Kilokaloriya nima?
Ozuqaviy mahsulotlarning energiyasini hisoblashda kilokaloriyadan foydalanishini bilamiz. Buni ozuqa mahsulotlari qadog'ida juda ko'p bora ko'rganmiz. Lekin aslida mana shu kilokaloriya nima degani?
JAVOB
Bir litr suvning haroratini 101,325 kPa bosimda bir gradus Selsiyga ko'tarishga sarflangan energiya miqdori bir kilokaloriya deb qabul qilingan.
Mana masalan, bir litrli bankadagi suvning harorati 15 gradus Selsiyni tashkil etmoqda, suvni isitamiz, qanchadir muddat o'tganidan so'ng suvning harorati 16 gradus Selsiyga ko'tariladi. Mana shu vaqt oralig'ida sarflagan energiyamiz bir kilokaloriyani tashkil qiladi.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Ozuqaviy mahsulotlarning energiyasini hisoblashda kilokaloriyadan foydalanishini bilamiz. Buni ozuqa mahsulotlari qadog'ida juda ko'p bora ko'rganmiz. Lekin aslida mana shu kilokaloriya nima degani?
JAVOB
Bir litr suvning haroratini 101,325 kPa bosimda bir gradus Selsiyga ko'tarishga sarflangan energiya miqdori bir kilokaloriya deb qabul qilingan.
Mana masalan, bir litrli bankadagi suvning harorati 15 gradus Selsiyni tashkil etmoqda, suvni isitamiz, qanchadir muddat o'tganidan so'ng suvning harorati 16 gradus Selsiyga ko'tariladi. Mana shu vaqt oralig'ida sarflagan energiyamiz bir kilokaloriyani tashkil qiladi.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Qiziqarli entomologiya - qotil qandalalar
Janubiy Sharqiy Osiyo (Malayziya) va Sharqiy Afrikada (Keniya, Tanzaniya, Uganda) hasharotlarning yarim qattiqqanotlilar turkumiga mansub qotil qandala (Acanthaspis petax) nomi bilan mashhur bo'lgan yirtqich qandalalar yashaydi. Ular ham boshqa yirtqich qandalalar kabi hasharotlarni yeb kun ko'radi, lekin hayot tarzi va o'ziga xos etologik xususiyatlari bilan entomologlarning diqqatini tortib kelgan.
Ushbu qandalalarning uzunligi o'rtacha 1 sm ga boradi. Asosan chumoli va terminlarning butun ichki borlig'ini so'rib olib oziqlanadi. O'ljasining qorin qismiga maxsus nayzasini sanchib uning ichida hasharot ichki qismini eritib yuboradigan ferment suyuqlik yuboradi. Bu modda o'ljani falajlab karaxt holatga keltiradi. Hazm bo'lgan o'lja ichki borlig'ini so'rib olganidan keyin qandala o'ljadan qolgan ekzoskeletni o'zining orqasiga maxsus suyuqlik bilan yopishtirib oladi. Yirik vakillarida bunday chumoli ekzoskeletlari 20 tagacha yetadi.
Entomologlar ushbu qandalalarning bunday maskirovkadan foydalanishlarining bir necha sabablari bor deb aytishadi. Birinchidan, bunday qalqon bilan mazkur qandalalarning dushmani hisoblangan o'rgimchaklardan himoyalanish mumkin. Ikkinchidan esa ushbu maxsus qobiq yordamida chumoli va termit orasiga sezdirmasdan kirib borish va ularga to'satdan hujum qilish mumkin ekan. Lekin hayotiga xavf tug'ilib qolgan vaqtda "kosa"sini tashlab qochadi va keyinchalik o'ziga yana qaytadan qalqon yasay boshlaydi.
Qotil qandalaning nimfalari (nimfa - chala o'zgarish bilan rivojlanuvchi hasharotning lichinkasi) mana shunday qobiq yordamida Macrotermes urug'iga mansub termitlarga tashlanishda maskirovka sifatida foydalanishi qayd etilgan. U termit uyasining havo almashadigan yo'llari orqali uyaga kirib olib uya markaziga kiruvchi yo'llarda yashirib oladi va o'ljasini kutadi. Uni bunday qobiqda odatda termitlar payqamay qoladi.
Qotil qandalalarning ushbu qalqondan dushmandan himoya sifatida foydalanishini 2007-yilda Kenterberi universiteti entomologlari ham tajribada tasdiqlashgan. Ular qalqonli va qalqonsiz qandalalarni maxsus oynali idish ichiga chopriq o'rgimchaklarning Hyllus, Plexippus va Thyene urug' vakillari bilan birgalikda joylashtirishadi. Ushbu uch o'rgimchak turlari hidni yaxshi sezmaydi, o'ljani o'tkir ko'zlari orqali topadi. Tajribada shu narsa ma'lum bo'ladiki, qalqonsiz qandalalar qalqonli sheriklariga nisbatan 10 barobar ko'p ovlanadi. O'rgimchak ovi qandalaning harakatlanishiga bog'liq emasmikan degan taxminni tekshirish maqsadida tajriba xuddi shu tartibda o'lgan qandalalar bilan o'tkaziladi va natijalar yuqoridagi holatdagidek qaytariladi.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Janubiy Sharqiy Osiyo (Malayziya) va Sharqiy Afrikada (Keniya, Tanzaniya, Uganda) hasharotlarning yarim qattiqqanotlilar turkumiga mansub qotil qandala (Acanthaspis petax) nomi bilan mashhur bo'lgan yirtqich qandalalar yashaydi. Ular ham boshqa yirtqich qandalalar kabi hasharotlarni yeb kun ko'radi, lekin hayot tarzi va o'ziga xos etologik xususiyatlari bilan entomologlarning diqqatini tortib kelgan.
Ushbu qandalalarning uzunligi o'rtacha 1 sm ga boradi. Asosan chumoli va terminlarning butun ichki borlig'ini so'rib olib oziqlanadi. O'ljasining qorin qismiga maxsus nayzasini sanchib uning ichida hasharot ichki qismini eritib yuboradigan ferment suyuqlik yuboradi. Bu modda o'ljani falajlab karaxt holatga keltiradi. Hazm bo'lgan o'lja ichki borlig'ini so'rib olganidan keyin qandala o'ljadan qolgan ekzoskeletni o'zining orqasiga maxsus suyuqlik bilan yopishtirib oladi. Yirik vakillarida bunday chumoli ekzoskeletlari 20 tagacha yetadi.
Entomologlar ushbu qandalalarning bunday maskirovkadan foydalanishlarining bir necha sabablari bor deb aytishadi. Birinchidan, bunday qalqon bilan mazkur qandalalarning dushmani hisoblangan o'rgimchaklardan himoyalanish mumkin. Ikkinchidan esa ushbu maxsus qobiq yordamida chumoli va termit orasiga sezdirmasdan kirib borish va ularga to'satdan hujum qilish mumkin ekan. Lekin hayotiga xavf tug'ilib qolgan vaqtda "kosa"sini tashlab qochadi va keyinchalik o'ziga yana qaytadan qalqon yasay boshlaydi.
Qotil qandalaning nimfalari (nimfa - chala o'zgarish bilan rivojlanuvchi hasharotning lichinkasi) mana shunday qobiq yordamida Macrotermes urug'iga mansub termitlarga tashlanishda maskirovka sifatida foydalanishi qayd etilgan. U termit uyasining havo almashadigan yo'llari orqali uyaga kirib olib uya markaziga kiruvchi yo'llarda yashirib oladi va o'ljasini kutadi. Uni bunday qobiqda odatda termitlar payqamay qoladi.
Qotil qandalalarning ushbu qalqondan dushmandan himoya sifatida foydalanishini 2007-yilda Kenterberi universiteti entomologlari ham tajribada tasdiqlashgan. Ular qalqonli va qalqonsiz qandalalarni maxsus oynali idish ichiga chopriq o'rgimchaklarning Hyllus, Plexippus va Thyene urug' vakillari bilan birgalikda joylashtirishadi. Ushbu uch o'rgimchak turlari hidni yaxshi sezmaydi, o'ljani o'tkir ko'zlari orqali topadi. Tajribada shu narsa ma'lum bo'ladiki, qalqonsiz qandalalar qalqonli sheriklariga nisbatan 10 barobar ko'p ovlanadi. O'rgimchak ovi qandalaning harakatlanishiga bog'liq emasmikan degan taxminni tekshirish maqsadida tajriba xuddi shu tartibda o'lgan qandalalar bilan o'tkaziladi va natijalar yuqoridagi holatdagidek qaytariladi.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Biologik kalendar
#tanlov
Xursanoy Murodova - Navoiy viloyati Karmana tumani 30-maktab biologiya fani o'qituvchisi
Yangi yilda siz biologlar uchun yangi taqvim taqdim etyapman. Qanday taqvim deysizmi? Unda keling tanishtiraman. Kalendarimizni oylar ketma -ketligi bo’yicha ko’rib chiqamiz. 1-yanvarni hammamiz yangi yil sifatida bilamiz. Aynan shu kunda 1968 yilda O’zMU qoshidagi Botanika bog’iga ilmiy tadqiqot maqomi berilgan kun. 11- yanvar Xalqaro qo’riqxonalar va milliy bog’lar kuni ekan. 16 – yanvar Isroilda daraxtlarning yangi yili nishonlanadigan kun. O’sha kuni daraxtlarga turli bezaklar beriladi. Fevral oyiga yetib keldik. 2 – fevral AQSh, Kanadada sug’ur kuni hisoblanadi. Aholi sug’urning hatti harakati orqali bahorning kelishi haqida bilish mumkin deb hisoblashadi. Qadimgi Rimda ushbu kun tipratikanlar kuni sifatida nishonlangan va tipratikanlardan metereolog sifatida foydalanishgan. 3 – fevral Tailandda gullar festivali kuni Chiangmay shahrida o’tkaziladi. Shaharning nomi “shimol atirguli” ma’nosini anglatadi. Festivalni bu yerda o’tkazilishiga sabab esa aholi qadimdan gul o’stirishga qiziqqanidir. 14 – fevral shoh va shoir Z.M.Bobur tavallud topgan kunda Bolgarlar (Trifon Zarezan) uzum va uzumchilar bayramini nishonlashadi. Bu bayram ruhoniy Trifon sharafiga qo’yilgan. O’sha kuni turli uzum navlari namoyishi va uzumdan bo’lgan taomlar, shirinliklar omma e’tiboriga havola qilinadi. 16 -fevral kuni AQSH da milliy bodom kuni bayram qilinadi. 19 – fevral kuni Xalqaro kitlar va dengiz jonivorlari kuni. Bu kunni nishonlash 1986 yilda joriy qilingan. Ushbu kunda kitlarni ovlash va go’shtini yeyish ta’qiqlanadi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Xursanoy Murodova - Navoiy viloyati Karmana tumani 30-maktab biologiya fani o'qituvchisi
Yangi yilda siz biologlar uchun yangi taqvim taqdim etyapman. Qanday taqvim deysizmi? Unda keling tanishtiraman. Kalendarimizni oylar ketma -ketligi bo’yicha ko’rib chiqamiz. 1-yanvarni hammamiz yangi yil sifatida bilamiz. Aynan shu kunda 1968 yilda O’zMU qoshidagi Botanika bog’iga ilmiy tadqiqot maqomi berilgan kun. 11- yanvar Xalqaro qo’riqxonalar va milliy bog’lar kuni ekan. 16 – yanvar Isroilda daraxtlarning yangi yili nishonlanadigan kun. O’sha kuni daraxtlarga turli bezaklar beriladi. Fevral oyiga yetib keldik. 2 – fevral AQSh, Kanadada sug’ur kuni hisoblanadi. Aholi sug’urning hatti harakati orqali bahorning kelishi haqida bilish mumkin deb hisoblashadi. Qadimgi Rimda ushbu kun tipratikanlar kuni sifatida nishonlangan va tipratikanlardan metereolog sifatida foydalanishgan. 3 – fevral Tailandda gullar festivali kuni Chiangmay shahrida o’tkaziladi. Shaharning nomi “shimol atirguli” ma’nosini anglatadi. Festivalni bu yerda o’tkazilishiga sabab esa aholi qadimdan gul o’stirishga qiziqqanidir. 14 – fevral shoh va shoir Z.M.Bobur tavallud topgan kunda Bolgarlar (Trifon Zarezan) uzum va uzumchilar bayramini nishonlashadi. Bu bayram ruhoniy Trifon sharafiga qo’yilgan. O’sha kuni turli uzum navlari namoyishi va uzumdan bo’lgan taomlar, shirinliklar omma e’tiboriga havola qilinadi. 16 -fevral kuni AQSH da milliy bodom kuni bayram qilinadi. 19 – fevral kuni Xalqaro kitlar va dengiz jonivorlari kuni. Bu kunni nishonlash 1986 yilda joriy qilingan. Ushbu kunda kitlarni ovlash va go’shtini yeyish ta’qiqlanadi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Tanlov shartlarida o'zgarish YUZ BERDI
Xabaringiz bor hujayra.uz sayti boshchiligida "Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi"ni o'tkazmoqdamiz. Tanlov nizomining so'nggi bandidagi zarur holatda tashkilotchilar tomonidan tanlov qoidalariga tegishli o'zgaritirish kiritish vakolatidan foydalangan holda tanlovga quyidagi o'zgaritirish kiritilganini ma'lum qilamiz:
1) Tanlov muddati 2019-yilning 15 yanvarida tugashi belgilangan edi, shu muddat 12 yanvarga ko'chirildi.
2) Ariza va maqolalarni qabul qilish Toshkent vaqti bilan 2019-yil 12-yanvar soat 21:00 da tugaydi.
3) Agar tanlov ishtirokchilari soni 30 ta va undan kam bo'ladigan bo'lsa, faqat bitta birinchi o'rin belgilanadi, g'olibning o'qituvchi yoki talaba ekanligiga qaralmaydi, qolgan o'rinlar o'zgarishsiz qoladi.
hujayra.uz ma'muriyati
Xabaringiz bor hujayra.uz sayti boshchiligida "Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi"ni o'tkazmoqdamiz. Tanlov nizomining so'nggi bandidagi zarur holatda tashkilotchilar tomonidan tanlov qoidalariga tegishli o'zgaritirish kiritish vakolatidan foydalangan holda tanlovga quyidagi o'zgaritirish kiritilganini ma'lum qilamiz:
1) Tanlov muddati 2019-yilning 15 yanvarida tugashi belgilangan edi, shu muddat 12 yanvarga ko'chirildi.
2) Ariza va maqolalarni qabul qilish Toshkent vaqti bilan 2019-yil 12-yanvar soat 21:00 da tugaydi.
3) Agar tanlov ishtirokchilari soni 30 ta va undan kam bo'ladigan bo'lsa, faqat bitta birinchi o'rin belgilanadi, g'olibning o'qituvchi yoki talaba ekanligiga qaralmaydi, qolgan o'rinlar o'zgarishsiz qoladi.
hujayra.uz ma'muriyati
Maskirovka qiroli
Biologik turlarning tirik tabiatga moslanish turlaridan biri bu hayvon yoki o'simlikning maskirovka qilishidir. Bunda hayvon rangi bilan o'zi yashayotgan muhit rangiga kiradi, shakli bilan o'zi yashayotgan muhitdagi biror predmet shaklini ifoda etadi. Bunday misollarni tabiatda minglab miqdorda keltirish mumkin. Bugungi mavzumiz qahramoni ana shunday maskirovka qirollaridan biri bo'lgan - yaproq quyruq gekkondir.
Yaproq quyruq gekkon (Uroplatus sikorae) sudralib yuruvchilar sinfi tangachalilar turkumi, gekkonlar oilasi yassi dumli madagaskar gekkonlari urug'iga mansub, faqatgina Madagaskar orolida uchraydigan 15-20 sm li gekkondir. U Madagaskar endemik turi hisoblanadi, yashash maydoni qisqarib borayotgani hisobiga uni CITES ning qizil ro'yxatiga kiritilgan.
Uni ilk marotaba nemis zoologi Oskar Byottger aniqlagan, lekin ushbu tur haqidagi ma'lumot olimning vafotidan 3 yil o'tib, 1913 yilda ilmiy jamoatchilik orasida e'lon qilinadi. Ushbu ajoyib tabiat mo'jizasi bo'lgan gekkon asosan tunda hayot kechiradi. Umrining aksariyat qismini daraxtda o'tkazadi. Kunduz kunlari boshini pastga qilgan holda daraxtning baland shoxlarida uxlaydi (quyidagi rasmda ham shunday ko'rinishda turibdi). U o'z tana rangini yashash joyiga moslab o'zgaritirish xususiyatiga ega bo'lganligi bois uni darrovda payqash nihoyatda mushkul. Tunda faol hayot kechiruvchi ushbu gekkon asosan hasharotlar bilan oziqlanadi.
Ushbu gekkonni tutqunlikda ham boqishga urinishlar juda ko'p uchraydi, lekin odatda tutqunlikda kamdan-kam hollarda yashaydi. Shunda ham uni 2-3 tasini birga parvarishlash kerak bo'ladi. Ular juda ko'p oziqlanadi. Turli chirildoqlar, pashsha va boshqa hasharotlarni qirib foyda keltiradi.
Yaproq quyruq gekkon misolida hayvonlarning yashash muhitiga qay darajada muvaffaqiyatli maskirovka qilishini kuzatish mumkin. Quyidagi rasm mahoratli fransuz hayvonlar suratkashi Julie Salvain tomonidan Madagaskarda tasvirga tushirilgan.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Biologik turlarning tirik tabiatga moslanish turlaridan biri bu hayvon yoki o'simlikning maskirovka qilishidir. Bunda hayvon rangi bilan o'zi yashayotgan muhit rangiga kiradi, shakli bilan o'zi yashayotgan muhitdagi biror predmet shaklini ifoda etadi. Bunday misollarni tabiatda minglab miqdorda keltirish mumkin. Bugungi mavzumiz qahramoni ana shunday maskirovka qirollaridan biri bo'lgan - yaproq quyruq gekkondir.
Yaproq quyruq gekkon (Uroplatus sikorae) sudralib yuruvchilar sinfi tangachalilar turkumi, gekkonlar oilasi yassi dumli madagaskar gekkonlari urug'iga mansub, faqatgina Madagaskar orolida uchraydigan 15-20 sm li gekkondir. U Madagaskar endemik turi hisoblanadi, yashash maydoni qisqarib borayotgani hisobiga uni CITES ning qizil ro'yxatiga kiritilgan.
Uni ilk marotaba nemis zoologi Oskar Byottger aniqlagan, lekin ushbu tur haqidagi ma'lumot olimning vafotidan 3 yil o'tib, 1913 yilda ilmiy jamoatchilik orasida e'lon qilinadi. Ushbu ajoyib tabiat mo'jizasi bo'lgan gekkon asosan tunda hayot kechiradi. Umrining aksariyat qismini daraxtda o'tkazadi. Kunduz kunlari boshini pastga qilgan holda daraxtning baland shoxlarida uxlaydi (quyidagi rasmda ham shunday ko'rinishda turibdi). U o'z tana rangini yashash joyiga moslab o'zgaritirish xususiyatiga ega bo'lganligi bois uni darrovda payqash nihoyatda mushkul. Tunda faol hayot kechiruvchi ushbu gekkon asosan hasharotlar bilan oziqlanadi.
Ushbu gekkonni tutqunlikda ham boqishga urinishlar juda ko'p uchraydi, lekin odatda tutqunlikda kamdan-kam hollarda yashaydi. Shunda ham uni 2-3 tasini birga parvarishlash kerak bo'ladi. Ular juda ko'p oziqlanadi. Turli chirildoqlar, pashsha va boshqa hasharotlarni qirib foyda keltiradi.
Yaproq quyruq gekkon misolida hayvonlarning yashash muhitiga qay darajada muvaffaqiyatli maskirovka qilishini kuzatish mumkin. Quyidagi rasm mahoratli fransuz hayvonlar suratkashi Julie Salvain tomonidan Madagaskarda tasvirga tushirilgan.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Kanalga tashrif buyurgan yangi obunachilarimiz uchun kanaldagi top 50 talik maqolalarimizning mundarijasini keltirib o'taman.
Ko'k rangning ustiga bossangiz o'sha maqolaga borasiz.
1. Ilmiy maqola yozish qoidalari
2. Tirik organizmlarning yangi klassifikatsiyasi
3. Mangra o'rmonlari
4. Fotosintezning yangi turi kashf etildi
5. Lizosoma va ularning turlari
6. Charlz Darvin haqida siz bilmaydigan 10 ta fakt
7. 2018 yilda kashf etilgan top 10 yangi turlar
8. Jirafalar haqida 15 ajoyib fakt
9. Hujayrada mitoxondriyalar soni qancha?
10. O'simlik hujayrasida lizosoma bormi?
11. Gastritning sababi nimada edi?
12. Baliqlar suv ichadimi?
13. Ko'rshapalakalar
14. Uchar ajdarlar - ninachilar
15. DNK barkoding yoki DNK ni shtrixkodlash
16. Yadro poralari
17. Baliqlar uxlaydimi?
18. Polimer zanjir reaksiyasi - PCR + video
19. Kitlar qanday bolalaydi? + video
20. Parazit va parazitoidning farqi
21. Mitoxondrial DNK
22. Aniqlagich bilan ishlash metodikasi
23. DNK replikatsiyasi
24. Inson xromosomasi haqida
25. Yadrocha
26. Avtoxor o'qotar bodring + video
27. Dengiz yulduzlari + video
28. Odamdagi regeneratsiyalanuvchi organlar
29. Hayvonlar qanday uxlaydi?
30. Qirg'oqi yo'q dengiz
31. Hayvonlarning homiladorlik muddati
32. Daltoniklar shifokor bo'la oladimi?
33. Parazit o'simliklar klassifikatsiyasi
34. Hayvonlarda qancha qon bo'ladi?
35. Uchar baliqlar
36. Pelagik hudud
37. Jannat qushlari
38. Xromosoma, xromatin, xromonema, xromatida
39. Bo'rilar haqida qiziq faktlar
40. Baliqlarda aql bormi?
41. Suyakxo'r o'txo'rlar
42. Kitsimon akula
43. Viktoriya - dunyodagi eng yirik barglardan biri
44. Yer aholisi soni qancha?
45. Eng katta genomga ega organizmlar
46. Elaksimon naylar va yo'ldosh hujayralar
47. Qanotsiz kivi
48. Dunyoning eng yirik kapalagi
49. Ekologik tokchalar
50. Yasmiqchalar
Bundan tashqari yana yuzlab maqolalar, masalalar (yechimi bilan), obunachilar savollariga javoblar, biologiyaga oid videolar, yuzlab kitoblar va biologning shaxsiy mulohazalari haqida o'qishingiz mumkin.
Ko'k rangning ustiga bossangiz o'sha maqolaga borasiz.
1. Ilmiy maqola yozish qoidalari
2. Tirik organizmlarning yangi klassifikatsiyasi
3. Mangra o'rmonlari
4. Fotosintezning yangi turi kashf etildi
5. Lizosoma va ularning turlari
6. Charlz Darvin haqida siz bilmaydigan 10 ta fakt
7. 2018 yilda kashf etilgan top 10 yangi turlar
8. Jirafalar haqida 15 ajoyib fakt
9. Hujayrada mitoxondriyalar soni qancha?
10. O'simlik hujayrasida lizosoma bormi?
11. Gastritning sababi nimada edi?
12. Baliqlar suv ichadimi?
13. Ko'rshapalakalar
14. Uchar ajdarlar - ninachilar
15. DNK barkoding yoki DNK ni shtrixkodlash
16. Yadro poralari
17. Baliqlar uxlaydimi?
18. Polimer zanjir reaksiyasi - PCR + video
19. Kitlar qanday bolalaydi? + video
20. Parazit va parazitoidning farqi
21. Mitoxondrial DNK
22. Aniqlagich bilan ishlash metodikasi
23. DNK replikatsiyasi
24. Inson xromosomasi haqida
25. Yadrocha
26. Avtoxor o'qotar bodring + video
27. Dengiz yulduzlari + video
28. Odamdagi regeneratsiyalanuvchi organlar
29. Hayvonlar qanday uxlaydi?
30. Qirg'oqi yo'q dengiz
31. Hayvonlarning homiladorlik muddati
32. Daltoniklar shifokor bo'la oladimi?
33. Parazit o'simliklar klassifikatsiyasi
34. Hayvonlarda qancha qon bo'ladi?
35. Uchar baliqlar
36. Pelagik hudud
37. Jannat qushlari
38. Xromosoma, xromatin, xromonema, xromatida
39. Bo'rilar haqida qiziq faktlar
40. Baliqlarda aql bormi?
41. Suyakxo'r o'txo'rlar
42. Kitsimon akula
43. Viktoriya - dunyodagi eng yirik barglardan biri
44. Yer aholisi soni qancha?
45. Eng katta genomga ega organizmlar
46. Elaksimon naylar va yo'ldosh hujayralar
47. Qanotsiz kivi
48. Dunyoning eng yirik kapalagi
49. Ekologik tokchalar
50. Yasmiqchalar
Bundan tashqari yana yuzlab maqolalar, masalalar (yechimi bilan), obunachilar savollariga javoblar, biologiyaga oid videolar, yuzlab kitoblar va biologning shaxsiy mulohazalari haqida o'qishingiz mumkin.
Amitoz
Hujayra yadrosining bo'linish urchug'i hosil qilmasdan va xromosomalarni teng miqdorda bo'lmasdan ikkiga bo'lishi amitoz deb ataladi.
Biologiya faniga amitoz tushunchasini ilk marotaba 1841-yilda nemis biologi Robert Remak kiritgan. Aynan amitoz atamasini esa 1882-yilda gistolog olim Valter Flemming taklif etadi. O'z holatiga ko'ra amitoz juda ham kamdan-kam kuzatiladigan hodisa bo'lib, u odatda hujayrada normal mitotik sikl buzilganda yuz beradi. Bu holat hujayraning qarishi va mitoz siklining izdan chiqaruvchi omillar ta'sirida yuzaga kelishi mumkin. Bunday hujayralar odatda ko'p o'tmay nobud bo'ladi. Sutemizuvchilardagi homila pardasi va o'sma hujayralarda amitoz kuzatilishi haqida ma'lumotlar bor.
Amitoz vaqtida yadrolarning interfaza vaqtidagi morfologik ko'rinishi to'liq saqlanadi, yadro qobig'i va yadrochalarni yorug'lik mikroskopida osongina ko'rish mumkin bo'ladi. Amitozda DNK replikatsiyasi kuzatilmaydi, xromotinlar spirallashmaydi. Mitoz davrida kuzatiladigan xromosomalarning butunlar nofaol holatga o'tishi amitozda kuzatilmaydi. Amitozda bo'linish urchug'i hosil bo'lmaganligi bois faqatgina yadroning o'zi ikkiga bo'linadi, sitokinez kuzatilmaydi. Hosil bo'lgan ikki yadrodagi xromosomalar soni turlicha miqdorda bo'lishi mumkin. Amitoz natijasida ko'p yadroli hujayra hosil bo'ladi.
Endi aynan amitoz haqidagi ayrim tushunchalarga ham to'xtalib o'tsak. O'zbekistondagi maktab darsliklarida bakteriyalar amitoz usulida bo'linadi deb yozilgan, bu yanglish ma'lumot. Chunki prokariot organizmlar hujayrasi binar bo'lish usulida bo'linadi. Bu mitoz emas, bunda hujayra teng ikkiga bo'linadi, lekin binar bo'linishda DNK replikatsiyasi kuzatiladi. Amitozda esa yo'q. Qolaversa amitozda hujayrada sitokinez kuzatilmaydi, binar bo'linishda esa kuzatiladi.
Amitoz tushunchasi fanga kiritilganiga 100 yilda oshgan bo'lsada negadir u haqidagi tadqiqot ishlari nihoyatda kam. Masalan, Medline ma'lumotlar bazasidan "sutemizuvchilar hujayrasida mitoz" deb jumla bilan ma'lumot qidirsangiz 10 000 lab tadqiqot ishlari chiqadi, lekin "sutemizuvchilar hujayrasida amitoz" deb qidirsangiz natijalar 50 taga ham yetmaydi. Ma'lumotlarning bunday kamligini dunyo olimlari quyidagicha tushuntiradilar. Yo tabiatda rostdan ham amitoz degan holat mavjud emas yoki mavjud bo'lsa-da juda ham kam ahamiyatga ega.
Shunday bo'lsada so'nggi yigirma yilliklarda dunyo olimlari orasida amitozni o'rganishga bo'lgan qiziqish yana orta boshladi. Hujayra poliferatsiyasida amitozning o'rni borasida bir qancha ishlar amalga oshirila boshlandi. Bu boradagi ishlar davom etar ekan olimlar amitozning hujayradagi bir qancha funksional holatlarda ahamiyatli ekanligini ta'kidlay boshladilar. Bu haqidagi quyidagi maqolalarda tanishib chiqishingiz mumkin:
1. Dunkan A.V. va boshqalar "The ploidy conveyor of mature hepatocytes as a source of genetic variation" manba
2. Schoenfelder K.P. "The expanding implications of polyploidy" manba
3. David H. "Ultrastructure of amitosis and mitosis of the liver" manba
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Hujayra yadrosining bo'linish urchug'i hosil qilmasdan va xromosomalarni teng miqdorda bo'lmasdan ikkiga bo'lishi amitoz deb ataladi.
Biologiya faniga amitoz tushunchasini ilk marotaba 1841-yilda nemis biologi Robert Remak kiritgan. Aynan amitoz atamasini esa 1882-yilda gistolog olim Valter Flemming taklif etadi. O'z holatiga ko'ra amitoz juda ham kamdan-kam kuzatiladigan hodisa bo'lib, u odatda hujayrada normal mitotik sikl buzilganda yuz beradi. Bu holat hujayraning qarishi va mitoz siklining izdan chiqaruvchi omillar ta'sirida yuzaga kelishi mumkin. Bunday hujayralar odatda ko'p o'tmay nobud bo'ladi. Sutemizuvchilardagi homila pardasi va o'sma hujayralarda amitoz kuzatilishi haqida ma'lumotlar bor.
Amitoz vaqtida yadrolarning interfaza vaqtidagi morfologik ko'rinishi to'liq saqlanadi, yadro qobig'i va yadrochalarni yorug'lik mikroskopida osongina ko'rish mumkin bo'ladi. Amitozda DNK replikatsiyasi kuzatilmaydi, xromotinlar spirallashmaydi. Mitoz davrida kuzatiladigan xromosomalarning butunlar nofaol holatga o'tishi amitozda kuzatilmaydi. Amitozda bo'linish urchug'i hosil bo'lmaganligi bois faqatgina yadroning o'zi ikkiga bo'linadi, sitokinez kuzatilmaydi. Hosil bo'lgan ikki yadrodagi xromosomalar soni turlicha miqdorda bo'lishi mumkin. Amitoz natijasida ko'p yadroli hujayra hosil bo'ladi.
Endi aynan amitoz haqidagi ayrim tushunchalarga ham to'xtalib o'tsak. O'zbekistondagi maktab darsliklarida bakteriyalar amitoz usulida bo'linadi deb yozilgan, bu yanglish ma'lumot. Chunki prokariot organizmlar hujayrasi binar bo'lish usulida bo'linadi. Bu mitoz emas, bunda hujayra teng ikkiga bo'linadi, lekin binar bo'linishda DNK replikatsiyasi kuzatiladi. Amitozda esa yo'q. Qolaversa amitozda hujayrada sitokinez kuzatilmaydi, binar bo'linishda esa kuzatiladi.
Amitoz tushunchasi fanga kiritilganiga 100 yilda oshgan bo'lsada negadir u haqidagi tadqiqot ishlari nihoyatda kam. Masalan, Medline ma'lumotlar bazasidan "sutemizuvchilar hujayrasida mitoz" deb jumla bilan ma'lumot qidirsangiz 10 000 lab tadqiqot ishlari chiqadi, lekin "sutemizuvchilar hujayrasida amitoz" deb qidirsangiz natijalar 50 taga ham yetmaydi. Ma'lumotlarning bunday kamligini dunyo olimlari quyidagicha tushuntiradilar. Yo tabiatda rostdan ham amitoz degan holat mavjud emas yoki mavjud bo'lsa-da juda ham kam ahamiyatga ega.
Shunday bo'lsada so'nggi yigirma yilliklarda dunyo olimlari orasida amitozni o'rganishga bo'lgan qiziqish yana orta boshladi. Hujayra poliferatsiyasida amitozning o'rni borasida bir qancha ishlar amalga oshirila boshlandi. Bu boradagi ishlar davom etar ekan olimlar amitozning hujayradagi bir qancha funksional holatlarda ahamiyatli ekanligini ta'kidlay boshladilar. Bu haqidagi quyidagi maqolalarda tanishib chiqishingiz mumkin:
1. Dunkan A.V. va boshqalar "The ploidy conveyor of mature hepatocytes as a source of genetic variation" manba
2. Schoenfelder K.P. "The expanding implications of polyploidy" manba
3. David H. "Ultrastructure of amitosis and mitosis of the liver" manba
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Voydod! Chumoli!
#tanlov
Feruzaxon Qurbonova - Farg‘ona viloyati Uchko‘prik tumani 21-maktab oliy toifali biologiya fani o‘qituvchisi
– Voydod! Chumoli! Chumoli!
Bu hayqiriq-odamlarni darrov ishini to‘xtatib, uy-joyini tashlab chiqishi va to‘g‘ri kelgan joydan boshpana axtarishi kerak degan ma’noni anglatardi.
Qimirlagan jon borki, qochishga joy qidira boshladi. Tobora bostirib kelayotgan ajal hammani vahimaga soldi. Katta va kichik hayvonlar, hasharotlar, o‘rmon to‘ng‘izlari, suvda ham quruqda yashovchilar, sudraluvchilar va hatto insonlar ham vahimaga tushib qolishiga sabab bo‘lgan bu “dahshatli ajal” – mahalliy aholi tili bilan aytganda, “tambocha” degan qonxo‘r chumoli edi.
Chumolilar yong‘in tovushiga o‘xshagan shovqin bilan bostirib kelib, katta-katta maydonlarni xarob etadi. Quyundek yopirilib, har bir in, har bir tirqish, har bir kovak, barg, uya va arixonalarga kirib oladi. Kaptar, kalamush, qandala, suvarak va sudralib yuruvchilarni kemiradi, odamlar va hayvonlarni bosh olib qochishga majbur etadi.
“Tambocha”, “Tauoka” yoki ”Ziafu” deb nomlanuvchi bu chumoli bo‘g‘imoyoqlilar tipi, hasharotlar sinfi, pardaqanotlilar turkumi, chumolilar oilasi, esiton avlodiga mansub bo‘lgan Esiton burchellii ko‘chmanchi chumolisidir.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Feruzaxon Qurbonova - Farg‘ona viloyati Uchko‘prik tumani 21-maktab oliy toifali biologiya fani o‘qituvchisi
– Voydod! Chumoli! Chumoli!
Bu hayqiriq-odamlarni darrov ishini to‘xtatib, uy-joyini tashlab chiqishi va to‘g‘ri kelgan joydan boshpana axtarishi kerak degan ma’noni anglatardi.
Qimirlagan jon borki, qochishga joy qidira boshladi. Tobora bostirib kelayotgan ajal hammani vahimaga soldi. Katta va kichik hayvonlar, hasharotlar, o‘rmon to‘ng‘izlari, suvda ham quruqda yashovchilar, sudraluvchilar va hatto insonlar ham vahimaga tushib qolishiga sabab bo‘lgan bu “dahshatli ajal” – mahalliy aholi tili bilan aytganda, “tambocha” degan qonxo‘r chumoli edi.
Chumolilar yong‘in tovushiga o‘xshagan shovqin bilan bostirib kelib, katta-katta maydonlarni xarob etadi. Quyundek yopirilib, har bir in, har bir tirqish, har bir kovak, barg, uya va arixonalarga kirib oladi. Kaptar, kalamush, qandala, suvarak va sudralib yuruvchilarni kemiradi, odamlar va hayvonlarni bosh olib qochishga majbur etadi.
“Tambocha”, “Tauoka” yoki ”Ziafu” deb nomlanuvchi bu chumoli bo‘g‘imoyoqlilar tipi, hasharotlar sinfi, pardaqanotlilar turkumi, chumolilar oilasi, esiton avlodiga mansub bo‘lgan Esiton burchellii ko‘chmanchi chumolisidir.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
OITSni davolashdan to superodam yaratgungacha.
CRISP/Cas texnologiyasi: o’zi nima va u nima uchun kerak?
#tanlov
Xondamir Rustamov - Farg'ona davlat universiteti Biologiya o'qitish metodikasi 1-bosqich talabasi
Kasalliklarni genetik darajada davolash zamonida, hozirgi tibbiyot uchun butun tirik olamning universal biologik kodi – DNKni muvaffaqiyatli tahrirlash maqsadida molekular skalpellar muhimligi juda ham oshib boryapti. Bugungi kunda shunday molekular skalpellarning ichida eng bexatosi bu CRISP/Cas texnologiyasidir. Kelinglar unda CRISP/Cas o’zi nima va u bilan nima qilish mumkinligini ko’raylik.
Bakterial immuniteti haqida bir og’iz gap
Bakteriyalar – bizning mikroskopik ukalarimiz – ham kasal bo’lishadi. Bakteriyalarning kasalliklarini qozg’atuvchi agentlar – bakteriofag-viruslardir. Va albatta Darvin bobomizning tabiiy tanlanish mexanismlariga kora, bakteriyalar bu dunyoda o’z avlodini qoldirib, o’z turini saqlab qolishlari uchun viruslarga qarshi muvafaqqiyatli kurashish metodlarini (bakterial immunitet desak xato bo’lmas edi) o’ylab topishlari kerak bo’lgan. Va aynan CRISP/Cas shu bakterial immunitet vazifasini bajaradi.
Hayot davomida bakteriya hujayrasiga yuzlab o’zga DNK zanjirlari (keling ularni qulfga o’xshataylik) tushib qoladi. Shu qulflar ichidan bir nechtasi bakteriya uchun xavfli bo’ladi – bular virus DNKsidir.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
CRISP/Cas texnologiyasi: o’zi nima va u nima uchun kerak?
#tanlov
Xondamir Rustamov - Farg'ona davlat universiteti Biologiya o'qitish metodikasi 1-bosqich talabasi
Kasalliklarni genetik darajada davolash zamonida, hozirgi tibbiyot uchun butun tirik olamning universal biologik kodi – DNKni muvaffaqiyatli tahrirlash maqsadida molekular skalpellar muhimligi juda ham oshib boryapti. Bugungi kunda shunday molekular skalpellarning ichida eng bexatosi bu CRISP/Cas texnologiyasidir. Kelinglar unda CRISP/Cas o’zi nima va u bilan nima qilish mumkinligini ko’raylik.
Bakterial immuniteti haqida bir og’iz gap
Bakteriyalar – bizning mikroskopik ukalarimiz – ham kasal bo’lishadi. Bakteriyalarning kasalliklarini qozg’atuvchi agentlar – bakteriofag-viruslardir. Va albatta Darvin bobomizning tabiiy tanlanish mexanismlariga kora, bakteriyalar bu dunyoda o’z avlodini qoldirib, o’z turini saqlab qolishlari uchun viruslarga qarshi muvafaqqiyatli kurashish metodlarini (bakterial immunitet desak xato bo’lmas edi) o’ylab topishlari kerak bo’lgan. Va aynan CRISP/Cas shu bakterial immunitet vazifasini bajaradi.
Hayot davomida bakteriya hujayrasiga yuzlab o’zga DNK zanjirlari (keling ularni qulfga o’xshataylik) tushib qoladi. Shu qulflar ichidan bir nechtasi bakteriya uchun xavfli bo’ladi – bular virus DNKsidir.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Tanlovga kelgan maqolalarga 1 ball qo'yayotgan "hurmatli" obunachilar. Maqolalarni baholashdan avval ularni to'liq o'qib chiqdingiz degan umiddaman. Chunki maqolalarni e'lon qilib ulgurmasimdan bir ball qo'yishga ulguryapsiz. Agar chindan ham maqolani o'qib ko'rgach, ular bir ballga yarasha yozilgan deb hisoblasangiz, muammo yo'q, lekin bu maqolani o'qimasdan turib belgilanayotgan ball bo'ladigan bo'lsa, ahvol juda chatoq!
Siz zudlik bilan psixiatrga murojaat qiling. Ko'p ehtimollik bilan Sizning ichingizga
- birovni ko'ra olmaslik;
- hasad;
- ichiqoralik;
- tubanlik;
- birovning mehnatini qadrlamaslik;
- pastkashlik
illatlari uya qurib olgan. Tuzalib ketishingizni tilab qolaman 😃!
Siz zudlik bilan psixiatrga murojaat qiling. Ko'p ehtimollik bilan Sizning ichingizga
- birovni ko'ra olmaslik;
- hasad;
- ichiqoralik;
- tubanlik;
- birovning mehnatini qadrlamaslik;
- pastkashlik
illatlari uya qurib olgan. Tuzalib ketishingizni tilab qolaman 😃!
Ekologiya va hayot
#tanlov
Matluba Ro’zimova - Namangan viloyati Uchqo’rg’on tumani 1-maktab biologiya fani o’qituvchisi
Bu dunyo murakkab va sirli tuzilgan, mana shu dunyoda yashash esa undanda murakkab. Olamdagi har bir tirik jon, tirik organizmlar hayotining tashqi muhit bilan bog’liqligi qadimdan ma’lum albatta. Antik davrni o’zidayoq ko’plab faylasuflar o’z asarlarida o’simliklar, hayvonlar va boshqa tirik jonzotlar yashashi, hayot tarsi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog’liqiligi haqida ma’lumotlar keltirib o’tganlar. Insonlar tabiat bilan uyg’un holda yashagani tufayli, tabiatni o’rganish ularni tabiiy ehtiyojiga aylangan. Bu ehtiyoj tufayli insonlar atrof muhit, o’simliklar va hayvonot olami, tabiatda sodir bo’ladigan hodisa va jarayonlarni sirli tomonlarini o’rgana boshlagan. Inson ongi, mantiqiy fikr yuritish qobilyati va tafakkuri rivojlangani sari, tabiatdagi hayotning mohiyatini anglab yetish imkoniyati yuzaga kela boshladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Matluba Ro’zimova - Namangan viloyati Uchqo’rg’on tumani 1-maktab biologiya fani o’qituvchisi
Bu dunyo murakkab va sirli tuzilgan, mana shu dunyoda yashash esa undanda murakkab. Olamdagi har bir tirik jon, tirik organizmlar hayotining tashqi muhit bilan bog’liqligi qadimdan ma’lum albatta. Antik davrni o’zidayoq ko’plab faylasuflar o’z asarlarida o’simliklar, hayvonlar va boshqa tirik jonzotlar yashashi, hayot tarsi, tuproq va iqlim sharoitlari bilan bog’liqiligi haqida ma’lumotlar keltirib o’tganlar. Insonlar tabiat bilan uyg’un holda yashagani tufayli, tabiatni o’rganish ularni tabiiy ehtiyojiga aylangan. Bu ehtiyoj tufayli insonlar atrof muhit, o’simliklar va hayvonot olami, tabiatda sodir bo’ladigan hodisa va jarayonlarni sirli tomonlarini o’rgana boshlagan. Inson ongi, mantiqiy fikr yuritish qobilyati va tafakkuri rivojlangani sari, tabiatdagi hayotning mohiyatini anglab yetish imkoniyati yuzaga kela boshladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Gripp va shamollash
#tanlov
Mehroj Jabborov - Jizzax davlat pedagogika instituti Biologiya o’qitish metodikasi yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Qish fasli kelib, kunlar soviy boshlashi bilan ko’pchilik insonlar gripp va shamollash kasalligidan aziyat chekadilar. Darhol uy sharoitida davolanish yo’llarini izlay boshlashadi. Lekin avvalo davolanishdan oldin grippni shamollashdan farqlay olish kerak.
Shamollashning belgilari: yengil holsizlik, yuqori nafas yo’llarida yallig’lanish, tana haroratining ortishi, burun bitishi yoki suv bo’lib oqishi (bir – ikki haftagacha), tomoq og’rig’i, yo’tal. Shamollashni antibiotiklar qabul qilish orqali bartaraf qilsa bo’ladi.
Gripp lotincha – “tarqalaman” degan ma’noni anglatib, virusli kasallik hisoblanadi. Gripp virusining A, A1, A2,V, S turlari mavjud. O’zbekistonda esa A va V turlari ko’proq uchraydi. Virus bemor aksirganda, yo’talganda, gaplashganda havo zarrachalari orqali yuqadi. Yashirin vaqti bir necha soatdan 1 – 2 kungacha bo’lib kasallik to’satdan vujudga keladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Mehroj Jabborov - Jizzax davlat pedagogika instituti Biologiya o’qitish metodikasi yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Qish fasli kelib, kunlar soviy boshlashi bilan ko’pchilik insonlar gripp va shamollash kasalligidan aziyat chekadilar. Darhol uy sharoitida davolanish yo’llarini izlay boshlashadi. Lekin avvalo davolanishdan oldin grippni shamollashdan farqlay olish kerak.
Shamollashning belgilari: yengil holsizlik, yuqori nafas yo’llarida yallig’lanish, tana haroratining ortishi, burun bitishi yoki suv bo’lib oqishi (bir – ikki haftagacha), tomoq og’rig’i, yo’tal. Shamollashni antibiotiklar qabul qilish orqali bartaraf qilsa bo’ladi.
Gripp lotincha – “tarqalaman” degan ma’noni anglatib, virusli kasallik hisoblanadi. Gripp virusining A, A1, A2,V, S turlari mavjud. O’zbekistonda esa A va V turlari ko’proq uchraydi. Virus bemor aksirganda, yo’talganda, gaplashganda havo zarrachalari orqali yuqadi. Yashirin vaqti bir necha soatdan 1 – 2 kungacha bo’lib kasallik to’satdan vujudga keladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Tabiiy o’simliklarning mo’jizakor sirlari
#tanlov
Rahmatov Axrorbek - Namangan viloyati, Chortoq tumani 20-sonli DIMI biologiya fani o’qituvchisi
Tabiat shunday sirli va mo’jizakor yaratilganki, uning sir-asrorlariga qoyil qolmay ilojingiz yo’q. o’simlik dunyosi ham, hayvonot dunyosi ham o’zgacha yaratilgan. Shunday o’simliklar borki, har tomonlama dorivorlik xususiyati bilan lol qoldiradi. Ayrimlari ham dorivor, ham zaharlilik xususiyati borligi bilan ajralib turadi. Dorivor o’simliklarni ayrimlari hozirgi kunda tabobatda keng miqyosda foydalanib kelinmoqda. Shunday o’simliklardan biri marmarak va ko’k bo’tako’zdir.
Marmarak dorivorlik xususiyati bilan tabobatda o’simliklar orasida oldingi o’rinda turadi. Marmarak ba’zan mavrak deb ham nomlanadi. Marmarak labguldoshlar oilasiga mansub. Hayotiy shakliga ko’ra ko’p yillik yoki yarim butalar turkumiga kiradi. Vatani O’rta yer dengizi sohillari hisoblanadi.
Tibbiyotda marmarakni uch turidan foydalaniladi. Dorivor marmarak –bo’yi 50-100 sm ga yetadigan yarim buta. Tibbiyotda barglari ishlatiladi. Tarkibida efir moyi, flavonoidlar, uvsol va oleanol kislota, oshlovchi moddalar va boshqa moddalar mavjud. Bundan tashqari tarkibida huddi piyoz va sarimsoqpiyoz tarkibidagi fitonsid moddalar kabi ko’plab mikroblarga qarshi ishlatiladigan moddalar bor. Bargining damlamasi burishtiruvchi dizenfesiyalovchi va yallig’lanishga qarshi ta’sir etuvchi vosita sifatida yuqori nafas yo’llari yallig’lanishida, tomoq, og’iz va milk shilliq pardalari yallig’lanishida og’iz chayish uchun qo’llaniladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Rahmatov Axrorbek - Namangan viloyati, Chortoq tumani 20-sonli DIMI biologiya fani o’qituvchisi
Tabiat shunday sirli va mo’jizakor yaratilganki, uning sir-asrorlariga qoyil qolmay ilojingiz yo’q. o’simlik dunyosi ham, hayvonot dunyosi ham o’zgacha yaratilgan. Shunday o’simliklar borki, har tomonlama dorivorlik xususiyati bilan lol qoldiradi. Ayrimlari ham dorivor, ham zaharlilik xususiyati borligi bilan ajralib turadi. Dorivor o’simliklarni ayrimlari hozirgi kunda tabobatda keng miqyosda foydalanib kelinmoqda. Shunday o’simliklardan biri marmarak va ko’k bo’tako’zdir.
Marmarak dorivorlik xususiyati bilan tabobatda o’simliklar orasida oldingi o’rinda turadi. Marmarak ba’zan mavrak deb ham nomlanadi. Marmarak labguldoshlar oilasiga mansub. Hayotiy shakliga ko’ra ko’p yillik yoki yarim butalar turkumiga kiradi. Vatani O’rta yer dengizi sohillari hisoblanadi.
Tibbiyotda marmarakni uch turidan foydalaniladi. Dorivor marmarak –bo’yi 50-100 sm ga yetadigan yarim buta. Tibbiyotda barglari ishlatiladi. Tarkibida efir moyi, flavonoidlar, uvsol va oleanol kislota, oshlovchi moddalar va boshqa moddalar mavjud. Bundan tashqari tarkibida huddi piyoz va sarimsoqpiyoz tarkibidagi fitonsid moddalar kabi ko’plab mikroblarga qarshi ishlatiladigan moddalar bor. Bargining damlamasi burishtiruvchi dizenfesiyalovchi va yallig’lanishga qarshi ta’sir etuvchi vosita sifatida yuqori nafas yo’llari yallig’lanishida, tomoq, og’iz va milk shilliq pardalari yallig’lanishida og’iz chayish uchun qo’llaniladi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Bebaho mavjudotlar
#tanlov
Dilbar Otamurodova - Samarqand viloyati Kattaqo’rg’on shahar 12-maktab biologiya fani o’qituvchisi
Ona Tabiat – asriy mo’jiza makoni bo’lib, suv osti dunyosi ham ana shu tabiatning ajralmas, eng muhim biogeosenozi sifatida uzoq yillardan beri insoniyatni o’ziga shaydo etib kelmoqda. Gidrosfera bag’ridagi g’aroyibotlar qanchadan qancha tadqiqotlarga asos bo’ldi, hali qanchasi hamon sir – sinoatligicha o’z navbatini kutmoqda…
So’z yuritmoqchi bo’lgan mavjudotimiz turlar xilma – xilligida, chaqqon harakatida, oziqni faol ovlashda, tashqi muhit ta’sirini qabul qilish va unga moslashishda namoyon bo’ladi. Yuqoridagi holatlarning bo’lishi ayrim organlarning, birinchi navbatda nerv sistemasining, sezgi a’zolarining va skeletining takomillashuviga bog’liq. Topdingiz, bu silur davrida chuchuk suvlarda paydo bo’lib, devonda barcha suv havzalarida hukmron hayvonlar guruhiga aylangan sovuqqonli mavjudot – baliqlardir. Ekotizimda baliqlar oziq zanjirini muhim qismi hisoblanadi.
Maktab biologiya darslarida baliqlarni morfo-fiziologik tuzilishi haqidagi dastlabki ma’lumotlarni o’rganganmiz. Keling birgalikda baliqlarni ahamiyatiga batafsil to’xtalib o’tamiz. Ozuqaviy qiymati, yumshoqligi va mazasiga ko’ra baliq mahsulotlari inson oziq ratsionida asosiy o’rinni egallaydi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Dilbar Otamurodova - Samarqand viloyati Kattaqo’rg’on shahar 12-maktab biologiya fani o’qituvchisi
Ona Tabiat – asriy mo’jiza makoni bo’lib, suv osti dunyosi ham ana shu tabiatning ajralmas, eng muhim biogeosenozi sifatida uzoq yillardan beri insoniyatni o’ziga shaydo etib kelmoqda. Gidrosfera bag’ridagi g’aroyibotlar qanchadan qancha tadqiqotlarga asos bo’ldi, hali qanchasi hamon sir – sinoatligicha o’z navbatini kutmoqda…
So’z yuritmoqchi bo’lgan mavjudotimiz turlar xilma – xilligida, chaqqon harakatida, oziqni faol ovlashda, tashqi muhit ta’sirini qabul qilish va unga moslashishda namoyon bo’ladi. Yuqoridagi holatlarning bo’lishi ayrim organlarning, birinchi navbatda nerv sistemasining, sezgi a’zolarining va skeletining takomillashuviga bog’liq. Topdingiz, bu silur davrida chuchuk suvlarda paydo bo’lib, devonda barcha suv havzalarida hukmron hayvonlar guruhiga aylangan sovuqqonli mavjudot – baliqlardir. Ekotizimda baliqlar oziq zanjirini muhim qismi hisoblanadi.
Maktab biologiya darslarida baliqlarni morfo-fiziologik tuzilishi haqidagi dastlabki ma’lumotlarni o’rganganmiz. Keling birgalikda baliqlarni ahamiyatiga batafsil to’xtalib o’tamiz. Ozuqaviy qiymati, yumshoqligi va mazasiga ko’ra baliq mahsulotlari inson oziq ratsionida asosiy o’rinni egallaydi.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Tanlov davom etmoqda!
Hurmatli hujayra.uz kanali muxlislari, "Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi" davom etmoqda. Biologiya fanining istalgan sohasi bo'yicha o'zingizning qiziqarli ilmiy-ommabop maqolangiz bilan qatnashish imkoniga egasiz. Tanlov shartlari bilan ushbu manzilda tanishishingiz mumkin. Tanlov 12 yanvargacha davom etadi. Quyida tanlovga kelgan maqolalar bilan tanishib chiqish imkoniyatingiz bor.
1. Barno Baxromova - Raqs turidan og‘riqlarni yengishgacha
2. Akbarjon Ro'zimov - Xalqaro va Respublika Biologiya fani olimpiadasi masalalari haqida nazariy ma’lumotlar va ayrim masalalarning yechilish usullari
3. Bahrom Do'siyev - Baqlajоnning kеlib chiqishi, dunyoning turli davlatlarida baqlajоn sеlеksiyasi uslublari, yutuqlari, muammоlari
4. Zuhriddin Obloqulov - Nerv impulslari tanamiz bo’ylab qanday tarqaladi?
5. Dostonbek Odilov - O’zbekistonning muhofaza qilinadigan hududlari va faunasi
6. Xursanoy Murodova - Biologik kalendar
7. Feruzaxon Qurbonova - Voydod! Chumoli!
8. Xondamir Rustamov - OITSni davolashdan to superodam yaratgungacha. CRISP/Cas texnologiyasi: o’zi nima va u nima uchun kerak?
9. Matluba Ro'zimova - Ekologiya va hayot
10. Mehroj Jabborov - Gripp va shamollash
11. Axrorbek Rahmatov - Tabiiy o’simliklarning mo’jizakor sirlari
12. Dilbar Otamurodova - Bebaho mavjudotlar
Ushbu maqolalarni baholab borish imkoniyatiga ham egasiz. Muxlislarning baholari tanlov ishtirokchilarining umumiy natijasiga ta'sir ko'rsatadi. Tanlovda ishtirok etishni istasangiz, shoshiling, muddat yaqinlashmoqda!
G'olibimizni ajoyib mikroskop kutib turibdi 🔬
P.S. tanlov shartlariga kiritilgan kichik o'zgartirish bilan 👉bu yerda👈 tanishishingiz mumkin.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Hurmatli hujayra.uz kanali muxlislari, "Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi" davom etmoqda. Biologiya fanining istalgan sohasi bo'yicha o'zingizning qiziqarli ilmiy-ommabop maqolangiz bilan qatnashish imkoniga egasiz. Tanlov shartlari bilan ushbu manzilda tanishishingiz mumkin. Tanlov 12 yanvargacha davom etadi. Quyida tanlovga kelgan maqolalar bilan tanishib chiqish imkoniyatingiz bor.
1. Barno Baxromova - Raqs turidan og‘riqlarni yengishgacha
2. Akbarjon Ro'zimov - Xalqaro va Respublika Biologiya fani olimpiadasi masalalari haqida nazariy ma’lumotlar va ayrim masalalarning yechilish usullari
3. Bahrom Do'siyev - Baqlajоnning kеlib chiqishi, dunyoning turli davlatlarida baqlajоn sеlеksiyasi uslublari, yutuqlari, muammоlari
4. Zuhriddin Obloqulov - Nerv impulslari tanamiz bo’ylab qanday tarqaladi?
5. Dostonbek Odilov - O’zbekistonning muhofaza qilinadigan hududlari va faunasi
6. Xursanoy Murodova - Biologik kalendar
7. Feruzaxon Qurbonova - Voydod! Chumoli!
8. Xondamir Rustamov - OITSni davolashdan to superodam yaratgungacha. CRISP/Cas texnologiyasi: o’zi nima va u nima uchun kerak?
9. Matluba Ro'zimova - Ekologiya va hayot
10. Mehroj Jabborov - Gripp va shamollash
11. Axrorbek Rahmatov - Tabiiy o’simliklarning mo’jizakor sirlari
12. Dilbar Otamurodova - Bebaho mavjudotlar
Ushbu maqolalarni baholab borish imkoniyatiga ham egasiz. Muxlislarning baholari tanlov ishtirokchilarining umumiy natijasiga ta'sir ko'rsatadi. Tanlovda ishtirok etishni istasangiz, shoshiling, muddat yaqinlashmoqda!
G'olibimizni ajoyib mikroskop kutib turibdi 🔬
P.S. tanlov shartlariga kiritilgan kichik o'zgartirish bilan 👉bu yerda👈 tanishishingiz mumkin.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Bildirishnoma
So'nggi kunlarda tanlovga kelayotgan maqolalar soni avvalgidan biroz oshganligi ko'pchiligingizga ma'lum. Bu albatta bizni xursand qilmoqda. Lekin shu o'rinda yana bir jihatni aytib o'tishni lozim deb topdik.
Tanlovga maqola yuborayotgan talabgorlar shu narsani hisobga olishlarini istar edikki, biz tanlovga kelgan har bir maqolani ANTIPLAGIATGA tekshirib chiqamiz. Maqoladagi orginal matn 75% dan kam bo'lmasligi kerak, ya'ni maqoladagi 75% gaplar, materiallar aynan muallifning o'ziga tegishli bo'lishi lozim. To'g'ridan-to'g'ri qaysidir sayt yoki kitobdagi materialni ko'chirib bizga yuborganingiz bilan ular tanlovga qabul qilinmaydi. Qabul qilinib, e'lon qilingandan keyin ham mabodo uning qayerdan ko'chirilganligi ma'lum bo'lib qolsa tanlov nizomiga ko'ra maqola tanlovdan chetlashtiriladi.
Albatta, mualliflar internet va kitoblardagi materiallardan foydalanishlari mumkin, lekin bu degani u yerdagi matnni tayyorligigacha olinmaydi. Aksincha ma'lumotlardan foydalangan holda maqola tayyorlanadi.
Plagiatga (ko'chirmakashlikka) yo'l qo'ygan mualliflarning ishlari qabul qilinmaydi va ularga tanlovga boshqa maqola yuborish imkoniyati ham taqdim qilinmaydi. Shu bois bu jihatga qattiq e'tibor qilishingizni iltimos qilib qolamiz.
hujayra.uz ma'muriyati
So'nggi kunlarda tanlovga kelayotgan maqolalar soni avvalgidan biroz oshganligi ko'pchiligingizga ma'lum. Bu albatta bizni xursand qilmoqda. Lekin shu o'rinda yana bir jihatni aytib o'tishni lozim deb topdik.
Tanlovga maqola yuborayotgan talabgorlar shu narsani hisobga olishlarini istar edikki, biz tanlovga kelgan har bir maqolani ANTIPLAGIATGA tekshirib chiqamiz. Maqoladagi orginal matn 75% dan kam bo'lmasligi kerak, ya'ni maqoladagi 75% gaplar, materiallar aynan muallifning o'ziga tegishli bo'lishi lozim. To'g'ridan-to'g'ri qaysidir sayt yoki kitobdagi materialni ko'chirib bizga yuborganingiz bilan ular tanlovga qabul qilinmaydi. Qabul qilinib, e'lon qilingandan keyin ham mabodo uning qayerdan ko'chirilganligi ma'lum bo'lib qolsa tanlov nizomiga ko'ra maqola tanlovdan chetlashtiriladi.
Albatta, mualliflar internet va kitoblardagi materiallardan foydalanishlari mumkin, lekin bu degani u yerdagi matnni tayyorligigacha olinmaydi. Aksincha ma'lumotlardan foydalangan holda maqola tayyorlanadi.
Plagiatga (ko'chirmakashlikka) yo'l qo'ygan mualliflarning ishlari qabul qilinmaydi va ularga tanlovga boshqa maqola yuborish imkoniyati ham taqdim qilinmaydi. Shu bois bu jihatga qattiq e'tibor qilishingizni iltimos qilib qolamiz.
hujayra.uz ma'muriyati
Pomidorning kelib chiqishi to’g’risidagi afsonalar
#tanlov
Ochilov Behruz - Samarqand davlat universiteti biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Hozirgi kunga kelib o’zining qimmatli va dietik xususiyatlari bilan butun jahonda eng keng yetishtiriladigan o’simlik bu –pomidordir. Pomidor o’simligi haqida hamma eshitgan bo’lsa kerak, lekin uning kelib chiqishi haqidagi afsonalarni esa ko’pchilik bilmasa ham kerak. Shuning uchun men sizlarga pomidor haqidagi ajoyib ma’lumotlarni keltirib o’taman:
Pomidor (Solanum lycopersicum) – ituzumdoshlar oilasi vakili bo’lib, 2- 3 metrgacha o’sa oladigan bir yillik, tropik iqlimlarda esa ko’p yillik o’simlikdir. Pomidor poyasi va barglarini tuzilishiga qarab 3 xilga bo’linadi:
Shtambli – poyasi yo’g’on, kam shoxlanuvchan, hatto mevalari bilan ham tik turuvchi.
Shtambsiz- poyasi ingichka, kuchli shoxlanuvchan, mevasi og’irligi ta’sirida yotib qoladigan.
Kartoshkasimon- yirik bargli.
Maqolani to'liq holatda 👉ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Ochilov Behruz - Samarqand davlat universiteti biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Hozirgi kunga kelib o’zining qimmatli va dietik xususiyatlari bilan butun jahonda eng keng yetishtiriladigan o’simlik bu –pomidordir. Pomidor o’simligi haqida hamma eshitgan bo’lsa kerak, lekin uning kelib chiqishi haqidagi afsonalarni esa ko’pchilik bilmasa ham kerak. Shuning uchun men sizlarga pomidor haqidagi ajoyib ma’lumotlarni keltirib o’taman:
Pomidor (Solanum lycopersicum) – ituzumdoshlar oilasi vakili bo’lib, 2- 3 metrgacha o’sa oladigan bir yillik, tropik iqlimlarda esa ko’p yillik o’simlikdir. Pomidor poyasi va barglarini tuzilishiga qarab 3 xilga bo’linadi:
Shtambli – poyasi yo’g’on, kam shoxlanuvchan, hatto mevalari bilan ham tik turuvchi.
Shtambsiz- poyasi ingichka, kuchli shoxlanuvchan, mevasi og’irligi ta’sirida yotib qoladigan.
Kartoshkasimon- yirik bargli.
Maqolani to'liq holatda 👉ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
Biologiyaga falsafiy yondashuv
#tanlov
Ilxam Aytenov - Qaroqalpoq davlat universiteti biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Dunyo darajasidagi buyuk olimlarning o’ylantiradigan qisqa mazmundagi hayotiy aforizmlarni yod olib yoki shularni hayotiy tajribalarida sinab ko’rgan insonlarni oramizda juda ko’plab uchratamiz. Bu aforizmlar oddiygina so’zlar birikmasi emas, balki ular insonga motivatsiya, ruxiy kuch beruvchi so’zlar hisoblanadi. Hammaga ma’lum bo’lganidek bunday aforizmlarning ko’pchiligi faylasuf olimlar, adabiyotshunoslar, fizik va matematik olimlar tarafidan yozilgan. Lekin men shuni aytib o’tmoqchimanki, shular qatoriga buyuk biolog olimlarning yozib qoldirgan aforizmlarini ham qo’shib qo’ysak mubolag’a bo’lmaydi. Chunki, biologiyada insoniyat tarixida eng buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan olimlar mehnat qilishgan. Bundan tashqari, biolog olimlarning quyidagi beriladigan biologiyaga tegishli yoki hayotiy mazmundagi aforizmlarini ozmi-ko’pmi dalil sifatida ko’rsatishimiz mumkin.
Hayotiy qonuniyatlarga biolog olimlardan tashqari faylasuf, adabiyotshunos olimlar o’zlarining aforizmlarini yozib qoldirgan. Biz bu aforizmlar orqali olimning hayoti, bosib o’tkan yo’li, hayotiy tajribalari va bilim darajasini bilib olamiz.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
#tanlov
Ilxam Aytenov - Qaroqalpoq davlat universiteti biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi
Dunyo darajasidagi buyuk olimlarning o’ylantiradigan qisqa mazmundagi hayotiy aforizmlarni yod olib yoki shularni hayotiy tajribalarida sinab ko’rgan insonlarni oramizda juda ko’plab uchratamiz. Bu aforizmlar oddiygina so’zlar birikmasi emas, balki ular insonga motivatsiya, ruxiy kuch beruvchi so’zlar hisoblanadi. Hammaga ma’lum bo’lganidek bunday aforizmlarning ko’pchiligi faylasuf olimlar, adabiyotshunoslar, fizik va matematik olimlar tarafidan yozilgan. Lekin men shuni aytib o’tmoqchimanki, shular qatoriga buyuk biolog olimlarning yozib qoldirgan aforizmlarini ham qo’shib qo’ysak mubolag’a bo’lmaydi. Chunki, biologiyada insoniyat tarixida eng buyuk kashfiyotlarni amalga oshirgan olimlar mehnat qilishgan. Bundan tashqari, biolog olimlarning quyidagi beriladigan biologiyaga tegishli yoki hayotiy mazmundagi aforizmlarini ozmi-ko’pmi dalil sifatida ko’rsatishimiz mumkin.
Hayotiy qonuniyatlarga biolog olimlardan tashqari faylasuf, adabiyotshunos olimlar o’zlarining aforizmlarini yozib qoldirgan. Biz bu aforizmlar orqali olimning hayoti, bosib o’tkan yo’li, hayotiy tajribalari va bilim darajasini bilib olamiz.
Maqolani to'liq holatda 👉 ushbu manzilda👈 o'qiysiz.
Kanalga ulanish:
https://t.me/joinchat/AAAAAEumtlDaF6ujt5TuHA
hujayra.uz ning yangi hamkori bilan tanishing
O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi va "Sog'lom avlod uchun" xalqaro xayriya fondi muassisligida chop etiluvchi "Sog'lom avlod uchun" ilmiy-tarbiyaviy, ommabop, bezakli oylik jurnali va hujayra.uz sayti o'rtasida hamkorlikni yo'lga qo'yishga kelishib olindi.
Sog'lom avlod uchun jurnali har oyda chop etiluvchi Respublikamizdagi nufuzli jurnallardan biri hisoblanadi. Bundan keyin hujayra.uz saytida chop etilayotgan ilmiy-ommabop maqolalar ushbu nufuzli jurnalda chop etib boriladi.
"Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi"da qatnashayotgan ishtirokchilarning maqolalari ham ushbu jurnal sahifalaridan joy olishi ko'zda tutilmoqda. Ushbu hamkorlik jurnal va hujayra.uz sayti uchun foydali bo'lishi bilan birga kanalimiz a'zosi hisoblangan ustozlarimiz uchun ham foydadan xoli bo'lmaydi. Endi siz o'z maqolalaringizni bizning sayt orqali "Sog'lom avlod uchun" jurnalida chop etib borishingiz mumkin bo'ladi.
hujayra.uz ma'muriyati
O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi va "Sog'lom avlod uchun" xalqaro xayriya fondi muassisligida chop etiluvchi "Sog'lom avlod uchun" ilmiy-tarbiyaviy, ommabop, bezakli oylik jurnali va hujayra.uz sayti o'rtasida hamkorlikni yo'lga qo'yishga kelishib olindi.
Sog'lom avlod uchun jurnali har oyda chop etiluvchi Respublikamizdagi nufuzli jurnallardan biri hisoblanadi. Bundan keyin hujayra.uz saytida chop etilayotgan ilmiy-ommabop maqolalar ushbu nufuzli jurnalda chop etib boriladi.
"Biologlarning ilmiy-ommabop maqolalar tanlovi"da qatnashayotgan ishtirokchilarning maqolalari ham ushbu jurnal sahifalaridan joy olishi ko'zda tutilmoqda. Ushbu hamkorlik jurnal va hujayra.uz sayti uchun foydali bo'lishi bilan birga kanalimiz a'zosi hisoblangan ustozlarimiz uchun ham foydadan xoli bo'lmaydi. Endi siz o'z maqolalaringizni bizning sayt orqali "Sog'lom avlod uchun" jurnalida chop etib borishingiz mumkin bo'ladi.
hujayra.uz ma'muriyati
