«روسو» معتقد بود: تربیت به معنای راهنمایی است و مربی باید بیشتر در صدد هدایت ضمنی و غیرمستقیم باشد تا تعلیم و تحمیل مطالب خود. او نباید به کودک قواعدی بیاموزد بلکه باید کاری کند که کودک این قواعد را کشف کند.

تعلیم و تربیت را باید از آموزش های مستقیم و یاد دادن های یک سویه که آن را به ماشین انتقال اطلاعات و معلومات به دانش آموزان تبدیل کرده است، نجات داد.

از طریق پرسش های سازنده و تحریک کننده است که مهارت‌های «خود آغازگری»، «خودآموزی»، «خود یادگیری» و «خود فهمی» که همه آنها در غیاب آموزش و پاسخ به وجود می‌آید، پرورش می یابد.

در نظام تعلیم و تربیتِ سوال مدار، آنچه مهم است جریان فهمیدن است و نه نتیجه فهمیدن. حتی اگر این جریان با تأخیر و با وقفه های طولانی همراه باشد.
اگر دانش آموزان مدت‌ها ذهن خود را در جریان طرح یک مسئله مشغول کنند و مدت ها در جستجوی پاسخ به تفکر بپردازند، حتی اگر به راه حل مسئله نرسند، همین فرایند فکر کردن بیش از دانستن راه حل های آماده و پاسخ های به دست آمده، ارزش دارد.

به تعبیر اینشتین «فکر کردن درباره طرح مسئله، مهمتر و سازنده تر از حل مسئله است.»

در تربیت اخلاقی و رفتاری نیز همین ویژگی حاکم است بدین معنی که برای انتقال پیام ها، ارزش ها و ارائه رفتارهای مطلوب باید شرایطی فراهم آورد تا متربی از طریق تغییر ساخت های درونی (بدون إلقاهای بیرونی) به تعادل پایدار تر و جامع تری در درونی ساختن ارزش‌های اخلاقی دست یابد.

بلعکس اگر بدون فراهم کردن چنین شرایطی به آموزش ارزش‌های اخلاقی اقدام کنیم نه تنها این آموزش‌ها و یاددهی ها موثر نخواهد بود بلکه دستیابی کودکان را به مراحل تحولی اخلاقی که به طور طبیعی و بر اساس شکوفایی فطرت آنها صورت می‌گیرد به تاخیر خواهد انداخت و حتی مانع جدی در درونی شدن ارزش ها خواهد بود.

منبع: کتاب «تربیت چه چیز نیست؟»

#تربیت #آموزش #آموزش_و_پرورش #تعلیم_و_تربیت #حکمت #دبستان_پسرانه_حکمت #غیر_دولتی #ماسال