یکی بود یکی بود. در جنوبی‌ترین شهر خوزستان، کنار رود زیبای «زهره» مادر پیری بود که برای همه عروسک درست می‌کرد و با مهربانی هدیه می‌داد. مادری که نمی‌دانست کاری که انجام می‌دهد چقدر ارزشمند است.

این مادر، «ماهشکر» بی‌بی بود و ما شنونده‌ی قصه‌هایش از «بیگک لیلی‌ها» که از روزهای کودکی و نوجوانی او می‌دویدند و به دوران ما می‌آمدند.

چهره‌اش چقدر جوان می‌شد وقتی از ماجرای عشق «مجنون» تعریف می‌کرد و از روزهای کودکی‌اش که این قصه‌ها را از مادرش شنیده بود.

خوشبخت بودیم که با همراهی «خانه‌موزه‌ی هندیجان» در آخرین اسفند پیش از کرونا، کارگاه «عروسک، سخنگوی خاموش فرهنگ‌ها» را برگزار کردیم و با یاری دوست خوب‌مان خانم «زهرا قنواتی» با او -مادر عروسک‌های این شهر قشنگ- آشنا شدیم.

چه تواضعی داشت و چطور به حرف‌های ما گوش می‌داد و شرمنده‌ام می‌کرد.

نجابت و بلندنظری پیش این زن کم می‌آورد.

او سال‌های سال یک‌تنه میراث مادرانش را حفظ کرد و خوشحالم که با تلاش «خانه‌موزه‌ی هندیجان» توانست آن را به نسل بعد بیاموزد.

‌هیچ‌وقت فریفته‌ی بازار نشد. به‌خاطر سلیقه‌ی مشتری ساخته‌هایش را تغییر نداد. تن عروسک‌هایش لباس‌هایی نپوشاند که در شهر و روستاهای هندیجان، رایج نبوده و نیستند و نخواست اصالت را فدای جلب توجه کند.

ساده بود و پر از مهربانی و عشق. وقتی داشتیم خداحافظی می‌کردیم با اصرار یکی از عروسک‌ها را به من هدیه داد و شرمسارم کرد.

امیدوارم خالق نیکی‌ها، مادر مهربان «بیگک لیلی‌های هندیجان» را در آغوش مهر خود بگیرد.

«بی‌بی ماهشکر» عزیز به خدا می‌سپارمت:

«سفرت به خیر! اما، تو و دوستی، خدا را
چو ازین کویرِ وحشت به سلامتی گذشتی
به شکوفه ها به باران
برسان سلامِ ما را»

#هندیجانیا
#هندیجان
#خانه‌_موزه_هندیجان
#بیگک_هندیجان
#بیگک_لیلی
#عروسک
#عروسک_محلی
#ماهشکر
#میراث_معنوی
#میراث_فرهنگی
#میراث_کهن

@farhangkoodak

«ردیف رنگین‌کمانی» و میراث شهر «چارلستون»

نوجوان ما چگونه با هویت فرهنگی خود آشنا شوند؟

🔴«سه‌بار خوش‌شانسی» را به پایان بردیم. رمانی خوش‌خوان و مهیج و پر از نکات مهم.

🔴آخرین موضوعی که درباره‌اش گفتگو کردیم، اشاره‌های گاه و بی‌گاه کتاب به «ردیف رنگین‌کمانی» بود. این خانه‌ها تعدادی بنای قدیمی چوبی در شهر چارلستون آمریکا هستند که نماد این شهر و بیانگر سبک زندگی مردم در دوران جنگ‌های داخلی به‌حساب می‌آید.

بماند که فهمیدیم آنها برای معرفی این خانه‌های دویست‌ساله، چه کارها که نمی‌کنند از استفاده از طرحشان روی لباس گرفته تا ساخت انواع وسایل یادگاری ....
لزومی ندارد، یادآوری کنم، بی‌تفاوتی ما نسبت به داشته‌های‌مان را در سرزمینی که دستکم ده‌برابر آمریکا تاریخ مکتوب و مستند دارد.


🌱ولی واقعاً برای چه نویسنده، انقدر به این خانه‌ها اشاره کرده؟ مگر چهارتا خانه‌ای که زمانی مغازه‌دارها در طبقه‌ی همکف،‌ کار و در طبقات بالای آن زندگی می‌کرده‌اند، چه فایده یا ارزشی دارد؟

🔴با بچه‌ها درمورد «هویت» حرف زدیم. این که هرفردی حق دارد پیشینه‌ی خود را بشناسد و جایگاه خود را در جهان بفهمد.

متأسفانه، این موضوع در نظام آموزشی ما چه در مدرسه و چه در خانه، مغفول مانده‌است و در این مورد مهم، با جهان فاصله‌ی زیادی داریم. چرا راه دور برویم؟ همین کشورهای همسایه‌ی جنوبی‌مان مدتهاست به ارزش پیشینه‌ی‌فرهنگی و انتقال آن به کودکان پی‌برده و طرح‌های گوناگونی را انجام داده‌اند.


🔴راستی، محله، شهر، روستا یا منطقه‌ی شما داری چه ارزش‌های تاریخی و فرهنگی است؟ تا به‌حال با کودکان درباره‌ی‌شان صحبت کرده‌اید؟ آیا به زبان، لهجه، فرهنگ غذایی و‌ سنت‌های بومی‌خود علاقه‌دارید یا درصدد کتمان‌شان هستید؟

شاید بگویید، عجب دل خوشی دارد. اما باور کنید که تصویری که ما از «هویت» خودمان به بچه‌ها می‌دهیم، به‌هیچ‌وجه کم‌ارزش‌تر و بی‌اثرتر از خوراک و پوشاک و تحصیل و .... نیست.

بدون شناخت هویت‌، چگونه می‌توانیم خودمان را بشناسیم؟


#سه‌بار_خوش‌شانسی
#هویت
#میراث_فرهنگی
#ردیف_رنگین‌کمانی
#Rainbow_Row
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#باشگاه_کتابخوانی_مجازی_کودک_و_فرهنگ
#رمان_نوجوان
#نشر_افق
#برنده_نشان_نیوبری

@farhangkoodak

◦

این ایران ماست؛ جهانی در یک مرز.
بماند که اماراتی‌ها زیبایی «ایران» جان ما را تصویر کرده‌اند و دست‌شان هم درد نکند.

سرزمین‌مان را به کودکان بشناسانیم؛ یادگاری که هیچ چیز دیگر، جایگزین آن نخواهد شد.
#ایران
#ایرانشهر
#کودکانه
#میراث
#میراث_فرهنگی
#میراث_جهانی
‌ @farhangkoodak

«سنگ‌نوشته‌های کوروش صغیر» در باشگاه کتابخوانی «کودک و فرهنگ»😍😍

#منشور_کوروش
#میراث_فرهنگی
#سنگ‌نوشته‌های_کوروش_صغیر
#اصغر_سیدآبادی
#کتاب_چ
#مناسب_برای_ده‌سال_به_بالا
#ریحانه_قاسم‌رشیدی

@farhangkoodak

برای اطلاع از برنامه‌های متنوع «کودک و فرهنگ»:
@rb1105

این ما هستیم؛ اعضای باشگاه کتابخوانی کودک و فرهنگ رده‌ی سنی ۹ و ۱۰ سال. هفت کتابخوان حرفه‌ای از شهرهای مختلف که داریم درباره‌ی یکی از جالب‌ترین و متفاوت‌ترین آثار جدید گفتگو می‌کنیم.

«سنگ‌نوشته‌های کوروش صغیر»، آنهم جلد اولش.
بچه‌های این گروه بعد از چهار سال عضویت، رمان می‌خوانند و برای همین بازگشت به گونه‌ی کتابهای تصویری‌ برای‌شان تغییر جالبی بود. آنها خودشان، نثر آهنگین کتاب و تکرارواژگانی را درک کرده بودند ووقتی فهمیدند آقای نویسنده از سنگ‌نوشته‌های واقعی ایده گرفته، خیلی هیجانزده شدند.

✳️منشور کوروش را با هم دیدیم و درباره‌اش یاد گرفتیم و فهمیدیم در ایران نیست و علت‌هایش را حدس زدیم. خیلی برایم جالب بود که بچه‌ها با قاچاق اشیای‌فرهنگی تاریخی آشنایی داشتند.

✳️ما با کوروش کبیر و منشور حقوق‌بشر و فتح بابل هم با زبانی جدای از زبان خشک و جدی کتاب اجتماعی مدرسه، دوست شدیم.😍
✳️ با کوروش‌صغیر کارهای دیگری هم داریم در جلسه‌ی بعد.

✳️خوشحالم که فرصتی دست‌داد که بچه‌ها با آقای سیدآبادی گرامی و گوشه‌ای از زحماتی که برای کتابخوان کردن کودکان متقبل شده‌اند، آشنا شوند. به‌ویژه که فهرست لاکپشت پرنده، فهرست موردعلاقه‌ی ماست.

✳️هفته‌ی بعد، بیشتر خود اثر را بررسی می‌کنیم.

#ترویج_کتابخوانی
#کوروش #سنگ‌نوشته‌های_کوروش_صغیر #کتاب_چ
#هخامنشی
#تاریخ
#تاریخ_برای_کودکان #باشگاه_کتابخوانی #باشگاه_کتابخوانی_کودک_و_فرهنگ #ریحانه_قاسم‌رشیدی #اصغر_سیدآبادی
#لاکپشت_پرنده
#هویت #ایران
#ایرانی
#موزه_بریتانیا #منشور_کوروش
@farhangkoodak
#میراث
#میراث_فرهنگی

ارتباط:
@rb1105

دعوت به هم‌خوانی رمان «نام من سرخ»

✳️اگر به داستان‌های عاشقانه و پر سوز علاقه‌دارید؟

✳️اگر هنر برای‌تان ارزشمند است و دل‌تان می‌خواهد با شیوه‌ی زندگی هنرمندان در سده‌های پیش آشنا شوید؟

✳️اگر استانبول، این شهر زیبا جذب‌تان می‌کند و دوست‌دارید در محله‌های کهنسالش قدم بزنید؟

✳️اگر از جستجوی تأثیر فرهنگ و هنر ایران بر جهان، احساس غرور می‌کنید ؟

✳️و اگر از داستان‌های جنایی و پررمز و‌ راز خوش‌تان می‌آید، این کتاب از برنده‌ی نوبل ادبیات، می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای‌تان باشد.
📚📚📚📚


زمان کارگاه: ساعت ۸ صبح چهارشنبه‌ها

فضا: تلگرام

شروع: چهارشنبه ۳۱ مرداد

تسهیلگر: ریحانه قاسم‌رشیدی، روزنامه‌نگار از سال ۷۵ و مروج کتابخوانی از سال ۹۶

برای پاسخگویی سوالات دوستان، ارائه‌ی اطلاعات درمورد نحوه‌ی عضویت ماهانه در باشگاه و‌ ثبت‌نام
در آی‌دی
@rb1105
پاسخگو هستم.

@farhangkoodak

#نام_من_سرخ
#اورهان_پاموک
#باشگاه_کتابخوانی
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#کتابخوانی
#صلح
#میراث_فرهنگی
#جایزه_نوبل
#استانبول
#رمان_معمایی
#قتل


@farhangkoodak

و اما رد پای همای سعادت

این بار در خدمت گلستان

(قسمت دوم)


از دیروز، عده‌ای نوشته و گفته‌اند که چگونه پرنده‌ی مردارخواری در ایران به عنوان نماد خوش‌یمنی و برکت و فرخندگی انتخاب شده و به مسخره حرف‌ها زده‌ و نتیجه‌ها گرفته‌اند که بماند.

فکر می‌کنم چنین برداشت‌هایی فقط از سر نشناختن است. اگر وطنم و فرهنگ و ادبیاتش را بشناسم و بدانم که زنان و مردان بزرگی پیش از من زیسته‌ و با تجربیات حکمت‌آمیز خود به گنجینه‌ی آن افزوده‌اند، انقدر سریع و‌ بی‌محابا اظهارنظر نمی‌کنم.


توضیح را از محضر سعدی شیرازی می‌آورم که در حکایت پانزدهم باب اول گلستان به «همای» اشاره می‌کند.

🪴یکی از وزرا معزول شد و به حلقۀ درویشان درآمد. اثر برکتِ صحبتِ ایشان در او سرایت کرد و جمعیتِ خاطرش دست داد. ملک بار دیگر بر او دل خوش کرد و عمل فرمود، قبولش نیامد و گفت: معزولی به نزد خردمندان بهتر که مشغولی.

آنان که به کنج عافیت بنشستند
دندان سگ و دهان مردم بستند
 
  کاغذ بدریدند و قلم بشکستند
  وز دست زبان حرف‌گیران رستند
 
  ملک گفتا: هر آینه ما را خردمندی کافی باید که تدبیر مملکت را بشاید. گفت: ای ملک نشان خردمند کافی جز آن نیست که به چنین کارها تن ندهد.
 

🔸«همای بر همه مرغان از آن شرف دارد
 
که استخوان خورد و جانور نیازارد»
 
 
سیه‌گوش را گفتند: تو را ملازمت صحبت شیر به چه وجه اختیار افتاد؟ گفت: تا فضله صیدش می‌خورم و از شر دشمنان در پناه صولت او زندگانی می‌کنم.
گفتندش: اکنون که به ظلّ حمایتش در آمدی و به شکر نعمتش اعتراف کردی چرا نزدیک تر نیایی تا به حلقه خاصانت در آرد و از بندگان مخلصت شمارد؟ گفت: همچنان از بطش او ایمن نیستم.
    

اگر صد سال گبر آتش فروزد
   اگر یک دم در او افتد بسوزد
    

افتد که ندیم حضرت سلطان را زر بیاید و باشد که سر برود و حکما گفته‌اند: از تلوّن طبع پادشاهان بر حذر باید بودن که وقتی به سلامی برنجند و دیگر وقت به دشنامی خلعت دهند. و آورده‌اند که ظرافت بسیار کردن هنر ندیمان است و عیب حکیمان.
 

تو بر سر قدر خویشتن باش و وقار
  بازی و ظرافت به ندیمان بگذار



#هما
#سعدی
#ایران
#گلستان
#هویت
#میراث_فرهنگی


♥️کودکان را با «ایران» آشنا کنیم.

#ریحانه_قاسم‌رشیدی
@farhangkoodak

خانه‌ی عامری‌ها در اصفهان

زیبایی و شکوه معماری ایرانی

بچه‌های کلاس پنجم، الان باید به مبحث محیط دایره در ریاضی رسیده‌باشند. درک ارزش محاسبه‌ی محیط دایره، بدون شناخت کاربرد آن در زندگی ممکن نیست.


متأسفانه در کتاب‌های درسی، دلیل و کاربرد مطرح شدن مباحث به بچه‌ها توضیح داده نشده.


لطفاً این عکس را به بچه‌های عزیزمان نشان دهید. کمک کنیم تا نیم‌دایره‌ها و محاسبات دقیق را خودشان کشف کنند.🙏🏻❤️🙏🏻
و آرام‌آرام به این درک برسند که ریاضی دنیا را زیبا و منظم کرده‌است.


#ریاضی
#معماری
#ریاضی_پنجم
#فصل_اندازه‌گیری
#محیط_دایره
#آموزش_در_بستر_زندگی
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#میراث_فرهنگی

@farhangkoodak

منبع تصویر:

@MCN_news

من مادری هستم که ریاضی خوانده ، سال‌ها روزنامه‌نگار حوزه‌ی کودک و نوجوان بوده و از هفت سال پیش برای بچه‌ها و مادرها کارگاه‌های مربوط به کتاب، میراث‌فرهنگی و البته ریاضی برگزار کرده.
کانال کودک و فرهنگ از نه سال قبل ساخته‌ام. در اینجا می‌توانید معرفی کتاب‌های کودک و نوجوان، فیلم و انیمیشن، کتاب بزرگسال و مباحث فرزندپروری پیدا کنید.
خوشحال می‌شوم اگر سوالی داشتید، در حد سواد و توانم کمک کنم.

آخرین چهارشنبه‌ی سال، نهرهای پر آب و طلب امید و شادی برای همه


🔹بچه که بودم، شب‌چهارشنبه‌سوری را خیلی دوست داشتم. می‌دانستم کوچه‌ی بن‌بست‌مان پر از بوته‌های فروزان آتش می‌شود و به قاشق‌زنی می‌رویم. حتی یکی دوبار فالگوش هم ایستادیم. اما قشنگتر از تمام این خاطرات، یاد مهربانی‌ها و روایت‌های شب چهارشنبه‌ی آخر سال است که به یاد میانسال‌من مانده.

🔹مامان به رسم قدیمی آذربایجان، سرزمین مادری‌اش، هر سال، آیینه و شانه‌ی کوچکی می‌خرید و حاج‌خانم فیوضات، دوست صمیمی مادرم که بانوی مسن تبریزی و بسیار نازنینی بود، برای ما جعبه‌ای بزرگ از آجیل و عیدی می‌آورد.
حالا که فکر می‌کنم می‌بینم در دهه‌ی پنجاه و شصت چقدر سخت بوده این کار. حتماً خانم مهربان از دی یا بهمن، به قوم و خویشی سفارش می‌داده برود به فلان آجیل فروشی معروف شهر و فلان مقدار پسته و بهمان مقدار از مغزهای دیگر و البته به نسبت مشخصی تخم‌کدو بگیرد و بیاورد تهران.
در تبریز، دستکم تا جایی که من یادم هست، کسی آجیل مخلوط مثل اینجا نمی‌خرید.


🔹بزرگتر که شدم در دهه‌ی هفتاد، خاطره‌ی این شب با جارو و داستان‌های ازدواج گره خورد😉😂. دوست عزیزم شیوا که در کرونای دلتا از دستش دادم، همیشه با خنده و مسخره‌بازی می‌گفت برای شوهر کردن باید مادرها ما را با جارو از خانه بیرون کنند. یادم هست که یکسال مامان با جارو‌ دستی ما دو نفر را از خانه بیرون انداخت اما یادم نمی‌آید آیا همان سال بود که شیوا ازدواج کرد؟


🔸من خوشبخت بودم که آنهمه عشق نصیبم می‌شد و هر سال از مامان می‌شنیدم که صبح چهارشنبه‌ی آخر سال، پیش از طلوع آفتاب، دخترهای دم‌بخت آذری از روی نهرهای پرآب می‌پرند و با امید می‌خوانند: «آتیل باتیل چارشنبه، بختیم آچیل چارشنبه» . راستش هنوز هم درست معنای این بیت را نمی‌دانم. تصور می‌کنم نوعی طلب خیر و شکستن جادوی بخت‌بستگی بوده و آرزو برای ازدواجی نیک‌فرجام♥️.

🔸خورشید آخرین چارشنبه‌ی سال دارد بالا می‌آید. من نمی‌دانم آیا الان هم در آن سرزمین زیبا، کسی با نیت دریافت خیر و سلامتی و عشق در خانه را باز می‌کند و از نهرها می‌پرد یا نه. اما از نکته‌ای اطمینان دارم؛ سال‌ها می‌آیند و می‌روند. دنیا تغییر می‌کند ولی محبت و عشق هرگز از سکه نمی‌افتد.


♥️ اینجا در تاریک و روشن صبح، در پس‌زمینه‌ی آواز قمری‌ها، برای همه شادکامی آرزو می‌کنم و سلامتی، امید و خوشبختی در کنار عزیزان.

کام‌تان شیرین و نوروزتان پیشاپیش مبارک.


اسفند ۱۴۰۲
#تجربه‌ی_زیسته
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#عشق_و_صلح
#چهارشنبه‌سوری
#میراث_معنوی
#میراث_فرهنگی

@farhangkoodak

جلوه‌گری رنگین کمان در آسمانِ نقش جهان اصفهان.
عصرگاهان ششمین روز از بهار ۱۴۰۳ خورشیدی.

نماهنگ از: صادق شهابی

@sahandiranmehr

#میدان_نقش‌جهان
#میراث_فرهنگی
#ایران
#اصفهان
#فهرست_میراث_جهانی


مادر زیبای‌مان، «ایران»، را به بچه‌ها نشان دهیم.
@farhangkoodak

«خرگوشان چشمه ماه» کار مشترک دیگری از محمدهادی محمدی (نویسنده و بازآفرین) و امیر شعبانی‌پور (تصویرگر) است که از سوی بخش کودک و نوجوان انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان (کتاب تاک) منتشر شده است. این اثر برگرفته از حکایتی کهن است که در کلیله و دمنه آمده و سده‌ها بعد، مولوی در مثنوی آن را به شکل تمثیلی درون یکی از سروده‌های خود قرار داده است. حکایت فیل‌هایی که بر اثر تشنگی و خشکیِ سرزمین‌شان تصمیم می‌گیرند که به سرزمین خرگوشانی بروند که چشمه‌ای زیبا و پرآب، معروف به چشمه ماه، در آن می‌جوشد. این سرزمین سبز و آباد است...

📌 می‌توانید فیلمی از بلندخوانی این اثر را در لینک زیر ببینید:

🎥 👈🏼 بلندخوانی کتاب «خرگوشان چشمه‌ی ماه»

📌 همچنین می‌توانید با مطالعه‌ی مقاله‌ی زیر با شگردهای خواندن این کتاب بیش‌تر آشنا شوید:

👈🏼 خرگوشان چشمه ماه، شگردهایی برای خواندن یک کتاب خوب


#میراث_فرهنگی
#بازآفرینی

🔻
@khanak_org