در تمام این سال‌ها برایم حتی نحوه عملکرد یک واحد کوچک تحت مالکیت خصوصی قابل توجه بوده است. وقتی چین مختصری حق مالکیت به روستاییان داد که در زمین‌های کشاورزی تحت مالکیت عمومی کشت کنند میزان محصول در هکتار و در نتیجه استاندارد زندگی روستایی به میزان قابل توجهی افزایش یافت.

برای سیستم برنامه ریزی متمرکز اتحاد شوروی (سابق) این نکته شرم آور وجود داشت که درصد قابل توجهی از محصولات کشاورزی آن کشور از مزارع بسیار محدودی به دست می‌آمد که تحت مالکیت خصوصی قرار داشت.

مردم به همان اندازه‌ای که نیازهای فیزیکی دارند مانند لباس، غذا، محل سكونت و ... به همان اندازه نیز به حمایتهای قانونی برای دارایی‌هایشان در برابر تهدیداتی چون مصادره‌های غیر قانونی دولت‌ها و دست‌درازی اوباش خیابانی نیاز دارند. این اطمینان زمانی که مردم در جوامع توتالیتر زندگی می- کنند حاصل نمی‌شود.

جان لاک فیلسوف انگلیسی قرن هفدهم که نقش روشنفکرانه‌اش موجب شکل‌گیری مجموعه اصولی شد که تأثیری شگرف بر بنیان گذاران کشور آمریکا داشت در سال ۱۶۹۰ نوشته بود که «مردم باید از حق ذاتی حفظ حیات، آزادی و امنیت دارایی خود در برابر هرگونه صدمه دیگران برخوردار باشند.»

آلن گرینسپن، رئیس اسبق بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا (۱۹۸۷ تا ۲۰۰۶)
از کتاب «عصر تلاطم»

@ieairan

مقایسه تولید ناخالص داخلی سرانه (براساس برابری قدرت خرید) کشورهای ایران، ترکیه، عربستان سعودی و امارات از 1990 تا 2022
منبع داده ها: بانک جهانی

اقتصاد ایران
@ieairan

در پاییز ۱۴۰۲ نرخ بیکاری به عدد 7.6 درصد رسید و نرخ اشتغال به 92.4 درصد. نرخ بیکاری کل سال ۱۴۰۲ هم کمترین رقم دهه‌های اخیر را به ثبت رساند (8.1 درصد).

درواقع مطابق آمار، در سال گذشته 92 درصد افرادی که جویای کار بودند موفق به یافتن کار شدند. تاکید می‌کنم مطابق آمار!

(نمودار آمار فصلی نرخ بیکاری در ایران از 2001 تا 2023 را نشان می‌دهد)

اقتصاد ایران
@ieairan

گزارش حساب های ملی ایران (۱۳۹۱-۱۳۳۸) بر مبنای سال پایه ۱۳۸۳

(گزارش بانک مرکزی، فایل PDF)

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

تجربه نشان می دهد که هرگز یک حکومت یا بانک یافت نشده که قدرت مطلق در انتشار پول داشته باشد بدون این که از این قدرت سوء استفاده نکرده باشد؛ در همه حکومت ها انتشار پول باید تحت نوعی کنترل و محدودیت قرار داشته باشد، هیچ کنترلی هم این هدف را بهتر تامین نمی کند مگر این که ناشر پول موظب باشد در مقابل پولش سکه طلا یا شمش طلا تحویل دهد.

#دیوید_ریکاردو
اقتصاددان بریتانیایی
(1772 - 1823)

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

رئیس بانک مرکزی با افتخار می‌گوید ۷۰ میلیارد دلار ارز به قیمت ۲۸ هزار تومان و ۴۰ هزار تومان توزیع کرده‌ایم.
در جای دیگری با افتخار می‌گوید من ارز مسافرتی را دوبرابر کردم...
این کارها دقیقا مثل این است که بانک مرکزی برای کاهش قیمت طلا ذخایر طلا را با یک سوم یا نصف قیمت به حراج بگذارد.

شکی نیست که جناب فرزین یک فرد کم‌سواد و کم‌هوش است (البته شدیدا مشتاق است باسواد و باهوش جلوه کند). با این حال، بدون شک جناب رئیس آنقدر ابله و بی‌سواد نیست که نفهمد توزیع ارز با نرخ پایین‌تر از قیمت بازار میلیاردها دلار منابع کشور را هدر می‌دهد و تقریبا هیچ اثری در قیمت کالاها ندارد.

آقای فرزین پیش چشم میلیون‌ها نفر از غارت آشکار اموال عمومی سخن می‌گوید، به آن افتخار می‌کند و رزومه خود را در صیانت از منافع رانت‌جویان به نمایش می‌گذارد.

اگر هدف حاکمیت رفاه مردم باشد، ساده‌ترین و بهینه‌ترین راه این است که منابعی که به روش‌های متعدد درقالب رانت به گروه‌های خاص "تخصیص" داده می‌شود بطور مستقیم به حساب مردم واریز شود.
ادبیاتی که راهی غیر از این را تجویز می‌کند، توجیه‌گر رانت و غارت منابع عمومی است.

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

دولت بطور معمول وسیله‌ای برای ثروتمند کردن عده‌ای به هزینه اکثریت مردم بوده است.

مورای روتبارد

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

مدیریت اقتصاد با زور امکان‌پذیر است؟

علم‌الهدی: «امروزه می‌بینیم عده‎‌ای در رسانه‌های مختلف موضع‎گیری می‌کنند، ژست روشنفکری و تخصص به خود می‌گیرند و شعار می‌دهند که مدیریت اقتصاد با زور نمی‌شود. این حرف‌ها چیست؟ اقتدار حکومتی باید پای‎کار بیاید و کل جریان مدیریتی نظام به کار بیفتد تا با همه قدرت، این تلخی‌های موجود در اقتصاد کشور برای مردم به شیرینی تبدیل شود.

ما هم نمی‌خواهیم با زور اقتصاد را اداره کنیم، اما باید با زور در مقابل فساد و قاچاق ایستاد. یعنی واقعاً نمی‌شود جلوی آن آقایی را گرفت که همه درآمدش از خرید و فروش دلار است؟ نمی‌شود با زور جلوی آن دلال و سوداگری را گرفت که میوه و ارزاق مردم را از کشاورز ارزان می‌خرد و به بازار گران عرضه می‌کند تا به قیمت محروم‎ ماندن مردم، خودش سود کند؟»

پاسخ: البته بعضی کارها با زور امکان‌پذیر است، مثل دستگیری چند امام جمعه فاسد و انداختن آنها در سیاهچال، که می‌تواند درس عبرتی برای دیگر خواصی باشد که تا خرخره غرق در فسادند، و قطعا در کاهش فساد اثرگذار است. اما در اقتصاد هر کاری را نمی‌شود با قلدری انجام داد. اگر هم امکان‌پذیر باشد، نتیجه‌ای جز فقر و فساد نمی‌تواند داشته باشد. برای مثال ایده مشعشع کنترل قیمت‌ها با تعزیرات و بگیر و ببند، اگر به خاطر نیت‌های شوم نباشد بدون شک از سر بلاهت است.

اگر شما "جلوی آن دلال و سوداگری را بگیرید که میوه و ارزاق مردم را از کشاورز ارزان می‌خرد و به بازار گران عرضه می‌کند"، نتیجه‌اش ارزان شدن میوه و خواروبار نیست، بلکه نایابی میوه و خواروبار است. هر کاری در بازار هزینه و ریسک خود را دارد. اگر سود یک کار نسبت به هزینه و ریسک آن بیش از کارهای دیگر باشد، سروکله رقبای دیگر پیدا می‌شود، و در چنین فرایندی با گذر زمان سود هر فعالیت اقتصادی با هزینه و ریسک آن متناسب می‌شود. اگر دلالی و سوداگری سود زیادی دارد، دیگران می‌توانند با توزیع ارزان‌تر جنس مورد نظر دلال گران‌فروش را از بازار به در کنند.

تورم علت دیگری دارد و هیچ ارتباطی با دلالان و سوداگران ندارد. برای مثال بانک‌هایی که در اختیار خواص (ازجمله ائمه جمعه کله‌گنده) قرار گرفته و وام‌های ارزان‌قیمت بدون تضمین کافی برای بازپرداخت در اختیار آنها قرار می‌دهند، تورم ایجاد می‌کنند. هر چیز با ارزشی که هزینه دستیابی به آن کاهش یابد، ارزش آن نسبت به کالاهای دیگر کاهش پیدا می‌کند. پول هم از این قاعده مستثنی نیست، بخصوص اینکه به لطف دکمه‌های کیبورد تا بی نهایت قابل تکثیر است. این یک اصل بدیهی در اقتصاد است که متاسفانه نه با زور زدن می‌شود آن را نقض کرد و نه با زِر زدن.

به طور کلی تورم رابطه عجیبی با پدیده مفت‌خوری دارد. عده‌ای که هیچ خروجی مفیدی ندارند و به هزینه مردم زندگی مرفه و پرهزینه دارند خود از عوامل مهم ایجاد تورم هستند.

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۴ به بالاترین سطح در شش سال گذشته رسیده است

بر اساس گزارش شرکت داده Vortexa، تهران در سه ماه اول سال به طور متوسط ​​1.56 میلیون بشکه در روز نفت فروخته است که تقریباً تمام آن به چین و بالاترین سطح از سه ماهه سوم سال 2018 به این سو است.

درآمد نفتی ایران به سالانه ۳۵ میلیارد دلار رسیده است

فایننشال تایمز

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

دهه طلایی اقتصاد ایران

دوره ده‌ساله ۱۳۵۱-۱۳۴۱، مقارن با برنامه‌های سوم (۱۳۴۶-۱۳۴۱) و چهارم (۱۳۵۱-۱۳۴۶) را می‌توان دوران طلایی اقتصاد ایران دانست.

رشد اقتصادی چشمگیر و پایدار از یک سو و نرخ تورم تک‌رقمی از سوی دیگر، مهم‌ترین دستاوردهایی هستند که این سال‌ها را به دهه طلایی اقتصاد در کشور بدل ساختند.

در این دوره، میانگین نرخ رشد اقتصادی ۱۱ درصد در سال و میانگین نرخ تورم ۲/۴ درصد در سال بوده است؛ چنین موفقیتی (دستیابی به رونق اقتصادی در عین حفظ ثبات قیمت‌ها برای ده سال پیاپی) در هیچ دوره دیگری پس از آن تکرار نشده است:

هر دوی این برنامه‌ها (برنامه‌های سوم و چهارم)، به لحاظ نتایجی که در جریان اجرا به بار آوردند، فراتر از انتظار ظاهر شدند. مهم‌ترین هدف برنامه سوم، دستیابی به متوسط نرخ رشد ۶ درصد در سال بود؛ اما در عمل، متوسط نرخ رشد اقتصادی در دوره اجرای برنامه به رقم خیره کننده ۱۰ درصد در سال بالغ شد...

برنامه سوم علی‌رغم عدم توفیق نسبی در بخش کشاورزی، در سایر بخش‌ها به موفقیت‌های خیره‌کننده‌ای دست یافت؛ و این در حالی است که عملکرد برنامه در خصوص حفظ ثبات قیمت‌ها نیز، چه در مقایسه با دوره‌های قبل و چه در مقایسه با دوره‌های، بعد بی‌نظیر بوده است:

ظرف سال‌های ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱، متوسط نرخ تورم سالانه تقریباً ۵/۵ درصد بود که در طول اجرای برنامه سوم به ۱/۴ درصد کاهش یافت؛ رقمی استثنایی که در دوره‌های بعد نیز هرگز تکرار نشد؛ اما تجربه موفق برنامه سوم، مسئولان را به سمت هدف‌گذاری‌های بلندپروازانه‌تر در برنامه چهارم سوق داد.

در برنامه چهارم (۱۳۵۱-۱۳۴۶)، متوسط نرخ رشد سالانه در اکثر بخش‌ها بیش از عملکرد برنامه سوم، و متوسط نرخ رشد سالانه تولید ناخالص داخلی نیز ۱۰ درصد پیش‌بینی شده بود.
با این وجود، باز هم در جریان اجرا، عملکرد برنامه چهارم از برنامه مصوب پیشی گرفت؛ بطوریکه متوسط نرخ رشد سالانه در تمامی بخش‌ها از مقدار پیش‌بینی شده فراتر رفته و متوسط نرخ رشد اقتصادی در طول دوره برنامه به ۱۳ درصد در سال بالغ گردید:

همچنین در خلال برنامه چهارم در عین رشد چشمگیر تمامی بخش‌ها و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی دورقمی در تمامی سال‌های اجرای برنامه، ثبات قیمت‌ها نیز کمابیش حفظ شد؛ متوسط نرخ تورم سالانه در این دوره ۳/۶ درصد بود که اگرچه نسبت به برنامه سوم افزایش یافته بود، اما کماکان تک‌رقمی و اندک بود.

رونق اقتصادی توأم با ثبات قیمت‌ها بعنوان مهم‌ترین دستاورد برنامه‌های سوم و چهارم، در برنامه‌های بعدی تکرار نشد و حتی روند معکوس به خود گرفت، به طوری که در طول برنامه پنجم (۱۳۵۶-۱۳۵۱) متوسط نرخ رشد اقتصادی از ۷/۷ درصد فراتر نرفت و متوسط نرخ تورم به ۱۵/۶ درصد افزایش یافت.

📖 اقتصاد و دولت در ایران، موسی غنی‌نژاد

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

🔹۱۰۰ وارد‌کننده نخست کشور به لحاظ مقدار دلار دریافتی در سال ۱۴۰۲
نقل از گمرگ ایران
🔺کانال روبدادهای اقتصادی @ecoevents

بودجه نهادهای مذهبی و فرهنگی تبدیل به چوب و چماق می‌شود و در خیابان‌ها علیه زنان به کار گرفته می‌شود.

به حاشیه رفتن مسئله حجاب و تغییر پوشش جامعه بیش از همه منافع متولیان مذهبی و فرهنگی را به خطر می‌اندازد. این گروه‌ها با خلق و ترویج ادبیاتی ازقبیل "تهاجم فرهنگی"، زندگی نرمال را یک تهدید معرفی می‌کنند تا بتوانند جایگاهی برای خود تعریف کرده و سهم بیشتری از بیت‌المال را تصاحب کنند.

بنابراین ریشه‌ی تعرض به زنان به بهانه حجاب در فضای عمومی و اینچنین رفتارهای وحشیانه و به دور از انسانیت را باید در منافع بودجه‌بگیران مذهبی و فرهنگی جُست.

ذکر این نکته لازم است که گردش مالی متولیان مذهبی و فرهنگی به این اعداد خلاصه نمی‌شود. امتیازات و منابع مالی این گروه‌ها عمدتا غیرشفاف است. بسیاری از آنها هویت سازمانی مشخصی ندارند و در همه دستگاه‌های دولتی و غیردولتی حضور و نفوذ دارند.

در زمان‌های دور یک تشکّل سیاسی از الاغ ملانصرالدین برای سخنرانی درباره تورم دعوت به عمل آورد. ملا هم یک دست کت‌شلوار نو برایش گرفت. الاغ ملا علیه رانت و فساد سخنرانی غرّایی کرد و مسئولین را بابت تورم شماتت نمود.

سال بعد ملا می‌خواست کت‌شلوار نو برای سخنرانیِ خرش بگیرد اما پول نداشت. ناچار به دوست خود گفت بیا برویم بانک بزنیم! دوستش گفت چه کاری‌ست، به جایش بانک می‌زنیم! ملا گفت چه فرقی دارد؟ گفت اولی جرمش اعدام است، اما دومی هم خدمت به مردم است، هم هرچه خواستی می‌توانی پول به دست بیاوری. فقط باید به خر خود بگویی به جای رانت و فساد، آدم‌فضایی‌ها را مقصر بداند و از مسئولین تعریف و تمجید کند تا مجوز بگیری.

ملا پیشنهاد را قبول کرد و مجوز تاسیس بانک گرفت. آنچنان پول به حساب خودش واریز کرد که توانست نه تنها تعداد زیادی الاغ‌ برای فرستادن به جلسات علمی تشکُّلات سیاسی خریداری کند، بلکه چند تشکّل سیاسی را هم از بیخ و بُن خرید!

یک روز ملا از دوستش پرسید چرا قیمت الاغ و کت‌شلوار اینقدر بالا رفته؟ دوستش در گوش او گفت چون عده‌ای به پول مفت دسترسی دارند. ملا به نشانه تاسف سری تکان داد و گفت: لعنت به این آدم فضایی‌ها !

«دولت‌ها برای این که نظر مردم را از تقصیر و گناهانشان در ایجاد تورم منحرف کنند، بارها انگشت اتهام را به سمت گروه‌ها و موسسات گوناگون در بازار دراز کرده و آنها را قربانی می‌کنند. آن‌ها بارها سعی کرده اند با کنترل قیمت‌ها با تورم مبارزه کنند اما موفق نشده اند؛ مثل این که کسی بخواهد برای بهبود تب، ستون جیوه را با زور در دماسنج پایین نگه دارد. لیکن تنها چیزی که باید انجام شود محدود و کوچک کردن بانک مرکزی است و این چیزی است که دولت‌ها هرگز با آن موافق نیستند».
مورای نیوتن روتبارد

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan

فرار ۲۰ میلیارد دلار سرمایه از ایران طی ۹ ماه نخست ۱۴۰۲

گزارش جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد خالص حساب سرمایه ایران در ۹ ماه اول سال گذشته خورشیدی به رقم بی‌سابقه منفی ۲۰ میلیارد و ۱۹۳ میلیون دلار رسیده است.

بدین ترتیب، در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۰ میلیارد دلار فرار سرمایه از ایران اتفاق افتاده که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته، یک چهارم رشد نشان می‌دهد.

همچنین آرشیو آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد از ابتدای سال ۱۳۹۱ و آغاز تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی تا آذرماه پارسال، به طور کلی نزدیک ۱۳۷ میلیارد دلار فرار سرمایه از ایران اتفاق افتاده است.

این رقم معادل تقریباً یک سوم تولید ناخالص داخلی ایران در سال گذشته است.

بر اساس آرشیو آمارهای بانک مرکزی، تراز منفی خالص حساب سرمایه کشور در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ روند کاهشی محسوسی داشته، اما بعد از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران هر سال به فرار سرمایه از کشور افزوده شده است. (رادیو فردا)

🪙 اقتصاد ایران
🪙 @ieairan