[ኢብን ሽፋ - Ibn Shifa]

የሁለቱን ዒዶች ስርኣት የሚመለከቱ ጥቂት ነጥቦች ከማስረጃዎቻቸው ጋር
ክፍል 1
———ሁሉም ወደ ዒድ ሶላት መስጋጃ ቦታ…
"ዒድ" የተባለበት ምክንያት አላህ እርሱን በማምለክ ፀጋውን በዋለላቸው ባሪያዎች ላይ በየ አመቱ የሚመላለስ ስለሆነ ነው። እንዲሁም ሁለቱ ዒዶች ማለት ሙስሊሞች አላህ (ተባረከ ወተዓላ) በዋለላቸው ፀጋ ሀላል በሆኑ ነገሮች የሚጣቀሙባቸው፣ የሚጋጌጡባቸው፣ አላህን በጤና ሆነው ለዚያ ቀን በመድረሳቸውና ኢስላማዊ ስርኣቶችን ለማንፀባረቅ በመብቃታቸው የሚያመሰግኑባቸው፣ ርስበርስ የሚጠያየቁባቸውና እንኳን አደረሳችሁ የሚባባሉባቸው ቀናቶች ናቸው። ከነዚህ መገለጫዎችም ዒደል ፊጥር በሚሆን ጊዜ ሶደቀተል ፊጥርን መስጠት፣ በሁለቱ ዒዶች ደግሞ ተክቢራ ማለት፣ ዒደል አድሃ በሚሆን ጊዜ ደግሞ እርድ ማረድና ከእርዱም የተቻለውን ለሚስኪኖች መስጠት ተጠቃሽ ናቸው።

ሌላኛው መገለጫቸው ደግሞ ሁለቱም ዒዶች ከታላላቅ የአምልኮ ስርኣትና ማእዘናት ጋር የተሳሰሩ መሆናቸው ነው። ዒደል ፊጥር ከታላቁ የረመዷን ወር ፆም ጋር የተሳሰረ ሲሆን ዒደል አድሃ ደግሞ የአለም ህዝብ የአላህን ቤት የሚጎበኝበት የሐጅ ወቅት ላይ መሆኑና የዙል ሒጃ የመጀመሪያው አስር ልዩ የዒባዳ ቀናት ማብቂያ ላይ መሆኑ፣ እንዲሁም ሙስሊሞች ወደ አላህ መቃረቢያ የኡድሂያ እርድ ከሚያርዱበት ወቅት የተሳሰረ መሆኑ ነው።

ለሁለቱም ልዩ የሆኑ ሶላቶች፣ ዚክሮች፣ ሙስሊሞች ተሰባስበው የሚገሰፁበትና ዱዓዎችን ማድረግም አሉዋቸው። ይህም ለሙስሊሞች የአላህን እዝነት፣ ምህረት፣ የዱዓ ተቀባይነትና እንዲሁም በአኼራቸውና በዱኒያቸው እድለኛ የሚሆኑበትን ነገር ያስገኝላቸዋል። ተሰባስበው መስገዳቸው ደግሞ ወንድማማችነትን፣ ደስታን፣ የጊዜያቸው ማማርና የስራቸውን መጥራት ያገኙበታል።

ሙሉ የሆነ ደስታ እንዲገኝም ጥበበኛ የሆነው አምላካችን አላህ በእዝነቱ የድሆችን ችግር ለመካፈል በሁለቱ ዒዶች ህጎችን ደንግጓል። በዒደል ፊጥር ለድሆች የሚሰጥ ዘካተል ፊጥርን ሲሆን በዒዱል አድሃ ደግሞ ኡድሂያን ለመብላትና ለድሆች ለማካፈል ሶደቃ ለመስጠት ደንግጓል። አላህ በተከበረው ቃሉ እንዲህ ብሏል:-

فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ

«ከርሷም ብሉ፡፡ ችግረኛ ድሃንም አብሉ፡፡» አል-ሐጅ 28 [ሀሳቡን በከፊል ከተንቢሁል ኢፍሃም ሸርህ ቡሉግ… ኢብኑ ዑሰይሚን ወስጄዋለሁ]

»-» አላህ ሁለቱንም ዒዶች የደነገገው ለባሪያዎቹ መደሰቻና አላህ እንዲታወስባቸው፣ እርሱን እንዲያልቁት፣ እንዲተዛዘኑ ነው። ዒዶች የተደነገጉበት አላማው ይህ ሆኖ እያለ ጥቂት አላህ ያዘነላቸው ሲቀሩ ብዙዎች በፊልም፣ በሺርክና በኩፍር ስንኞች በተሞሉ መንዙማዎች፣ ሴትና ወንድ በመቀላቀል፣ ሴቶች ወደ ዝሙት በሚጣሩበት መልኩ ተገላልጠውና ተቀባብተው በመውጣት፣ ከእስልምናው ህግ ጋር የማይገናኙ አዳዲስ ፈጠራዎችን በማንፀባረቅ፣ በድቤና በአደንዛዡ ጫት ስካር በመዋኘት፣ አላህን የሚያምፁባቸው ቀናቶችና ለሸይጧን አላማውን ማሳኪያ ቀን እያደረጓቸው ነው።

የአላህ ባሪያዎች ሆይ! ካልነበራችሁበት ያስገኛችሁን አምላካችሁን አላህን ፍሩ!! ዲናችን የድቤ፣ ሴትና ወንድ ተቀላቅሎ የሚጨፈርበት፣ የዝሙት፣ አደንዛዥ ቅጠል የሚመነዠግበት ዲን አይደለም!!!። በመደሰቻ ቀናችሁ አታምፁት!!፣ ይልቅ ለዚህ ታላቅ የደስታ ቀን ያልደረሱ ብዙዎች እንዳሉ አውቃችሁ!፣ ያደረሳችሁን አምላካችሁን በሚገባ አመስግኑት!፣ አስታውሱት!፣ አታምፁት!!።

የዒድ ሶላት ስርኣቶች:-
»-» የዒድ ሶላት በመስገጃ ሜዳዎችና አደባባዮች መስገዱ የተሻለ ነው። [ዛዱል መዓድ ኢብኑ'ል ቀይም]

»-» በዒደል ፊጥር ወደ ዒድ ሶላት መስገጃ ቦታዎች ሲወጣ ነጠላ ቁጥር የሆኑ ተምሮችን መብላት ሱንና ነው። አነስ (ረዲየላሁ ዐንሁ) እንዲህ አለ:- “የአላህ መልእክተኛ ﷺ የዒደል ፊጥር ቀን ተምሮችን ሳይበሉ አያማልዱም ነበር፣ ነጠላ (ዊትር) አድርገው ይበሏቸው ነበር።” [ቡኻሪ ዘግበውታል።]

»-» በዒዱል አድሃ ሰግደው እስኪመለሱ ማንኛውም የሚበላና የሚጠጣ ነገር አለመጠቀም ሱና ነው። ቡረይዳ ከአባቱ ይዞ (ረዲየላሁ ዐንሁም) እንዲህ አለ:- “የአላህ መልእክተኛ ﷺ የዒደል ፊጥር ቀን እስኪመገቡ አይወጡም ነበር። የዒደል አድሃ ቀን ደግሞ (የዒድ ሶላት) እስኪሰግዱ ምንም አይመገቡም ነበር።” [ኢማሙ አህመድና ትርሚዚይ የዘገቡት ሲሆን አልባኒ ሚሽካት… 1440 ላይ ሶሂህ ብለውታል።]

»-» የዒድ ቦታዎችን ለሁሉም አዋቂ እና ህፃን ወንድ እና ሴት መውጣት ይፈቀዳል። ኡሙ ዐጢያ (ረዲየላሁ ዐንሃ) እንዲህ አለች:- “ልጃ ገረዶችን እና ጫጉላዎችን፣ የወር አበባና የወሊድ ደም ላይ ያሉ ሴቶችን ይዘን እንድንወጣ ታዘናል። የወር አበባና የወሊድ ደም ላይ ያሉ ሴቶች ከሶላት ቦታ ይገለላሉ (አይሰግዱም) ነገር ግን ሌሎችን መልካም ነገሮችን የሙስሊሞችን ዱዓ ይሳተፋሉ። የአላህ መልእክተኛ ሆይ! ከውስጣችን ጂልባብ ማይኖራት ልትኖር ይችላልና እንዴት ታድርግ? አልኳቸው፣ ‘እህቷ ከጅልባቧ ታልብሳት።’ አሉ።” [ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል።]
የህፃናትን ወደ ዒድ ቦታ መውጣትን በተመለከተ ኢብኑ ዐባስ (ረዲየላሁ ዐንሁ) “ከነቢዩ ﷺ ጋር ዒድ ቦታ ተሳትፈሃልን? ተብሎ ሲጠየቅ አዎን…” ብሏል። [ቡኻሪ ዘግበውታል።] ኢብኑ ዐባስ በወቅቱ ልጅ ስለነበረ ነው።

»-» ወንዶች ያማረ ልብስና ሽቶ ተቀብተው መውጣት ይወደድላቸዋል። ገላ መታጠብ ከነቢዩ ﷺ የተረጋገጠ ነገር ባይኖርም ይወደዳል። ነቢዩ ﷺ ገላቸውን ይታጠቡ እንደነበር ጠቁመው የመጡ ሀዲሶች ዶዒፍ ናቸው። ነገር ግን የዑመር ኢብኑል ኸጧብ ልጅ የሆነው ዐብደላህ (ረዲየላሁ ዐንሁም) ለሁለቱ ዒዶች ይታጠብ እንደነበር በመጠቆም የመጣው ዘገባ ሶሂህ እንደሆነም በመናገር ዐብደላህ ደግሞ የነቢዩ ﷺ ሱንና አጥብቀው ከሚከታተሉ ሰዎች ነበር፣ ይላል ኢብኑል ቀይም (ረሂመሁላህ)። [ዛዱል መዓድ ላይ ] ኢብኑ'ል ቀይም ይህን ማለታቸው ዐብደላህ ከነቢዩ ﷺ አይቶ ይሆናል ወደ ማለት ማዘንበላቸው ነው።
ይቀጥላል…
✍🏻ኢብን ሽፋ: (t.me/ibnshifa)
የተለያዩ ት/ቶችን ለማግኘት የቴሌግራም ቻናላችንን👇👇 #join በማድረግ ይቀላቀሉ
https://telegram.me/IbnShifa
https://telegram.me/IbnShifa