکاتوری بیش نمانده است.
متصدیان امر گویا نمی دانند که عدالت آموزشی این است که فضای محیا برای رشد و پرورش علمی فراهم آورند نه این که در مراحل گزینشی ضعفا را بر اقویا ترجیح دهند، مفهومی به نام سهمیه یعنی ترجیح ضعیف بر قوی نه عدالت و این عین ظلم است، در آیه ی 135 نسا ترجیح ضعیف بر قوی و قوی بر ضعیف بدون توجه به موضع عدل مردود است.
زمانی که نهال در حال تبدیل به درخت است می توان آن را صاف کرد نه زمانی که درخت تنومند کج در آمد ، نمی توان در مرحله گزینش که مرحله آخر است جور ظلمی که در ابتدا روا داشته شده است را کشید، آیا آن کسی که در مناطق محروم درس خوانده است در مرحله گزینش در حالی که سطح پایین تر علمی نسبت به یک شهر نشین دارد ارجحیت دارد و پزشک و وکیل و مهندس و ... بهتری می شود؟ آیا برعکس نباید در ابتدا فضای آموزشی را اصلاح کرد و در آخر یک گزینش عادلانه برگزار کرد. گرچه آزمون های سراسری در جمیع مقاطع خود نمایان گر بار علمی نیست اما با همین شاخص پر مشکل هم این گونه برخورد روا به نظر نمی رسد.
تا بداند کافر و گبر و یهود
اندر این صندوق جز لعنت نبود
#احتسام_غفورزاده
🔵کانال انجمن اقتصاددانان ایران
🔵 @ieairan