من در کلاس شاهرخ مسکوب
🟡در کلاس‌های شاهنامه‌ی #شاهرخ_مسکوب هستم  در پاریس دلگیر حتماً. دلگیر چون هر جا که تبعید شوی حتی زیباترین بهشت، دلگیر است. خیلی از روشنفکران ما بعد از انقلاب به همین #پاریس رفتند و دق کردند. همین‌طور در آمریکا و کانادا و دیگر کشورها. آن‌ها در غربت مردند در حالی‌که باید روی  تخم چشم ما بودند. در دانشگاه‌های ایران کلاس‌های پرشور داشتند و تلویزیون و رسانه‌ها در اختیارشان بود... اما این  چنین نشد.
🟡صدای شاهرخ مسکوب واضح نیست. صدایش می‌رود و می‌آید کمی خش‌دار می‌شود اما من با ولع هی گوش می‌دهم.
در کلاس‌های  او هستم که در سال ۲۰۰۲ تا۲۰۰۴ برگزار شد.
درست زمانی که در تهرانم رو به خیابانی که ماشین‌ها سر و صداشان تا ناف خانه می‌آید.
رخت‌های شسته شده را جمع می‌کنم و تا می‌کنم تا در کشو لباس‌ها جا بدهم.
گاهی مجبورم دکمه پاز را بزنم و باز از اول گوش بدهم. هی مجبورم از کار خانه دست بردارم و یادداشت کنم... 
آن جا که می‌گوید: فردوسی، خاطره‌ی جمعی ما را سروده....
گریه‌ام می گیرد.
🟡در خیابان موقع رانندگی هم در کلاس‌های مسکوبم وقتی از فردوسی می خواند:
بناهای آباد گردد خراب/ ز باران و زتابش آفتاب
پی افکندم از نظم کاخی بلند/که از باد و بارانش ناید گزند
مسکوب می‌گوید: حماسه برای دوره‌ای است که یک قوم بخواهد تشکیل بشود. مثلاً در  دوره‌ی اشکانی ما حماسه داشتیم و بخش حماسی #شاهنامه متعلق به این دوره است.  او توضیح می‌دهد که در قرن چهارم هجری بعد از حمله اعراب ما نیاز بازیابی قومی داشتیم و شاهنامه حماسه‌ی متاخر است.
🟡او می گوید:موبدان #زرتشتی و در دوره‌ی #ساسانیان زروانیان را  مرتد می‌دانستند و آزارشان می‌دادند.  اما ریشه #زروان بسیار در ایران عمیق بوده  او معتقد است که خیام و زکریای رازی دهری هستند و به نوعی عقاید مانوی و زروانی داشتند.
او توضیح می‌دهد: که هویت ما از فرهنگ به دست آمده است نه تاریخ... یاد حرف‌های #مهرداد_بهار می‌افتم که می‌گوید: ما مردمی هستیم که به #تاریخ بی‌توجه بوده‌ایم برعکس مردم چین یا یونان... و هرگز از تاریخ درس نگرفته‌ایم. مسکوب می‌گوید که #جمشید نوروز را پی‌ریزی کرد و جشن #نوروز منسوب به اوست. اما  در ماه مهر، فریدون #ضحاک را شکست داد و جشن مهرگان یادگار فریدون است!
🟡باید این ها را یادداشت کنم.
جلوی در مدرسه دخترم منتظر تعطیل شدن او هستم اما در پاریس هم هستم آن جا که مسکوب می گوید: در ادبیات فارسی دو تا دیالوگ نویس قهار داریم یکی #فردوسی و دیگری #نظامی اما #حافظ ، مونولوگ نویس چیره‌دستی است.
مسکوب دریاست تمام کتابهای اسطوره شناسان و زبان شناسان جهان را بلعیده است و مدام به آنها اشاره میکند. او بر روی تمام ابیات شاهنامه تامل کرده است با استفاده از اسطوره و تاریخ و زبان شناسی از شاهنامه رمزگشایی های درخشان
می کند.
🟡می‌گوید فردوسی بسیار شاعر اخلاقی است چون هیچگاه حرف اخلاق را نمیزند. او به #وندیداد اشاره می‌کند و به اصول سخت طهارت در آن اشاره می‌کند که
مشابهش را در فقه اسلامی هم داریم. او معتقد است این بیت‌ها و
مصرع، 《زن و اژدها هر دو در
خاک به》 هرگز سروده ی فردوسی
نیست و فرودسی به زنان احترام
بی حد و حصر داشت و زنان در
شاهنامه خردمند و باهوشند باید
یادداشت کنم او گاهی به نویسندگان
معاصر هم اشاره می‌کند. مثلاً
میگوید اگر رضا شاه مورخ می‌شد
حتماً کسروی می‌شد.چون کسروی هم دیکتاتور بود.کنارش کتاب《 روزهای در راه》 رامی‌خوانم مسکوب را می بینم در
تظاهرات سال56 و 57 از شورش
مردم علیه نظام استبداد شاهنشاهی
می نویسد. ماموران ساواک بر
معترضان رنگ می‌پاشند تا اگر فرار
کنند در کوچه های دیگر شناسایی
شوند. او قبل از انقلاب سه بار
زندانی شده است و خلق و خویش به
گفته دوستانی چون ابتهاج تغییر
کرد. اما بعد از انقلاب هم سرگشته و
مغموم است.
🟡بعد از انقلاب مجبور به ترک ایران می‌شود و در فرانسه میماند با رنج
و محنت مثل روشنفکران و
نویسندگان و شاعران دیگر در غربت
روزگارش سخت می شود.
و در آخر در اثر سرطان خون این
زندگی را بدرود میگوید.
او مینویسد ایران کشور شهیدان
است که در آن ملتی هر روز شهید
می شوند... من در کلاس مسکوبم درست ۱۹ سال بعد از اینکه او به
مرگ تسلیم شد. او می‌گوید در
اسطوره مرگ شکارچی قهرمان
نیست قهرمان شکارچی مرگ است....
باید یادداشت بردارم.
#فریبا_خانی
#ادبیات
#اسطوره
#ادبیات_کلاسیک
@dastanenadastan

«شاهنامه» و «فردوسی» در «پنج اقلیم حضور» و راهی که ما برای درک و پذیرش زندگی انتخاب کرده‌ایم



🍃اگر روزگار را سخت دیدیم و ‌حس کردیم قدرت تحمل مصائب را نداریم چه باید بکنیم؟

حتماً راه‌های زیادی هست. از افسردگی تا غرق شدن در سرگرمی‌ها و …. ما کتاب خواندن و به‌ویژه مطالعه‌ی فعالانه‌ی متون کلاسیک ادبیات فارسی را انتخاب کرده‌ایم. با خانم‌های عضو باشگاه کتابخوانی مجازی کودک و فرهنگ، «پنج اقلیم حضور» را می‌خوانیم که فصل اول‌ آن با همکاری شاهرخ مسکوب نوشته شده.

🔹درست است که «شکاریم یکسر همه پیش مرگ» اما درنگ‌مان در این جهان هم می‌تواند معنا و رنگی از درستی و نیکی داشته‌باشد.


🔹تفسیری که در این مقاله‌ی کوتاه از جهان‌بینی شاهنامه آمده، برای همه‌ی ما تکان‌دهنده بود. این اثر، جوانمردی را توصیف می‌کند. این که حتی پهلوانانی که برای نبرد به مصاف هم می‌روند، نیکی‌های رقیب را می‌ستایند و صد البته از غرور می‌گوید که فر ایزدی را دور می‌کند و بدبختی و ستم برای هزار سال جایش را می‌گیرد:

«چو این گفته‌شد فر یزدان ازوی
بگشت و جهان شد پر از گفتگوی
منی چون بپیوست با کردگار
شکست اندر آورد و برگشت کار»


♥️در #شاهنامه، برترین نیروی معنوی آدمیان، دستیار آفریدگار است و انسان بی‌خدا، نیست و نیافریده.


🍃رویارویی نیکی و بدی، ریختن خون بی‌گناهانی چون ایرج و #سیاوش ، خونخواهی و نبردهایی را موجب می‌شود. اما دشمنان هرگز به فرومایگی درنمی‌افتند.
و اینها، درس‌های بزرگیست برای ما که اغلب از نامردمی‌ها خسته‌ایم.
شاید ما هم بتوانیم مثل پهلوانان به پیش‌برانیم و از خودمان و محدودیت‌های‌مان بگذریم.


🌾مرحوم #شایگان در «پنج اقلیم حضور» دست ما را می‌گیرد و با فرهنگ ایران آشنای‌مان می‌کند. می‌فهمیم که چیزی از خود، نمی‌دانیم و از غرب هم که هیچ.



🍃نگاره‌ها از شاهنامه‌ی طهماسبی است که در مجموعه‌ها و موزه‌های مهم دنیا نگهداری می‌شوند. روایت‌های مشهوری چون نبرد رخش و شیر در هفت‌خوان رستم، آزمودن سه‌ پسر فریدون و به‌بند کشیده‌شدن ضحاک در کوه دماوند را برای‌تان نمونه آورده‌ام.
امید که دوست‌بدارید.


#باشگاه_کتابخوانی_مجازی_کودک_و_فرهنگ
#بزرگسال
#پنج_اقلیم_حضور
#داریوش_شایگان
#شاهرخ_مسکوب
#شاهنامه
#هویت
#ایران
#ریحانه_قاسم‌رشیدی


@farhangkoodak

برای اطلاع از برنامه‌های باشگاه کتابخوانی مجازی کودک و فرهنگ برای کودکان، نوجوانان و خانمها به نشانی

@rb1105
پیام دهید. پاسخگوی دوستان هستم.

ریحانه قاسم‌رشیدی