SA.KAZEMI:
#یلدا_لکی یا «شو چله»
#روژ_لکستان
اول روز از نوروژ
نوروژ= اسم لکی ماه دی
در فرهنگ ما لک زبانان از این ماه به بعد تغییرات انجام شده و رو به نو شدن میرود و از دو قسمت چله نواین و چله دماین تشکیل میشود « به دلیل استقرار قوم لک در مرکزیت زاگرس و کوهستانی بودن»⬇️⬇️⬇️
۱.«چله نواینَ» یا چهلم اول: در اصل چهل روز از سرما گذشته وتغییر در طول روز که افزایش می یابد«روز درازتر شده و طول روز بیشتر است» یا «روز نو میشود و نوروز شده»
۲.«چله دُماینَ» ٬«سی چله» یا «چهلم دوم» ٬ «چهلم سیاه» سیاه=کنایه از سرمای بیش از حد٬سوزناک و طاقت فرسا بودن است : در اصل هشتاد روز از سرما رفته و جوانه زدن گل و گیاه و پر آبی هاست که رود وچشمه سارها پر آب میگردد
در اوایل هر فصل لک زبانان اعیادی داشته و فرهنگی مرسوم داشته و دارند که نمونه آن؛ «تویل تَکِن» یا «گِلاریژان» ؛ تکاندن شاخ و برگ درختان و برگریزان است که در نهایت و دست آخر«هیچ برگی بر شاخه ها دیده نمی شود» و همچنین از رفتگان با نذر حلوا یاد میکنند و چنین اجرا میشود⬇️⬇️⬇️
با چوپ درازی برگهای باقی مانده بر شاخ درختان رو پایین میریزیم تا در واقع شاخ آماده زایش برگ تازه بهاری باشد
#یلدا #لکی ؛ افراد فامیل دور هم جمع شده که یکی از مراسم های دیگر این شب فال «چل سرو لکی» است
#فال_چل_سرو_لکی
♦️این فال بیشتر در شبهای زمستان مخصوصا شب یلدا و زمانی است که افراد فامیل دور هم جمع می شوند و ابیات را به نوبت می سرایند و فال هرکه هرچه درآمد تاله اش همان⬇️⬇️⬇️
بخش هایی از فال چهل سرود لکی تقدیم شما:
1) ئر دوس هزار بو، هر تو یارِمی / هر تو یارَكِه، نو شكارِمی
2) گِلِه گوشتِ تویشك، وَ گوپِه نونا / ماچِ تویله دِت، سه‌تیر وَ شونا
3) دَمَكَت بار بِن دَم دَمانِت كَم / سورمِه عطاری پِر چمانِت كَم
4) خانِم نِمَرِه. گوشت شكارِم / كو گَردی بِكم ئرا كی بارِم
5) شو مانگی خاصه و شرط خوشت بو / سوزه بالابرز و ترکشت بو
6)ژیر سریت نی بو، ژیر پاییت له بو/ ژ مال ژ دنیا هر ژنت خاص بو
7) خدا برسن روژی قلیانم / تماکو فروش بکه میمانم
8) هر مای هر مچی بو تا کلت کم / و باووان مچی دس وه ملت کم
9)بومه کونیلک و سر شانت / تک تک بتکیام و نرمی رانت
10) ئر دوس بزانه مه حالم چوینه / نه زلفه میلی نه خال و سینه
11) نزانم دتی یا دسگیرونی / قرپ قرپ کوشه کت مالم رمونی
12) یه شو دیمه خاو،خواوو دروو نیه / دسم وه مله دوسکم بیه
13) و یادته مای کارد بری دسم / دسمال آووردت بستینه دسم
14) دسکم بگر بور و مالکت / بکم و میمان تنیا خالگت
15) خدا خدام بی ژ مال بوینه در / چارشو عروسی بکیشی و سر
16) ئه هوارر هتین رنکت نریاوی/ صد قسم بری ماچت کریاوی
17) خوشمه چه ته مای در در پاکت/ چن جوان کشیا ئه سر جاکت
18) ری یگه خرماوه باجن و کنجی / ئره دوسه که دنو برنجی
19) ری یگه کرماشان تپ توز مه که / دلم تقاضا لا دوسه مه که
20) ری یگه کرماشان بسازن و چو/ ئرا یارگم هر بای هر بای بچو
21) ژیر سری مخمل بالش پر و پو/ یه طوری بکه جا هردکمان بو
22)جاده خرماوه گردی اسفالته / بوشنه دوسکم سو ملاقاته
23) جاده خرماوه بکنه شیشه/ بوش دوست درم ئرا همیشه
24) صوفی صافی بیم چمه زیارت/ سوزه هنکچی دل برد میه خارت
25) کل ولام نویی ور مخار جام بی/ چویر مخواردم شو منزلگام بی
26) مه کراسمه مه سر تا پا لار بو/نه کل بو نه در نه زمین مال بو
27) ژیر سری مخمل بالش پر و پو / یه طور بکه جا هردکمان بو
28) ئر بوینه لق لق بچینه موی لق/ شکار وژمی و فرموده حق
29) ئر بوینه ماهی بچینه دریا / مومه قلاوه مکمت پیا
30) کوور گن گن بای،بوینه هماری/ ولا دوس مچم و سر سواری
31) خانم و درو کم بنه‌ار کولم/تو و مال وژت،مه و انجولم
32) چِل گو، چِل نیم گو، چِل كریم‌خونی(نیم قرانی)/ نُخرَه ریز كِردیه، تا پِشتِ زونی
33) اگر بِنیشم دل بی‌قرارَه/اگر هیز گِرِم، سایَم دِیارَه
34) ئه هوارِر هَتین، وِتِم یَه یارَه/ گِلارَم كور بو، یَه خو رِویارَه»
35) دایا تو پیرین، گُپِت قُپیایَه/ سَرداری مخمل، وَ تو مِنایَه»
36) شرط بو. ئژ داخِت، هَر یَه حالِم بو/ برگِ آزیَتی، سال وَ سالِم بو»
37)خُدا تَ بِین دِه، دُنیاتَ دِل بو/پرچینِت میخك، هُم رازِت، گُل بو»
38) خُدالَم شُوكره، رَسیم وََ مَطلُو/دِلِم ساكت بی اژ پژاره شُو»
39) اِسا پیر بیمه، وَلگِم رِزیایه/گَل‌گَل نازاران، وَ سام توریایه»
40) اِ هُوارِر هَتین، توپ و گُل دمی/سروَن سنگ‌اَلا، پیاله چَمی
#سجاد_کاظمی
یلدا و روژ لکستان بمارک
@Golvani_lak
#یلدا_لکی یا «شو چله»
#روژ_لکستان
اول روز از نوروژ
نوروژ= اسم لکی ماه دی
در فرهنگ ما لک زبانان از این ماه به بعد تغییرات انجام شده و رو به نو شدن میرود و از دو قسمت چله نواین و چله دماین تشکیل میشود « به دلیل استقرار قوم لک در مرکزیت زاگرس و کوهستانی بودن»⬇️⬇️⬇️
۱.«چله نواینَ» یا چهلم اول: در اصل چهل روز از سرما گذشته وتغییر در طول روز که افزایش می یابد«روز درازتر شده و طول روز بیشتر است» یا «روز نو میشود و نوروز شده»
۲.«چله دُماینَ» ٬«سی چله» یا «چهلم دوم» ٬ «چهلم سیاه» سیاه=کنایه از سرمای بیش از حد٬سوزناک و طاقت فرسا بودن است : در اصل هشتاد روز از سرما رفته و جوانه زدن گل و گیاه و پر آبی هاست که رود وچشمه سارها پر آب میگردد
در اوایل هر فصل لک زبانان اعیادی داشته و فرهنگی مرسوم داشته و دارند که نمونه آن؛ «تویل تَکِن» یا «گِلاریژان» ؛ تکاندن شاخ و برگ درختان و برگریزان است که در نهایت و دست آخر«هیچ برگی بر شاخه ها دیده نمی شود» و همچنین از رفتگان با نذر حلوا یاد میکنند و چنین اجرا میشود⬇️⬇️⬇️
با چوپ درازی برگهای باقی مانده بر شاخ درختان رو پایین میریزیم تا در واقع شاخ آماده زایش برگ تازه بهاری باشد
#یلدا #لکی ؛ افراد فامیل دور هم جمع شده که یکی از مراسم های دیگر این شب فال «چل سرو لکی» است
#فال_چل_سرو_لکی
♦️این فال بیشتر در شبهای زمستان مخصوصا شب یلدا و زمانی است که افراد فامیل دور هم جمع می شوند و ابیات را به نوبت می سرایند و فال هرکه هرچه درآمد تاله اش همان⬇️⬇️⬇️
بخش هایی از فال چهل سرود لکی تقدیم شما:
1) ئر دوس هزار بو، هر تو یارِمی / هر تو یارَكِه، نو شكارِمی
2) گِلِه گوشتِ تویشك، وَ گوپِه نونا / ماچِ تویله دِت، سه‌تیر وَ شونا
3) دَمَكَت بار بِن دَم دَمانِت كَم / سورمِه عطاری پِر چمانِت كَم
4) خانِم نِمَرِه. گوشت شكارِم / كو گَردی بِكم ئرا كی بارِم
5) شو مانگی خاصه و شرط خوشت بو / سوزه بالابرز و ترکشت بو
6)ژیر سریت نی بو، ژیر پاییت له بو/ ژ مال ژ دنیا هر ژنت خاص بو
7) خدا برسن روژی قلیانم / تماکو فروش بکه میمانم
8) هر مای هر مچی بو تا کلت کم / و باووان مچی دس وه ملت کم
9)بومه کونیلک و سر شانت / تک تک بتکیام و نرمی رانت
10) ئر دوس بزانه مه حالم چوینه / نه زلفه میلی نه خال و سینه
11) نزانم دتی یا دسگیرونی / قرپ قرپ کوشه کت مالم رمونی
12) یه شو دیمه خاو،خواوو دروو نیه / دسم وه مله دوسکم بیه
13) و یادته مای کارد بری دسم / دسمال آووردت بستینه دسم
14) دسکم بگر بور و مالکت / بکم و میمان تنیا خالگت
15) خدا خدام بی ژ مال بوینه در / چارشو عروسی بکیشی و سر
16) ئه هوارر هتین رنکت نریاوی/ صد قسم بری ماچت کریاوی
17) خوشمه چه ته مای در در پاکت/ چن جوان کشیا ئه سر جاکت
18) ری یگه خرماوه باجن و کنجی / ئره دوسه که دنو برنجی
19) ری یگه کرماشان تپ توز مه که / دلم تقاضا لا دوسه مه که
20) ری یگه کرماشان بسازن و چو/ ئرا یارگم هر بای هر بای بچو
21) ژیر سری مخمل بالش پر و پو/ یه طوری بکه جا هردکمان بو
22)جاده خرماوه گردی اسفالته / بوشنه دوسکم سو ملاقاته
23) جاده خرماوه بکنه شیشه/ بوش دوست درم ئرا همیشه
24) صوفی صافی بیم چمه زیارت/ سوزه هنکچی دل برد میه خارت
25) کل ولام نویی ور مخار جام بی/ چویر مخواردم شو منزلگام بی
26) مه کراسمه مه سر تا پا لار بو/نه کل بو نه در نه زمین مال بو
27) ژیر سری مخمل بالش پر و پو / یه طور بکه جا هردکمان بو
28) ئر بوینه لق لق بچینه موی لق/ شکار وژمی و فرموده حق
29) ئر بوینه ماهی بچینه دریا / مومه قلاوه مکمت پیا
30) کوور گن گن بای،بوینه هماری/ ولا دوس مچم و سر سواری
31) خانم و درو کم بنه‌ار کولم/تو و مال وژت،مه و انجولم
32) چِل گو، چِل نیم گو، چِل كریم‌خونی(نیم قرانی)/ نُخرَه ریز كِردیه، تا پِشتِ زونی
33) اگر بِنیشم دل بی‌قرارَه/اگر هیز گِرِم، سایَم دِیارَه
34) ئه هوارِر هَتین، وِتِم یَه یارَه/ گِلارَم كور بو، یَه خو رِویارَه»
35) دایا تو پیرین، گُپِت قُپیایَه/ سَرداری مخمل، وَ تو مِنایَه»
36) شرط بو. ئژ داخِت، هَر یَه حالِم بو/ برگِ آزیَتی، سال وَ سالِم بو»
37)خُدا تَ بِین دِه، دُنیاتَ دِل بو/پرچینِت میخك، هُم رازِت، گُل بو»
38) خُدالَم شُوكره، رَسیم وََ مَطلُو/دِلِم ساكت بی اژ پژاره شُو»
39) اِسا پیر بیمه، وَلگِم رِزیایه/گَل‌گَل نازاران، وَ سام توریایه»
40) اِ هُوارِر هَتین، توپ و گُل دمی/سروَن سنگ‌اَلا، پیاله چَمی
#سجاد_کاظمی
یلدا و روژ لکستان بمارک
@Golvani_lak