Forwarded from ئۆقیانووسێک لە ئومێد
📚سوننەت و ئادابەكانی جەژن چین ؟📚
بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.
1 ـ خۆ شۆردن بۆ جەژن:
لە (نافع) ەوە: (عبدالله كوڕی عومەر) رضي الله عنه لە جەژنی ڕەمەزان پێش ئەوەی بچێت بۆ نوێژگە خۆی دەشۆرد.
2 ـ خواردنی چەن دەنكە خورمایەك بەرلە دەرچوون لەماڵ بۆ نوێژی جەژنى ڕەمەزان :
لە (أنس) رضي الله عنه دەفەرمووێت: پێغەمبەر ﷺ لە جەژنی ڕەمەزاندا دەرنەدەچوو هەتا چەند دەنكە خورمایەكی دەخوارد ، وه جه‌ژنى قوربان هیچى نه ده‌خوارد تاوه‌كو نه گه‌رِایه‌ته‌وه پاشان له قوربانیه‌كه‌ى خۆى ده‌خوارد .
3 ـ خۆ جوان كردن و خۆ ڕازاندنەوە لە جەژندا .
(ابن القیم) دەفەرمووێت: پێغەمبەر ﷺ بۆ دەرچوون بۆ هەردوو جەژنەكان لە جوانترین جل و بەرگەكانی لەبەر دەكرد.
4 ـ دەرچوون بۆ نوێژگە (المصلی) :
لە (أبو سعید الخدری) ەوە رضي الله عنه فەرموویەتی: پێغەمبەر ﷺ جەژنی ڕەمەزان وقوربان دەردەچوو بۆ نوێژگە (مصلی) یەكەم شت دەستی پێ دەكرد نوێژەكە بوو.
5 ـ ڕۆیشتن وگەڕانەوە لە نوێژگە (المصلی) :
سوننەتە بە پێ بچیت بۆ نوێژی جەژن:
لە (عەلی) ەوە رضي الله عنه بۆمان دەگێڕنەوە كە فەرموویەتی: (سوننەتە بە پێ بچیت بۆ نوێژی جەژن).
6 ـ ڕێگا گۆڕین:
لە (جابری كوڕی عبدالله) ەوە رضي الله عنه فەرموویەتی: پێغەمبەر ﷺ ئەگەر ڕۆژی جەژن بوایە ڕێگاكەی دەگۆڕی، واتە: لە ڕێگایەكەوە بڕۆیشتایە بۆ مزگەوت لە ڕێگایەكی ترەوە دەهاتەوە. (ئیمامی نەوەوی) (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) ئەفەرموێ: ئەگەر هۆیەكەشی نەزانراو بێ سوننەتە شوێنی بكەوین بەیەك جاری.
7 ـ جەژنە پیرۆزە كردن لە یەكتر:
كە بەیەك گەیشتین سوننەتە بەم شێوەیە پیرۆز بایی لەیەكتر بكەین: تقبل الله منا و منكم.
(ابنُ الحَجَر) ئەفەرموێ لە (جبیر بن نفیر) ەوە فەرموویەتی: هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ ئەگەر لە ڕۆژی جەژن بەیەك بگەیشتنایە بە یەكتریان دەوت: (تقبل الله منا ومنكم). واتە: خوا لە ئێمەو ئێوەیشی قەبوڵ بكات.
#خوێنەربن
#گرينكه_زور
#بڵاویبڪەنەوە
#أيَّــامٍ
بسم الله الرحمن الرحیم
سوپاس و ستایش بۆ خواى گەورە وە درودو سڵاو لە سەر گیانى پێغەمبەرى خوا وە لەسەر خێزان و كەس وكارى ئیماندارو هاوەڵان و شوێن كەوتوانى تا رۆژى دوایى.
1 ـ خۆ شۆردن بۆ جەژن:
لە (نافع) ەوە: (عبدالله كوڕی عومەر) رضي الله عنه لە جەژنی ڕەمەزان پێش ئەوەی بچێت بۆ نوێژگە خۆی دەشۆرد.
2 ـ خواردنی چەن دەنكە خورمایەك بەرلە دەرچوون لەماڵ بۆ نوێژی جەژنى ڕەمەزان :
لە (أنس) رضي الله عنه دەفەرمووێت: پێغەمبەر ﷺ لە جەژنی ڕەمەزاندا دەرنەدەچوو هەتا چەند دەنكە خورمایەكی دەخوارد ، وه جه‌ژنى قوربان هیچى نه ده‌خوارد تاوه‌كو نه گه‌رِایه‌ته‌وه پاشان له قوربانیه‌كه‌ى خۆى ده‌خوارد .
3 ـ خۆ جوان كردن و خۆ ڕازاندنەوە لە جەژندا .
(ابن القیم) دەفەرمووێت: پێغەمبەر ﷺ بۆ دەرچوون بۆ هەردوو جەژنەكان لە جوانترین جل و بەرگەكانی لەبەر دەكرد.
4 ـ دەرچوون بۆ نوێژگە (المصلی) :
لە (أبو سعید الخدری) ەوە رضي الله عنه فەرموویەتی: پێغەمبەر ﷺ جەژنی ڕەمەزان وقوربان دەردەچوو بۆ نوێژگە (مصلی) یەكەم شت دەستی پێ دەكرد نوێژەكە بوو.
5 ـ ڕۆیشتن وگەڕانەوە لە نوێژگە (المصلی) :
سوننەتە بە پێ بچیت بۆ نوێژی جەژن:
لە (عەلی) ەوە رضي الله عنه بۆمان دەگێڕنەوە كە فەرموویەتی: (سوننەتە بە پێ بچیت بۆ نوێژی جەژن).
6 ـ ڕێگا گۆڕین:
لە (جابری كوڕی عبدالله) ەوە رضي الله عنه فەرموویەتی: پێغەمبەر ﷺ ئەگەر ڕۆژی جەژن بوایە ڕێگاكەی دەگۆڕی، واتە: لە ڕێگایەكەوە بڕۆیشتایە بۆ مزگەوت لە ڕێگایەكی ترەوە دەهاتەوە. (ئیمامی نەوەوی) (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) ئەفەرموێ: ئەگەر هۆیەكەشی نەزانراو بێ سوننەتە شوێنی بكەوین بەیەك جاری.
7 ـ جەژنە پیرۆزە كردن لە یەكتر:
كە بەیەك گەیشتین سوننەتە بەم شێوەیە پیرۆز بایی لەیەكتر بكەین: تقبل الله منا و منكم.
(ابنُ الحَجَر) ئەفەرموێ لە (جبیر بن نفیر) ەوە فەرموویەتی: هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ ئەگەر لە ڕۆژی جەژن بەیەك بگەیشتنایە بە یەكتریان دەوت: (تقبل الله منا ومنكم). واتە: خوا لە ئێمەو ئێوەیشی قەبوڵ بكات.
#خوێنەربن
#گرينكه_زور
#بڵاویبڪەنەوە
#أيَّــامٍ
Forwarded from پرسیار و وەڵام📊
📚 السَّلَاْمُ عَلَیْکُم وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکَاْتُه 📚
جەژنی هەموولایک پیرۆزبێت هیوام وایە دایم لەخۆشی دابن الله تعالی تاعەت و عیبادەتی هەمووان قەبوڵ بکات للَّهُمَّ آمین إِنَّ رَبِّى لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ 🤲🏻 تَقَبَّلَ الله مِنّا وَمِنكَ
📔هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ ئەگەر لە ڕۆژی جەژن بەیەك بگەیشتنایە بە یەكتریان دەوت: (تَقَبَّلَ الله مِنّا وَمِنكَ). واتە: خوا لە ئێمەو ئێوەیشی قەبوڵ بكات.
#أيَّــامٍ
جەژنی هەموولایک پیرۆزبێت هیوام وایە دایم لەخۆشی دابن الله تعالی تاعەت و عیبادەتی هەمووان قەبوڵ بکات للَّهُمَّ آمین إِنَّ رَبِّى لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ 🤲🏻 تَقَبَّلَ الله مِنّا وَمِنكَ
📔هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ ئەگەر لە ڕۆژی جەژن بەیەك بگەیشتنایە بە یەكتریان دەوت: (تَقَبَّلَ الله مِنّا وَمِنكَ). واتە: خوا لە ئێمەو ئێوەیشی قەبوڵ بكات.
#أيَّــامٍ
📚مافی ئافرەت بەسەر پیاوەکەی چییە؟📚
وەلام / زانایان دەلێن ئافرەت دوو مافی لەسەر پیاوی :
یەکەم / مافی مال :
(أ) مارەی : ئافرەت شایستەی مارەییە کاتی عەقد یان کاتی چوونە لای ، ئەمە واجبە لەسەر پیاو .
(ب) مەسرەفی (خەرجی ) ئافرەت کردن : ھەموو زانایان یەک دەنگن کە واجبە پیاو مەسرەفی خێزانی خۆی بکات ئەگەر خێزانی خۆی تەسلیمی پیاوی خۆی بکات .
(ج) شوێنی نیشتەجێ بوون : دەبێت پیاو شوێنی نیشتەجێ بوون بۆ ئافرەت دابین بکات بەگوێرەی توانای خۆی .
دووەم / مافی بێجگە لە مال :
(١) مامەلەی باش بێت لەگەڵ خێزانی خۆی : نەرم و نیان بێت لەگەلی و قسەی لەگەڵ بکات و پشت گوێی نەخات و ئەگەر ئافرەت ھەلەشی کرد بەردەوام وەسیەتی چاکەی پی بکات .
(٢) داد پەروەری بکات لەنێوان خیزانەکانی خۆی ئەگەر زیاتر لە یەک ژنی ھەبوو .
(٣) فێری کاروباری دین و کردەوەی باش بکات و ھانی بدات بۆ کردەوەی باش .
(٤) نابێت زیان بە ئافرەت بگەینێت بە لێدان ، وە نابێت لە ڕوخساری ئافرەت بدات .
(٥) ئیزن بە ئافرەت بدات ئەگەر داوای دەرچوونی کرد یان ھەر شتێکی تر ئەگەر تاوان نەبێت یان ئەگەری دروست بوونی فیتنەی لێ نەکەوێتەوە .
(٦) پیاو خۆی جوان بکات بۆ خێزانی خۆی ھەورەک چۆن ئافرەت خۆی جوان دەکات بۆی .
(٧) سەرجێی لەگەل بکات و مافی پێ بدات بە تەواوی ، بەس ئارەزووی خۆی تێر نەکات و ئافرەت پشت گوێ بخات .
(٨) گومانی باش بە خێزانی خۆی ببات ، گەورەترین دەرد دڵ پیسی و گومانی خراپ بردنە بە خێزانی خۆت .
(٩) نھێنی نێوان خۆی و خێزانی بلاو نەکاتەوە ، بە تایبەتی نھێنی سەر جێی کردن .
(١٠) چاو پۆشی لە ھەندێک ھەلەی ئافرەت بکات ئەگەر پێچەوانەی شەرع نەبێت و لێی گەورە نەکات و شەرمەزاری نەکات .
(١١) ھەجری ئافرەت نەکات ، ئەگەر ھەجری کرد پێویستی کرد ئەوە لە مالەوە ھەجری دەکەیت نەک لە دەرەوە وە لە دەرەوەش ئەگەر زۆر پیویستی کرد دەتوانی بەلام نابێت ئاسانکاری بکرێت .
(١٢) یاری لەگەڵ خێزانی خۆی بکات .
زۆر لە پیاوان سەرەتای ژن ھێنان ڕێزێکی زۆر لە خێزانی خۆیان دەنێن دوای ماوەیەک پشت تێ دەکەن و مافەکانی پێ نادەن بەلکو خیانەتی لێ دەکەن ، ئافرەت ئەسیرە لەژێر دەستی پیاو ، پیاو دەتوانێ زولمی لێ بکات و خیانەتی لێ بکات بەلام قیامەت ھەیە و حساب و کتاب ھەیە ، ئەوەی سەیرە خیانەت لە نزیکترین کەس دەکات کە خێزانیەتی ئەی چاوەڕێی چی لێ دەکەیت بۆ خەلکی دوور ؟! خوای گەورە خیانەتکاری خۆش ناوێت ، خێزان و منالی بۆی دەگرین ڕەحم بە ماڵ و منالی ناکات ھەر خەریکی ئارەزووەکانیەتی و پشت گوێی خستووە شوێن ئافرەت داوێن پیس کەوتووە ، ئەوەی ڕەحم بە مال و منالی نەبات خوای گەورەش ڕەحمی پێ نابات ، ناترسیت ڕۆژێک بێت ڕیسوا ببیت نەتوانی چاوەکانت بەرز بکەیتەوە لەناو خزم و کەسان ؟! سەرت شۆڕ بێت بەرامبەر مالی خەزور ؟! ناترسیت بکوژرێیت یان بمریت لەسەر ئەم تاوان و خیانەتە ؟!
وەلام / زانایان دەلێن ئافرەت دوو مافی لەسەر پیاوی :
یەکەم / مافی مال :
(أ) مارەی : ئافرەت شایستەی مارەییە کاتی عەقد یان کاتی چوونە لای ، ئەمە واجبە لەسەر پیاو .
(ب) مەسرەفی (خەرجی ) ئافرەت کردن : ھەموو زانایان یەک دەنگن کە واجبە پیاو مەسرەفی خێزانی خۆی بکات ئەگەر خێزانی خۆی تەسلیمی پیاوی خۆی بکات .
(ج) شوێنی نیشتەجێ بوون : دەبێت پیاو شوێنی نیشتەجێ بوون بۆ ئافرەت دابین بکات بەگوێرەی توانای خۆی .
دووەم / مافی بێجگە لە مال :
(١) مامەلەی باش بێت لەگەڵ خێزانی خۆی : نەرم و نیان بێت لەگەلی و قسەی لەگەڵ بکات و پشت گوێی نەخات و ئەگەر ئافرەت ھەلەشی کرد بەردەوام وەسیەتی چاکەی پی بکات .
(٢) داد پەروەری بکات لەنێوان خیزانەکانی خۆی ئەگەر زیاتر لە یەک ژنی ھەبوو .
(٣) فێری کاروباری دین و کردەوەی باش بکات و ھانی بدات بۆ کردەوەی باش .
(٤) نابێت زیان بە ئافرەت بگەینێت بە لێدان ، وە نابێت لە ڕوخساری ئافرەت بدات .
(٥) ئیزن بە ئافرەت بدات ئەگەر داوای دەرچوونی کرد یان ھەر شتێکی تر ئەگەر تاوان نەبێت یان ئەگەری دروست بوونی فیتنەی لێ نەکەوێتەوە .
(٦) پیاو خۆی جوان بکات بۆ خێزانی خۆی ھەورەک چۆن ئافرەت خۆی جوان دەکات بۆی .
(٧) سەرجێی لەگەل بکات و مافی پێ بدات بە تەواوی ، بەس ئارەزووی خۆی تێر نەکات و ئافرەت پشت گوێ بخات .
(٨) گومانی باش بە خێزانی خۆی ببات ، گەورەترین دەرد دڵ پیسی و گومانی خراپ بردنە بە خێزانی خۆت .
(٩) نھێنی نێوان خۆی و خێزانی بلاو نەکاتەوە ، بە تایبەتی نھێنی سەر جێی کردن .
(١٠) چاو پۆشی لە ھەندێک ھەلەی ئافرەت بکات ئەگەر پێچەوانەی شەرع نەبێت و لێی گەورە نەکات و شەرمەزاری نەکات .
(١١) ھەجری ئافرەت نەکات ، ئەگەر ھەجری کرد پێویستی کرد ئەوە لە مالەوە ھەجری دەکەیت نەک لە دەرەوە وە لە دەرەوەش ئەگەر زۆر پیویستی کرد دەتوانی بەلام نابێت ئاسانکاری بکرێت .
(١٢) یاری لەگەڵ خێزانی خۆی بکات .
زۆر لە پیاوان سەرەتای ژن ھێنان ڕێزێکی زۆر لە خێزانی خۆیان دەنێن دوای ماوەیەک پشت تێ دەکەن و مافەکانی پێ نادەن بەلکو خیانەتی لێ دەکەن ، ئافرەت ئەسیرە لەژێر دەستی پیاو ، پیاو دەتوانێ زولمی لێ بکات و خیانەتی لێ بکات بەلام قیامەت ھەیە و حساب و کتاب ھەیە ، ئەوەی سەیرە خیانەت لە نزیکترین کەس دەکات کە خێزانیەتی ئەی چاوەڕێی چی لێ دەکەیت بۆ خەلکی دوور ؟! خوای گەورە خیانەتکاری خۆش ناوێت ، خێزان و منالی بۆی دەگرین ڕەحم بە ماڵ و منالی ناکات ھەر خەریکی ئارەزووەکانیەتی و پشت گوێی خستووە شوێن ئافرەت داوێن پیس کەوتووە ، ئەوەی ڕەحم بە مال و منالی نەبات خوای گەورەش ڕەحمی پێ نابات ، ناترسیت ڕۆژێک بێت ڕیسوا ببیت نەتوانی چاوەکانت بەرز بکەیتەوە لەناو خزم و کەسان ؟! سەرت شۆڕ بێت بەرامبەر مالی خەزور ؟! ناترسیت بکوژرێیت یان بمریت لەسەر ئەم تاوان و خیانەتە ؟!
📚ئایا دروستە سەردانی دکتۆری پیاو بکەم بۆ ددان یان ھەر نەخۆشییەکی تر؟📚
ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( واجبە دکتۆرەی ئافرەت تایبەت بێت بە ئافرەتان ، وە دکتۆری پیاو تایبەت بێت بە پیاو ، ئیلا کاتی پێویستی ئەگەر نەخۆشی پیاو ھەبێت ھیچ دکتۆری پیاو نەبێت ، ئەمەیان ھیچی تێدا نییە ، خوای گەورە دەفەرمووێت : ( وقد فصل لكم ما حرم عليكم إلا ما اضطررتم إليه ) الأنعام / 119". ))
ابن باز ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرمووێت : (( واجبە دکتۆرەی ئافرەت تایبەت بێت بە ئافرەتان ، وە دکتۆری پیاو تایبەت بێت بە پیاو ، ئیلا کاتی پێویستی ئەگەر نەخۆشی پیاو ھەبێت ھیچ دکتۆری پیاو نەبێت ، ئەمەیان ھیچی تێدا نییە ، خوای گەورە دەفەرمووێت : ( وقد فصل لكم ما حرم عليكم إلا ما اضطررتم إليه ) الأنعام / 119". ))
Forwarded from پرسیار و وەڵام📊
📚کۆمەلێک سونەت یەک لەدوای یەک ئەجرەکەی زۆر گەورەیە📚
چوار ڕۆژوی سوننەت بەدوای یەکدا:
1_بەڕۆژو بونی دووشەمە شەمە کەسونەتە.
2_سێ ڕۆژە سپیەکە:
دوو شەمە:13شەوال دەکاتە2024/4/22زاینی
سێ شەمە:14شەوال دەکاتە2024/4/23زاینی
چوار شەمە:15شەوال دەکاتە2024/4/24زاینی
3_پێنچ شەمە سونەتە بەڕۆژوبیت دەکاتە2024/4/25زاینی
📔بۆئەوانەی ڕوژوی شەشەڵان دەگرن دەتوانن لەم چوار ڕۆژەدا بگرن ئەجری هەردووک ڕۆژوەکانتان دەست دەکەوێت إِنْ شَاءَ اللّٰه بَاْرَكَ اللّٰهُ فِیكُمْ .
📝من گەیاندم ئێوەش بیگەیەنن
#خوێنەربن
#گرينكه_زور
#بڵاویبڪەنەوە
#أيَّــامٍ
چوار ڕۆژوی سوننەت بەدوای یەکدا:
1_بەڕۆژو بونی دووشەمە شەمە کەسونەتە.
2_سێ ڕۆژە سپیەکە:
دوو شەمە:13شەوال دەکاتە2024/4/22زاینی
سێ شەمە:14شەوال دەکاتە2024/4/23زاینی
چوار شەمە:15شەوال دەکاتە2024/4/24زاینی
3_پێنچ شەمە سونەتە بەڕۆژوبیت دەکاتە2024/4/25زاینی
📔بۆئەوانەی ڕوژوی شەشەڵان دەگرن دەتوانن لەم چوار ڕۆژەدا بگرن ئەجری هەردووک ڕۆژوەکانتان دەست دەکەوێت إِنْ شَاءَ اللّٰه بَاْرَكَ اللّٰهُ فِیكُمْ .
📝من گەیاندم ئێوەش بیگەیەنن
#خوێنەربن
#گرينكه_زور
#بڵاویبڪەنەوە
#أيَّــامٍ
📚جیاوازی چییە لە نێوان المختال و الفخور؟📚
المختال : سەیری خۆی دەکات بە چاوێکی شانازییەوە.
الفخور : سەیری خەڵکی دەکات بە چاوێکی ڕیسواییەوە.
(وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ) الحديد ٢٣
واتا :
وە خوا كەسانی لە خۆبایی بوو و خۆهەڵكێشى خۆش ناوێ .
المختال : سەیری خۆی دەکات بە چاوێکی شانازییەوە.
الفخور : سەیری خەڵکی دەکات بە چاوێکی ڕیسواییەوە.
(وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ) الحديد ٢٣
واتا :
وە خوا كەسانی لە خۆبایی بوو و خۆهەڵكێشى خۆش ناوێ .