کاخ گلستان در قلب تهران، سالیان دراز ارگ سلطنتی بوده و شاهد اتفاقات بسیار. اما داستان غم‌انگیز سرنوشت ساکنان حرمسرای همایونی بعد از مرگ ناصرالدین‌شاه را کمتر کسی می‌داند.
بنابود صدها زن صیغه‌ای و خدم و حشم‌شان تا پایان مدت - صیغه‌ی نود و نه ساله- در کاخ بمانند اما مظفرالدین‌شاه یکباره تصمیم به تعطیل حرمسرا گرفت و ظرف یک روز همه مجبور به ترک کاخ شدند.
زنانی که خانواده یا ثروتی نداشتند، آواره‌ی کوچه‌ها و خیابان‌ها شدند.
بعدتر در زمان رضاشاه، باوجود ارزش معماری بنای حرمسرای ناصری، این قسمت را خراب کردند و وزارت دارایی را به‌جایش ساختند.
اسلاید دوم و سوم از معدود تصاویر حرمسرای کاخ گلستان است و اسلاید چهارم تصویری از آلبومخانه‌ی سلطنتی از زنان حرمسرا.
#تاریخ
#تهرانگردی
#تهران
#کاخ_گلستان
#گشت
#حرمسرا
#ناصرالدین_شاه
#زنان
#رضاشاه
#تهرانگردی_با_کودکان
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
@farhangkoodak
بنابود صدها زن صیغه‌ای و خدم و حشم‌شان تا پایان مدت - صیغه‌ی نود و نه ساله- در کاخ بمانند اما مظفرالدین‌شاه یکباره تصمیم به تعطیل حرمسرا گرفت و ظرف یک روز همه مجبور به ترک کاخ شدند.
زنانی که خانواده یا ثروتی نداشتند، آواره‌ی کوچه‌ها و خیابان‌ها شدند.
بعدتر در زمان رضاشاه، باوجود ارزش معماری بنای حرمسرای ناصری، این قسمت را خراب کردند و وزارت دارایی را به‌جایش ساختند.
اسلاید دوم و سوم از معدود تصاویر حرمسرای کاخ گلستان است و اسلاید چهارم تصویری از آلبومخانه‌ی سلطنتی از زنان حرمسرا.
#تاریخ
#تهرانگردی
#تهران
#کاخ_گلستان
#گشت
#حرمسرا
#ناصرالدین_شاه
#زنان
#رضاشاه
#تهرانگردی_با_کودکان
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
@farhangkoodak
باغ نگارستان و ماجراهای فراموش‌شده‌اش
🔺باغ‌موزه‌ی قاجاری نگارستان یکی از مکان‌های دیدنی مرکز تهران است. فضایی مصفا که ساختمان‌هایش، موزه‌ی مفاخر ایران نام‌گرفته و خود، داستانی شنیدنی دارد.
🔻این باغ کوچک، بازمانده‌ی اقامت‌گاه تابستانی و خارج از شهر دربار قاجار تا پیش از گسترش تهران به منتهاالیه شمالی دروازه شمیران فعلی، بوده و تمام محدوده‌ی منطقه‌ی بهارستان را شامل می‌شده.
🔴اتفاقات مهمی مثل تاجگذاری فتحعلی‌شاه، جشن نخستین عروسی ناصرالدین میرزا -ناصرالدین شاه بعدی- و قتل قائم‌مقام فراهانی در نگارستان رخ‌داده‌است.
🔶بیشتر ما نام قائم‌مقام را شنیده‌ایم؛ سیاستمدار و ادیبی گرانمایه که صدراعظم عباس‌میرزای جوانمرگ بود و نایب‌السطنه‌ی ناکام از جانشینش خواسته‌بود که خون وی را نریزد.
بماند که همین مرد، با اضافه‌کردن ماده‌ای در عهدنامه‌ی ترکمانچای، حکومت را به عباس میرزا و فرزندان او محدود کرده بود.
▪️اما وقتی خر محمد شاه از پل گذشت و در مقابل صد و خرده‌ای عمو و صدها عموزاده‌ی مدعی، حکومتش را استوار کرد، دستور داد تا قائم‌مقام را در زیر زمین نگارستان زندانی و با فرو کردن پارچه در دهانش، خفه کنند. چرا که صدراعظم با سیاست موازنه‌ی منفی، جلوی فروش کالاهای روسی و انگلیسی را گرفته بود.
🔶محمدشاه در تاریخ، به‌اندازه‌ی پسر و پدرش معروف نیست. اما محروم کردن ایران از وجود سیاستمدار دانشمندی چون قائم‌مقام و ارادتش به حاجی میرزا آقاسی و خرافات او را در خاطره‌ها نگه‌داشته.
✳️ مجموعه‌ی ارزشمند و خواندنی «بازی بزرگ» اثر آقای میرکیایی تصویری مستند و جذاب از آن دوران به نوجوانان ارائه می‌کند.
🔷ما در گشت‌های تهرانگردی تاریخ را برای فرزندان عزیزمان روایت می‌کنیم.
#باغ_نگارستان
#تهرانگردی
#تهرانگردی_با_کودکان
#قائم_مقام_فراهانی
#ترکمانچای
#ناصرالدین_شاه
#میدان_بهارستان
#بازی_بزرگ
#برگزیده_جایزه_کتاب_سال
#برگزیده_فهرست_لاکپشت_پرنده
#برنده_نشان_چهار_لاکپشت
#هویت
#ایران
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#گشت_تهرانگردی
#گشت_مادر_و_کودک
@farhangkoodak
🔺باغ‌موزه‌ی قاجاری نگارستان یکی از مکان‌های دیدنی مرکز تهران است. فضایی مصفا که ساختمان‌هایش، موزه‌ی مفاخر ایران نام‌گرفته و خود، داستانی شنیدنی دارد.
🔻این باغ کوچک، بازمانده‌ی اقامت‌گاه تابستانی و خارج از شهر دربار قاجار تا پیش از گسترش تهران به منتهاالیه شمالی دروازه شمیران فعلی، بوده و تمام محدوده‌ی منطقه‌ی بهارستان را شامل می‌شده.
🔴اتفاقات مهمی مثل تاجگذاری فتحعلی‌شاه، جشن نخستین عروسی ناصرالدین میرزا -ناصرالدین شاه بعدی- و قتل قائم‌مقام فراهانی در نگارستان رخ‌داده‌است.
🔶بیشتر ما نام قائم‌مقام را شنیده‌ایم؛ سیاستمدار و ادیبی گرانمایه که صدراعظم عباس‌میرزای جوانمرگ بود و نایب‌السطنه‌ی ناکام از جانشینش خواسته‌بود که خون وی را نریزد.
بماند که همین مرد، با اضافه‌کردن ماده‌ای در عهدنامه‌ی ترکمانچای، حکومت را به عباس میرزا و فرزندان او محدود کرده بود.
▪️اما وقتی خر محمد شاه از پل گذشت و در مقابل صد و خرده‌ای عمو و صدها عموزاده‌ی مدعی، حکومتش را استوار کرد، دستور داد تا قائم‌مقام را در زیر زمین نگارستان زندانی و با فرو کردن پارچه در دهانش، خفه کنند. چرا که صدراعظم با سیاست موازنه‌ی منفی، جلوی فروش کالاهای روسی و انگلیسی را گرفته بود.
🔶محمدشاه در تاریخ، به‌اندازه‌ی پسر و پدرش معروف نیست. اما محروم کردن ایران از وجود سیاستمدار دانشمندی چون قائم‌مقام و ارادتش به حاجی میرزا آقاسی و خرافات او را در خاطره‌ها نگه‌داشته.
✳️ مجموعه‌ی ارزشمند و خواندنی «بازی بزرگ» اثر آقای میرکیایی تصویری مستند و جذاب از آن دوران به نوجوانان ارائه می‌کند.
🔷ما در گشت‌های تهرانگردی تاریخ را برای فرزندان عزیزمان روایت می‌کنیم.
#باغ_نگارستان
#تهرانگردی
#تهرانگردی_با_کودکان
#قائم_مقام_فراهانی
#ترکمانچای
#ناصرالدین_شاه
#میدان_بهارستان
#بازی_بزرگ
#برگزیده_جایزه_کتاب_سال
#برگزیده_فهرست_لاکپشت_پرنده
#برنده_نشان_چهار_لاکپشت
#هویت
#ایران
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#گشت_تهرانگردی
#گشت_مادر_و_کودک
@farhangkoodak
حکایت‌های میدان بهارستان
قسمت دوم
🔹متین و باابهت است. با اقتدار از فراز شش گلدسته‌ی خود به بهارستان و گذر دهه‌ها و ما انسان‌های فانی و اوهام و آرزوهای‌مان نگاه‌می‌کند.
🔹بناییست متفاوت با تمام مساجد کشور. لزومی ندارد از زندگی پیچیده و تجربیات متعدد بانی‌اش بدانیم تا متوجه ترکیب عناصر معماری عثمانی و ایران شویم. شباهتش به «مسجد ایاصوفیه»، مثل شباهت عموزاده‌هاییست که هرگز همدیگر را ندیده‌اند.
ساکن جنوبی بهارستان، هم‌نام بانی‌اش بوده: «مسجد سپهسالار».
🔹 «میرزا حسین‌خان سپهسالار» را اغلب با سمت صدراعظمی و وزارت جنگ می‌شناسند اما بیشتر از این مناصب، تجربه‌هایش طی سالها مأموریت در بمبئی و استانبول بوده و شاگردی امیرکبیر، که تفکر متفاوت او را شکل داده و با لزوم اصلاحات آشنا کرده.
می‌گویند کسی است که در سفر «ناصرالدین‌شاه» به عتبات با نشان‌دادن وضعیت به‌مراتب بهتر مردم عراق به «ظل‌الله»، «تنظیمات» حکومت عثمانی را به‌اطلاع «سلطان صاحبقران» و مالک‌الرقاب کل «ممالک محروسه» رسانده و او را به تغییرات تشویق کرده اما درعین‌حال، ورود تریاک به ایران را هم به او نسبت می‌دهند.
🔹«سپهسالار» پیش از اتمام بنای مسجد، بیست و پنج‌سال قبل از انقلاب مشروطه، از دنیا‌رفت. اما نامش با همین بنای زیبا و ارزشمند و البته «باغ سپهسالار» -مرکز کفش زنانه‌ی تهران- زنده‌ماند.
🔸هدف ما از طهرانگردی با مادران و کودکان، خوب‌دیدن شهر و شناختن یادگارهاییست که شاید صدها مرتبه از کنارشان رد شده ولی اهمیت‌شان را در ایجاد ایران امروز و سرنوشت خودمان درک‌نکرده‌ایم. ما در تلاش برای علاقه‌مندکردن بچه‌ها به تاریخ و هویت مشترک‌مان هستیم.
#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#مسجد_سپهسالار
#مشروطه
#اصلاحات
#ناصرالدین_شاه
#سپهسالار
#گشت_شهری_مادر_و_کودک
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
🔹اگر حکایت‌های طهران را دوست دارید و به‌دنبال تجربه‌ی فرهنگی متفاوتی هستید، به آی‌دی
@rb1105
پیام‌دهید. برنامه‌ی ما برای کودکان شش تا چهارده‌سال در دو گروه مجزا در حال پیش‌ثبت‌نام‌است.
@farhangkoodak
_ظل‌الله و سلطان صاحبقران: القاب ناصرالدین شاه بوده
_ممالک محروسه: عنوان رسمی کشور ایران در دوران قاجار
قسمت دوم
🔹متین و باابهت است. با اقتدار از فراز شش گلدسته‌ی خود به بهارستان و گذر دهه‌ها و ما انسان‌های فانی و اوهام و آرزوهای‌مان نگاه‌می‌کند.
🔹بناییست متفاوت با تمام مساجد کشور. لزومی ندارد از زندگی پیچیده و تجربیات متعدد بانی‌اش بدانیم تا متوجه ترکیب عناصر معماری عثمانی و ایران شویم. شباهتش به «مسجد ایاصوفیه»، مثل شباهت عموزاده‌هاییست که هرگز همدیگر را ندیده‌اند.
ساکن جنوبی بهارستان، هم‌نام بانی‌اش بوده: «مسجد سپهسالار».
🔹 «میرزا حسین‌خان سپهسالار» را اغلب با سمت صدراعظمی و وزارت جنگ می‌شناسند اما بیشتر از این مناصب، تجربه‌هایش طی سالها مأموریت در بمبئی و استانبول بوده و شاگردی امیرکبیر، که تفکر متفاوت او را شکل داده و با لزوم اصلاحات آشنا کرده.
می‌گویند کسی است که در سفر «ناصرالدین‌شاه» به عتبات با نشان‌دادن وضعیت به‌مراتب بهتر مردم عراق به «ظل‌الله»، «تنظیمات» حکومت عثمانی را به‌اطلاع «سلطان صاحبقران» و مالک‌الرقاب کل «ممالک محروسه» رسانده و او را به تغییرات تشویق کرده اما درعین‌حال، ورود تریاک به ایران را هم به او نسبت می‌دهند.
🔹«سپهسالار» پیش از اتمام بنای مسجد، بیست و پنج‌سال قبل از انقلاب مشروطه، از دنیا‌رفت. اما نامش با همین بنای زیبا و ارزشمند و البته «باغ سپهسالار» -مرکز کفش زنانه‌ی تهران- زنده‌ماند.
🔸هدف ما از طهرانگردی با مادران و کودکان، خوب‌دیدن شهر و شناختن یادگارهاییست که شاید صدها مرتبه از کنارشان رد شده ولی اهمیت‌شان را در ایجاد ایران امروز و سرنوشت خودمان درک‌نکرده‌ایم. ما در تلاش برای علاقه‌مندکردن بچه‌ها به تاریخ و هویت مشترک‌مان هستیم.
#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#مسجد_سپهسالار
#مشروطه
#اصلاحات
#ناصرالدین_شاه
#سپهسالار
#گشت_شهری_مادر_و_کودک
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
🔹اگر حکایت‌های طهران را دوست دارید و به‌دنبال تجربه‌ی فرهنگی متفاوتی هستید، به آی‌دی
@rb1105
پیام‌دهید. برنامه‌ی ما برای کودکان شش تا چهارده‌سال در دو گروه مجزا در حال پیش‌ثبت‌نام‌است.
@farhangkoodak
_ظل‌الله و سلطان صاحبقران: القاب ناصرالدین شاه بوده
_ممالک محروسه: عنوان رسمی کشور ایران در دوران قاجار
کودک و فرهنگ
❗️داستان «امیرارسلان نامدار» ▪️نویسنده و شاعر: علیرضا اکبریان ▫️محصول: شرکت «سوپر اسکوپ؛ ۴۸ داستان»، دهه‌ی پنجاه خورشیدی @artchanel
«امیرارسلان نامدار» یکی از قصه‌های عامیانه‌ی دوران قاجار است که برای سرگرمی خاقان شهید ساخته و پرداخته‌شده، از دیوارهای قطور اندرونی کاخ گلستان گذشته و در طهران و سایر مناطق ایران رواج یافته.
🌿شاید قصه‌ی پر آب و تاب و پر از جادو و عشق و حادثه‌ی آن را ندانیم اما الفاظی مثل مادر فولادزره را در محاورات روزمره شنیده‌ایم. او یکی از قهرمان‌های قصه است.
😍به‌نظر می‌رسد، نقیب‌الممالک با نگاهی به دوران سلجوقی و زندگی ملکشاه و پدرش و جنگ‌های صلیبی این اثر را ساخته و چنان‌که در خاطرات تاریخی آمده، فخرالدوله، دختر پادشاه، از پشت در نیمه‌باز خوابگاه، آن را مکتوب کرده.
این فخرالدوله خانم، عمه‌ی فخرالدوله‌ی معروف و بانی مسجد خیابان فخرآباد تهران است.
🦋در دهه‌ی پنجاه و شصت، هنوز توجه ویژه‌ای به این نوع قصه‌های ایرانی وجود داشت. به‌یاد دارم که همین قصه در ماهنامه‌ی وزین #دانستینها به‌شکل کمیک‌استریپ دنباله‌دار منتشر می‌شد و من تمام ماه را در انتظار انتشار قسمت بعد می‌ماندم.
و بماند از حسی که در زمان شنیدن این نوارقصه، در هشت‌سالگی تجربه کردم. دنیای تازه‌ای بود دیدنی و شنیدنی و خیال‌کردنی.
این جمله‌ی راوی، هنوز می‌بردم به چهار دهه پیش: «و اما راویان اخبار و طوطیان شکرشکن شیرین‌گفتار و صرافان سر بازار معانی، چنین روایت کرده‌اند که….»
🌹قصه‌ی امیرارسلان و این گونه‌ی ادبی که شباهت زیادی به #هزار_و_یکشب دارد، با ادبیات مدرن بسیار متفاوت است. به‌نظر من، حافظه‌ی جمعی ما ایرانیان، با این‌نوع داستان‌ها انس دارد. امیدوارم شما و فرزندان‌تان هم از شنیدنش لذت ببرید.
🍁تذکر: در زمان قدیم، هیچ محدودیتی برای شنیدن این قصه‌ها وجود نداشت و مادرها حتی بچه‌های سه‌چهار ساله را با چنین روایت‌هایی می‌خواباندند اما الان از اثرات منفی احتمالی قصه‌های ترسناک آگاهیم. به‌نظر من، اگر کودکی ترس از موجودات خیالی ندارد از یازده‌دوازده‌سالگی به بالا از می‌تواند از شنیدنش لذت ببرد.🙏🏻🙏🏻🙏🏻
این که فرزندان دوران اینترنت، چقدر از آن خوششان بیاید، ماجراییست به قول قدیمی‌ها علی‌حده، جداگانه.😅
#امیرارسلان_نامدار
#قصه
#قصه‌های_عامیانه
#فرهنگ_عامه
#ناصرالدین_شاه
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
@farhangkoodak
🌿شاید قصه‌ی پر آب و تاب و پر از جادو و عشق و حادثه‌ی آن را ندانیم اما الفاظی مثل مادر فولادزره را در محاورات روزمره شنیده‌ایم. او یکی از قهرمان‌های قصه است.
😍به‌نظر می‌رسد، نقیب‌الممالک با نگاهی به دوران سلجوقی و زندگی ملکشاه و پدرش و جنگ‌های صلیبی این اثر را ساخته و چنان‌که در خاطرات تاریخی آمده، فخرالدوله، دختر پادشاه، از پشت در نیمه‌باز خوابگاه، آن را مکتوب کرده.
این فخرالدوله خانم، عمه‌ی فخرالدوله‌ی معروف و بانی مسجد خیابان فخرآباد تهران است.
🦋در دهه‌ی پنجاه و شصت، هنوز توجه ویژه‌ای به این نوع قصه‌های ایرانی وجود داشت. به‌یاد دارم که همین قصه در ماهنامه‌ی وزین #دانستینها به‌شکل کمیک‌استریپ دنباله‌دار منتشر می‌شد و من تمام ماه را در انتظار انتشار قسمت بعد می‌ماندم.
و بماند از حسی که در زمان شنیدن این نوارقصه، در هشت‌سالگی تجربه کردم. دنیای تازه‌ای بود دیدنی و شنیدنی و خیال‌کردنی.
این جمله‌ی راوی، هنوز می‌بردم به چهار دهه پیش: «و اما راویان اخبار و طوطیان شکرشکن شیرین‌گفتار و صرافان سر بازار معانی، چنین روایت کرده‌اند که….»
🌹قصه‌ی امیرارسلان و این گونه‌ی ادبی که شباهت زیادی به #هزار_و_یکشب دارد، با ادبیات مدرن بسیار متفاوت است. به‌نظر من، حافظه‌ی جمعی ما ایرانیان، با این‌نوع داستان‌ها انس دارد. امیدوارم شما و فرزندان‌تان هم از شنیدنش لذت ببرید.
🍁تذکر: در زمان قدیم، هیچ محدودیتی برای شنیدن این قصه‌ها وجود نداشت و مادرها حتی بچه‌های سه‌چهار ساله را با چنین روایت‌هایی می‌خواباندند اما الان از اثرات منفی احتمالی قصه‌های ترسناک آگاهیم. به‌نظر من، اگر کودکی ترس از موجودات خیالی ندارد از یازده‌دوازده‌سالگی به بالا از می‌تواند از شنیدنش لذت ببرد.🙏🏻🙏🏻🙏🏻
این که فرزندان دوران اینترنت، چقدر از آن خوششان بیاید، ماجراییست به قول قدیمی‌ها علی‌حده، جداگانه.😅
#امیرارسلان_نامدار
#قصه
#قصه‌های_عامیانه
#فرهنگ_عامه
#ناصرالدین_شاه
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
@farhangkoodak