#Geo_izoh
Материк ва қитъанинг фарқи нимада?

— Материк — Ер сайёрасининг энг йирик яхлит қуруқлик қисми. У, асосан, океан ва денгиз ҳамда қисман сунъий гидрографик тармоқ (канал) билан ажралиб турадиган географик объект. Уларнинг сони 6 та бўлиб, Евросиё, Африка, Шимолий Америка, Жанубий Америка, Антарктида, Австралия. Шимолий ва Жанубий Америка материклари сунъий Панама канали, Осиё ва Африка материклари эса Сувайш канали билан ажралиб туради.

Қитъа — Ер сайёрасининг энг йирик қуруқлик қисми. Материкдан фарқли равишда яхлитлик хусусиятига эга эмас ва қуруқлик билан ҳам чегараланади. Таркибига материк атрофидаги оролларни қамраб олади, қуруқликда эса табиий географик объектлар билан чегараланади. Масалан, Австралия материги қитъа сифатида Тинч океанидаги Папуа Янги Гвинея, Океания, Тасмания, Янги Зеландия каби оролларни қамраб олади, лекин унинг номида фақатгина «Океания» атамаси қўшиб ишлатилади. Евросиё материги Урал тоғининг сув айирғичи ва Урал дарёси билан чегараланади. Шимолий ва Жанубий Америка тарихий геологик нуқтаи назардан ягона қитъа ҳисобланади. Қитъа ҳам 6 та — Европа, Осиё, Африка, Америка, Антарктида, Австралия ва Океаниядан иборат.Минтақа — Ер сайёрасининг қуруқлик юзаси ва сув акваториясининг ўзига хос табиий, иқтисодий, ҳуқуқий, ижтимоий, ҳарбий кўрсаткичларига эга бўлган ҳудуди. Мутахассислар кишилик фаолиятининг турли жиҳатларини турли минтақаларга ажратишади. Масалан, Фарғона водийси табиий географик минтақаси шимоли-шарқда Фарғона, жанубда Туркистон ва Олой тоғ тизмаларининг сув айирғичлари билан чегараланган. Ушбу минтақага Ўзбекистон Республикасининг Андижон, Фарғона, Наманган, Қирғизистон Республикасининг Жалолобод, Ўш, Боткен вилоятлари, Тожикистон Республикасининг Сўғд вилоятлари киради. Фарғона водийси иқтисодий-географик минтақасига эса фақат Ўзбекистон Республикасининг учта вилояти киради, холос.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

KONFLIKT - [lot. conflictus – to'qnashish; qarama-qarshilik] Qarama-qarshi tomonlar, fikr, kuch va sh. k. ning to'qnashuvi; jiddiy kelishmovchilik, keskin nizo; xalqaro munosabatlarda ba'zan qurolli to'qnashuvlargacha olib keladigan janjal, mojaro. Chegara konflikti. Dramatik konflikt.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh
EKLIPTIKA - [yun. ekleiptike < ekleipsis – tutilish (mas., quyosh)]. Osmon sferasida Quyoshning ko'rinma yillik harakati ko'chib turadigan katta doirasi; bu doira yerning Quyosh orbitasi bo'ylab harakatini aks ettiradi. Osmon sferasida Quyosh markazi yil davomida siljib boradigan katta aylana ekliptika deb ataladi.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

REMILITARIZATSIYA - [re.. + militarizatsiya] siyos. Avval qurolsizlantirilgan (demilitarizatsiya qilingan) davlat qurolli kuchlari va harbiy imkoniyatlarini qayta tiklash; qayta qurollantirish.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh
Mezosfera (yunoncha mezos - o'rta, sfera - shar) - atmosferaning stratosfera bilan ionosfera oralig'idagi qatlami, balandligi 50-55 km dan 80 km gacha. Harorat quyi qismida 0° daraja bo'lsa, yuqori qismida -90° darajaga yetadi.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

Карст - эрувчан тоғ жинисларига сув таъсир этиши туфайли юзага келувчи табиий географик жараёни. Ушбу атама Болқон ярим оролидаги охактошли (юра даврига хос) Карст платоси номидан келиб чиққан бўлиб, у детопоним, яъни географик номларнинг терминларга, оддий турдош отларга айланиши туфайли юзага келгандир.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

Iqtisodiy rayon - mamlakatning bir qismi bo‘lib, xalq-xo'jalik tarmoqlari o'rtasida har tomonlama aloqa bog'laydigan, umumdavlat miqyosida o'ziga xos ixtisoslashgan, hududiy ishlab chiqarish kompleksini o'z ichiga oladi.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

Jentrifikatsiya-shaharning eski, kambag'allar yashaydigan qismlarini rekonstruksiya qilish va sifatini oshirish jarayoni.

👉 @geografiya_JDPI 👈

#Geo_izoh

📖 KOMBINAT - [lot. combinatus – qo'shilgan, birlashtirilgan] Bir-biriga uzviy bog'langan, birining mahsuloti ikkinchisiga xomashyo bo'ladigan bir necha turli tarmoqdagi muassasa, korxona va shu kabilarni birlashtiruvchi yirik tashkilot.
Masalan: Sellyuloza-qog'oz kombinati; Go'sht-sut kombinati; To'qimachilik kombinati.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

📖 KOMBINAT - [lot. combinatus – qo'shilgan, birlashtirilgan] Bir-biriga uzviy bog'langan, birining mahsuloti ikkinchisiga xomashyo bo'ladigan bir necha turli tarmoqdagi muassasa, korxona va shu kabilarni birlashtiruvchi yirik tashkilot.
Masalan: Sellyuloza-qog'oz kombinati; Go'sht-sut kombinati; To'qimachilik kombinati.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

FURFUROL - (lot. furfur — kepak, qipiq va oleum — moy), yogʻoch qirindilari, makkajoʻxori soʻtasi, kungaboqar poʻchogʻi va sh.k. lardan olinadigan, javdari non hidi keladigan och sariq rangli suyuqlik; organik birikma (kimyo va neft sanoatida ishlatiladi). Endilikda suyuqlik shaklidagi furfurol paxta chigiti va chigit toʻfonidan olinadi.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

FERROQOTISHMALAR - [ferro.. + qotishma] Temirning boshqa elementlar (kremniy, marganets, xrom, molibden, vanadiy va b.) bilan qotishmalari.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

KAUCHUK - [ingl. caoutchouc < isp. caucho < indeyscha kay – daraxt + uchu – yig'lamoq, oqmoq] Ba'zi o'simliklarning (mas., ko'ksag'izning) shirasidan olinadigan yoki sun'iy yo'l bilan tayyorlanadigan, murakkab kimyoviy tarkibli elastik modda (rezina tayyorlash uchun ishlatiladi). Tabiiy kauchuk. Sintetik kauchuk.

Izoh: Suratda kauchukning olinishi va xomashyo holati tasvirlangan.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

IRRIGATSIYA - [lot. irrigatio – suv qo'yish; sun'iy sug'orish] Suvsiz yerlarga suv chiqarish, dalalarni, ekin maydonlarini sug'orish ishlari.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

Antarktika — janubiy sovuq o‘lka, uning maydoni 52,5 mln kv km. Antarktikaga Antarktida materigi, Atlantika, Hind va Tinch okeanlarining shu materikka tutash qismlari, shuningdek Antarktida yaqinidagi orollar kiradi.

Antarktida — yaxlit muzli materik bo‘lib, maydoni 14 mln kv km. Antarktida Janubiy qutbiy doirada, boshqa materiklardan juda uzoqda joylashgan yagona materik.

Qo‘shimcha + | Antarktika | Antarktida


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

KOOPERATSIYA - [lot. cooperatio – sheriklik; hamkorlik] O'zaro bog'langan ishlab chiqarish jarayonida yoki sanoat tarmoqlarida kishilarning yoki tashkilotlarning hamkorlik asosida ishlashini tashkil etish shakli.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

Fraxt – suv yo‘lida yuk tashish haqi. Bu haq yukning og‘irligi, qancha masofaga tashilishi, hajmi, kemada tashish vaqti miqdoriga ko‘ra belgilanadi. O‘zbekiston chetga sotgan mollarni chet el kemalarida tashib, ko‘p mablag‘ sarflashga majbur bo‘lmoqda.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

Investitsiya - xalqaro moliyaviy tashkilotlar bilan hamkorlik qilib, mamlakat ishlab chiqarish kuchlarini modernizatsiya qilish va yangilash uchun chet el sarmoyasini kiritish shakli.

Eksport - tovarlarni tashqi bozorga, xorijga chiqarilishi.

Import - chet mamlakatlardan zarur mahsulotlarni olib kelish.


👉 @geografiya_test_video_slayd

#Geo_izoh

📌 Davlat boshqaruv shakli: monarxiya va respublika (izoh oʻzingizdan).

🏷 Mavzuga a’loqador postlar:
• Monarxiya tushunchasiga umumiy ta’rif.
• Respublika tushunchasiga umumiy ta’rif.
• Monarxiya va respublika mavzusida taqdimot.


👉 @geografiya_test_video_slayd